پنجم ، شماره 1287 ژوئن 1997 ، سال تير 1376 ، 24 سه‌شنبه 3
|
|
پايدار توسعه از واقع‌گرايانه تعريف
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
بخش واپسين -محيطزيست و توسعه انرژي ، پيوندهاي
برق توانمندي‌هاي بردن بالا و خورشيدي انرژي گرمايي ، زمين باد ، انرژي
مي‌آيد بشر نجات به آبي ،
اگر اما مي‌دهد تشكيل فسيلي سوختهاي را جهان مصرفي انرژي اعظم بخش
در است؟ بشر درانتظار سرنوشتي چه يابد ، سوخت‌هاادامه اين بي‌رويه مصرف
بررسي به محيطزيست ، و فصل‌نامه‌آب از نقل به گزارش ، بخش واپسين
.مي‌پردازيم زوال‌ناپذير و شونده تجديد سوختهاي بهره‌گيري‌از سياست
جهاني كميسيون كه است تعريفي پايداري ، از تعريف ترين متداول
توسعه كميسيون اين.است كرده ارائه(WCED)وتوسعه محيطزيست
زدن لطمه بدون را حاضر نسل احتياجات كه توسعه‌اي صورت به را پايدار
تعريف مي‌كند ، برآورده خود نيازهاي تامين در آتي نسلهاي توانايي به
.است كرده
پايداري به بتواند جامعه‌اي هر كه اين از قبل تعريف ، اين مبناي بر
اجتماعي توسعه.گردد تامين بايد نسل‌ها درون و نسل‌ها بين عدالت برسد ،
نسلهاي بر كه زمان هر در كه پذيرد تحقق به‌گونه‌اي بايد اقتصادي و
حداقل به را اقتصادي اثرات‌فعاليت‌هاي شود ، تحميل هزينه‌اي آينده
بر را هزينه‌هايي فعلي ، ضروري و حياتي فعاليتهاي كه زماني.رساند
وارده خسارات(تجديد غيرقابل كاني‌هاي مثلاحفاري) كند تحميل آيندگان
افرادفقير ضروري نيازهاي كميسيون ، اين.گردد جبران بايد كامل طور به
.است كرده مشخص يابد ، اختصاص آنان به بالايي اولويت بايد كه را جهان
جامعه افراد رفاه بر خاص تاكيد با بايد پايدار توسعه ديگر ، به‌عبارت
در اما كند ، فراهم را مردم زندگي استاندارد بهبود امكان باشدو همراه
ممانعت نيز آيندگان بر جبران غيرقابل آمدن‌خسارات وارد از حال عين
.كند
صورت اين به است داده توسعه از سال 1991 در جهاني بانك كه تعريفي
حق به دسترسي كه‌شامل انسانهاست امكانات طيف بسط توسعه ، :است
پايدار ، توسعه ولي.است ومحيطزيست بهداشت تحصيل ، درآمد ، اشتغال ،
حفاظت جهاني استراتژي تدوين زمان از ازدهه 1980 و است جديدي واژه
با توسعه‌پايدار.است نهاده وجود عرصه به پا زنده منابع و ازطبيعت
تفاوتهاي مي‌زند اقتصادي‌دور رشد محور بر اصولا كه توسعه سنتي مفهوم
ملي نيازهاي گرايانه واقع برتعريف بايد توسعه ريزي طرح.دارد اساسي
صدد در پايدار ، و درخور توسعه گفت مي‌توان واقع در باشد ، استوار
اساسي نياز به‌پنج بتواند كه است ابزارهايي و استراتژيها آوردن فراهم
:دهد پاسخ زير
;توسعه و حفاظت تلفيق
;انسان زيستي اوليه نيازهاي تامين
;اجتماعي عدالت به دستيابي
;فرهنگي تنوع و خودمختاري
ارتباط يكديگر با چنان آن موارد اين;اكولوژيكي يگانگي حفظ
.نيست امكان‌پذير اولويت ، حسب بر آنها كردن مرتب كه دارند تنگاتنگ
.ديگر هدف به دستيابي براي لازم و است هدفي آنها از هريك
انرژي بخش زيست‌محيطي ملاحظات
انرژي با مرتبط فعاليتهاي حوزه در جايگاهي‌خاص زيست‌محيطي ، ملاحظات
و محيطزيست جهاني كميسيون ميلادي ، سال 1987 در.است كرده كسب دنيا در
اجتماعي اقتصادي توسعه و بشر نيازهاي ساختن متعادل الزام بر توسعه
توسعه نمود تاكيد جهاني كميسيون.نمود تاكيد ازمحيطزيست حفاظت با
نيز توسعه‌اي چنين.نمي‌باشد حصول قابل صنايع فعال بخش بدون پايدار
.بود نخواهد امكان‌پذير صنايع تغذيه براي انرژي بدون
در توسعه و كنفرانس‌محيطزيست فوق ، برگزاري‌كنفرانس از پس سال پنج
اداره زمان همان در.كرد تاكيد پايدار توسعه اهميت نيزبر ريو
به‌آساني نمي‌توان پايدار اقتصاد بدون كه كرد اعلام بازرگاني بين‌المللي
پايدار ، توسعه به دستيابي تكاپوي در.يافت دست زيست‌محيطي اهداف به
زيست‌محيطي گذشته تخريبهاي و اقتصادي -اهداف‌اجتماعي في‌مابين تعادلي
.شود برقرار بايد
توسعه حال در كشورهاي مورد در بخصوص انرژي براي تقاضا مي‌رود انتظار
صورت به مطلب اين.يابد افزايش مي‌شوند ، صنعتي سرعت به كه كشورهايي و
نمي‌تواند انرژي تقاضاي و توزيع كه است شده واقع قبول مورد فزاينده‌اي
توليد ، مراحل.شود گرفته نظر در مسايل‌زيست‌محيطي ، كردن ملحوظ بدون
هستند زيست‌محيطي اثرات داراي يك هر انرژي ومصرف توزيع انتقال ،
در.بود خواهد متفاوت آن آماده‌سازي فرآيند و انرژي نوع به كه‌نسبت
محيطي زيست ملاحظات از اقليم جهاني تغييرات و اوزن لايه كاهش ميان اين
خاك ، شامل منطقه‌اي و ملاحظات‌زيست‌محيطي‌محلي و مي‌روند به‌شمار جهاني
.مي‌گردد جوي و دريايي موارد و شيرين آب جنگل ،
محيطزيست بر فسيلي سوختهاي مصرف اثرات
تامين فسيلي سوختهاي وسيله به جهان ، در مصرفي عظيم انرژي اعظم بخش
از كه هستند خطرناك و سمي آلاينده‌هاي انواع داراي سوخت‌ها اين.مي‌شود
.مي‌شوند وارد انسان غذايي زنجيره نهايت در و محيطزيست به مختلف طرق
سطحي ، آبهاي بر فسيلي سوختهاي از استفاده زيست‌محيطي اثرات گرچه
مبحث اما است بيشمار غيره و گياهي پوشش هوا ، خاك ، زيرزميني ، آبهاي
مورد بيشتر آنها خنك‌كنندگي اثر و ذرات و گلخانه‌اي اثرات هوا ، آلودگي
.مي‌گيرند قرار بحث مورد زير در كه است توجه
از عظيمي حجم ورود باعث فسيلي سوختهاي احتراق هوا آلودگي - الف
در دي‌اكسيدكربن و مونوكسيدكربن نيتروژن ، و سولفور اكسيدهاي
همچنين و سوخت نوع تركيب ، به فوق آلاينده‌هاي انتشار ميزان.هوامي‌گردد
آلودگي.دارد بستگي آلودگي كنترل در شده گرفته كار به مكانيزمهاي
در.شود پديدار معلق ذرات و اسيدي باران دوده شكل به مي‌تواند هوا
خروجي اگزوزهاي طريق از دود شكل به آلودگي ايجاد اصلي علت شهرها
و هيدروكربورها واكنش (درصد حداقل 90)است شده ذكر اتومبيلها
سمي تركيبات توليد باعث فرابنفش ، تشعشعات حضور در نيتروژن اكسيدهاي
كلي طور به و نباتات انسان ، حيات و سلامتي نهايت در كه مي‌گردد
.داد خواهند قرار خطر معرض در را زيستبوم
از برخي زياد ظرفيت دليل به زمين كره شدن گلخانه‌اي‌گرم اثرات -ب
تروپوسفر و ازن متان ، فرئونها ، دي‌اكسيدكربن ، مانند گازهاي‌پايدار ،
مذكور ، گازهاي ميان ازاست حرارت جذب در نيتروژن اكسيد و
مهيا جو از را فرابنفش تشعشعات عبور امكان تنها نه دي‌اكسيدكربن
جو از خارج به زمين سطح از قرمز زير تشعشعات خروج از بلكه مي‌سازد
تبادل به شدت به زمين كره در حيات آنكه واسطه به.مي‌كند جلوگيري نيز
مذكور تعادل و تبادل در تغيير بروز است ، وابسته فوق تشعشعات تعادل و
.شد خواهد خاكي كره اين حيات رفتن ميان از باعث
شامل) وزن سبك ذرات ديگر و وغبار گرد آنها كنندگي اثرخنك و ذرات -ج
زمان مدت در معلق صورت به كه (اتومبيلها و نيروگاه‌ها از خروجي مواد
و بوده خورشيدي تشعشعات تقليل به قادر مي‌مانند باقي هوا در خاصي
جاي بر زيست محيط در را كننده‌اي خنك اثرات مي‌توانند ترتيب بدين
ذرات كه است شده نظر اظهار مذكور تاثير واسطه به سبب بدين.گذارند
تغيير ترتيب بدين و كرده خنثي را يكديگر اثرات اكسيدكربن دي و معلق
اين صحت و دلايل امانميشود ايجاد زمين هوايي و آب شرايط در خاصي
.نيست مشخص وضوح به نظر
صورت در كه معتقدند كارشناسان از سوخت‌بسياري جايگزيني سياست
انرژي ، شونده تجديد غير ازمنابع استفاده و كنوني روندهاي تداوم
كه چرا ايستاد ، حركت‌بازخواهد از تمدن كاروان كه پائيد نخواهد ديري
مصرف به بي‌محابا و هستند متكي آن بشربه تكنولوژي و صنعت منابعي‌كه
بر جامعه‌ءانساني دليل همين به است تجديد قابل غير و محدود مي‌رسانند
.سازد جايگزين را تجديدپذير انرژي منابع تا است آن
:از است عبارت تجديدپذير انرژي‌هاي توانمندي كلي طور به
دست در آبي برق توانمندي‌هاي ظرفيت حاضر حال آبي‌در برق انرژي
است حالي در اينميگردد بالغ مگاوات به 1953 ايران در بهره‌برداري
پايان تا.است مگاوات بر 5/87 بالغ انجام دست در آبي توانمندي‌هاي كه
ديگر مگاوات حدودچهارهزار اقدام دست در تكميل‌طرح‌هاي با سال 1377
.مي‌شود اضافه كشور به آبي نيروگاه‌هاي شده نصب ظرفيت به
موقعيت به زمين سطح به خورشيدي انرژي تابش خورشيدي‌ميران انرژي
مربع متر بر ساعت كيلووات تا 2200 حدود 800 و دارد بستگي جغرافيايي
يك از مي‌توان درصد راندمان 10 بافرض ترتيب بدين مي‌كند تغيير سال در
.كرد توليد برق روز ساعت‌در پانصدكيلووات حدود در مربع كيلومتر
خاكي كره گرمايي زمين كمربند روي بر گرمايي‌ايران زمين انرژي
نقاط اغلب در فراواني گرم چشمه‌هاي‌آب سبب همين به و دارد قرار
به.هستند مختلفي حرارتهاي داراي چشمه‌ها اين.دارد وجود آن كوهستاني
درجه زمين‌حدود 85 از خروج هنگام چشمه‌ها از بعضي حرارت كه نحوي
منطقه‌براي مستعدترين آمده عمل به مطالعه يك طي در.است سانتي‌گراد
بخارزيرزميني يا آبها حرارت كه چرا است شده اعلام سبلان كار ، اين
.مي‌شود زده تخمين سانتي‌گراد درجه تا 250 اين‌منطقه
باد انرژي
به شده شناخته بشر توسط كه است انرژي منابع قديمي‌ترين از يكي باد
است خورشيدي انرژي از قسمتي حقيقت در باد انرژي.است شده گرفته كار
تعيين در مهم پارامترهاي از باد وزش جهت و سرعت.مي‌رسد زمين به كه
.مي‌رود شمار به انرژي‌بادي از استفاده مستعد نقاط
كه مي‌دهد نشان كشور هواشناسي ايستگاههاي آماري اطلاعات كلي طور به
سيستان كرمان ، استانهاي به باد ساليانه متوسط سرعت ميانگين بيشترين
مناسبترين حال عين دردارد تعلق شرقي وآذربايجان گيلان بلوچستان ، و
.است منجيل ايران ، در منطقه
