فراز بر نگراني ابرهاي
آينده شهرهاي
(بخش واپسين) سال 2000 آستانه در كلانشهرها
:اشاره
نشان موجود شواهد كه خوانديم نوشتار اين نخست بخشهاي در
معضلات به توجه با شهرنشيني ويكم بيست قرن در مي‌دهد
خواهد بشر رودرروي چالش بزرگترين آن لايه چند و فزاينده
جنبه‌هايي به تعمق ، قابل گزارش اين بخش واپسين در.بود
و دست از ناچار شهرنشيني پديده كه دشواري‌هايي از ديگر
.است شده اشاره بود ، خواهد آن با نرم‌كردن پنجه
رشدي كم علائم كلي‌ترين و بارزترين از بيماري و تغذيه سوء
از بيش و دور ، خاور كل‌جمعيت سه‌چهارم كلي بطور.هستند
به آسيا جمعيت نصف از بيش و مركزي امريكاي جمعيت دوسوم
در غذايي مواد كمبود ندارند ، دسترسي نيروبخش و كافي غذاي
لاتين امريكاي و آسيا از بدتر مراتب به وضعي آفريقا قاره
از بيش امروزه متحد ، ملل سازمان برآوردهاي براساس.دارد
مزمن و جانگداز گرسنگي نوع يك اسير زمين روي جمعيت نصف
از پايين‌تر مراتب به مي‌كنند مصرف كه كالري مقدار و هستند
.دارد نياز آن به متوسط بطور انسان يك كه است ميزاني
شهري درجوامع سوءتغذيه و بيماري كريه سيماي كلي بطور
روستايي نواحي از مراتبآشكارتر به سوم جهان كشورهاي
گواتمالا ، كاستاريكا ، كشورهاي‌كلمبيا ، در.است
از بويژه روستاييان تغذيه وضعيت مراكش السالوادور ، تونس ،
فقير شهرنشينان از بهتر مراتب به مصرفي كالري ميزان نظر
نواحي در كودكان تغذيه سوء نيز كشورها از تعدادي در.است
قرار بالاتري سطح در روستايي مناطق به نسبت شهري درآمد كم
در سوءتغذيه و بيماري از تاريكي و دردناك تصوير اين.دارد
به مربوط آمارهاي در هم اغلب كه است شهري فقير جوامع
.مي‌شود گرفته ناديده يا و نمي‌شود تلقي جدي يا شهري بهداشت
فقيرنشين 3 درمناطق كودكان مير و مرگ نرخ مانيل ، در -
مسلولين تعداد نواحي اين در.شهراست مناطق ساير برابر
ساير برابر خوني 2 كم و اسهال بيماريهاي و برابر از 9 بيش
برابر فقيرنشين 3 مناطق اين در ساكن جمعيت مي‌باشد ، نواحي
.مي‌برند رنج تغذيه سوء از مناطق ساير از بيش
فقيرنشين 22 مناطق در جذامي بيماران تعداد بمبئي ، در -
هزار در شهر 7 كل در رقم اين حاليكه در است بوده درهزار
.مي‌باشد
محروم درنقاط سل به مبتلا بيماران تعداد آبيجان ، در -
در.مي‌باشد عاج ساحل مناطق‌روستايي برابر حدود 6 شهر ،
در بوده ، آسكاريس به مبتلا حاشيه‌نشين سوم‌جمعيت يك داكار
مبتلا مورد فقط 3 سنگال مطالعه مورد روستاي در 400 حاليكه
.است شده يافت بيماري اين به
نوزادان از از 20درصد بيش پرتوپرنس فقيرنشين نواحي در -
به رسيدن از قبل ديگر درصد و10 زندگي اوليه روزهاي در
تقريبا 3 رقم اين.مي‌دهند دست از را خود جان سالگي سن 2
.مي‌باشد روستايي‌هاييتي نواحي برابر
ضرورت آنچه جديدنيست ، مسئله‌اي شهري ، فقر ناهنجار پديده
افزون روز گسترش مي‌كند توجيه را اين‌پديده به بيشتر توجه
نسبت شهري فقراي درآمد است ممكن گرچه است شهري معضل اين
بندرت آنها واقعي درآمد لكن باشد ، بالاتر روستايي فقراي به
گرچه كه است معني بدين اين و مي‌دهد را زندگيشان كفاف
فقراي اما متمركزند شهرها در عمدتا دولت اجتماعي خدمات
محيطي ، شرايط مسكن ، لذا و برخوردارند آنها از بندرت شهري
مطلوبيت داراي شهري فقير افراد براي بهداشت و سالم آب
موثري برنامه‌هاي دولتها از كمي تعداد تنها.نيست كافي
كه است حالي در اين.دارند شهري مناطق در فقر كاهش براي
كار رسمي غير بخشهاي در سرپناهي تدارك براي شهري فقراي
نيز را خود غذايي محصولات اعظم قسمت مجبورند و مي‌كنند
.برسانند بفروش
:شهري محيطزيست نامناسب كيفيت (ج
يك‌نقطه در مردم از كثيري عده‌اي تجمع و شهرنشيني توسعه
ساير و برق و آب كمبود مانند مسايلي برآنكه علاوه شهري ،
محيطي زيست مسائل نظر از دارد همراه به را رفاهي خدمات
سازمان گزارش برطبق.مي‌آورد بوجود را عديده‌اي مشكلات نيز
با شهرهاي در دنيا شهرنشين جمعيت سوم يك جهاني بهداشت
.مي‌نمايند زندگي آلوده هواي
را زمين كره خشكي مساحت از درصد دو فقط شهرها كلي بطور
جاي خود در را جهان جمعيت از نيمي ولي كرده‌اند اشغال
مي‌كنند بهره‌برداري زمين كره منابع درصد از 75 و.داده‌اند
.مي‌كنند محيطزيست وارد را زباله مقدار همين و
كه يافت را شهري مي‌توان به‌ندرت سوم ، جهان كشورهاي اكثر در
اين.باشد مادرشهرها ايجاد براي مناسب زيرساختهاي داراي
برابر در و بوده معيوبي فاضلاب سيستمهاي داراي اغلب شهرها
آن بر علاوه.مي‌باشند مخاطره‌آميز سيلاب ايجاد يا آب طغيان
مناسبي تلفني ارتباطات سيستم داراي سوم جهان شهرهاي اكثر
خوبي وضعيت از نيز مواصلاتي جاده‌هاي اينكه به‌دليل و نبوده
مواجه مشكل با نيز عمومي نقل و حمل نيستند ، برخوردار
.مي‌باشد
آب به‌افزايش رو فساد شخصي ، خودروهاي ترافيك بي‌پايان حجم
اعصاب بر تازيانه‌اي همچون كه صوتي آلودگيهاي هوا ، و
زيست حاد معضلات جمله از مي‌آيد ، فرود شهرها اين ساكنين
در نامطلوب شرايط اين كه مي‌باشد شهرنشين انسان محيطي
كه برآوردي طبق.مي‌يابد بيشتري مصداق سوم جهان ممالك
يك شهر يك ساكنين انجام‌رسانيده ، به متحد ملل سازمان
تن غذا ، 625000 تن روزانه 2000 بطورميانگين نفري ميليون
مقدار همين كه دارند احتياج سوختي تن‌مواد آب ، 9500
تن و 500000 شيميايي آلاينده‌هاي و سمي تن‌مواد انرژي ، 950
ميان اين در مي‌نمايند ، محيطزيست وارد را وفاضلاب زباله
مكزيكوسيتي ، سائوپولو ، مانند شهرهايي كه كرد تصور مي‌توان
.داشت خواهند وضعي چه قاهره و شانگهاي
صحيح‌و دفع زمينه در لازم سرمايه‌گذاري عدم تقدير ، هر به
قدرت شهري‌از محيطزيست از حفاظت و شهرها در زباله اصولي
انسان براي قطعا مسئله اين و.است كاسته شهرها بهره‌وري
.داشت خواهند به‌دنبال ناخوشايندي پيامدهاي شهرنشين ،
:نتيجه‌گيري
بسوي‌شهرنشين زمين سياره در زندگي سيستم كه امر اين در
جهان شدن شهري و شهرنشيني اگر.نيست ترديدي است ، روان شدن
و صنعتي جهان در عمدتا ميلادي و 60 دهه‌هاي 50 پايان تا
مراحل در بويژه و بعد به زمان آن از پيوست ، بوقوع پيشرفته
مختلف مناطق شدن شهري فرآيند اصلي بخش بيستم قرن پاياني
اين در و سوم به‌جهان ابتدا كه افتاد جوامعي بردوش جهان
بانك گزارشات برابر.شده‌اند موسوم جنوب به‌ممالك اواخر
حال در ممالك جمعيت درصد حدود 33 در سال 1980 در جهاني
نسبت اينميكردند زندگي شهرها در (نفر ميليون 995) توسعه
.يافت خواهد افزايش درصد به 44 م سال 2000 در
شديد شهري ، تخريب جمعيت آلود شتاب افزايش اين است روشن
خواهد به‌دنبال را زندگي استانداردهاي نزول و زيستبوم
در سوم جهان همه‌كلانشهرهاي شايد آينده سالهاي درداشت
كه چراگيرند قرار فوق‌العاده‌آلوده و انگلي شهرهاي شمار
شهرهاي شهرها ، جغرافيايي نواحي همه شهرها ، قبيل اين
توسعه و مي‌دارند باز توسعه از را روستاها و شهركها متوسط ،
.مي‌نمايند تحميل كشور نواحي همه بر را نيافتگي
مي‌شوددر برآورد شد ، گفته كه آنچه به توجه با بنابراين
كشورهاي كار نيروي به نفر ميليون از 600 بيش آينده دهه دو
انساني ، توده‌هاي اين بيشتر كه شود ، افزوده توسعه حال در
كلانشهرهاي بويژه شهرها بسوي بيكاري و فقر از گريز براي
نشان بررسيها كه حالي در شد ، خواهند سرازير سوم جهان
نظير مصيبتهايي با اكنون هم از شهرها اينگونه كه مي‌دهد
دست زيست‌محيطي آلودگيهاي انواع و مزمن بيكاري شهري ، فقر
.گريبانند به
ميليونها رژه حاضر قرن پاياني سالهاي در اساس براين
جهان‌سوم ، كلانشهرهاي خيابانهاي در بيكار و گرسنه انسان
.گذاشت خواهد نمايش به جهانيان پيش‌روي را ديگري مشكلات
سوم جهان شهرهاي در دموگرافيكي فشار به توجه با اين بنابر
مي‌توان اكنون هم از آتي سالهاي در فشار اين افزايش و
تصور را شهرها اينگونه در زندگي غم‌انگيز تصوير و چشم‌انداز
جرم و خشونت افزايش زيست‌محيطي ، شديد آلودگيهاي:نمود
آلودگي زاغه‌ها ، و آبادها حلبي افزايش و مسكن كمبود شهري ،
.بيماري و تغذيه سوء و بيكاري فقر ،
نتيجه مشكلات اين است مسلم آنچه:گفت بايد توصيف اين با
توسعه رشد ، روبه اجتماعي -نابرابريهاي‌اقتصادي مستقيم
بايد.مي‌باشد مديريتي شديد ونارسائيهاي اقتصادي نيافتگي
استراتژيهاي بايد تيره‌روزيهايي چنين از براي‌احتراز گفت ،
و بررسي مورد دقت به سوم جهان حال و گذشته در توسعه‌شهري
به توجه با سنجيده و مدون برنامه‌اي و گيرند قرار تحيلل
تنگناهاي تقليل براي مكان ، جغرافيايي ظرفيتهاي و عوامل
.كرد تدوين شهرنشين انسان زيستي
پورفيكوئي علي دكتر از سپاس با
جغرافيا كارشناس -چراتي غفاري كوروش
-معاصر جهان ژئوپليتيكي مسائل به نگاهي (منابع1
مشهد 1374 -واقفي انتشارات -علي دكتر پورفيكوئي ،
مهندس شيعه ، -شهري برنامه‌ريزي برمباني مقدمه‌اي (2
1375-ايران صنعت و علم دانشگاه انتشارات -اسماعيل
افشار غلامرضا دكتر ترجمه -ايو لاكست ، -رشد روبه كشورهاي (3
تهران 1370 -اسلامي انقلاب انتشارات -نادري
شكوئي ، -شهر اجتماعي اكولوژي شهرها ، اجتماعي جغرافياي (4
تهران 1372 -ماجد انتشارات -حسين دكتر
فطرس:ترجمه -آلبرشت يورگ ، -كلانشهرها پيرامون بحثي (5
همشهري روزنامه -عفتي محمد -گودرزي
|
