پنجم ، شماره 1329 آگوست 1997 ، سال مرداد 1376 ، 14 پنجشنبه 23
|
|
اسلام جهان موسيقي
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
(2) جهان موسيقي گذشته با آشنايي
هرروز غروب آرامش‌خنكاي در و رمضان مبارك ماه در كه مذهبي آوازهاي
.موسيقايي‌است مي‌شد تلاوت افطار از پس
بلافاصله كه چرا است اصوات خاطره‌انگيزترين از مسلما موذن نداي
نقوش و بي‌نظير رنگ طلايي و آبي كاشي‌هاي با را مسجد ستاره‌هاي و گنبدها
وابسته اسلامي هنر و فرهنگ به كه آنچه هر خلاصه و فراوانشان اسليمي
.مي‌سازد مجسم شنونده ذهن در است
قرن اوايل در است خداوند اراده به شدن تسليم معناي به نامش كه اسلام
تدريج به و شد پايه‌گذاري عربستان در (ص)محمد حضرت ظهور با هفتم
نهايت در و كرد تركيب و متحد يكديگر با را پيشين فرهنگهاي از بسياري
.است معروف اسلام جهان به امروزه كه آورد وجود به را دنيايي
اوراد و آوازها مجموعه از اساسا عرب سنتي موسيقي اعراب سنتي موسيقي
از عبارتند برخاسته‌اند عربستان خود از كه شيوه دو و است شده تشكيل
برگرفته آن ريتم و لحن كه آواز نوعي) هدي (Huda) بدوي و قديمي شيوه
نوحه نوعي كه (Buka) بوكا و (است خرامان‌شتر و بخصوص رفتن راه از
و شده بنا مقامها و گامها براساس آوازي اين‌موسيقي.است خواني
متعارف‌غربي موسيقي در آنچه از تعدادشان كه است داراي‌فاصله‌هايي
آوازهاي (پرده‌ها و31 پرده‌ها ربع) مانند است بيشتر بسيار دارد وجود
بديهه طبيعت و فاصله‌ها اين رامديون خود ويژگي‌هاي از عمده‌اي بخش عربي
بر علاوه صدا اصوات كه هنگامي يعني) خيشومي صدايهستند آواز سرايانه
كه سازهاي‌قديمي.ويژگيهاست اين جمله از (شوند خارج نيز ازبيني دهان
نوعي) Girball دف عبارتنداز مي‌كنند همراهي را سنتي آوازهاي نوع اين
و است معروف ميزمار به عربستان كه‌در قره‌ني و سرنا ني ، (كوبه‌اي ساز
.دارد نيز نامهاي‌ديگري عرب جهان در
اسلامي موسيقي
گفتيم سخن آن از كه عظيمي فرهنگي وحدت اسلام سريع گسترش با همراه
هنوز كه يافت موقعيتي و شخصيت رفته رفته اسلامي علم و هنر.آمد بوجود
به تحقيقات و يوناني خطي نسخ مطالعه با است مشهور عالم سرتاسر در
چون عرب شهير دانشمندان كه دريافت مي‌توان اعراب خود توسط آمده عمل
سينا بوعلي كه نداشته اطلاع نويسنده ظاهرا) سينا بوعلي و كندي ال
نتهاي و اصوات رياضي علم از (!است بوده ايراني فرزانه و دانشمند
دانششان از استفاده با اينانداشتهاند كامل علم و اطلاع فاصله‌دار
نقاط همه در تا آوردند بوجود موسيقي مقامهاي و گامها از جديدي نظام
خاصي سازهاي نظام اين كنار در و.گيرد قرار استفاده مورد اسلام جهان
.باشند اعراب و اسلام موسيقي هنر بر دال نشانه‌اي تا شدند اختراع نيز
با آفريقا شمال در و است ايران از اصلش احتمالا كه گردن بلند عود
.است جمله آن از مي‌شود خوانده qitava نام
مقام داشته‌اندهر مرموزي و عارفانه ضمني مفاهيم سازها و مقامها
نمادهاي و سال وفصلهاي هفته روزهاي روز ، از بخصوصي ساعات نشانگر
صورت چهار سال ، فصل چهار عودمظهر تار رشته چهار و بوده تنجيمي
او فكري صور يا انسان بدن چهارگانه طبايع و كيمياگري عنصر چهار ماه ،
.است بوده
موزون حركات و آوازها اوراد ،
توجهي قابل برجسته‌و نقشي اسلامي عبادات در موسيقايي و دلنشين صوت
مشخص ساعاتي در موذنين تا فرمود مقرر (ص)محمد حضرت.مي‌كند ايفا را
را اسلامي مذهب و ايمان حضور بدينگونه فراخوانندو نماز به را مردمان
داشته‌اند وجود نيز قديمي‌تر بسيار فرقه‌هاي و اديان سرزمينهايي‌كه در
يك به خيلي‌زود برمي‌خاست مناره‌ها از كه ندايي.بگذارند ظهور به‌منصه
.گشت تبديل پيچيده موسيقايي اجراي
مناطق در و بوده همراه ترنم و همخواني با كه نمازهايي ديگر طرفي از
بديهه‌سرايانه آوازهاي از برخي الهام‌بخش احتمالا مي‌شوند خوانده مختلف
ماهر و ديده تعليم بسيار غالبا موذنين اين بنابر و بوده‌اند متعالي
و بودن‌وزن آزاد نظر از.مي‌رفتند شمار به مسجد هر مهم ازاعضاي و بوده
مي‌باشد ، تلفظ لغات‌هنگام دادن نوسان اساسش كه خواندني لحن و ريتم
دارد كليميان مناجات قديمي وبسيار بخصوص شيوه با مشتركي نكات اذان
.است باستان ميانه خاور از گرفته ريشه نيز كه‌آن
نيز موسيقايي اصوات از ديگري انواع الهام‌بخش اسلام مساجد ، از غير به
همراهي طبل و فلوت با احتمالا كه همخواني‌هائي و آوازها.است بوده
مي‌شده‌اند خوانده عربستان در مكه مقدس شهر راه در زائران توسط و شده
وخنكاي آرامش در و رمضان مبارك ماه در كه مذهبي همچنين‌آوازهاي و
.آن‌جمله‌اند از مي‌شده‌اند تلاوت افطار از پس روز هر غروب
اسپانيا در اعراب
.است بوده بسيارزياد مسيحي اروپاي بر اسلامي علم و هنر فرهنگ ، نفوذ
بوسيله اسپانيا اعظم قسمت يا تمامي ميلادي پانزدهم تا هشتم قرن از
باعث موسيقي و هنر علم ، طريق از اينان.مي‌شد اداره مسلمان اعراب
.شود احساس و شناخته اسپانيا مرزهاي از فراتر بسيار حضورشان تا شدند
نوع كه رشته‌اي و (آرشه‌اي) كمان‌دار رباب عربي سازهاي موسيقي ، بعد در
تابهاي و پيچ و شده گرفته كار به است امروزي ويولونهاي اجداد از اول
آوازهاي و وسطي قرون اروپايي موسيقي به را راهشان عربي ملودي
.كردند باز دوره‌گرد خنياگران
پايكوبي‌هاي در اعراب نفوذ از رگه‌هايي كه معتقدند صاحبنظران از عده‌اي
.مي‌خورد چشم به موريس به موسوم انگليس سنتي
به گرفته‌غيرمستقيم ريشه كجا از (فلامنكو) Flamemcoنام اينكه
بلژيك و فرانسه شمال در فلاتدرها باستاني منطقه كه بازمي‌گردد زماني
در كسي كمتر اما.است بوده بحث هميشه‌مورد بوده‌اند اسپانيا به متعلق
.مي‌كند شك موسيقي اين موري-عربي خصوصيات
.مي‌باشد ياآندالوزيا اندولس جنوبي استان موسيقي نوع اين خاستگاه
.ماندند آنجا در اسپانيا نقاط ساير از طولاني‌تر مورها ، كه بخشي
يا (Cante hamdo) نام به آوازخواني نوعي فلامنكو موسيقي اساس و پايه
تركيبات نت ، يك عربي تكرار مانند خصوصياتي و مي‌باشد عميق و جدي آواز
موسيقي اين ديگر شباهتهايداراست را زيرايي فواصل و پرطمطراق آوازي
الگوهايي آوازها ، از بعضي خيشومي ماهيت از عبارتند عربي موسيقي با
نواختن و مي‌شدند كوبيدن‌اجرا پاي و زدن كف با عده‌اي توسط كه ريتميك
گرفته ريشه عود خاورميانه‌اي ساز ازانواع كه است سازي خود كه گيتار
كه مي‌رسد نظر به و هستند موسيقي نوع دو شباهتهاي‌اين ديگر از
خود تمامي‌در به را افريقا شمال موسيقي روح فلامنكو موسيقي‌هيجان‌انگيز
.دارد
جهان موسيقي:كتاب از برگرفته
آكسفورد انتشارات بلك‌چاپ آلن نوشته
:عكس شرع
بزرگي ، وجود با كه عود ساز يك با اسلامي سنتي روبنده با الجزايري زن
سرتاسر در كه است انواعي از و دارد سيم يك تنها و بوده ساده بسيار
.مي‌شود يافت افريقا شمال
