چهارم ، شماره 1044 آگوست 1996 ، سال مرداد 1375 ، 17 شنبه 27
دست از مي‌رود كه خوب خاك اين دريغا ،
بازيافت منطقه (2) بختياري و چهارمحال بازفت در خاك فرسايش فاجعه
محسوب ما كشور ارزشمند اكوسيستم‌هاي از اقليمي ويژه شرايط دليل به
مي‌شود
نگاهي خاك فرسايش بلاي خاستگاه‌هاي جست باز براي كنكاش در:اشاره
بكرودست را آن اين از پيش كه كشور ، دست دور مناطق از يكي داريم‌به
تماشا به ناچاريم را ناباورانه تباهي اكنون و مي‌دانستيم نخورده
همه و..است زاگرس همه از كه‌بازفت‌آينه‌اي نكنيم فراموش.بنشينيم
كرده‌ايم ، رهايش بي‌پناه آن ، گياه و آب تطاول بسياري از كه زميني
.ماست زندگي بستر كه مي‌دانيم اگرچه
معمولا رشد حال در كشورهاي در ملي بازفت‌توسعه براي مرثيه‌اي
مديريت اعمال و صحيح ترفندهاي با مي‌بايد كه است آسيبهايي با همراه
دنبال به نيز را نابه‌هنجاري پيامدهاي كه آن بعدي خسارت‌هاي از بايسته
.كاست دارد
احداث درحال‌توسعه كشورهاي كشاورزي و اقتصادي رشد موارد مهمترين از
غيروابسته محصولات توليد و كشاورزي رونق كارخانه‌ها ، بزرگ ، سدهاي
.است
طبيعت خشم مهار از نويدي سرگردان رودخانه‌هاي روي بر عظيم سدهاي وجود
مفيد عمر حفظ و آنها انباشت آب از بهينه بهره‌برداري.است
به خود كه مي‌روند هرز كه آبهايي از مطلوب استفاده و شده احداث سدهاي
ارزاني و فراواني موات و باير زمين هكتار هزار صدها رفتن كشت زير
.دارد همراه به را كشاورزي اصلي محصولات
اقتصادي‌و رياضت بهاي به اغلب مي‌شوند احداث بيت‌المال با كه سدهايي
آن نگهداري و حفظ بايددر دليل همين به است گرديده بنا اجتماعي
اقتصادي بربحرانهاي غلبه.گيريم كار به را خود كوشش و سعي نهايت
ثروتهاي دادن دست از قيمت به نبايد بعد نسل‌هاي كنوني‌و نسل رفاه براي
ويژگي‌هاي با اسلامي عزيز ميهن اين گهربار خاك مثل برگشت ملي‌غيرقابل
.شود سال كامل فصل چهار داشتن يعني اقليمي نادر
دل در ايراني تلاشگران تواناي دست‌هاي تلاش با كه عظيم سرمايه‌هاي اين
پس هستند ارزشمند بسيار مي‌شوند تبديل بتوني سدهاي به دره‌ها و كوهها
.گردد مبذول ويژه توجه آنها مفيد عمر و حيات به نبايستي چرا
ثروتهاي نگهداري در اصل يك عنوان به آبخيزداري به نبايد چرا
چرا شود؟ چرانده مراتع بي‌محابا داد اجازه بايد چرا شود؟ نگريسته ملي
اين نمي‌گيرد؟در صورت لازم اقدامات مراتع به دام ورود براي‌كنترل
سربه كوههاي در واقع بازفت منطقه است؟ مسئول كسي چه موردواقعا
جنگلهاي غالب گونه با بختياري و چهارمحال استان بكر و كشيده فلك
دسترسي ديار آن به كسي كمتر كه بوده مناطقي از گذشته در انبوه بلوط
اوليه سالهاي در (پلنگي هوفل) نام به دهي كردن پيدا حتي.است داشته
زندگي بدوي صورت به كه ديناران كوهستانهاي منطقه در اسلامي انقلاب
.است ناشناخته و بكر بسيار منطقه كه مي‌داد اين از خبر مي‌كردند
كه زردكوه قلل مثل بسيار قلل و كوهستانها وجود علت به بازفت منطقه
از آب غني منابع لحاظ از است دائمي يخچالهاي و برفچال‌ها داراي
ارزشمند بسيار اكوسيستم‌هاي از و بوده برخوردار مطلوبي بسيار موقعيت
.مي‌شود محسوب ما كشور نادر و
در معتدل نسبتا و تابستان در گرم نيمه هواي و آب از بازفت منطقه
مناطق در البتهاست برخوردار زمستان در سرد نيمه و پائيز و بهار
زير درجه چندين دماي با طولاني و سرد بسيار زمستانهاي كينو و كوهرنگ
.مي‌باشد بازفت گرمسير منطقه از متمايز كه دارد وجود نيز صفر
گذشته در انبوه بلوط جنگلهاي وجود با بازفت منطقه خشك نيمه اقليم
اشتياق و باميل عشاير.است بوده زاگرس رشته‌كوههاي غني وحش حيات مامن
شعرهايي.مي‌كردند شماري لحظه كوهرنگ و بازفت ييلاقات به رسيدن براي
كشيده فلك سربه و سترگ كوههاي و بلوط جنگلهاي ستايش در حماسي
مرثيه داشتند دوستش كه چيزهايي آن همه براي اكنون اما.مي‌سرودند
.مي‌سرايند
زمينه بازفت منطقه شني و خاكي تپه‌هاي و كوهستان دل در جاده احداث
كرده فراهم منطقه اين بلوط جنگلهاي انبوه و مراتع نابودي براي را
.است
راه ايل بجاي شده احداث خاكي جاده‌هاي جانبي فرسايش‌هاي و ريزش‌ها
به نيز آينده نسل‌هاي كه را ناني و نابود را ارزشمند گنجي كه مي‌رود
.كند آجر داشتند اميد آن
گدارلندر -عباسپور شهيد -كارون -دز) سد چون عظيمي سدهاي آب
هزارهكتاري چندين آبخيز حوزه كه مي‌گيرند چشمه سر مناطقي از (كارون3
جنبه اغلب كه ديگري درختان و بلوط جامعه با جنگلي حوزه‌اي دارند ،
در حوزه‌هايي شده ، تخريب حوزه‌هايي.مي‌گيرند سقز آن از و دارند صنعتي
آن آبخيزداري مفهوم متاسفانه.هجوم مورد حوزه‌هايي و انقراض حال
در عملا شايد و برساند ظهور منصه به نتوانسته را خود هويت و ماهيت
به مي‌بايد وپرهزينه عظيم سدهاي احداث از قبل.است شده فراموش بازفت
صدها بايد.پرداخت سدها آن آبخيز حوزه‌هاي واحياي مرمت و ترميم
.بود مراتع واحياء اصلاح فكر به سد احداث محل از آنطرف‌تر كيلومتر
چندصدهزار آبخيز حوزه داراي است واقع خوزستان در كه عظيمي سدهاي
در آن اهم كه است لرستان و بختياري و چهارمحال منطقه در هكتاري
براي و حياتي‌تر رودهايي براي حياتي سرچشمه‌هاي.مي‌باشد بازفت منطقه
دره‌هاي جاي جاي از كه را آنچه اگر كه خوزستان زرخير استان در زيستن
دست از مي‌گيرد سرچشمه زاگرس رشته‌كوههاي شگفت‌انگيز و مخوف بسيار
.بازيابيم را ناپذير تجديد منابع اين توانست نخواهيم ديگر بدهيم
به قشلاق از را رو كوچ عشاير كوهستاني ، راههاي ايل كه است سال صدها
حوزه بلوط جنگلهاي كه است سال هزاران.مي‌كنند هدايت برعكس و ييلاق
شهادت به و است وحش حيات پذيراي كرخه و كارون رودخانه‌هاي آبخيز
ماوا بختياري و چهارمحال كوهستانهاي جاي جاي در كه غيوري عشاير
را رنجهائي و درد چنين نه و بوده شهريور و مرداد در سيلي نه.دارند
.بوده‌اند شاهد خاك اين بر
در سال همان شهريور اواخر در آن تكرار و سال 74 ماه مرداد سيل 29
ساعت يك از كمتر مدت به بارندگي پي در بازفت رودخانه سرچشمه‌هاي
وارد او بوم زيست و ايلياتي و ايل پيكر بر فاجعه‌اي و خسارت چنان
بالاي از را گوسفند و بچه و زن جنازه عشاير خود روايت به كه كرده
.گرفته‌اند درختان
زمين مي‌پرسي خود از مي‌آيي خود به كه كمي و هولناك ، و مهيب سيلي
؟!!سيل و تفتيده جنگل و تشنه
نزار و خورده زخم طبيعت ببيني خود چشمان با و باشي بازفت در اگر و
از گروههائي هم هنوز اينكه از كني تعجب شايد وآري گفت خواهي را آن
ريشه.مي‌برند سر به آنجا در ديرينه سنت طبق كه باقيمانده‌اند عشاير
هم چندان شمارشان متاسفانه و ايستاده‌اند سرپا هنوز كه بلوطي درختان
اين اگر سست خاكي با وعريان لخت كاملا زمين شده ، خارج خاك از نيست
به عشاير بي‌رويه مهاجرتهاي از كرد نخواهي تعجب ديگر ببيني را صحنه‌ها
...و شهرها
و آسيب اين مهم علل از يكي كه داشت دور نظر از نبايد را موضوع اين
و مفرط چراي سالها نتيجه ايران مهم آبخيزرودهاي حوزه فرسايش و تخريب
هيچ و است بلوطها استوار تنه بر تبرزدن سالها و ضابطه از خارج
بهره‌برداري و مراتع به دام ورود كنترل مسئوليت نيز دستگاهي و ارگان
.نيست آن پاسخگوي و نمي‌پذيرد جدي طور به را آنها ومناسب صحيح
به تركي به گلي چمن جاده مثل بازفت مناطق در دسترسي جاده‌هاي احداث
ارتفاع نقاط بعضي در و كيلومتر متوسط 60 طول به و متر متوسط 5 عرض
موارد بعضي در مي‌گويم ، چه پارچه‌آبادي يا 6 حداكثر 5 براي متر 10
آنهم شايدكمتر ، و دست يك انگشتان عدد به خانوار چند جمعيتي‌شامل براي
در كه فندقهايي و نيزبلوطها و كوچ‌اند در دائم كه عشايري خوش‌نشين
ما اسلامي ميهن زرخيز خاك در ولي.است ارزآور و مهم ثروتي ما همسايگان
اكثرا كه سست تپه‌هاي بي‌محاباي برش و جاده‌خاكي فني غير احداث علت به
شكل صابوني است خاكي كه خاك‌لس از لايه‌اي برروي و رسوبي
چون‌سبزه كه نيست دير متاسفانه و شود كن ريشه بايد..و استقراريافته
رخت درخت از تا نيزمي‌رود سايه سايه‌دار ، درخت زير در گشته پايمال
.بربندد
دارد ادامه
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام