شماره 1028 ، چهارم سال ، جولاي 1996 مرداد 1375 ، 28 يكشنبه 7
!عمل؟ تا واقعيت از ;آموزشي كارگاههاي
:كشور سطح در آموزشي كارگاههاي تشكيل گسترش حاشيه در
مشكلات‌افرادثبت‌نام اساس بر كار آموزشي ، برنامه كارگاههاي در
مي‌شود وتنظيم تهيه كننده
استراحت ، فعاليتهاي عمومي ، جلسات كارگاهي‌را فعاليتهاي معمولا
كارگاههاي متاسفانه‌در كه مي‌دهد ، شكل وتفريحي اجتماعي و گروهي
توجه تفريحي اجتماعي‌و فعاليت به ايران ، شده‌در تشكيل آموزشي
نمي‌شود
علمي ، مجامع تشكيل شاهد كشور كنار و گوشه در روزها اين:اشاره
برگزاركنندگان سوي از كه هستيم كلاسهايي و آموزشي دوره‌هاي سمينارها ،
مشكل.مي‌شود نامگذاري Work Shop يا آموزشي كارگاه عنوان با آنها
كليه به‌وسعت گستره‌اي در كه كارگاههاي‌آموزشي اين عمده
اين مي‌شوند ، كشورتشكيل مختلف نهادهاي و وارگانها وزارتخانه‌ها
يك ويژگيهاي و آموزشي‌نيستند كارگاه اصلا اين‌دوره‌ها كه است
يك از فراتر چيزي اين‌دوره‌ها ، از بسياري در.ندارند كارگاه‌را
از يك هيچ و نمي‌شود برقرار پاسخ و پرسش با توام سخنراني جلسه
.نمي‌يابد تجلي آنها در آموزشي كارگاههاي ويژگيهاي
مقاله‌كوشيده مولف آن طي كه است‌تحليلي مطلبي مي‌آيد پي در آنچه
.دهد ارائه آموزشي ازكارگاههاي علمي تصويري است
و آموزشي اصلاح‌نظام به آموزشي تمايل‌سياستگذاران گذشته ، سال ده در
كلاسهاي گسترش كاردان ، موجبات انساني نيروي برتربيت آنان تاكيد
اخيرا آموزشي ، روشهاي‌گوناگون ميان از.آورد فراهم آموزشي‌را
بوده برخوردار بيشتري استقبال از آموزشي كارگاههاي از استفاده
.است
بوده‌اند چنان‌مفيد كارآموزي روش عنوان‌بهترين به آموزشي كارگاههاي
براي ايران در تمامي‌وزارتخانه‌ها در آموزشي ازحوزه‌هاي بسياري كه
.مي‌كنند استفاده آن خوداز برنامه‌هاي بهبود و توسعه
مترقي‌موضوع تربيت و تعليم بارانجمن اولين كه دهه 1930 از
در كارگاههاي‌آموزشي اجراي تاكنون تدوين‌كرد را آموزشي كارگاه
.است يافته تكامل گسترش‌و كشورها تمام
اعضا آن ، طي كه است كارآموزشي شكلي‌از واقع در آموزشي كارگاههاي
از هدف.مي‌پردازند خود آموزشي ديدگاههاي بهبود و مهارت پرورش به
با آن در افراد كه است فرصتي آوردن فراهم آموزشي ، كارگاههاي تشكيل
و كنند حل هستند ، روبه‌رو آن با كه را مشكلاتي مشاوران همفكري و كمك
دست خود ديد بهبود و مهارت پرورش به جمعي انديشه طريق از آن طي
.يابند
بر برنامه‌كار آموزشي كارگاههاي آموزشي‌در كارگاههاي ويژگيهاي
افراد كليه و مي‌شود تنظيم و تهيه كننده افرادثبت‌نام مشكلات اساس
كار برنامه اعضا ، كليه حضور از بعد.مي‌كنند دنبال را خود فردي مشكلات
و هيات‌كاركنان توسط كار مقدماتي برنامه.مي‌گيرد شكل فعاليت و
كار در چند هر.مي‌شود تنظيم اعضا كليه به‌وسيله اصلي برنامه
تبادل و بررسي مشكلات‌مشابه و شده ترغيب گروهي برنامه‌كار كارگاهي ،
داده افراد به گروهي كارگاههاتكاليف اين در ليكن نظرمي‌شود ،
وي به برنامه تنظيم در كه است مشاوري داراي اعضا از يك هر و نمي‌شود
جهت فراواني فرصتهاي اعضا براي برنامه‌ها طول در.مي‌كند كمك
كاملا كارگاهها برنامه لحاظ بدين مي‌شود ، فراهم ابتكاري فعاليتهاي
مناسب تغييرات كارگاه تشكيل جريان در و است تغيير قابل و انعطاف‌پذير
را موقتي برنامه است ممكن كاركنان هيات.مي‌آيد عمل به برنامه در
اصلي برنامه و بوده موقتي بايد كاملا برنامه اين اما نمايند ، تنظيم
از.مي‌شود تهيه مي‌جويند ، شركت كارگاه در كه اعضايي كليه وسيله به
از يك هر كه است كميته‌ها در كار آموزشي كارگاههاي مفيد ويژگيهاي
.گرفته‌اند شكل آموزشي كارگاه در شده تعيين محورهاي اساس بر كميته‌ها
خود و كاركنان هيات گروه ، توسط كارگاهي در نيز فعاليتها از ارزشيابي
و كلي اهداف به توجه با نهايتا مي‌پذيرد ، صورت اعضا
به تعليمي هيات با كنندگان روابطشركت آموزشي كارگاههاي ويژگيهاي
.شاگردي -استاد نه است همكاري صورت
هيات برنامه به آموزشي كارگاههاي مدت و آموزشي‌تركيب كارگاه تشكيل
.دارد بستگي شركت‌كنندگان آزاد وقت داشتن و تعليمي
و تعطيلات و تابستان ايام هفته‌در تا 5 كارگاهها 2 از برخي
.مي‌شود اجرا هفته هر در اوقات‌معيني در سال طول در بعضي‌ديگر
در چه و عمومي بخشهاي در چه آموزشي كارگاههاي دهنده تشكيل اعضاي
تشكيل زير افراد عموما را كميسيونها يا كميته در موضوعي بحثهاي
.مي‌دهند
اداره‌بحث و دادن سازمان:كننده‌جلسه اداره يا جلسه ناظم.
و سوالات نوشتن افراد ، نوبت رعايت حال عين درميباشد وي به‌عهده
وظايف جمله از مطروحه مشكلات و مسائل اولويت‌بندي و طبقه‌بندي مشكلات ،
.شود انتخاب شركت‌كنندگان ميان از جلسه ناظم است بهتر.است وي
كميته‌ها در كار و عمومي بحثهاي اصلي كنندگان شركت:كنندگان شركت.
مورد موضوعهاي به بايد قاعدتا كه مي‌دهند تشكيل شده دعوت افراد را
و داشته شركت فعاليتهافعالانه در و دهند نشان عاطفه و علاقه بحث
.نمايند قبول مسئوليت
بايدتعداد آموزشي كارگاه هر در:(مطلع اشخاص) صاحبنظران
به دعوت سازمان‌مربوطه خارج از كارگاه موردبرسي امور در صاحبنظر
به ديگري محل در كه نظرات‌سايرين با افراد كار بااينآيد عمل
دعوت دوقالب در مي‌توان را اشخاص اين.مي‌شوند آشنا مشغولند ، خدمت
و باشند داشته كارهمكاري پايان تا تعليمي صورت‌هيات به يا.كرد
جلسه‌عمومي در مطلبي ارائه معيني‌براي مدت به و خاص براي‌كمك يا
.شوند دعوت
كه را منابعي و افراد وظيفه‌دارند مشاوران:مشاوران
وبه نمايند معرفي ايشان به حل‌كند ، را عضو هر مشكل مي‌توانند
از درپاره‌اي.گيرند بكار را موجود فرد ، منابع هر مشكل حل منظور
وي به‌عهده ارائه‌خدمات و مشاور عنوان با مذاكره‌خصوصي موارد
در و مشاور يك توسط كارگاه‌همواره در شركت‌كننده هرعضو.مي‌باشد
و كمك خويش مشكل حل و دورنماي‌كار ، روش‌هاي‌بررسي طراحي‌برنامه‌ها ،
مشورت تحت را نفر از 10 بيش مشاور هر كه است بهتر. مي‌شود راهنمايي
هر دراست خاص برنامه‌هاي اداره وي ديگر وظايف از همچنين.نپذيرد
.پذيرد صورت شايستگي و لياقت براساس بايد افراد اين انتخاب حال
آموزش فرايند ارزياب يا ناظر عنوان تعليمي‌به هيات.
رهبران و ميان‌مديران از تعليمي هيات معمولا:آموزشي كارگاههاي در
انتخاب شركت‌كنندگان مسائل‌مبتلابه به اشراف واسطه مربوطه‌به حوزه
به كارگاه كه مي‌دهد اطمينان شركت‌كنندگان به رويه اين.مي‌گردند
مديران و رهبران حمايت مورد نيز آنها كار و پرداخت خواهد علمي مسائل
.است حوزه آن
كار ازارزش و علاقه‌مند كارگاه به تعليمي‌بايد هيات عضو حال عين در
و ناآگاه تعليمي عضوهيات يك.باشد وآگاه آموزشي‌مطلع كارگاه در
.گردد آموزشي كارگاه برنامه در اختلال موجب مي‌تواند ناراحت يا
و مقدمات تهيه كارگاه‌در كاركنان هيات:كاركنان‌كارگاه هيات.
.راايفامي‌نمايند بسزايي نقش طرح‌ريزي‌كارگاه‌آموزشي
مي‌زنند ، دست نيز كارگاه موقت برنامه تنظيم به ايشان موارد ، برخي در
.مي‌شود لغو برنامه آن گروه ، توسط اصلي برنامه تدوين از بعد ليكن
كارگروه تنظيم به (تعليمي وهيات كاركنان هيات) تعليمي گروه
موقعيت ايجاد محض به اما.مي‌آورد فراهم را اجرايي وسايل و رسيده
فقط و نمايند مهيا گروهي بحث براي را زمينه و رفته كنار بحث از بايد
.كنند همكاري مطلع عنوان به
و فعاليتهاي‌گروهها از حاصله ميان‌نتايج گونه‌اي به تا است لازم
.شود برقرار ارتباطي گروهها ساير اعضاي
شكلهاي به شركت‌كنندگان از گردهمايي ويا كاركنان هيات توسط كار اين
برنامه‌ريزي تشكيل‌كميته با جمله از.صورت‌بپذيرد مي‌تواند متفاوتي
حال هر در.مي‌شود ميسر اين‌امر غيره و كارگاهي تهيه‌روزنامه و
.باشند داشته نتايج و اطلاعات تبادل نوعي به گروهها كه است ضروري
جلسات كارگاهي‌را فعاليتهاي كارگاهي‌معمولا هدايت و اداره
شكل تفريحي و فعاليت‌اجتماعي گروهي ، استراحت ، فعاليتهاي عمومي ،
به هرگز ايران ، در شده تشكيل آموزشي كارگاههاي در متاسفانه كه مي‌دهد
تاثير از مي‌شود توصيه اما.نمي‌شود توجه آن تفريحي و اجتماعي فعاليت
غفلت گروه تفريحي و اجتماعي فعاليتهاي و غيررسمي جلسات ثمربخشي و
.نشود
شكل نظر و بحث بزرگ جلسات صورت به كارگاهي ، برنامه‌هاي از برخي
.مي‌شود تنظيم كميته‌ها در كار شكل به ديگر برخي و مي‌گيرد
ورهبري نظارت گروه توسط كارگاه‌همواره برنامه صورت ، دو هر در
تا گردد سعي بايد مذاكره و بحث گردهمايي و بزرگ جلسات در حتي مي‌شود ،
.شود فراهم افراد اكثريت براي نظر اظهار فرصت
فعاليت‌كارگاهي دائمي خصوصيات از دوره‌يكي پايان و ارزشيابي
فعاليتهاي كليه شامل ارزشيابي اين.ارزشيابي‌است و سنجش امر
هيات و گروه توسط كه مي‌شود شركت‌كنندگان انفرادي تلاشهاي و كارگاهي
موفق آموزشي ، كارگاههاي از بسياري در.مي‌گيرد شكل اعضا خود و تعليمي
ارزيابي مورد را خويش كار هم تا مي‌آيد عمل به دعوت اعضا از يك هر از
ارزيابي را آموزشي كارگاه پيشرفت هم و دهد قرار سايرين و خود
.نمايند
و جلسه در اجرايي مسئولين‌حوزه‌هاي از موارد از پاره‌اي در
ارزشيابي واقعي نتايج تا مي‌آيد عمل به ايشان شركت به دعوت ارزشيابي
مسئولين كه هنگاميگردد منتقل سريعا و آمده دست به آموزشي كارگاه
تازه‌اي نيروي مي‌كنند ، شركت آموزشي كارگاه برنامه در اجرايي حوزه‌هاي
واقع موثر بسيار نيز حاصل نتايج و مي‌شود بخشيده كارگاهي كار به
.مي‌گردد
ظهيري‌نيا محمد
:ترجمه وايلز ، كيمبل آموزشي ، نوشته رهبري و مديريت:منابع
.طوسي محمدعلي دكتر
.صفوي امان‌الله:نوشته روشهاي‌تدريس ، و فنون الگوها ،
ابراهيم ، فصلنامه نوه دكتر آموزش‌عالي ، در آموزشي كارگاههاي
.آموزشي دربرنامه‌ريزي پژوهش سازمان
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام