دوشنبه ۱۹ اسفند ۱۳۸۱
شماره ۳۰۰۲- March, 10, 2003
ورزش
Front Page

تلاش براي مهار دوپينگ در ايران
ائتلاف ضدانرژي
دارويي از دانه هاي يك نوع كاج به دست مي آيد كه يكي از مشتقات انرژي زا ـ تستوسترون گياهي ـ محسوب مي شود اين ماده فعلا در فهرست دوپينگ قرار ندارد

003890.jpg

ايران يكي از معدود كشورهايي در دنيا است كه پاسپورت آنتي دوپينگ را به عنوان پرونده مبارزه با دوپينگ طراحي كرده است كشور ما از اين نظر حتي از بسياري سازمان هاي جهاني جلوتر است
براساس مشاهدات و نتايج آزمايش هاي مختلف دوپينگ بيشترين مواد مصرفي در ايران استروئيدهاي آنابوليك هورمون رشد ديوريتيك ها هستند در اين ميان ديوريتيك ها براي كاهش وزن شايع تر از بقيه اند
گروه ورزش، اميرحسين ناصري: «اخلاق آنها هم تغيير مي كند. روي تشك عربده مي كشند. نه خوشحالي شان طبيعي است و نه نارحتي شان. داد مي زنند. كشتي گير طبيعي اين طور نيست. اگر وضعيت به همين شكل پيش برود ما به مشكل برمي خوريم. مسابقات بين المللي پيش رو داريم، آبروي مملكت را مي برند. »
اكبر فلاح سرمربي تيم ملي جوانان كشتي است. او مسابقات جوانان كشور را از نزديك ديد، به چند نفر شك كرد؛ «مشكل اين بود كه كسي آنجا نبود تا آزمايشي بگيرد. خود من به دو، سه نفر شك داشتم اما تا مدرك نداشته باشم نمي توانم اسمي ببرم. »
قهرمان سابق از احتمال فاجعه اي كه در انتظار او و تيمش است حرف مي زند. او از لحظه اي مي ترسد كه پرچم ايران بالا برود ولي بعد با ذلت پايين كشيده شود، كاري كه هيچ مقام و مسئولي نمي تواند آن را انجام دهد مگر دوپينگ؛ «من از داروهاي نيروزا سردرنمي آورم ولي تغييراتي كه در ورزشكاري در يك دوره زماني مثلا يك ساله به وجود مي آيد من را به شك مي اندازد. به طور مثال در يك سال دو يا حتي سه وزن بالا مي روند. اندامشان بيشتر به ورزشكاران پرورش اندام شبيه مي شود تا كشتي گير. حتي در نوع كشتي گرفتنشان هم تغيير ديده مي شود. »
سرمربي كشتي جوانان ايران، همان نگراني اي را دارد كه اغلب مسئولان ورزشي نه فقط در ايران، بلكه در تمام دنيا دارند. دوپينگ عمر طولاني ندارد ولي پيشرفت و رشدش چنان سريع و غيرقابل كنترل است كه به نظر مي رسد حتي محروميت هاي مادام العمر نيز نتواند از سرعتش بكاهد.
•••
دوپينگ چيست
در ماده يك آيين نامه ملي مبارزه با دوپينگ كميته ملي المپيك جمهوري اسلامي ايران، دوپينگ چنين تعريف شده است: «دوپينگ عبارت است از بهره برداري ورزشكار از مواد يا روش هايي به منظور افزايش نيروي كاذب در رقابت هاي ورزشي كه برابر دستورالعمل سازمان هاي جهاني ورزش ممنوع هستند. »
از نگاه كارشناسان مبارزه با دوپينگ، برخلاف آنچه به غلط در اذهان مردم جامعه قرار گرفته است، مبارزه داراي بخش ها و سطوح مختلف و وسيعي است كه تنها يك بخش از آن كنترل دوپينگ است و بخشي از كنترل دوپينگ بحث آزمايشگاه ها است.
در مبحث مبارزه با دوپينگ، يكي از مهم ترين سطوح، آموزش عمومي و به خصوص جامعه ورزشكاران است. يكي از كارشناسان در اين مورد مي گويد: «با فقر علمي و ناآگاهي در حيطه ورزش مواجه هستيم. فقر علمي در كنار انگيزه هاي اجتماعي و اقتصادي محرك قدرتمندي براي دوپينگ هستند. ما نمي توانيم ورزشكاران را مقصر اصلي بدانيم. ورزشكار ما يك فرد عادي از جامعه است. او مي بيند كه قهرمانان رشته هاي ورزشي محبوبيت ويژه اي در ميان مردم دارند، امضا مي گيرند، با ديدنشان خوشحال مي شوند و. . . (انگيزه هاي اجتماعي)، از سوي ديگر ورزشكاراني كه تا قهرماني ملي و جهاني پيش مي روند از نظر مالي و اقتصادي رشد چشمگيري دارند. به طور مثال جوايزي مثل سمند و پژو و سفرهاي مختلف و سكه هاي طلا انگيزه اقتصادي ورزشكار را نيز تقويت مي كند. اينها زمينه هاي اثرگذار دوپينگ هستند. مسائل جامعه شناسي و روانشناسي پشت اين پرده قرار دارد ولي ما فقط دوپينگ يك يا چند ورزشكار را مي بينيم. »
از اين رو مخاطبان آيين نامه ملي مبارزه با دوپينگ اين افراد هستند:
«الف ـ ورزشكاران شركت كننده در رويدادهاي رسمي ورزشي، ب ـ ورزشكاران تيم هاي ملي در تمام رده هاي سني در زمان مسابقات و غير از آن (تمرين و دوران آمادگي)، ج ـ مسئولين و مربيان تيم هاي ملي، د ـ همراه و ياري دهنده ورزشكار، در زمان انجام نمونه گيري براي پوشانيدن مسئله.»

آغاز دوره دوپينگ
دوپينگ عمر زيادي ندارد. تقريبا پس از جنگ جهاني دوم بود كه استفاده از مواد نيروزا در كشورهاي بلوك شرق افزايش يافت. مرزهاي بسته كشورهاي اروپاي شرقي و كمونيستي تنها در يك مورد باز بود و آن مسابقات و رقابت هاي ورزشي بود. به لحاظ سياسي، دولتمردان اين كشورها در تلاش بودند با حضوري مقتدرانه در رقابت هاي ورزشي كه اتفاقا بيشترين تبليغات را در سطح دنيا داشت، به نوعي وجهه عمومي و موفق از حكومت كشورشان به جهانيان عرضه كنند. سال هاي متوالي شوروي سابق، چين، كوبا و. . . به نسبت ديگر كشورهاي كمونيستي صيدكننده اغلب مدال هاي رشته هاي ورزشي بودند. ورزشكاراني كه با دوپينگ وارد مسابقات مي شدند يا از دوپينگ خود ناآگاه بودند و يا به دليل شهرت جهاني با آن به راحتي كنار مي آمدند. البته عمر كوتاه و دانش كم در مورد دوپينگ، استفاده از اين مواد را براي ورزشكاران و كشورهايشان امكان پذير مي كرد. به طور مثال در سال هاي ۸۰ ـ ۱۹۶۵ فقط حدود ۱۵ نوع ماده در فهرست مواد نيروزاي غيرمجاز، قرار داشتند.
روش هاي نوين
003895.jpg

پس از آشنايي و اشراف كميته بين المللي المپيك به دوپينگ و مسائل پيرامون آن تلاش براي مبارزه با دوپينگ و استفاده از مواد نيروزاي غيرمجاز به طور جدي آغاز و پيگيري شد. در مقابل كشورهاي استفاده كننده از اين روش براي كسب قهرماني هاي مختلف و متعدد، بدل آن را طرح ريزي و اجرا كردند. آنها مجبور بودند در مقابل مبارزه و كنترل دوپينگ به روش هاي پيشرفته تر عمل كنند. آنها مجبور بودند جلوتر از تكنولوژي مقابله كميته بين المللي عمل كنند. روش هاي نوين دوپينگ به سه بخش تقسيم مي شوند. در روش اول، كشورهاي پيشرو ـ كشورهايي مثل آمريكا و روسيه ـ برخي از ورزشكاران را در دوره هاي دبيرستان انتخاب و دست چين مي كنند. اين افراد زير نظر پزشكان و گروه هاي خاص در دوره اي معين ـ به طور مثال يك ساله يا دو ساله ـ از مواد نيروزاي تعيين شده اي استفاده مي كنند. در اين مدت اين ورزشكاران در هيچ مسابقه اي شركت نمي كنند. اين افراد را در مدت دوپينگ به طور مثال ۵ پله ارتقا مي دهند و سپس به مدت يكسال دوپينگ را قطع كرده و بعد از اين دوره ورزشكاران را وارد مسابقات رسمي و بين المللي مي كنند. در اين دوره اثر دوپينگ از بين مي رود، ضمن اينكه ورزشكار حتي پس از قطع دوپينگ نيز تواني بيش از گذشته دارد.
روش ديگر دوپينگ نوين كشف، شناخت و استفاده از موادي است كه در فهرست مواد نيروزاي غيرمجاز نباشند. در بسياري از كشورها مخصوصا آمريكا، پزشكاني كه تخصص طب ورزش دارند، دوره خاصي هم براي اين مورد پشت سر مي گذارند.
روش سوم كه بيشتر در حيطه پزشكي ورزشي است، استفاده از موادي است كه حالت پوشاننده دارند. طريقه عملكرد داروهاي پوشاننده به اين شكل است كه داروهايي پس از دوپينگ استفاده مي شوند و اين داروها بر روي مواد نيروزا به صورت حايل و پوشاننده قرار مي گيرند و در اين صورت دستگاه هاي آزمايشگاه كنترل دوپينگ نيز قادر به تشخيص آن نيستند.

طبقه بندي
در بحث دوپينگ، مواد نيروزاي مطلقا ممنوع و مشروط، دو بخش جداگانه را تشكيل مي دهند. روش هاي دوپينگ نيز به چند شيوه خاص است.
دوپينگ خون، دستكاري هاي فيزيكي، ادراري، شيميايي (جايگزيني ادرار)، حمل كننده هاي مصنوعي اكسيژن، افزايش دهنده هاي حجم پلاسمايي خون و مهندسي ژن تراپي (ژنتيك)، از روش هاي مرسوم دوپينگ به حساب مي آيند. مواد مطلقا ممنوع خود به شش دسته تقسيم مي شوند:
۱ـ محرك ها
۲ـ مخدرها
۳ـ ديورتيتك ها (ادرارآورها)
۴ـ آنابوليك ها: الف ـ استروئيدهاي آنابوليك
ب ـ آگونيست هاي بتا ۲
۵ـ هورمون هاي پپتي دي، آنالوگ ها و. . .
۶ـ داروهاي پنهان كننده يا پوشاننده.
در مقابل مواد مطلقا ممنوع، مواد مشروط (نسبي) قرار دارند. مواد مشروط فهرست صددرصدي ندارند. برخي مواد نيروزا براي برخي رشته ها مجاز و براي برخي رشته ها ممنوع است. اين فهرست بستگي به قوانين فدراسيون هاي جهاني مربوطه دارد. به طور مثال داروهاي بتا بلاكر كه براي جلوگيري از لغزش دست به كار مي روند براي رشته هاي تيراندازي و تيروكمان جزو فهرست ممنوعه قرار دارند ولي در بسياري از رشته ها مجازند.
فهرست مواد نيروزاي غيرمجاز در كميته بين المللي المپيك امروز به بيش از ۱۵۰ مورد رسيده است. در فهرست امروز دوپينگ حتي داروهاي ضدآسم نيز چون محرك هستند قرار دارند. حتي اگر ورزشكاراني برحسب نياز، از داروها استفاده مي كنند بايد آن را به كميته المپيك اطلاع دهند. ميزان مصرف (Doze) به دليل بيماري از دارويي مشخص است پس حتي در صورت مصرف بيشتر نيز دوپينگ محسوب مي شود. البته هر ساله مسئولان كميته بين المللي المپيك در تلاش اند اين فهرست را گسترش دهند. به طور مثال دارويي از دانه هاي يك نوع كاج به دست مي آيد كه يكي از مشتقات انرژي زا ـ تستوسترون گياهي ـ محسوب مي شود. اين ماده فعلا در فهرست دوپينگ قرار ندارد ولي تلاش كميته بين المللي المپيك بر اين است كه اين ماده نيز به فهرست فعلي اضافه شود.
امروزه تلاش پزشكان كشورهاي پيشرو در اين زمينه، بر اين است كه مواد نيروزا را از دانه ها و غلات به دست آورده و آن ها را به بازار عرضه كنند.
تاثير سياست بر دوپينگ
در اغلب كشورهايي كه ورزشكارانشان متهم به دوپينگ مي شوند، بخش عمده اي از تقصيرات متوجه سياستمداران آن هاست. به جهت برد تبليغاتي مسابقاتي چون المپيك، كشورها در تلاشند با كسب مدال هاي بيشتر و بالا رفتن پرچم شان، از بعد سياسي نيز براي خود وجهه و شرايط مثبتي را به وجود آورند. تداخل سياست و ورزش باعث فشار دولتمردان براي كسب مدال هاي بيشتر تحت هر شرايطي شده است.
سياست استفاده از مواد نيروزا حتي در مواردي از ورزشكاران نيز پنهان مي ماند. يكي از موارد مشهور در اين زمينه تيم شناي بانوان آلمان شرقي است. پس از تلفيق دو آلمان و فروپاشي حكومت كمونيستي آلمان شرقي، برخي از اعضاي تيم ملي شناي اين كشور از مربيان و پزشكان تيم آن زمان شكايت كرده و آن ها را به دادگاه كشيدند. دليل شكايت آن ها علاوه بر مشكلات كبد، كليه و... باردارنشدنشان بود. در زمان عضويت اين افراد در تيم ملي شناي آلمان، مربيان و پزشكان هر روز صبح به آن ها آمپول هايي تزريق مي كردند و براي آنان مشخص نمي كردند كه اين كارشان چه دليلي دارد. آن ها حتي نمي دانستند كه مواد محتوي اين آمپول ها چيست. پس از تشكيل دادگاه ها و تحقيقات مشخص شد كه اين آمپول ها، مشتقات تستوسترون بوده كه بر خانم ها اثرات سويي دارد كه يكي از آن ها عدم بارداري است. البته سياستمداران، مربيان و پزشكان آنان به اثرات سوء و درازمدت اين داروها نمي انديشيدند و بيشتر به مدال و پيروزي آنان فكر مي كردند.

مرجع ايراني
براساس آيين نامه ملي مبارزه با دوپينگ «مرجع تصويب سياست هاي كلي كنترل و مبارزه با دوپينگ، شوراي عالي كنترل دوپينگ است كه مركب از اعضاي ذيل است: رياست شوراي عالي، رئيس كميته ملي المپيك و ديگر اعضاي آن كه به شرح زير است:
۱ - دبيركل كميته ملي المپيك
۲ - معاون ورزشي و امور فدراسيون ها
۳ - رئيس فدراسيون پزشكي
۴ ـ رئيس كميسيون پزشكي كميته ملي المپيك»
البته در وجهه قانوني اين آيين نامه، قوانين و مقرراتش بين برخي كارشناسان اختلاف نظر است. عده اي معتقدند كه قوانين ورزشي يا بايد در مجلس و يا در شوراي عالي ورزش طرح و تصويب شود. با اين حال تنها آئين نامه مدون و موجود در زمينه مبارزه با دوپينگ، چيزي است كه در كميته ملي المپيك تصويب شده است. در ماده چهاردهم اين آيين نامه آمده است:
«اين آيين نامه در چهارده ماده و ۶۸ بند در تاريخ
۲۲/۱/۱۳۸۰ توسط كميسيون پزشكي كميته ملي المپيك جمهوري اسلامي ايران پيشنهاد گرديد و پس از تاييد شوراي عالي دوپينگ در تاريخ ۱/۲۰/۸۰ به تصويب هيات اجرايي كميته ملي المپيك رسيد. بديهي است از اين تاريخ كليه مفاد آن قابل اجرا بوده و هيچ گونه تغييري در اين آيين نامه بدون پيشنهاد كميسيون پزشكي كميته ملي المپيك، تاييد شوراي عالي دوپينگ و تصويب هيات اجرايي امكان پذير نيست.»
004020.jpg

فعاليت هاي آنتي دوپينگ ايراني
تلاش مسئولان ورزشي براي مبارزه با دوپينگ سال ها بي نتيجه ماند. دليل عمده آن عدم استطاعت مالي براي خريد تجهيزات آزمايشگاهي مناسب براي پيشگيري و مبارزه جدي بود. با اين حال اعضاي كميسيون پزشكي كميته ملي المپيك تصميم گرفتند، مسايلي كه جدا از آزمايشگاه براي كنترل دوپينگ وجود دارد، مطرح و طرح ايراني آن را به تصويب برسانند.
دكتر شريف، دبيركميسيون پزشكي و مسئول مبارزه با دوپينگ كميته ملي المپيك در اين مورد مي گويد: «بهمن و اسفند ۱۳۶۹ تصميم گرفتيم اين كار را انجام دهيم. آيين نامه را اواخر فروردين ماه ۱۳۸۰ تقديم هيات اجرايي كميته ملي المپيك كرديم و در نهايت تصويب شد. اين يكي از مدرن ترين آيين نامه هاي موجود در دنياست. هيچ گونه نمونه برداري و گرته برداري از خارج نشده، ضمن اين كه تمام استانداردهاي مدنظر آژانس جهاني مبارزه با دوپينگ و IOC (كميته بين المللي المپيك) در آن لحاظ شده است. ترجمه اين آيين نامه هم به وادا (WADA، انجمن جهاني مبارزه با دوپينگ) و IOC ارسال و تاييد شده است.»
توجه مسئولان ايراني مبارزه با دوپينگ، طراحي و برنامه ريزي براي قوي كردن زيرساخت مبارزه با دوپينگ است. شبكه طراحي شده توسط كميته ملي المپيك نيز ـ علاوه بر آيين نامه ـ براساس آخرين دستاوردها و استانداردهاي دنيا برنامه ريزي شده است. «ما يكي از معدود كشورهايي در دنيا هستيم كه پاسپورت آنتي دوپينگ را به عنوان پرونده مبارزه با دوپينگ خودمان طراحي كرده ايم. از اين نظر حتي از بسياري سازمان هاي جهاني جلوتريم.»

آزمايشگاه ها
برخلاف ساختار قوي، آزمايشگاه ها و دستگاه هاي كنترل و تشخيص بين المللي ايران ضعيف است.
علاوه بر آن كمبود متخصصان در اين زمينه نيز بر مشكلات افزوده است. ناآگاهي جمعي و عمومي در سطح جامعه يكي از عمده مشكلات مبارزه با دوپينگ است. يكي از پزشكان متخصص در اين مورد مي گويد: «به دليل پايين بودن سطح آگاهي، ورزشكاران وارد بازار سياه با قيمت هاي غيرواقعي مواد نيروزا مي شوند. ضمن اين كه علاوه بر گران شدن آن، اثرات سوء مواد مصرف شده كه گاهي تقلبي نيز فروخته مي شود، شدت مي گيرد.»
كشورهاي پيشرو در مبارزه با دوپينگ، برخي به آزمايشگاه هايي با تجهيزات مدرن روز دست يافته اند. هم اكنون آزمايشگاه هايي وجود دارند كه مقادير بسيار ناچيز و كوچك را نيز تشخيص مي دهند. سيستم كيت هاي پيشرفته آزمايشگاهي در اين كشورها وجود دارد. برخلاف آن ها در ايران، آزمايشگاه ها قادر به تشخيص بسياري از مواد نيستند. دكتر شريف در اين مورد مي گويد: «اين نكته را بايد بدانيم كه در حال حاضر نمي توانيم آزمايشگاهي داشته باشيم كه از لحاظ كيفي مورد تاييد IOC باشد. به هر حال كار بايد از جايي شروع مي شد. در زمان رياست سازمان توسط هاشمي طبا غول مشكلات و نواقص آزمايشگاهي با ورود يكسري از تجهيزات در ايران شكسته شد، هر چند اين تجهيزات ممكن بود كامل نباشد. در مورد نحوه و امكان آزمايش مواد نيروزاي دوپينگ بايد گروه هاي دارويي را در نظر بگيريم. از بين گروه هاي دارويي آن چه در آزمايشگاه هاي ايران قابل تشخيص است گروه مخدرها و تا حدي محرك ها ـ مانند آمفتامين، ريتالين و... هستند.
او در مورد نياز به آگاهي و تخصص استفاده از دستگاه هاي پيشرفته مي گويد: «ما بايد داروهاي نيروزا را به خوبي بشناسيم. بايد ببينيم كه چگونه در آزمايشگاه ها قابل رديابي هستند. رديابي يك دارو در ازاي اين نيست كه شما دستگاه را داشته باشيد و نمونه را آزمايش كنيد. دستگاه شما بايد روي متابوليت هاي خاص يك دارو كاليبره شده باشد (متابوليت: اشكال مختلفي از يك داروي واحد كه از طريق ادرار دفع مي شود. اين مواد مختلف در يك دارو را متابوليت گويند.»
يكي از متخصصان دوپينگ در مورد هزينه داشتن آزمايشگاهي كه مورد تاييد IOC باشد مي گويد: «براي داشتن چنين آزمايشگاهي به بودجه اي در حدود ۱۰۰ ميليون دلار نياز است.»
در مقابل دكتر شريف معتقد است، چنين رقمي كارشناسانه نيست؛ «اين بستگي دارد كه شما چه آزمايشگاهي در چه سطحي مي خواهيد. اگر فقط نياز داخلي مطرح باشد با قيمت هاي بسيار پايين قابل دسترسي است اما اگر بخواهيم مسابقاتي در حد المپيك را تحت پوشش قرار دهيم دستگاه بيشتري مي خواهيم كه بتوانيم مجوز يا اعتبارنامه IOC و WADA را نيز بگيريم. تمام اين مراحل هزينه هاي مختلف دارد كه البته در توان ما هست با هزينه هاي بسيار مناسب.»

فدراسيون ها و دوپينگ
عده اي معتقدند كه فدراسيون هاي ورزشي - در ايران  - راسا براي كسب مدال و توسل به دوپينگ اقدام مي كنند. مسئول مبارزه با دوپينگ كميته ملي المپيك اين گونه جواب مي دهد: «من نمي دانم. تا از چيزي مطمئن نباشم، نمي توانم چيزي بگويم. امكان دارد شك كنم، كما اينكه به برخي شك دارم. شبهاتي وجود دارد كه بعضي از تشكل هاي فدراسيوني در كشورمان ممكن است حمايت يا به عمد چشم پوشي كنند ولي مطمئن نيستم، پس اظهارنظر رسمي در اين مورد نمي كنم.»
اما در مورد باشگاه ها، او با اطمينان عنوان مي كند كه برخي باشگاه ها براي قهرمان كردن ورزشكار يا تيمشان مستقيما از روش دوپينگ استفاده مي كنند؛ «متاسفانه ديد انتفاعي باشگاه ها منتهي به چنين نقاطي مي شود.»
004040.jpg

آمار دوپينگ
در ايران آمار دقيقي از ميزان دوپينگ در رشته هاي مختلف وجود ندارد. از اين رو اظهارنظر دقيقي در مورد تمامي رشته ها نمي توان كرد. با اين حال در ميان رشته هاي آماتوري، پرورش اندام بيشترين حجم دوپينگ را دارد و در ورزش هاي نيمه حرفه اي و حرفه اي، وزنه برداري، كشتي و فوتبال به عنوان رشته هايي كه بيشترين دوپينگي را دارند مطرح و مدنظر هستند؛ «البته اين رشته را نبايد بدنسازي ناميد، زيرا بدنسازي پايه تمامي رشته ها است. اين رشته هم بدنسازي خود را دارد كه آن هم غلط و نوع تغذيه اش نامناسب است. در اين رشته در روزهاي نزديك به مسابقات ورزشكاران كربوهيدراتشان را تقريبا تا صفر پايين مي آورند كه البته كاملا اشتباه است. استفاده از انسولين در اين رشته رشد چشمگيري داشته. انسولين دارويي است براي كاهش قند خون، اين دارو در ورزشكاران پرورش اندام هم افت قند خون شديدي ايجاد مي كند. از طرف ديگر هورمون رشد بيشتر ترشح مي كند. اينها باعث مي شود كه قدرت افزايش يابد. قوي ترين آنابوليكي كه امروزه در جهان مي شناسيم انسولين است كه متاسفانه در اين رشته رايج است.
مهم ترين مسئله دوپينگ در ايران - كه در پرورش اندام بيشتر است - فقر آگاهي از داروهاي نيروزا است. اغلب مصرف كنندگان اين داروها بيشتر به تجربه مربيان خود اطمينان مي كنند كه آنها نيز اين دانش ناقص را از مربيان پيش از خود به ارث برده اند. از اين رو اثرات سوء استفاده از مواد نيروزا بسيار بيشتر مي شود.
اما در مورد ورزش هاي نيمه حرفه اي: «تقريبا در تمامي رشته ها دوپينگ وجود دارد ولي تمركز ما بيشتر بر روي وزنه برداري، كشتي و فوتبال است.»
براساس مشاهدات و نتايج آزمايش هاي مختلف دوپينگ، بيشترين مواد مصرفي در ايران، استروئيدهاي آنابوليك، هورمون رشد، ديوريتيك ها (براي كاهش وزن، مخصوص رشته هايي كه تقسيم بندي وزني دارند) هستند. در اين ميان ديوريتيك ها شايع تر از بقيه هستند.
اما دوپينگ در فوتبال بحث جدي تري دارد؛ «ورزشكار در رشته فوتبال در مقايسه با ديگر رشته ها سريع تر به شهرت، محبوبيت و توان اقتصادي بالا مي رسد. اينها زمينه هاي اثرگذار دوپينگ هستند، به همين دليل دوپينگ در فوتبال بي حد و حصر رشد كرده است. با توجه به رشد و گسترش دوپينگ در فوتبال و محدوديت هاي ما، فعلا سعي كرده ايم براي حفظ آبروي مملكت، بخش قهرماني و ملي پوشان را پاكسازي كنيم. با اين حال براي آزمايش دوپينگ در سطح ليگ برتر با آقاي دكتر دادكان مذاكراتي داشته ايم. ايشان اصرار داشتند، مشكل دوپينگ از فوتبال بايد محو شود.»

محروميت ها
اگر دوپينگ ورزشكاري محرز شد، چه تنبيهي براي او قابل تصور است. در ماده يازده آيين نامه ملي مبارزه با دوپينگ در سر فصلي با عنوان تنبيهات انضباطي آمده است:
۱-۱۱) در صورت احراز و اثبات دوپينگ كه منجر به صدور ابلاغ كتبي و رسمي NOC-MC (كميسيون پزشكي كميته بين المللي المپيك) و يا مرجع مورد تاييد آن مبني بر اثبات عمل و يا اقدام به عمل درخصوص مصرف مواد و روش هاي ممنوعه در ورزش گردد، تنبيهات ذيل براي فرد يا افراد خاصي در نظر گرفته مي شود:
الف) محروميت از شركت در رقابت هاي داخلي و خارجي (به عنوان مربي، ورزشكار، داور، همراه تاييدكننده و...)
ب) ابطال نشان و مقام كسب شده در رويداد ورزشي مربوطه.
۲-۱۱) مدت زمان محروميت عبارت است از:
الف) در خصوص مواد آنابوليك ممنوعه، هورمون هاي پپتيدي، عوامل پنهان كننده، ادرارآورها و دستكاري هاي فيزيكي، شيميايي و داروهاي ادرار مطابق با دسته بندي IOC-MC به مدت ۲ سال براي بار اول و مادام العمر براي بار دوم.
ب) در خصوص روش هاي ممنوعه نسبي (مشروط) با دسته بندي IOC-MC به مدت ۶ ماه براي بار اول و دو سال براي بار دوم و مادام العمر براي بار سوم.
۳-۱۱) شروع محروميت از زمان تاريخ نمونه گيري محاسبه مي گردد.
۴-۱۱) هر گونه تغيير در تنبيهات انضباطي منوط به تصميم و تصويب شوراي عالي كنترل دوپينگ است.
اين قانون كاملا منطبق با قوانيني تنبيهي است كه به تاييد IOC و WADA رسيده است. از سوي ديگر كميته بين المللي المپيك و آژانس جهاني مبارزه با دوپينگ از ۱۱ تا ۱۴ اسفند با برپايي همايشي قصد داشتند قانون محروميت ها (دو سال براي بار اول و مادام العمر براي بار دوم) به تصويب تمامي فدراسيون هاي ورزشي برسانند تا در اين زمينه قانوني جهاني و يكپارچه وجود داشته باشند. البته در اين ميان برخي رشته ها با اين قانون مخالفت كردند زيرا مسئولان اين فدراسيون ها مدعي بودند به دليل عمر ورزشي كوتاه در اين رشته ها، دو سال محروميت برابر است با محروميت مادام العمر. فدراسيون هاي جهاني فوتبال و دوچرخه سواري از جمله اين فدراسيون ها بودند.

نگاه اول
شاخه زيتون سوخته

آرش راهبر
هزاران سال قبل در يونان باستان، هنگامي كه قهرمانان المپيك قديم بر هماوردان خود غلبه مي يافتند، آن چيزي كه براي آنها اهميت ويژه اي داشت شأن و شوكت و احترامي بود كه از سوي مردم به پاي آنها ريخته مي شد، نه آن شاخه زيتوني كه به پاس قهرماني از سوي عاليجنابان بر سر مي گذاشتند. اگر چه پاداش فعلي قهرمانان به هيچ وجه تناسبي با آن دوره ندارد و گاهي درآمد نفرات اول رشته هاي مطرح سر به آسمان مي زند، اما همچنان به دست آوردن شهرت و به تبع آن توجه و احترام از سوي مردم دوست داشتني ترين بخش زندگي ورزشكاران به شمار مي رود. با گذر از عصر صنعتي و وارد شدن تراز مالي به تمام زمينه ها و شئونات زندگي اجتماعي، از جمله ورزش رفته رفته پول هاي كلان جاي شاخه ناقابل زيتون را گرفت و ورزشكاران نيز هر روز بيش از گذشته به فكر افزودن صفر جلوي ارقام حساب هاي بانكي افتادند. با علمي شدن و حرفه اي شدن ورزش اگر چه پيشرفت هاي قابل توجهي در دنياي مسابقات ورزشي رخ داد، اما فرزند ناخلفي به نام دوپينگ نيز پا به عرصه وجود گذاشت. آشنايي با مواد نيروزا، برخي از قهرمانان را بر آن داشت تا از مرزهاي اخلاق و وجدان بگذرند و در رقابتي نابرابر حريفان را منكوب قدرت افزوده اما نامشروع خود كنند.
مخدوش شدن منشور المپيك و لكه دار شدن دامن ورزش باعث شد تا اولين واكنش ها از سوي كميته بين المللي المپيك بروز كند. اولين حركت شناسايي مواد نيروزا و حركت بعدي اعمال مجازات و محروميت براي متخلفين بود. باز هم از دنياي پزشكي استمداد شد تا براي مقابله با بلاي خود ساخته اش اقدام كند. اكنون سال هاست كه پديده دوپينگ و مسئله مبارزه با آن در عالم ورزش مطرح است و با وجود گسترش آگاهي و آشنايي ورزشكاران با خطوط قرمز، اين رويارويي همچنان ادامه دارد. هر ساله گروهي از ورزشكاران مبادرت به استفاده از مواد نيروزاي غيرمجاز مي كنند و عده اي از آنان شناسايي شده و دچار محروميت هاي ريز و درشت مي شوند، اما صرف نظر از اعمال محدوديت ها و در نتيجه از دست رفتن منابع مالي در حين گذراندن مدت محروميت، آنچه كه ورزشكاران را بيش از همه مي آزارد، از دست رفتن آبرو و اعتبار اجتماعي نزد مردمي است كه همواره پشتوانه اصلي ورزش و ورزشكاران به حساب مي آيند. اعتباري كه پس از بازگشت دوباره به ميدان ورزش نيز كمتر به موقعيت قبلي اش باز مي گردد.

معرفي تيم هاي حاضر در ليگ قهرمانان آسيا - ۶
كاشيما انتلرز (ژاپن)

گروه A
004025.jpg

امير عليزاده
تاريخ تاسيس: ۱۹۹۱
افتخارات داخلي: قهرمان جي ـ ليگ در سال هاي ۱۹۹۶ ، ۱۹۹۸ ، ۲۰۰۰ و ۲۰۰۱
قهرمان جام امپراتوري در سال هاي ۱۹۹۶ و ۲۰۰۰
قهرمان جام نابيسكو در سال هاي ۱۹۹۶ ، ۲۰۰۰ و ۲۰۰۲
قهرمان سوپر جام در سال هاي ۱۹۹۶ ، ۱۹۹۸ ، ۱۹۹۹
افتخار در آسيا: صعود به يك چهارم جام باشگاه هاي آسيا در فصل هاي ۲۰۰۲ـ،۲۰۰۱ ۲۰۰۰-۱۹۹۹ و ۹۸-،۱۹۹۶ صعود به نيمه نهايي جام در جام آسيا در فصل ۹۹-۱۹۹۸.
كاشيما انتلرز باشگاهي كه تا حد زيادي متوسل به برزيلي ها است، در اين فصل ليگ قهرمانان پس از يك فصل بدون افتخار مي خواهد شايستگي هاي خود را ثابت كند. «شاخ هاي گوزن» كاشيما (معني Antler) كه در سال هاي ۲۰۰۰ و ۲۰۰۱ قهرمان جي ليگ شدند، در فصل گذشته قهرماني را به جوبيليو ايواتا واگذار كردند و خود در رده چهارم ايستادند و با وجود اينكه براي سومين بار در ۶ سال اخير قهرمان جام نابيسكو شدند در ديدار نهايي جام امپراتوري مغلوب «پرپل سانگا»ي كيوتو شدند.
004035.jpg

زيكو مهاجم افسانه اي برزيل كه با بازي هاي خوب خود افتخارات زيادي را براي كاشيما رقم زد و بعدها نيز در پست هاي متفاوت مشاور اين باشگاه بود، از هنگامي كه پس از جام جهاني هدايت تيم ملي ژاپن را بر عهده گرفت و جانشين فيليپ تروسيه فرانسوي شد، رابطه اش را نيز با انتلرز قطع كرد.
مقابل استاديوم ايباريكي كاشيما مجسمه زيكو كه به نشانه سپاس از دستاوردهاي او ساخته شده، همچنان ديده مي شود. اما انتلرز به چيزي بيش از روح زيكو احتياج دارد تا بتواند از گروه A صعود كند.
علي رغم افتخارات آنها در ژاپن، جاي يك جام آسيايي در كمد افتخارات كاشيما هنوز خالي است. در واقع آنها نتوانسته اند به مرحله اي بالاتر از يك چهارم در جام باشگاه هاي آسيا راه يابند و همين باعث شده تا با حسادت خاصي به رقيب خود جوبيليو نگاه كنند. به اين خاطر سران باشگاه به منظور عملكردي بهتر در اين فصل چندين بازيكن جديد را به خدمت گرفته اند. مثل فرناندوي برزيلي و گواويوا مدافع تيم جوبيليو. يولر مهاجم برزيلي كاشيما به همراه آتسوشي يا ناگيساوا زوج او در خط حمله، كوجي ناكاتا و ميستو اوگاساوا دو هافبك اين تيم از اميدهاي اصلي تونينيو سرزو هستند.
سرمربي: تونينيو سرزو
سرزو كه به همراه زيكو در دو جام جهاني ۱۹۶۸ و ۱۹۸۲ حضور داشته، در سه سالي كه هدايت انتلرزها را بر عهده گرفته، باشيمي جوان كه در دفاع قدر است، به موفقيت هاي بزرگي دست يافته است.
سرزو در ژانويه ۲۰۰۰ به كاشيما رفت و در همان فصل اول در هر سه جام يعني در جي ليگ، نابيسكو و جام امپراتوري قهرمان شد و هواداران پرشور اين باشگاه را كه در هر بازي استاديوم ۴۱ هزار و ۸۰۰ نفري كاشيما را پر مي كنند، خوشحال كرد. بعد از آن فصل باشكوه سرزو يك قهرماني ديگر در جي ليگ و يك قهرماني نيز در جام نابيسكو به دست آورد.
تائه جون سيتي زن
004045.jpg

(كره جنوبي)
تاريخ تاسيس: ۱۹۹۶
افتخار داخلي: قهرمان FA Cup در سال ۲۰۰۱
تائه جون سيتي زن كه در سال ۱۹۹۶ به كي ـ ليگ ملحق شد، جديدترين تيم ليگ كره محسوب مي شود. تائه جون با قهرماني خود در جام FA سال ۲۰۰۱ پس از غلبه بر تيم هايي چون پوهانگ استيلرز همه را مبهوت كرد. اما در فصل پيش در ليگ حرفه اي كره تنها ۱۴ امتياز در ۲۶ بازي كسب كردند و در قعر جدول قرار گرفتند. به اين ترتيب بايد از طريق مقدماتي ليگ قهرمانان به مرحله اصلي راه پيدا مي كردند. در مرحله دوم مقدماتي لونته كارلوي ماكائو را مغلوب كرد و در مرحله سوم نيز موهون با گان هند را شكست داد.
سيتي زن هاي تائه جون در بانكوك براي عبور از سد رقبايي چون شانگهاي شنهوا، كاشيما انتلرزو ترو ساساناي تايلند به بازيكنان كليدي خود نظير لي كوان ـ هوكه يكي از بهترين هافبك هاي حال حاضر فوتبال كره است احتياج دارند. البته كوان ـ هو مصدوم است و هنوز معلوم نيست كه امروز در مقابل شنهوا مي رسد يا نه. كيم يون ـ جونگ مهاجم اين تيم ملقب به «مرد تيزهوش» Sharp Guy كه برگ برنده تائه جون در فينال FA Cup مقابل پوهانگ بود نيز از اميدهاي سيتي زن ها است.
چوي يون سونگ دروازه بان تائه جون نيز به قدري خوب كار كرد كه در جام جهاني به تيم ملي دعوت شد، اما به خاطر حضور دروازه بان بزرگي به نام لي ـ وون جائه روي نيمكت نشست.
سرمربي: چوي يون ـ گيوم
چوي يون ـ گيوم در ماه ژانويه جانشين لي تاي ـ هو شد. يون ـ گيوم ۴۰ ساله بيش از ۱۰ سال را در Bucheon SK فعاليت مي كرد. او در اين تيم كارش را در سال ۱۹۹۲ به عنوان مربي آغاز كرد، تا اينكه پله هاي ترقي را پيمود و در آخرين سال سرمربي شد.

حاشيه ورزش

• مسابقه دو
با پايان يافتن مهلت ثبت نام براي انتخابات فدراسيون دووميداني ليست نهايي رقباي انتخاباتي مشخص شد. در اين ليست كه از تنوع خاصي برخوردار است اسامي ورزشكاران و سياستمداران ديده مي شود. تيمور غياثي، حسين جلالي، صادق شيرزاد، محمدصادق درياباري، حميد سجادي، صادق داداشي، عيدي عليجاني، حسين افشارزاده، محمود شوقيان، علي اصغر هادي زاده، اسحاق سام نژاد، عبدالامير موسويان، علي نظري، حسين مكاري ها، علي اصغر صباغ و مسعود هنردوست داوطلبان شركت در انتخابات فدراسيون دووميداني هستند. در بين اين عده تيمور غياثي و حميد سجادي از ورزشكاران مشهور دووميداني هستند و از آن سو علي اصغر هادي زاده و علي نظري از مجلس به كورس رقابت وارد شده اند.
حال بايد تا ۳۱ فروردين صبر كرد و رقابت كانديداها را ديد. اين انتخابات قرار بود در چهارم بهمن صورت بگيرد كه به آخرين روز فروردين ۱۳۸۲ موكول شد.

• جام جهاني در انتظار ايران
تيم تيراندازي تهران در مسابقات جام جهاني و آسيايي «تراپ» و «اسكيت» كشور هندوستان شركت خواهد كرد. به گزارش ايسنا، رئيس هيات تيراندازي استان تهران با بيان اين مطلب افزود: تيم تيراندازي تراپ و اسكيت استان تهران براي اولين بار در مسابقات جام جهاني و آسيايي تيراندازي در كشور هندوستان با تركيب ۶ ورزشكار در ۳ رشته به رقابت با حريفان خود خواهند پرداخت. علي اكبر افراخته خاطر نشان كرد: تيم اعزامي در رشته هاي تراپ سينگل، تراپ دوبل و اسكيت از وضعيت روحي و جسماني خوبي برخوردار است. وي گفت: با برگزاري اردوي آمادگي و ايجاد شرايط مناسب روحي، ورزشكاران اعزامي از اميد زيادي براي كسب مكان مناسب برخوردار هستند. افراخته افزود: معيار انتخاب تيراندازان، مسابقات انتخابي قهرماني تهران بوده كه طي آن برترين تيراندازان تهران جهت حضور در اين دوره ازمسابقات برگزيده شدند. تيم تيراندازي تراپ و اسكيت استان تهران روز پنجشنبه تهران را مقصد دهلي هندوستان ترك خواهد نمود. اسامي نفرات اعزامي: سرپرست: علي اكبر افراخته، ورزشكاران: بهزاد ملكي ـ پيام رجايي ـ سيد سياوش خوشنويس ـ امير ابري لواساني ـ رضا آقاجاني ـ البرز اينانلو.
004030.jpg

• دبيركل باقي ماند
علي اكبر عرفانيان دانشور مجددا به عنوان دبيركل فدراسيون فوتبال منصوب شد. پس از در اختيار گرفتن صندلي رياست فدراسيون توسط محمد دادكان تصور مي شد كه شايد كرسي دبيركلي هم مثل بقيه دچار تغيير و تحول شود. از فدراسيون قبلي خانم پرستويونچي و محمد رنجبر كه به ترتيب مدير روابط عمومي و مدير تيم هاي ملي بودند حالا جايشان را به علي جوادي و احتمالا علي پروين داده اند. بنابراين تصور مي شد كه عرفانيان دانشور نيز جايش را به ديگري بسپارد كه اين گونه نشد.
دانشور با به دست آوردن آراي لازم مثل سال هاي قبل بر مصدر اين پست باقي مانده و عباس صابريون نيز به عنوان خزانه دار فدراسيون منصوب گشت. بايد ديد دانشور براي مقابله با كسر بودجه ۱۲ ميليارد و ۶۰۰ هزار دلاري فدراسيون چه انديشه اي را به كار خواهد بست.
004050.jpg

• جام باشگاه هاي جهان حذف نمي شود
ظاهرا مي توانيم اميدوار باشيم كه قهرمانان باشگاه هاي آسيا مي توانند با همتاهاي اروپايي و آمريكايي شان رقابت رودررو و قرص و محكمي داشته باشند، چرا كه مسابقات قهرماني باشگاه هاي جهان از تقويم مسابقات فيفا حذف نخواهد شد.
سپ بلاتر رئيس فدراسيون بين المللي فوتبال (فيفا) روز جمعه اعلام كرد به رغم مخالفت اخير باشگاه هاي اروپايي با برگزاري رقابت هاي جام باشگاه هاي جهان، اين پيكارها طبق برنامه در سال ۲۰۰۵ برگزار خواهد شد.
به گزارش خبرگزاري رويترز از زوريخ، كميته اجرايي فيفا تقويم مسابقات فوتبال از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۸ را تهيه كرده كه در آن هر دو رويداد مورد مخالفت يعني جام كنفدراسيون ها و جام باشگاه هاي جهان گنجانده شده است. باشگاه هاي بزرگ اروپا اخيرا هشدار داده بودند كه در صورت حذف نشدن مسابقات جام باشگاه هاي جهان ملي پوشان خود را براي حضور در رقابت هاي جام كنفدراسيون ها ترخيص نخواهند كرد. جام كنفدراسيون ها در ژوئن سال ۲۰۰۳ (خرداد ۸۲) در فرانسه برگزار مي شود و «سپ بلاتر» تاكيد كرد باشگاه هاي اروپايي مجبور به ترخيص لژيونرهاي خود هستند. وي اظهار داشت: من به اين نتيجه رسيده ام كه در صورت درخواست فدراسيون كشورها، باشگاه ها ناچار به مرخص كردن بازيكنان خود هستند.
بلاتر با بيان اين كه به گمان وي تيم هاي انگليسي جلودار مخالفان هستند تصريح كرد آن ها توان حضور در رقابت هاي تابستاني را دارند. رئيس فيفا گفت: باشگاه هاي بزرگ اروپا به آسيا سفر مي كنند اما منچستر يونايتد انگليس در كاليفرنيا اردو مي زند.
كميته اجرايي فيفا روز پنجشنبه همچنين مقرر كرد باشگاه ها مجاز هستند ملي پوشان خود را به جاي ۱۴ روز، ۵ روز قبل از شروع مسابقات جام كنفدراسيون ها در فرانسه مرخص كنند. حالا تصور كنيد كه پرسپوليس يا استقلال باقهرماني در ليگ قهرمانان آسيا به مصاف غول هايي مثل منچستريونايتد يا بارسلونا و حتي رئال مادريد بروند. البته اگر با حلوا دهند آدم شيرين بشود؟!

|  اقتصاد  |   ايران  |   جهان  |   علم  |   فرهنگ   |   ورزش  |
|  هنر  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |