پنجم ، شماره 1412 نوامبر 1997 ، سال آبان 1376 ، 19 چهارشنبه 28
|
|
يك ;فقيه ولايت و اساسي قانون روز يادداشت
تاريخي نگرش
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
بغرنج مسائل و پيچيدگيها برخي ايران ، همچون جامعه‌اي در سياست خصوصيت
روشن درك و صريح تفسير امكان همگان براي خودبخود كه مي‌كند ايجاب را
خاص محدوده در و به‌درستي مسائل برخي اگر بويژه.ندارد وجود آن از
بدل دامنه‌دار بحرانهاي به است ممكن نشود ، داده قرار توجه مورد آن
در متفاوت مقدمات محصول معنا ، يك به شايد كه بحرانهايي.شود
باشد ، يكسان تحليلها در بنيادين اصول و مقدمات اگر و است نتيجه‌گيري
مي‌بايد مقدمه حال ، عين در اما.مي‌شود حاصل نيز استنتاج وحدت طبعا
مسائلي ساختن مربوط وگرنه.باشد داشته سنخيت نتيجه و ذي‌المقدمه با
و مطمئن نتيجه‌اي هيچگاه استفاده‌اند ، مورد متفاوت حوزه‌هاي در كه
.آورد نخواهد ارمغان به را مطلوب
سياسي اقتدار به مربوط سايرعناوين و مسئله‌ولايت‌فقيه پيرامون بحث
عظمت‌و به‌دليل كه است مباحثي جمله از آن ، وفقهي ديني مباني و
رهبران و رجال توجه همواره‌مورد كشور ، سياسي سرنوشت در آن اهميت
مراجع و فقها و رهبري ، معظم مقام شخص خاصه ايران ، اسلامي جمهوري نظام
به يكسره سياسي ، به‌لحاظ بحث اين مبناي است بديهي.است بوده عظام
به توجه.بازمي‌گردد اساسي يعني‌قانون كشور ، انسجام و وحدت منشور
مسئوليتهاي و ضوابط و حدود مي‌تواند آن حدود رعايت و قانون اين
اين در مبحثي هرگونه بنابراين سازد ، مشخص بخوبي را سياسي نهادهاي
آغاز نقطه اين از مي‌بايد شود ، بحران و تشتت موجب نخواهد اگر عرصه ،
هم تا بازگرداند مسئله همين به مي‌بايد نيز را اخير مسائل برخي.گردد
اين بر علاوه.شود مرتفع نگرانيها هم و گردد برطرف تفاهمات سوء
راستين كشور تنها سياسي اقتدار تداوم و نظام صيانت حفظ براي مي‌بايد
در مندرج ارزشهاي و اساسي قانون حدود رعايت برضرورت جهان ، در اسلامي
سياسي نهادهاي حرمت اساسي ، قانون اصول به احترام با و فشريم پاي آن
در بي‌اعتنايي از كشور سياسي نهادهاي ضعف بي‌گمان.كنيم حفظ را كشور
.مي‌شود آغاز نقطه همين
انقلاب پيروزي از پس نخستين‌ماههاي در ايران ، سياسي مسائل به آگاهان
بر حد چه تا رحمه‌الله‌عليه راحل امام كه دارند ايران ، به‌خاطر اسلامي
.مي‌ورزيدند اصرار اساسي قانون بررسي خبرگان مجلس تشكيل
و جامع‌تر نظام ، استمرار و استقرار براي را ركني هيچ ،(ره)امام‌خميني
به حتي مسئله اين.نمي‌دانستند ازقانون‌اساسي بنيادي‌تر و فراگيرتر
براي موسسان تشكيل‌مجلس و مي‌شد مربوط انقلاب پيروزي از قبل زمان
برتشكيل مبني (ره)امام‌خميني فرمان در ابتدا اساسي ، قانون تدوين
قيد موقت دولت نخست‌وزيري باب در ايشان حكم در سپس و انقلاب شوراي
بحران‌زاي و بحراني شرايط به توجه با فقط موضوع اين.بود شده
زمان آن در سياسي گروههاي ناموزون صف‌بنديهاي و برخوردها و صدرانقلاب ،
همانا كه بازمي‌گشت جامع و اساسي ضرورتي به بلكه نبود ، نشده مطرح
.بود سطوح همه در جامعه وقانونگرايي ونظام‌مندي مشروعيت
نياز كه بود اين منتقدان‌نظام و مخالفان واكنش نخستين زمان ، آن در
كه كرد عجله زمينه اين در نبايد و ندارد وجود قانون‌اساسي به فوري
تهيه در سرعت بر ايشان تاكيد و (ره)امام حضرت قاطعيت و موضعگيري با
تحقق راه در مانعي بروز از خوشبختانه اساسي ، قانون تصويب و تدوين و
خبرگان مجلس مردادماه 1358 ، در 28 سرانجام.شد جلوگيري مهم امر اين
از پس ماه شش حدود چيزي يعني.كرد كار به آغاز اساسي قانون بررسي
صادر مجلس اين افتتاح به‌مناسبت كه پيامي در امام.انقلاب پيروزي
چنين را ايران اسلامي جمهوري اساسي قانون ويژگيهاي جمله از فرمودند ،
:برشمردند
در غلط تاويل و تفسير امكان كه به‌نحوي قانون ، مفاهيم روشني و صراحت
.نباشد آن در تاريخ خودپرستان و ديكتاتورها هوسهاي مسير
و شد برگزار آبان 58 در 24 اساسي قانون نهايي بررسي مجلس جلسه آخرين
اين.شد گذاشته عمومي به‌راي محصل قانون و 12آذرماه ، روزهاي 11 در
كشور سياسي اساس و شد مردم‌تصويب قاطع راي با مهم ، و بنيادين قانون
و ديني كارشناسانه نظرات مبناي بر و ملي صورتي به را
.الاجرانمود لازم و صريح دستورالعملي به تبديل آرمانهاي‌انقلابي ،
دوام و قوام كه تابدانيم گرفت صورت آنرو از كوتاه يادآوري اين
و حدود تعيين و اساسي قانون به‌بركت اسلامي‌ايران ، جمهوري نظام
.گرديد ممكن...و مدني قضائي ، سياسي ، اجتماعي ، فردي ، كلي ضوابط
و مقدس نظام اين اركان از ركني هيچ اخير ، دهه دو طول در بي‌گمان
انقلاب بزرگ دستاورد اين از اعتمادتر قابل و مطمئن‌تر و برتر انقلابي ،
بنابه‌امر نيز رحمه‌الله‌عليه امام حضرت خود سياسي قدرت حتي.است نبوده
قانوني صبغه آذرماه 1358 ، رفراندوم12 در ملت نهايي تصويب و ايشان
و نيرومند ، نهادي به‌صورت عاطفي ، و انقلابي رابطه‌اي صورت از و گرفت
كه چرا ، و بي‌چون قدرت اين ديگر سوي از ;درآمد معين معيارهاي و ضوابط
رهبري و افقهيت و اعلميت و ايشان شگفت‌انگيز شايستگي‌هاي و عظمت محصول
عمومي‌جهانيان ، افكار و نظامها عرف در بود ، پيامبرگونه‌ايشان سياسي
قانون ثمرات و بركات از همه اينها.كرد كسب را لازم استحكام و مشروعيت
.هست و بوده ايران اسلامي اساسي‌جمهوري
نهاده ما نظام براي اساسي قانون در كه قدرتمندي سياسي اساس بي‌گمان ،
و بيشترين هم زمان همان در حتياست بوده ولايت‌فقيه مهم اصل شد ،
مطابق.درگرفت -پنجم اصل -اصل همين پيرامون بحثها و مناقشات مهمترين
:اصل اين
اسلامي جمهوري در فرجه ، تعالي عجل‌الله ولي‌عصر حضرت غيبت زمان در
آگاه تقوا ، با عادل فقيه برعهده امت امامت و امر ولايت ايران ،
رهبري به را او مردم اكثريت كه است مدبر و مدير شجاع ، به‌زمان ،
اكثريتي چنين داراي فقيهي هيچ كه صورتي در و باشند پذيرفته و شناخته
اصل طبق بالا واجدشرايط فقهاي از مركب رهبري ، شوراي يا رهبر نباشد ،
.مي‌گردد آن عهده‌دار هفتم و يكصد
عنوان با اساسي هشتم‌قانون فصل طي اساسي ، قانون در اصل اين تفصيل
و اصول 107 ، 108 ، 109 ، 110 ، 111 در و رهبري‌آمده شوراي يا رهبري
اساسي ، اصل 110قانون در بهويژهاست گرديده تفسير و توضيح 112
.است گرديده مطرح دقيقا آن اختيارات و وظايف و موضوع مشخصات
كليه اتفاق‌نظر اساسي ، و قانون وضوح و صراحت عليرغم اينهمه ، با
مقدس ظل‌نظام در موجود غيرسياسي و جريانهاي‌سياسي و نهادها رجال ،
تفسيرهاي و سوءتعبيرها مورد همواره مهم‌ولايت‌فقيه اصل اسلامي ، جمهوري
در مع‌الفارق قياسهاي و موضوع با نامتناسب برداشتهاي حتي يا و شخصي
.است شده تنش موجب و گشته زمينه اين
فرمود ، بيان زمان آن در بهشتي دكتر آيت‌الله بزرگوار شهيد كه نكته‌اي
.بود اساسي بسيار نكته‌اي (ره)خميني امام حضرت ولايت زمان در آنهم
اسلامي جمهوري اساسي قانون اساس بر كه مقتدري و قوي مركزيت بر ايشان ،
اين كه بود كرده بيان و نموده تاكيد بود گرفته قانوني صبغه ايران ،
ساختار در مشخص و مقتدر سياسي مركزيت يك ضرورت مبناي بر كه مهم اصل
اصل يك شده ، طراحي اسلام سياسي و فقهي تعاليم براساس و ايران ، سياسي
سياسي واقتدار ملي وحدت ديني ، حكومت انديشه تضمين جهت بنيادي و متين
.است كشور
نيز اقليمي ديني ، خاص شرايط و كشور فرهنگي و ديني و ملي وحدت حفظ
به بخشيدن انسجام براي مشخص ، و ملموس مركزيتي كه مي‌كند ايجاب
مسائل برخي به باتوجه مقدمات ، اين با.باشد داشته وجود سياسي نظام
بررسي و بحث بوته در را مسائل و برخي‌نكات بعد ، شماره در جاري
.نمود مطرح‌خواهيم
