نشويم "بازار" اغواي
باشيم محتاط "آرتميا" استخراج در
بهره‌برداري زيست‌محيطي الزامات و بازار نيمرخ
اروميه ازآرتمياي
همشهري ، روزنامه در اروميه درياچه آرتمياي اقتصادي
تماس در خوانندگان از نفر چندين.يافت گسترده‌اي بازتاب
سرمايه‌گذاري عملي زمينه‌هاي كه بودند آن خواستار ما با
.شود معرفي اين‌باره در
در برنامه‌ريزي نيز جهادسازندگي وزارت آن ، متعاقب
هم‌اكنون دريافتي اطلاعات براساس و كرد آغاز را اين‌باره
كار وزارتخانه ، اين با قراردادهايي عقد با مجزا شركت سه
.كرده‌اند آغاز را اروميه آرتمياي استحصال
پي در كه مقاله‌اي در اروميه دانشگاه استاد آق دكتر
بر آرتميا جهاني بازار وضعيت بر مروري با مي‌خوانيد ،
استخراج مراحل در دقيق زيست‌محيطي ارزيابي‌هاي ضرورت
همچنين وي.است كرده تاكيد اروميه درياچه از آرتميا
ظرفيت‌هاي از فراتر و بي‌رويه بهره‌برداري مي‌كند تاكيد
به‌شمار ناپايدار توسعه مصاديق از مي‌تواند درياچه زيستي
قهقرا به را شده انجام سرمايه‌گذاري‌هاي درنهايت و آمده
.ببرد
با جهاني بازارهاي آرتميادر (مقاوم تخم) سيست تجارت
و سانفرانسيسكو خليج سواحل نمكي درياچه‌هاي از سيست عرضه
دهه 1950 اوايل در امريكا يوتا ايالت در نمك بزرگ درياچه
از كمتر آرتميا سيست كيلو هر قيمت ابتدا درگرديد آغاز
مصرف آكواريومي ماهيان تغذيه براي "عمدتا و بود دلار 10
ارزش و قابليت‌ها شناخت با بعد سالهاي در ولي مي‌شد
آن قيمت ميگو ، و ماهي پرورش در آرتميا لارو زياد بسيار
با دهه 1970 اوايل در بخصوص و يافت افزايش سال به سال
نبودن كافي و تقاضا افزايش آبزي‌پروري ، فراوان توسعه
هر ازاء به دلار حدود 100 به آن قيمت سيست ، توليد ميزان
نظير كشورهايي دهه 1980 اوايل ازيافت افزايش كيلو
برزيل چين ، فرانسه ، كلمبيا ، كانادا ، آرژانتين ، استراليا ،
به را خود توليدات و گذاشتند ميدان به پا نيز تايلند و
انحصار.نمودند عرضه آرتميا سيست جهاني بازار
بين رقابت و شد شكسته محدود به‌صورت آمريكايي‌ها
درحال صنعت نياز ديگر طرف از.گرفت فزوني توليدكننده‌ها
.مي‌شد بيشتر روز روزبه آرتميا به نيز آبزي‌پروري رشد
شد قيمت‌گذاري آنها كيفيت برحسب آرتميا سيست اين‌بار لذا
قابليت به‌خاطر سانفرانسيسكو خليج آرتمياي سيست "مجددا و
بيشتر غذايي ارزشهاي و كوچكتر اندازه بالاتر ، تخم‌گشايي
كشورهايي اخير دهه طي.شد شناخته سيستها گرانترين جزو
آرتميا سيست توليد و مصنوعي پرورش به اقدام ويتنام نظير
نيز بزرگي بسيار موفقيت‌هاي به و كردند خاكي استخرهاي در
شده توليد سيستهاي حاضر درحال به‌طوري‌كه يافته‌اند دست
دنيا در آرتميا سيستهاي گرانترين و بهترين جزو ويتنام در
به‌فروش دلار از 200 بيش آن كيلوي هر و مي‌آيد به‌شمار
.مي‌رسد
آبزي‌پروري توسعه در آرتميا نقش
كه مي‌دهد نشان دنيا در آبزيان توليدات بر مختصر مروري
كرده توجهي قابل بسيار رشد آبزي‌پروري صنعت اخير دهه در
سالهاي 19941984 طي پرورشي آبزيان توليدات ميزان.است
افزايش تن از 29ميليون بيش به تن ميليون حدود 12 از
همين در درحالي‌كه ،(درصدي 150"تقريبا رشد) است يافته
درصد حدود 20 در اقيانوسها و درياها از صيد ميزان دوره
رسيده تن ميليون به 89 تن ميليون حدود 75 از و داشته رشد
نيز آتي دهه‌هاي و سال‌ها در كه مي‌شود پيشبينياست
از صيد ميزان برعكس و يابد توسعه همچنان آبزي‌پروري
طبيعي ذخاير مستمر كاهش به‌خاطر اقيانوسها و درياها
لذا.يابد كاهش آب آلودگي و بي‌رويه صيد درنتيجه
آرتميا اهميت و ارزش كه كرد نتيجه‌گيري مي‌توان به‌آساني
پرورش براي مناسب غذاي تنها گاهي و بهترين به‌عنوان
افزايش همچنان دريايي آبزيان "خصوصا و آبزيان انواع
.خواهديافت
و ميگو انواع پرورش "خصوصا آبزي‌پروري ، وسيع توسعه با
روزبه‌روز آرتميا به پرورش‌دهنده‌ها نياز دريايي ماهيان
مركز درحدود 6000 سال 1997 در.مي‌يابد افزايش
درحدود متقاضي دنيا مختلف نقاط در آبزيان تكثيروپرورش
درصد از 70 بيش "معمولا.بودند آرتميا سيست تن 2000
امريكا نمك بزرگ درياچه از آرتميا سيست جهاني نيازهاي
سپس و سال 951994 در ولي مي‌شد تامين (Great Selt Lake)
از آرتميا سيست توليد ميزان الي 1999 سالهاي 1997 در
EL) ال‌نينو پديد و جوي دلايل به امريكا نمك بزرگ درياچه
اطلاعات آخرين طبق.است يافته فوق‌العاده‌اي كاهش (Nino
صيد آنجا از خشك سيست تن فقط 200 گذشته فصل در شده منتشر
سال بجز) الي 1997 سالهاي 1988 بين حالي‌كه در است شده
از آرتميا سيست تن سالانه 4700 متوسط به‌طور (951994
حاضر درحال لذا.است شده عمل‌آوري و صيد درياچه همان
شده مواجه بي‌سابقه‌اي كمبود با آرتميا سيست جهاني بازار
هر ازاء به دلار از 200 بالاتر به مرغوب سيست قيمت و است
حساسيت و مساله همين به توجه با.است رسيده كيلو
آبزي‌پروري ، صنعت در آرتميا سيست زياد فوق‌العاده
از بازديد به اقدام آرتميا سيست توليدكننده شركتهاي
"آيبي" درياچه نظير آرتميا طبيعي زيستگاههاي از بسياري
در درياچه چندين سيبري ، در "بولشوي" درياچه چين ، در
چندين تركمنستان ، در "بوقوز قره" درياچه قزاقستان ،
ايران در اروميه درياچه و آرژانتين در نمكي درياچه
نمك بزرگ درياچه براي جانشيني بتوانند بلكه تا نموده‌اند
سيست جهاني بازار در را خود موقعيت و كنند پيدا امريكا
.كنند حفظ همچنان آرتميا
پايدار توسعه در اروميه درياچه نقش
بزرگترين مربع كيلومتر وسعت 5750 با اروميه درياچه
شده انجام بررسي يك طبق.دنياست در آرتميا طبيعي زيستگاه
سالانه خارجي و داخلي متخصصين مشاهدات و مطالعات و
درياچه در آرتميا زنده توده و سيست مقاديرقابل‌توجهي
به آن سالانه توليدات كل ارزش و مي‌شود توليد اروميه
كه است دليل همين به.مي‌شود بالغ دلار ميلياردها
نشان اروميه درياچه به خاصي علاقه فرامليتي شركتهاي
نيازمند طبيعي زيستگاه يك از بهره‌برداري ولي.مي‌دهند
است بلندمدت برنامه‌ريزي و همه‌جانبه تحقيقات و مطالعات
ازطرف و گيرد انجام بهره‌برداري ميزان بيشترين ازطرفي تا
يعني نيايد ، وارد آن زيست‌بوم به لطمه‌اي هيچ ديگر
لذا.باشد پايدار توسعه اصل بر مبتني بهره‌برداري
تحقيق مطالعه ، به اقدام صحيحي برنامه‌ريزي با كه درصورتي
بحق درياچه اين بنمائيم ، اروميه درياچه از بهره‌برداري و
.نمايد ايفا مهمي نقش ملي اقتصاد تقويت در مي‌تواند
جهاني ، بازارهاي در آرتميا سيست فعلي وضعيت به توجه با
و آرژانتين استراليا ، هند ، چين ، نظير كشورهايي بي‌شك
كشورهايي و خود آرتمياي طبيعي منابع بر تكيه با غيره
پرورش توسعه با وغيره فيليپين تايلند ، ويتنام ، نظير
جاي كرد خواهند سعي خود سهم به كدام هر آن ، مصنوعي
كرده پر سيست جهاني بازار در را امريكا نمك بزرگ درياچه
.نمايند خود كشورهاي جذب ارز هنگفتي مقادير ترتيب بدين و
نيز ما براي را فرصت بهترين آمده ، پيش موقعيت درواقع
و كم‌كاريها وبر كنيم اقدام به‌سرعت تا است آورده فراهم
دست و آييم فائق انحصارطلبي و هماهنگي عدم بي‌برنامگي ،
درياچه آرتمياي تا كنيم سعي وجود تمام با هم دست در
جهان آبزي‌پروري صنعت در را خود واقعي جايگاه نيز اروميه
آب به بي‌گدار و باشيم محتاط بايستي البته.آورد به‌دست
دقيق برنامه بدون و غيرعلمي عجولانه ، اقدام هر چون نزنيم
ملي ارزش با گوهر اين به جبران‌ناپذيري ضايعات است ممكن
هيچ بدون سال از 50 بيش آمريكايي‌ها اگرآورد وارد
به "دقيقا كردند بهره‌برداري نمك بزرگ درياچه از مشكلي
ذخاير حفظ و عمل‌آوري استحصال ، براي كه است دليل اين
پيرامون مستمر تحقيق و مطالعه براي همچنين و آرتميا
براي و نموده دقيق برنامه‌ريزي درياچه اكولوژيكي مسائل
.برده‌اند بهره موجود متخصصين بهترين از منظور اين
پيش امريكا نمك بزرگ درياچه براي حاضر حال در كه مشكلاتي
دولت به‌هرحال ولي خداوندباشد غضب درنتيجه شايد آمده
به مناسب شرايط برگرداندن جهت را عاجلي اقدامات امريكا
كه ندارد وجود تضميني هيچ البته است ، نموده شروع درياچه
.نمايد برطرف را مشكلات مدت كوتاه در بتواند
محيطزيست حفاظت سازمان و شيلات محترم بنابراين‌مسئولين
اقدام امر متخصصين همفكري با و محتاطانه ولي سريع بايد
اشتغال ، ايجاد به‌طرف بزرگي گام شود چنين اگر و بنمايند
سيست واردات نمودن متوقف داخلي ، آبزي‌پروري صنعت توسعه
آمريكايي‌ها انحصار شكستن و كشور از ارز خروج و آرتميا
و كشور به ارز هنگفتي مقادير جذب و سيست جهاني بازار در
برداشته اقتصادي پيشرفت به‌سوي بزرگي گام كلي به‌طور
.خواهدشد
آق ناصر دكتر
آرتميا جهاني رفرانس مركز
بلژيك -گنت دانشگاه
|
