كرد كار به آغاز "فلزات‌رسما بورس
دولت عمومي ارزي‌وبودجه قرضه اوراق
تهران بورس در درآمد بر قيمت نسبت
!اشباح بدون تهران بورس
كرد كار به آغاز "فلزات‌رسما بورس
ايران بازارفلزات سنت‌در عصر پايان
شدخواهد ارائه بورس شوراي به ديگر ماه يك تا حداكثر ايران در كالا بورس نخستين اساسنامه
مي‌شود آغاز امسال زمستان از ايران فلزات بورس در دادوستد
خسروي سروش
دوشنبه عصر از موسس كارگزار يازده تعيين پي در ايران فلزات بورس كارگزاران سازمان
فلزات بازار در سنت عصر بر پاياني نقطه ترتيب اين به و كرد به‌كار آغاز رسمي به‌طور
.شد گذاشته ايران
را فلزات بورس به‌كار شروع براي لازم آيين‌نامه‌هاي خود جلسه آخرين در بورس شوراي
.كرد تاييد را موسس كارگزار صلاحيت 11 و رساند تصويب به كامل به‌طور
شده برگزار بورس شوراي دبيرخانه در كه تخصصي آزمون يك در مهرماه پانزدهم كارگزاران اين
.شدند برگزيده بود
در كارگزار پنج تعداد معادن و صنايع وزارت و بورس شوراي بين آمده به‌عمل توافق‌هاي طبق
كارگزار ششاست گرفته قرار ايران فلزات بازار در فعال اشخاص و صنفي تشكل‌هاي اختيار
.شده‌اند برگزيده تهران بهادار اوراق بورس سازمان فعلي كارگزاران بين از ديگر
فلزات بورس در كارگزاري مناصب تصدي براي را نفره فهرست 20 يك اين از پيش صنايع وزارت
.بود كرده ارائه بورس شوراي به
اوراق بورس شوراي فعلي تركيب به معادن و صنايع وزير پيوستن با ايران فلزات بورس شوراي
بورس بر نظارت وظيفه ويژه كميته يك را7س در معادن و صنايع وزير.شود مي تشكيل بهادار
.گرفت خواهد برعهده را فلزات
ابزار از استفاده عدم يا استفاده درمورد هنوز بورس شوراي:است حاكي دريافتي گزارش‌هاي
به‌ويژه و بورس شوراي اعضاي برخي.است نرسيده خاصي جمع‌بندي به فلزات بورس در مشتقه
از استفاده ابزار ، نوع اين در موجود شرعي مسائل به باتوجه معتقدند مركزي بانك كل رئيس
.شود موكول اسلامي شوراي مجلس از مصوبه اخذ به بايد آن
.شد خواهد انجام نقدي به‌صورت اوليه مراحل در ايران فلزات بورس دادوستدهاي ترتيب اين به
اساسنامه:گفت فلزات بورس كارگزاران سازمان موسسه اعضاي تعيين به اشاره با آگاه منبع يك
.شد خواهد ارائه بورس شوراي به ديگر ماه يك تا حداكثر ايران در كالا بورس نخستين
و اساسنامه پيش‌نويس موظفند موسس كارگزار يازده بهادار اوراق بازار قانون طبق
بورس شوراي اختيار در تصويب براي و تهيه را فلزات بورس فعاليت براي لازم آيين‌نامه‌هاي
امسال زمستان از ايران فلزات بورس در دادوستد كرد اميدواري ابراز منبع ايندهند قرار
.مي‌شود تلقي ايران اقتصادي نظام شفاف‌سازي در مهمي گام امر اينشود آغاز
اين رشد بازدارنده كه است نارسايي‌هايي و كاستي‌ها مويد ايران در فلزات بازار به نگاهي
دستوري قيمت‌هاي تعيين آن نمايان نشانه كه ايران فلزات بازار در مكرر دخالت‌هاي است بخش
است ، رانت‌هاي‌اقتصادي شكل‌گيري و ناكارآمد و مختل بازاري ايجاد آن پيامد و فلزات براي
.است شده ايران اقتصاد در فلزات بخش توسعه و رشد براي بديهي مانعي به بدل اكنون
غيرواقعي ، تقاضاهاي افزايش موازي ، بازار ايجاد كشور ، در فلزات قيمت دوگانگي
شكل‌گيري نهايت در و قيمت تفاوت از ناشي رانت ايجاد فلزات ، قيمت مقطعي ناپايداري‌هاي
سنگ‌هاي برخي كه درحالي.است كنوني شرايط پيامدهاي مهمترين بخش اين در ناكارآمد بازار
كاني‌هاي بخش كه پيداست وچنين است جهاني ذخاير با قياس قابل ذخايري داراي ايران در فلزي
روند است ، برخوردار نسبي مزيت از آن درتوليد ايران اقتصاد كه است بخش‌هايي زمره از فلزي
اين بر سياستگذاران وقوف نشان‌دهنده نيز بخش اين در شده انجام سرمايه‌گذاري‌هاي فزاينده
.است امر
بازار ناكارآمدي با مقابله براي گام‌ها نخستين و مهمترين از يكي مي‌رسد نظر به بنابراين
مقطع در.است بازار در موجود انحصار حذف و بازار در شفافيت ايجاد درجهت حركت فلزات
شفافيت ايجاد و انحصار حذف براي راهكاري چيز هر از قبل فلزات بورس ايجاد كنوني
.قيمت‌هاست
مديريت بازار ، ساختار اصلاح قبيل از مواردي و است متعدد فلزات بورس راه‌اندازي اهداف
نقدينگي ايجاد مالي ، تامين سازوكارهاي ايجاد قيمت ، نوسانات برابر در پوشش ايجاد و خطر
و فلزات براي واقعي قيمت تعيين قيمت ، كشف بهادار ، اوراق به آنها تبديل و دارايي‌ها براي
كه است اهدافي مهمترين بازار بر مبتني اقتصادي مناسبات گسترش و قيمتي اختلافات حذف
.برشمرد فلزات بورس براي مي‌توان
مستلزم سويي از ايران در فلزات بورس راه‌اندازي:است حاكي گرفته صورت امكان‌سنجي‌هاي
پي‌ريزي و مبادله مورد فلزات شرايط و استانداردها تعيين براي تخصصي كميته‌هاي شكل‌گيري
.است بورس در دادوستد مورد ابزارهاي تعيين دربرگيرنده ديگر سوي از و سازماني طراحي و
انجام معاملات از حق‌العمل اخذ همچنين و اعضا از عضويت حق و حق‌الدرج دريافت اساس براين
.بود خواهند مطرح ايران فلزات بورس درآمدي اصلي منابع به‌عنوان شده
دوره يك و راه‌اندازي دوره يك از پس فلزات بورس سازمان:مي‌دهد نشان اوليه برآوردهاي
سازمان طراحي.باشد خود هزينه‌هاي تامين به قادر درآمدي منابع لحاظ به اوليه فعاليت
سازمان ، اين در پاياپاي اتاق كاركردهاي و ساختار تخصصي ، كميته‌هاي تشكيل فلزات ، بورس
آيين‌نامه‌هاي تدوين و فلزات بورس در مبادله واسطه‌هاي و كارگزاران وظايف و شرايط
يازده از متشكل موسس هيات كه است مواردي مهمترين سپرده‌گذاري و پاياپاي سيستم معاملات ،
.باشد آن پاسخگوي منتخب كارگزار
و قيمت‌ها ناپايداري ساختن سترون در اساسي گامي را ايران فلزات بورس تاسيس كارشناسان ،
مصرف‌كنندگان و توليدكنندگان نگراني‌هاي كاهش انحصارات ، حذف قيمت‌گذاري ، سازوكار تصحيح
سرمايه بازار موضوعي گسترش نيز و اطلاعاتي شفافيت ايجاد بازار ، آتي روند درمورد فلزات
.مي‌دانند
تلاش از حاكي ايران فلزات بورس كارگزاران سازمان موسس هيات تركيب آنان باور به
متشكل و نوظهور بازار با فلزات بازار در سنتي نهادهاي دادن پيوند براي دولتي سازمان‌هاي
فلزات براي مدرن بازار تاسيس روند در سنتي بازار گرفتن بازي به.است بخش اين در سرمايه
باج‌دهي منزله به نبايد كند جلوگيري راه اين در كارشكني‌ها برخي از مي‌تواند كه آن ضمن
.شود تلقي فلزات بخش سرمايه بازار در مطلق شفافيت ايجاد موضع از نشستن عقب و
فلزات بخش در حجره‌اي و سنتي رانتي ، اقتصاد بر پاياني نقطه بايد را فلزات بورس تاسيس
در شده پذيرفته سنتي بازيگران نقش مانده مبهم هنوز بين اين در آنچه اما.دانست ايران
فلزات دادوستد احتمال درخصوص رسمي منبع هيچ تاكنون كه اين ضمن.است مدرن بازار اين
.است نكرده اظهارنظر فلزات بورس تالار در گرانبها و قيمتي
دولت عمومي ارزي‌وبودجه قرضه اوراق
توسط ارزي قرضه بهادار اوراق انتشار مرحله اولين سابقه و قانوني مستندات گذشته درشماره
اوراق اين بهره.شد داده توضيح مركزي بانك
.است بين‌المللي مالي بازارهاي در متعارف نرخ از بالاتر درصد حدود 4 كه است درصد 75/8
اين مساله.مي‌شود تعيين جهان سطح در كشورها اعتبار به باتوجه نرخ اين كه شد داده توضيح
وتعيين ارزيابي را كشورها اعتبار گزارش‌هايي انتشار با بين‌المللي موسسات برخي كه است
مالي بنيه و توان همچنين و بين‌المللي مناسبات در كشورها موقعيت و سياسي مسائل.مي‌كنند
دولت تبليغات يا شرارت محور مانند بحث‌هايي است طبيعي.است موثر مساله اين در آنها
قرضه اوراق انتشار دوران در كه به‌خصوص دارد تاثير كشور اعتبار ميزان تعيين در آمريكا
در را ايران اعتبار گزارشي انتشار با ناگهان آمريكايي معروف موسسات از يكي ارزي
.نبود بي‌تاثير مورد اين در سياسي مسائل كه داد كاهش محسوسي طرز به خود رتبه‌بندي‌هاي
مراجعه اروپايي موسسات از يكي به اعتبار اين تعيين براي مركزي بانك مقامات حال ، هر به
مي‌رسد نظر به كرد ، تعيين زمينه اين در ايران رتبه براي موسسه اين كه ضريبي با و كردند
اما.بود اجتناب غيرقابل حدودي تا بپردازد كارمزد به‌عنوان بايد ايران كه درصد نرخ 75/8
قدرت بالا ، بهره يا كارمزد نرخ تعيين درمورد كه اين پذيرش با و بحث اين از صرف‌نظر
از استفاده آيا كه مي‌شود مطرح سوال اين است ، نداشته وجود دولت براي زيادي مانور
سال‌جاري بودجه قانون در و است شده تجويز توسعه سوم برنامه قانون در كه خارجي تسهيلات
اجراي) است شده تعيين دقيق به‌طور آن مصرف منابع حتي و گرفته قرار تاييد مورد نيز
شيوه با فقط (بودجه قانون دو و يك شماره پيوست‌هاي در مندرج نيمه‌تمام عمراني طرح‌هاي
اتخاذ و بوده امكان‌پذير است (Cash loan)مستقيم قرض نوعي كه ارزي قرضه اوراق انتشار
نيست؟ امكان‌پذير خارجي تسهيلات از استفاده براي ديگري شيوه‌هاي
وجود ضرورتي چه دارد مناسبي وضعيت ارزي ذخيره حساب كه شرايطي در كه است اين بعدي سوال
شد داده توضيح كه طور همان كه ;شود پرداخته قرضه اوراق انتشار به مقطع اين در كه داشت
پرداخت
بهره تعيين كه منتقداني استدلال اينجا در.است اجتنابناپذير آن براي كارمزد درصد 75/8
مركزي بانك و دولت واقعا زيرا نمي‌شود تاييد مي‌دهند قرار نقد مورد را درصد 75/8
آيا است چنين اگر كه است مطرح بحث اين اما نداشته‌اند ، را نرخ اين قبول جز چاره‌اي
از استفاده امكان فعلي شرايط در آيا نداشت؟ وجود باشد داشته كمتري هزينه‌هاي كه شيوه‌اي
طرح.است نشده بيشتر خيلي گذشته دوران به نسبت حقوقي ديگر درقالبهاي خارجي مالي منابع
مورد اين در سياسي جنجال‌هاي از دور به و كارشناسي بررسي ضرورت توجيه براي مسائل اين
تصميم‌گيري يك هر انتخاب درمورد آن براساس و شود فايده هزينه مختلف شيوه‌هاي تا است ،
مركزي بانك و دولت اقدام شد داده توضيح گذشته شماره در كه طور همان البته.آيد به‌عمل
هيچ به و است بوده منطبق قانوني متون و مصوبات با كاملا ارزي قرضه اوراق انتشار در
بحث‌هاي مورد اين در كه دارد جا اما نگرفته‌است صورت مجوز بدون يا غيرقانوني اقدام وجه
از استفاده روش‌هاي ساير به نسبت ارزي قرضه اوراق انتشار كه بگيرد صورت كارشناسي
اقتصادي فايده و صرفه ميزان چه يا و توجيهات و مزيت‌ها چه خارجي مالي منابع و تسهيلات
و است بررسي دست در آينده سال بودجه لايحه كه فعلي شرايط در حال هر به است؟ داشته
آمار كه اين به باتوجه و مي‌شود مطرح مجلس علني صحن در لايحه اين نيز آينده ماه‌هاي
و بحث شد ، خواهد منعكس سالانه بودجه قوانين در مستقيم به‌طور ارزي قرضه اوراق انتشار
.است حياتي و ضروري بسيار زمينه‌ها اين در بيشتر بررسي
تهران بورس در درآمد بر قيمت نسبت
ديدگاه
حسيني وداد
اين از وسيعي طيف با مي‌توان تهران ، بورس در شركت‌ها درآمد بر قيمت نسبت به نگاهي با
ادامه بازار در حدود 18 تا و شده شروع حدود 5/2 از نسبت اين بازده.كرد برخورد نسبت
تهران بورس در شركت‌ها درآمد بر قيمت نسبت ميان تفاوت اين‌گونه چرا راستي به.مي‌يابد
بالاي نسبت‌هاي كه مي‌شود ديده شود ، توجه نسبت اين به دقيق‌تر اگر تقريبا دارد؟ وجود
برخي و روان‌كننده كاشي ، دارو ، سيمان ، :مي‌شود ديده صنايع برخي در تنها درآمد بر قيمت
بر قيمت بالاي نسبت‌هاي اين داراي ايران شيميايي صنايع يا و صدرا افست ، مانند هم ديگر
مورد تعادلي نسبت از بيش شركت‌ها اين براي نسبت اين مي‌بايد چرا اما.هستند درآمد
باشد؟ بازار انتظار
از كه متفاوتي برداشت‌هاي و آن مفهوم به مي‌بايد ابتدا در درآمد بر قيمت نسبت تحليل در
نظر در كلي ، به‌طور.داشت اشاره مي‌شود ، تهران بورس در تصميم‌گيري در نسبت اين
براي سرمايه بازگشت درصد معناي به درآمد بر قيمت نسبت بازار در مشاركت‌كنندگان
در شركت درآمد تمامي كه دارد وجود ضمني فرض اين اينجا در.است بورس در سرمايه‌گذاري
يك در را درصدي سرمايه 20 بازگشت قصد سرمايه‌گذار اگر نمونه براي.مي‌شود تقسيم مجمع
با برابر را درآمد بر قيمت نسبت تهران ، بورس نظر مورد ريسك با حدودا مي‌بايد دارد ، سال
اين معمولا اما.ندارد وجود آن براي نظري قاعده و است تجربي نسبت اين.بگيرد درنظر 6
است حالتي چنين در.مي‌آيد دست به يك عدد علاوه به انتظار ، مورد بازده عكس شكل به نسبت
مي‌نگرند ، ترديد ديده به را درآمد بر قيمت بالاي نسبت‌هاي بازار ، در مشاركت‌كنندگان كه
يك براي پاييني سود برگشت معناي به درآمد بر قيمت بالاي نسبت‌هاي ديدگاه ، اين از كه چرا
.است سال
به و شود توجه آن درصد و بازدهي مساله به تنها درآمد بر قيمت نسبت تحليل در اگر حال
مشاركت‌كنندگان نشود ، توجه مختلف صنايع در سرمايه برگشت در بازده‌ها متفاوت نسبت‌هاي
يكديگر با صنايع تمامي درآمد بر قيمت نسبت مي‌بايد كه مي‌رسند ديدگاه اين به بازار در
خريدار تهران بورس در كه است ممكن ديدگاه اين.باشند نزديك هم به يا و باشند برابر
نسبت پذيرش است؟ يكسان مختلف صنايع در سرمايه برگشت كه گفت مي‌توان آيا اما باشد داشته
يكديگر با صنايع ماهيت آيا.مي‌دهد را معني اين صنايع تمام براي درآمد بر قيمت يكسان
باشد؟ داشته وجود آنها در يكسان سرمايه برگشت انتظار كه است يكسان
ميانگين سمت به شركت‌ها درآمد بر قيمت نسبت مي‌بايد كه مي‌شود شنيده گاه نمونه براي
درآمدهاي بر قيمت نسبت كه است معني آن به اين.كند حركت بازار
بهتر اساس اين بر.يابند افزايش پايين‌تر درآمدهاي بر قيمت نسبت و يابند كاهش بالاتر
قيمت نسبت با شركت‌هايي و شوند فروخته بالاتر درآمد بر قيمت نسبت با شركت‌هايي كه است
اين آيا مي‌كند؟ حركت خود خودي به نسبت اين آيا اما.شوند خريداري پايين‌تر درآمد بر
مي‌شود؟ تحليل درآمد بر قيمت نسبت صنعت كدام در كه شود مطرح نبايد سوال
و روند بالا بايد كه نيستند دستوري پديده‌اي درآمد بر قيمت نسبت‌هاي كه داشت توجه بايد
كه است آن معني به اين.داده‌اند رخ كه هستند واقعيت‌هايي بلكه.بيايند پايين يا
و شركت‌ها سود آتي رشد از اطمينان و سودآوري چشم‌انداز به نسبت سرمايه‌گذاران انتظارات
بازدهي براي بازار انتظار اساس برايناست داده شكل را درآمد بر قيمت نسبت كه است صنايع
دوره‌هايي در صنايع اين براي پايين سرمايه برگشت كه است شده باعث صنايع برخي آتي
مورد بالاتري درآمد بر قيمت نسبت‌هاي با صنايع اين و نگيرد قرار توجه مورد يك‌ساله
استمرار بابت از نگراني‌هايي با صنايع ديگر كه است درحالي اين.گيرند قرار معامله
پايين‌تري درآمد بر قيمت نسبت‌هاي با تا است شده باعث كه هستند همراه آينده سودآوري
نسبت يك به دستيابي براي انتظار كه گفت بتوان شايد رو اين از.گيرند قرار معامله مورد
.نباشد تصور قابل تهران بورس در شركت‌ها همه براي تعادلي درآمد بر قيمت
!اشباح بدون تهران بورس
"آبي آسمان قوانين" تدوين
طاهري محمد
شركت‌ها داخلي اطلاعات از سهام قيمت‌هاي شديد تاثيرپذيري
است شده تهران بورس در سهام شاخص موجببي‌ثباتي
.بود "آبي آسمان قوانين" آن نام كه كرد تدوين را قوانيني پيش سال آمريكا 70 متحده ايالات
ترسيم ذهن در كه لطيفي بسيار تصوير برخلاف "Blue Sky Laws "يا "آبي آسمان قوانين"
" با مبارزه براي آمريكايي‌ها را قانون اين.نشد تدوين محيطزيست پاك‌سازي براي مي‌كند ،
.نوشتند "اطلاعاتي رانت‌خواران
ميلياردي معاملات اطلاعاتي ، رانت‌هاي بر تكيه با آمريكا بورس‌هاي در "اشباح" پيش سال‌ها
را آنها دست آبي آسمان قوانين اما.مي‌آوردند دست به ميلياردي سودهاي و مي‌دادند انجام
.كرد رو
براي را مقررات سخت‌ترين اما نيستند آبي و پاك آسمان ، مثل اگرچه آمريكا در بورس‌ها
.كرده‌اند تدوين نهاني اطلاعات بر متكي دادوستدهاي با مبارزه
دادوستد منع براي آيين‌نامه‌اي تدوين از سال 76 ماه آبان در "ميرمطهري احمد" بار نخستين
روز هزار از بيش تهران بورس تاكنون زمان آن از.داد خبر بورس در نهاني اطلاعات دارندگان
تغيير سهم ميليارد از 7 بيش نيز مدت اين در و گذاشته سر پشت را كاري ساعت هزار و 4
بورس ، جاري ضوابط براساس معاملات اين كل كه كرد ادعا مي‌توان آيا.است شده داده مالكيت
.است گرفته شكل بازار اطلاعات‌مداري بر مبتني و مالي بازار در اخلاق
كس هيچ تهران بورس در و است عادلانه چيز همه كند ادعا نمي‌تواند نيز كل دبير حتي كس هيچ
.نمي‌كند معامله سهام شركت‌ها ، دروني اطلاعات مبناي بر
دروني اطلاعات مبناي بر دادوستد
پديده‌اي آن اجراي و سهام بازارهاي در دروني اطلاعات مبناي بر دادوستد قوانين وجود
دادوستد قوانين كه مي‌دهد نشان سهام بازار داراي كشور بررسي 103.است دهه 1990 به مربوط
جدي به‌طور كشور در 38 تنها آن اجراي امادارد وجود كشور در 87 دروني اطلاعات برمبناي
(خرداد 79 بورس ، ).بود و 9 ترتيب 34 به كشورها اين تعداد سال 1990 از قبل.مي‌شود دنبال
دنيا ، فعال بورس ميان 110 از.است كرده پيدا توجهي قابل رشد اخير ماه‌هاي در آمار اين
درحالي اين كرده‌اند ، وضع قانون دروني اطلاعات مبناي بر دادوستد با مبارزه براي بورس 89
(تير 81 اقتصادي ، 25 ابرار).رسانده‌اند اجرا مرحله به را آن كشور تنها 39 كه است
به وادار را شخص خاص ، مواقع در كه دانسته‌هاست از دسته‌اي يا دانسته دربرگيرنده اطلاعات
افرادي سهام ، بازار درميكند تصميم‌گيري در تجديدنظر يا تصميم و عقيده موضع ، تغيير
اين از.است موثر تصميم‌گيري‌هايشان در كه مي‌كنند كسب ارزشي با اطلاعات ديگران از قبل
.مي‌رود شمار به سهام بازار در دارايي‌ها باارزش‌ترين از يكي اطلاعات منظر
سهام ارزيابي در كه است اطلاعاتي اول.دانست دوگونه مي‌توان را سهام بازار در اطلاعات
تحولات و مسائل تقاضا ، و عرضه به مربوط اخبار مثلميگيرد قرار استفاده مورد شركت
به كه مي‌شود تلقي اطلاعاتي دوم ، گروه.شركت‌ها خود به مربوط اطلاعات حتي و اقتصادي
.اوليه قيمت‌هاي و معاملات حجم مثل.است مربوط سهام بازار شاخص‌هاي
نشده منتشر و كليدي اطلاعات از دسته آن به "insider information"يا نهاني اطلاعات اما
مربوط آنها ناشران يا بهادار اوراق به غيرمستقيم يا مستقيم به‌طور كه مي‌شود گفته
نيز و سرمايه بازار در سرمايه‌گذاران تصميمات بر انتشار صورت در اطلاعات اين.مي‌شود
.دارد تاثير بهادار اوراق قيمت
" كرد معرفي اين‌گونه را نهاني اطلاعات داد انجام كه تحقيقاتي در پيش چندي تهران بورس
است ، ناشناخته عموم براي (كه 1 مي‌شود اطلاق نشده انتشار مهم اطلاعات به نهاني اطلاعات
بيش به كه اطلاعاتي(، 3(نمي‌شود محسوب نهاني اطلاعات جزو شايعه) دارد خاصي ماهيت (2
اقتصادي كلان شاخص‌هاي برخي در ناگهاني تغيير مثل...است مربوط بهادار اوراق ناشر يك از
بهادار اوراق قيمت بر معني‌داري تاثير كه اطلاعاتي هرگونه (و 4..و بهره نرخ تنزيل مثل
."دارد
مي‌تواند كه است معني‌داري اطلاعات نهاني ، اطلاعات كه آمد دست به معني اين ترتيب اين به
بي‌خبر آن از عموم كه اطلاعاتي هرگونه بنابراين.باشد تاثيرگذار شركت يك سهام موقعيت بر
.نمي‌گنجد نهاني اطلاعات تعريف در باشند
...و زيان و سود نوين ، دستاوردهاي و قراردادها جديد ، محصولات توليد درمورد اطلاعات داشتن
.مي‌گيرد قرار محرمانه طبقه‌بندي در همه
خارجي كشورهاي در نهاني اطلاعات تعريف
انگلستان.مي‌داند نهاني اطلاعات را افشانشده اطلاعات نوع هر آمريكا ، بورس قانون
آن از معامله‌گران كه شركت به مربوط اخبار و سهام ارزش بر موثر و نشده منتشر اطلاعات
آورده نهاني اطلاعات تعريف در اروپا اتحاديه.مي‌داند نهاني اطلاعات را هستند بي‌اطلاع
صورت در كه آنها ناشران و انتقال قابل سهام درمورد نشده منتشر اخبار و اطلاعات":است
هرگونه آلمان بالاخره و."باشد داشته سهام اين قيمت بر قابل‌ملاحظه‌اي تاثير انتشار ،
.مي‌داند نهاني اطلاعات را بي‌خبرند آن از عموم كه اطلاعاتي
هدف با سال 1997 فوريه در اروپايي -آسيايي بورس‌هاي فدراسيون مقررات و قانون كميته
پرسشنامه‌اي تهيه به اعضا ، براي مستقيم دارنده دادوستد درزمينه مقرراتي و قوانين تدوين
و تدوين نهاني اطلاعات از مشتركي تعريف شده ، ارائه پاسخ‌هاي تنوع به باتوجه.كرد اقدام
.بي‌خبرند آن از عموم كه است اطلاعاتي نهاني اطلاعات" تعريف ، اين برمبناي.شد اعلام
موثر سرمايه‌گذار تصميمات و بازار موقعيت سهام ، قيمت بر اطلاعات اين ارائه است ممكن
."باشد
به نهاني اطلاعات باشند ، ويژه‌اي ماهيت داراي كه اطلاعاتي و ممتاز اطلاعات فرانسه در
بنگلادش و ژاپن كانادا ، فنلاند ، مثل ديگري كشورهاي در تعاريف اين نمونه مي‌آيند ، شمار
.است شده ارائه و تهيه نيز
"insider"مستقيم دارندگان
در همزمان به‌طور اطلاعات كه است هنگامي سهام ، بازارهاي در اطلاع‌رساني وضعيت بهترين"
ازجمله افراد از عده‌اي كه چرا مي‌شود عملي ندرت به كار اين ولي گيرد قرار همگان دسترس
."مي‌كنند پيدا دسترسي اطلاعات به سريع‌تر عمده سهامداران و بالا رده كاركنان مديريت ،
(پارسائيان علي -جهانخاني علي -بهادار اوراق بورس)
نظر در مستقيم دارنده دادوستد براي مقرراتي يا قانون كه بهاداري اوراق بازارهاي در
فعاليت تخصصي به‌صورت مالي موسسات آنها در كه بازارهايي به‌ويژه است نشده گرفته
را امكان اين افراد برخي بازارها اين در.دارد وجود قابل‌ملاحظه‌اي ريسك نمي‌كنند ،
را منافعي بتوانند و آورند دست به اطلاعاتي اول رده مستقيم دارندگان طريق از تا دارند
.كنند كسب بازار در ديگران يا خود براي
اول رده مستقيم دارندگان گروه دو به مي‌توان را مستقيم دارندگان كلي تقسيم‌بندي يك در"
خاص اطلاعات به شركت يك در شغلي موقعيت به‌دليل اول ردهكرد طبقه‌بندي دوم رده و
و خريد طريق از و مستقيم به‌طور اطلاعاتي چنين از است ممكن افراد اين...دارند دسترسي
كه افرادي.كنند استفاده ديگري يا خود نفع به سود كسب منظور به بهادار اوراق فروش
مي‌كنند دريافت غيرمستقيم به‌طور را شركت‌ها به مربوط محرمانه اطلاعات خود شغل براساس
كاركناني از دسته آن و دوم رده داخلي مديرانميشوند ناميده دوم رده مستقيم دارندگان
بهسازي)."مي‌گيرند جاي گروه اين در باشند ، داشته دسترسي مالي اطلاعات به مي‌توانند كه
(تير 81 بورس ، -سرمايه بازار شفافيت و مقررات
كارآيي كاهش به اول وهله در محرمانه اطلاعات مستقيم دارندگان فعاليت رشد شك بدون
كه بازارهايي در.مي‌شود منجر سهام قيمت شديد نوسان‌هاي افزايش به نهايت در و اطلاعات
دادوستد شركت‌هاست ، نهاني اطلاعات مستقيم دارندگان با مبارزه براي منظم برنامه فاقد
نوسان و است افزايش به رو شدت به ريسك بازارها ، گونه اين در.ندارد را لازم امنيت سهام
.مي‌برد بين از را سرمايه‌گذاري جاذبه قيمت‌ها ، اندازه از بيش
سوءاستفاده صورت در و مي‌شود محسوب شركت يك اموال جزو حقيقت در محرمانه اطلاعات
.است شده انجام سرقت نوعي مستقيم ، دارندگان
.است شده منتشر دروني اطلاعات مستقيم دارندگان درخصوص متنوعي تعاريف مختلف كشورهاي در
بيش دارندگان شركت ، اداري بدنه اعضاي را خاص به‌طور اول رده مستقيم دارندگان آلمان‌ها ،
نيز دوم رده افراد.مي‌دانند رسمي حسابداران و هيات‌مديره اعضاي شركت ، سهام درصد از 25
محرمانه اطلاعات به ديگر روش‌هاي يا اول رده مستقيم دارندگان طريق از كه هستند افرادي
(تير81 بورس ، -سرمايه بازار شفافيت و مقررات بهسازي)مي‌يابند دست
دارنده دارند ، دسترسي نهاني اطلاعات به نحو هر به كه را افرادي مجموعه اروپا اتحاديه"
به خاصي وظايف داشتن به‌دليل كه را كساني (نيز1 متحده ايالات.است كرده تلقي مستقيم
مستقيم دارندگان با كه نامستقيم دارنده هر (دارند ، 2 دسترسي شده طبقه‌بندي اطلاعات
و مي‌كند منتقل دوستان و نزديكان به را اول دست اطلاعات كه اشخاصي (دارد ، 3 خاصي روابط
جزو را مي‌كنند راهنمايي اول دست اطلاعات براساس را خود مشتريان كه كارگزاراني (4
(منبع همان)."مي‌داند نهاني اطلاعات مستقيم دارندگان
داشته‌اند ، رابطه محرمانه اطلاعات دارندگان با هم گذشته در كه افرادي به حتي انگليس در
اول دسته اطلاعات انتقال‌دهندگان و مي‌كنند عمل نشده منتشر اخبار مبناي بر كه مشاوراني
.مي‌دانند شركت‌ها دروني اطلاعات مستقيم دارندگان جزو را
متخلفان مجازات
.مي‌شود برخورد شركت‌ها اطلاعات مستقيم دارندگان با خاصي شيوه‌هاي به مختلف كشورهاي در
كه است مدنظر اصل اين يعني.دارد بازدارنده حالت قوانين از عمده‌اي بخش اول وهله در
.كرد كم را سوءاستفاده راه‌هاي مي‌توان چگونه
جنوبي آفريقاي".كرده‌اند ممنوع را نهاني اطلاعات مبناي بر دادوستد دنيا كشورهاي عمده
راند هزار پرداخت 500 به را متخلفان مستقيم ، دارندگان دادوستد ممنوعيت قانون مبناي بر
قانون مبناي بر كشور ايناست كرده محكوم دو هر يا و زندان سال يا 10 و نقدي جريمه
متخلفان براي را راند ميليون دو حداكثر پرداخت سال 1998 مصوب مستقيم دارندگان دادوستد
(منبع همان)."است گرفته نظر در
بر و كرده وضع مستقيم دارندگان دادوستد با مبارزه براي خاصي قوانين دوره ، چهار در آلمان
سه معادل جريمه‌اي پرداخت ساله ، زندان 5 مجازات" سال 1994 ، مصوب قانون ، آخرين مبناي
(منبع همان)."است گرفته نظر در را آن از پايين‌تر و مارك ميليون
كه جريمه‌هايي":مي‌كند تصريح "اروپا جامع راهنماي" قانون مبناي بر نيز اروپا اتحاديه
(همان‌منبع)."باشد كافي بايد مي‌شود ، گرفته درنظر مقررات نقض با رابطه در و خاطي افراد براي
جرم اثبات بار سنگيني عادي ، جرائم به رسيدگي قضايي حوزه‌هاي از تعدادي در حال اين با
قانونگذاران تلاش نيز ديگر حوزه‌هاي برخي در.مي‌كند دشوار را نظر اعلام و است شاكي روي
قرار اقتصادي تجربه با دروني شخصي استفاده مورد بتواند كه جامع فهرستي آوردن فراهم در
مبارزه براي سياسي اراده كشورها از بسياري در اين بر علاوه.مي‌دهد شدت را مشكل گيرد ،
.ندارد وجود نهاني اطلاعات دارندگان با
دادوستد منع راهكارهاي مهمترين از يكي به‌عنوان اطلاعات افشاي سياست استراليا در
پذيرفته شركت‌هاي استراليا ، در شركت‌ها قانون براساس.است توجه مورد مستقيم دارندگان
خلاف مورد هرگونه و شده‌اند منع پذيرش منع قوانين نقض از ديگر شخص هر يا بورس در شده
(تير 81 بورس ، -سرمايه بازار شفاف‌سازي و مقررات بهسازي).مي‌شود محسوب جرم موضوع اين
اوراق دادوستد مي‌تواند استراليا بهادار اوراق و سرمايه‌گذاري كميسيون كشور اين در
اوراق ناشر آن براساس و دادگاه حكم مبناي بر مي‌تواند كميسيون اينكند ممنوع را بهادار
.كند وادار اطلاعات افشاي به را بهادار
براي اقدام و كنند خسارت ادعاي است گرفته صورت كه قانوني نقض سبب به مي‌توانند اشخاص
خلافي اگر كه دهد قرار وضعيتي همان در را او كه باشد اندازه‌اي به بايد خسارت جبران
.بود متصور وي براي نمي‌افتاد اتفاق
را سهام بازارهاي قوانين تدوين سازوكارهاي پيشرفته‌ترين و جامع‌ترين از يكي كه آمريكا"
بر نظارت براي "آبي آسمان قوانين" عنوان با خاصي قوانين تا 1933 سال‌هاي 1911 در دارد ،
."است توجه قابل نيز حاضر درحال آبي آسمان قوانين نقش...شد وضع بهادار اوراق معاملات
(قبلي منبع)
به مصوب 1984 مستقيم دارندگان دادوستد به مربوط مجازات‌هاي قانون ديگر سويي از..."
مشمول اشخاص قانون اين براساس.شد مطرح بهادار اوراق كميسيون اجرايي قدرت افزايش منظور
زيان يا آمده دست به سود برابر سه مبلغي پرداخت به مستقيم دارندگان غيرقانوني ، دادوستد
گونه اين از ناشي (مي‌شد متحمل اطلاعات به دسترسي عدم صورت در كه زياني)نشده متحمل
(منبع همان)."مي‌شود محكوم معاملات
خود كليدي اهداف از يكي به‌عنوان را سهام بازار در اطمينان افزايش دولت ،"زلاندنو" در
.است كرده معرفي
يا عمومي ناشران جانب از مدني دعاوي طريق از "زلاندنو" مستقيم دارندگان دادوستد قانون"
جريمه.مي‌شود اجرا ديده‌اند زيان معاملات اين‌گونه انجام از كه قبلي و فعلي سهامداران
دست به سود معادل مبلغي پرداخت به تعهد است ممكن مستقيم دارنده يك براي شده گرفته درنظر
در كه شده پيشنهاد.مي‌كند تعيين دادگاه را آن ميزان كه باشد نشده متحمل زيان يا آمده
درنظر خاطي افراد براي كيفري جريمه‌هاي زلاندنو ، در مستقيم دارندگان دادوستد قانون
(منبع همان)."شود گرفته
.است شده اعمال نيز توسعه درحال كشورهاي از بسياري در قوانين و تنبيهات گونه اين
تهران بورس در اطلاعات تامين منابع
شد ، منتشر تهران بورس معاملات شرايط از اخير ساليان در كه متفاوتي بررسي‌هاي براساس
.نيست عادلانه چندان شركت‌ها اطلاعات به افراد دسترسي ميزان
عموم از بيشتري سهم دارند ، خود شركت‌هاي در كه نفوذي به‌دليل عمده سرمايه‌گذاران
.مي‌آورند دست به نياز مورد اطلاعات تامين در بورس سرمايه‌گذاران
در سهام شاخص بي‌ثباتي موجب شركت‌ها داخلي اطلاعات از سهام قيمت‌هاي شديد تاثيرپذيري
عمل ضعيف بورس اطلاع‌رساني سيستم‌هاي كه درحالي و شرايط اين دراست شده تهران بورس
جو ، اين بر تكيه با سودجويان از بسياري و مي‌زند را اول حرف شايعات اول وهله در مي‌كند ،
به شركت‌ها ، نهاني اطلاعات دارندگان فضايي ، چنين در.مي‌آورند دست به كلاني سودهاي
.هستند اوضاع نظاره‌گر تنها جزء سهامداران كه درحالي.مي‌كنند فروش و خريد سهام راحتي
از جلوگيري موجب اطلاعات به سهامداران همه آسان و سريع دسترسي كارشناسان عقيده به
متضرر از و مي‌شود دارند اطلاعات به دسترسي كه افرادي سوءاستفاده و دروغ شايعات انتشار
.مي‌كند جلوگيري غيرواقعي قيمت‌هاي با سهام معامله در بالفعل و بالقوه سهامداران شدن
(اقتصادي ابرار -اطلاعات تامين منابع)
مالي ، گزارش‌هاي اطلاعات تامين منابع اصلي‌ترين:معتقدند سرمايه بازار كارشناسان عمده
در.مي‌شود داده قرار وابسته افراد اختيار در راحتي به كه شركت‌هاست دروني اطلاعات
برابري سهام شوندگي نقد سرعت با تهران بورس در شركت‌ها دروني اطلاعات انتشار سرعت حقيقت
.مي‌كند
حرفه‌اي بورس‌بازان از نفر چندين كه است به‌گونه‌اي تهران بورس تالار جمعيتي بافت
.هستند شركت‌ها برخي از اول طراز مالي اطلاعات پي در همواره
كرده دشوار را مبارزه كار دروني ، اطلاعات مبناي بر دادوستد پديده به جامع نگاهي نبود
اطلاعات مستقيم دارندگان با مبارزه بر خاصي اشاره بورس ، سال 45 مصوب قوانين در.است
.است نشده تنظيم آن درمورد تكميلي قوانين نيز بعدها و نشده نهاني
هشدار نمي‌كنند منتشر موقع به اطلاعات كه شركت‌هايي به نسبت محدود مورد چند در بورس
.است نداشته يافته سازمان شكل مبارزات بازدارنده ، قوانين نبود به‌دليل اما است داده
طولاني مدت به شركت‌ها برخي مديران سهم ، يك نماد توقف فشار علي‌رغم موارد ، برخي در"
."مي‌كند ضايع را سهامداران عامه حق نيز مساله اين كه نمي‌كنند اقدام اطلاعات ارسال نسبت
(اقتصادي ابرار -بيدفتي هادي)
كه نيازدارد ابزارهايي به "اطلاعاتي رانت‌خوارهاي" با مبارزه براي بورس ديگر سويي از
.نيست اختيارش در ظاهرا
مبناي بر دادوستد درمورد ايران سرمايه بازار فعلي مقررات" است معتقد بورس كل دبير
اقتصادي ، 30 ابرار)."نيست بازار نيازهاي پاسخگوي عنوان هيچ به شركت‌ها محرمانه اطلاعات
(تير
يك تيرماه در 26 يعني پيش چندي كه مي‌راند زبان بر را سخنان اين درحالي بورس كل دبير
مبارزه به نسبت بورس شوراي بي‌تفاوتي از شديد انتقاد با خبره حسابداران انجمن رسمي عضو
دروني اخبار انتشار بازار ، مشكل عمده‌ترين حاضر درحال" مي‌گويد اطلاعاتي رانت‌هاي با
جيبشان به پول ريال ميلياردها بورس ، فعاليت روز يك در كه است خاصي افراد براي شركت‌ها
(تير 81 اقتصادي ، 26 ابرار)."مي‌كند سرازير
نهاني اطلاعات دارندگان با مبارزه لايحه تدوين
رانت‌هاي با مبارزه قانون تدوين امكان‌سنجي و بررسي پيش چندي بهادار اوراق بورس سازمان
و اقتصاد وزارت به سازمان اين سوي از لايحه‌اي همزمان.رساند پايان به را اطلاعاتي
.شد ارائه دارايي
برابر سه تا يك پرداخت به شركت‌ها دروني اطلاعات متخلفان ماده‌اي لايحه 12 اين برمبناي
محكوم حبس سال سه تا ماه شش يا نقدي جزاي به‌عنوان نشده متحمل زيان يا آمده دست به سود
.شد خواهند
جديد ، سهام انتشار قبيل از نشده‌اي منتشر اطلاعات به "نهاني اطلاعات" لايحه ، اين در
ناشر يا بهادار اوراق به غيرمستقيم يا مستقيم به‌طور كه است شده گفته ورشكستگي و ادغام
فروش يا خريد براي سرمايه‌گذاران تصميم و قيمت بر انتشار صورت در و مي‌شود مربوط آن
.مي‌گذارد اثر بهادار اوراق
.دارند دسترسي منابع به نوعي به كه هستند افرادي نيز اطلاعات اين دارندگان ترتيب اين به
به را خود نهاني اطلاعات دارندگان اسامي موظفند شركت‌ها بورس ، پيشنهادي لايحه براساس
.كنند اعلام بورس سازمان
شركت‌ها اطلاعات غيرقانوني انتشار پيرامون مختلف جرائم به رسيدگي مرجع لايحه اين در
.بود خواهد بورس سازمان
پيش‌بيني نيز شركت‌ها سهامداران زيان از جلوگيري سازوكارهاي لايحه اين در ديگر سويي از
نهاني ، اطلاعات دارندگان از يك هر جرم يا تخلف نتيجه در چنانچه آن ، برمبناي كه است شده
خسارات مسووليت مقرر مجازات‌هاي بر علاوه نهاني اطلاعات دارندگان شود ، اشخاص متوجه ضرري
.داشت خواهند نيز را وارده
شوراي در بررسي منظور به نيز را آن اجرايي آيين‌نامه بورس ، سازمان لايحه ، اين تكميل در
پذيرش ، هيات بورس ، شوراي اعضاي كليه آيين‌نامه اين برمبناي.است كرده ارائه بورس
در را خود مالكيت ميزان موظفند شركت‌ها بازرسان و مديره هيات اعضاي كليه و بورس كاركنان
.برسانند بورس سازمان اطلاع به شركت‌ها
از سوءاستفاده هرگونه وقوع در كافي قراين و دلايل احراز صورت در است مكلف بورس سازمان
بازار فعالان و سهامداران سوي از موارد اين در شكايات وصول و شركت‌ها دروني اطلاعات
.كند اقدام آن رسيدگي به نسبت
به آن اجرايي آيين‌نامه ارائه و نهاني اطلاعات بر متكي دادوستد منع لايحه تدوين شك بدون
آنقدر نكته اين.باشد ايران در بورس ساله فعاليت 35 در عطفي نقطه مي‌تواند بورس ، شوراي
را لازم اقدامات آن بررسي به نسبت خود آتي جلسه نخستين در بورس شوراي كه دارد اهميت
.دهد انجام
دست به با كه اشباحي.شود تلقي بورس در اشباح با مبارزه‌اي آغاز مي‌تواند لايحه تدوين
.مي‌زنند جيب به پول ريال ميلياردها روزه همه شركت‌ها پنهاني اطلاعات آوردن
|
