شنبه ۱۰ مرداد ۱۳۸۳ - سال دوازدهم - شماره - ۳۴۵۲
واكسن هاي سرطان
آرزوهاي بزرگ
012261.jpg
دكتر مرتضي پيرعلي 
مبارزه با سرطان ها از طريق توانمند كردن سيستم ايمني بدن يكي از راه هاي موثر و طبيعي در مواجهه با اين بيماري است. از ديرباز تاكنون، درمان سرطان يكي از آرزوهاي بشري بوده است. هم اكنون شانس دستيابي به واكسن هاي سرطان از جايگاه استراتژي نامشخص به موقعيت «ليست انتظار» ارتقا يافته است.
اما به راستي آيا واكسن هاي سرطان در طب جديد موقعيتي را خواهند يافت؟ سيستم ايمني بدن در مواجهه با سرطان همواره از نقش برجسته اي برخوردار است، به طوري كه مي دانيم همواره در داخل بدن سلول هاي بدخيم به واسطه تاثير مواد شيميايي، تابش مضر اشعه فوق بنفش، عفونت هاي ويروسي يا بروز موتاسيون (جهش) هاي ژنتيك خود به خود ايجاد مي شوند. اين سلول ها همواره قبل از آنكه پيش آگهي در بدن بروز كند، توسط سيستم ايمني بدن مورد شناسايي واقع و نابود مي شود. در بعد درماني واكسن ها با يك چنين مكانيسمي وارد صحنه مي شوند. علت رويكرد به واكسن هاي سرطان به خاطر عوارض ناخواسته عوامل شيمي درماني است. البته مشخص است كه هرگونه واكنش سرطاني كه در آينده به كار برود مي بايستي موثر، اختصاصي و حداقل بدون عوارض جانبي باشد.
بروز هرگونه اهمال در روند تست هاي ارزيابي باليني مربوط به واكسن هاي سرطان منجر به فراموش شدن اين مسير خواهد شد. در يك نگاه كلي به نظر مي رسد كه درمان سرطان ها با واكسن ها راهي مناسب و كم دردسرتر باشد.
البته بعد از كشف مكانيسم موثر سلول هاي T در تحريك سيستم ايمني كه در ۱۵ سال پيش به وقوع پيوست، تاكنون تلاش هاي زيادي در اين عرصه صورت گرفته است و تاكنون مسيرهاي زيادي براي نفوذ و رخنه به درون سيستم دفاع حياتي بدن از اين جايگاه انجام شده است. از طرف ديگر نيز موارد زيادي از نوع مقابله سلول هاي سرطاني براي خلع سلاح كردن يا تغيير سيستم دفاع حياتي بدن مورد شناسايي واقع شده است.
به طور كلي واكسن هاي سرطان  را در ۳ دسته كلي مي توان تقسيم بندي كرد:
اولين گروه شامل عوامل تحريك كننده سيستم ايمني بدن هستند. اين دسته شامل BCG (واكسن سل)، Inter Leukin اينترفرون آلفا هستند. اين عوامل در درمان سرطان مثانه، كليه و ملانوم بدخيم موثر بوده است. اين فرآورده ها به طور كلي سبب تحريك سيستم ايمني بدن براي دفع سلول هاي سرطاني مي شوند. به رغم ساخته شدن فرآورده هاي زيادي در اين راستا، اما تعداد كمي توانسته اند تست هاي كارآزمايي باليني را با موفقيت پشت سر بگذارند، لذا آينده اين روش هنوز كاملا شفاف نيست.
توليد واكسن هاي اختصاصي بر مبناي بروز آنتي ژن هاي برخاسته از تومورها دسته ديگري از واكسن ها را در برمي گيرد. از اين دسته انواع مختلفي وجود دارند و شامل واكسن هاي زير گروه آنتي ژن ها idiotypeanti, Subunit و فرآورده هاي موثر در ژن درماني هستند. تاكنون در ارايه اين نوع واكسن ها و فرآورده ها تلاش هاي زيادي صورت گرفته است و از فن آوري نوين به طور وسيعي در ارايه اين نوع مواد استفاده شده، اما به دليل تغييرات ساختاري تومورها براي مقابله با خلع سلاح سيستم ايمني كه از هر چند در آنها مشاهده مي شود و همچنين به دليل خاموش شدن موقتي برخي از تومورها يا از دست دادن خواص آنتي ژنيكي، اين مسير نيز داراي افت و خيزش هايي بوده است.
دسته سوم واكسن ها عبارت از واكسن هاي چند ظرفيتي يا فوق ظرفيتي بوده اند. اين واكسن ها به دليل دارا بودن خواص چندين آنتي ژن با خود در يك فرمولاسيون لذا از جايگاه ويژه اي در تحريك سيستم ايمني بدن در مقابله با سلول هاي سرطاني برخوردارند. اين نوع واكسن ها به دليل ذاتي فوق در درمان چندين نوع تومورها موفق عمل كرده اند.
واكسن هاي سلولي 
تاكنون نتايج اميدواركننده اي از كاربرد واكسن هاي سلولي به دست آمده است. اين نوع واكسن ها از لحاظ سلامت و تحريك سيستم ايمني فوق تصور ظاهر شده اند. تقريبا از ۷۰ نوع واكسن كه اخيرا مورد آزمايش واقع شده اند، بيش ازنيمي از آنها ازنوع واكسن هاي سلولي بوده اند. به طور كلي دو نوع از واكسن هاي سلولي وجود دارند؛ يك دسته از خود بيمار گرفته مي  شوند و اصطلاحا به آنها Autologous گفته مي  شود و دسته ديگري نيز به نامAllogeneic ها وجود دارند و اصطلاحا از قفسه داروها برداشته مي  شوند.
دسته اول واكسن هايي هستند كه پس از كشت سلول هاي تومور بيماران يا سيستم ايمني آنها و پس از برداشت از محيط كشت خارج از بدن به منظور تقويت سيستم ايمني براي خود بيماران مجددا به كار گرفته  شده و به نوعي به خود آنان بازگردانده مي شود.
شركت هايي كه در اين راستا فعاليت مي كنند عبارتند از Liponova آلمان،CellGenesys Technologies ِ Avex و Intrecel كه متعلق به آمريكا هستند. از منظر علمي واكسن هاي Autologous دليل برداشت از بدن بيماران و تجويز به خود آنها از مزيت بالايي تطابق آنتي ژني برخوردارند. همچنين درمان با آنها نتايج ارزشمندي را در پي داشته است، اما هم اكنون اين روش به علت منشا اين فرآورده ها و همچنين به علت هزينه بر بودن تا حدي مقبوليت خود را از دست داده است.
بعضا در فن آوري تهيه واكسن هاي Autologous از سلول هاي ايمني استفاده مي شود. به طور مثال شركت Denderon و IDM فرانسه و Merix و Gevon آمريكايي از سلول هايDendritic(DCs) استفاده مي كنند و شركت هاي Xcyte و Targeted Genetics از سلول هاي T به نوعي در درمان بهره برداري مي كنند. اين روش ازنظر علمي بحث هايي را ايجاد كرده است و مدافع و منتقداني را نيز دارد، اما در واكسن هاي حاصل از سلول هاي Allogeneic از آنتي ژني هاي سرطاني برخاسته از سلول هاي توموري استفاده مي شود.
گرچه كه آنتي ژن هاي اختصاصي تومورها (TSA) و آنتي ژن هاي همراه تومورها (TAA) مربوط به نوع خاصي از تومورها هستند، معذالك گونه اي از سلول ها وجود دارند كه سبب توليد اگر نگوييم صدها، بلكه ده ها آنتي ژن آن هم با ظرفيت بالا مي شوند. اين نوع سلول ها در محيط هاي مختلف بسته به نوع مورد نياز، كشت داده  شده و سپس تحت شرايط عمومي تهيه داروها به صورت واكسن هاي ضدسرطان ارايه مي شوند.
مزيت ديگر اين نوع واكسن ها اين است كه آنها به طريقه توليد صنعتي تهيه مي شوند، نه براساس برداشت از بيماران و به صورت انفرادي؛ پس قابليت به كارگيري صنعتي را نيز دارند.
يكي از طرفداران ارايه اين نوع واكسن ها شركت Cancer Vax است كه بيش از ۴ دهه در زمينه ايميونوتراپي فعال بوده است. محصول CanVaxin اين شركت مخلوطي از ۳ نوع ملانوماي غيرفعال شده توسط تابش هايي متوالي است كه با BCG به عنوان همراه واكسن عرضه  شده و در دو نوبت تجويز مي شود. اين فرآورده كه در مرحله IIII تحقيقات باليني است تاكنون نتايج ارزشمندي را در مقايسه با ساير روش هاي نوين درمان ملانوم بدخيم داشته است.
ساير شركت هايي كه در اين راستا فعاليت مي كنند عبارتند از، .Cell Genesys , Ony Vax محصول شركت اخير به نام Onyvax-P در مرحله دوم مطالعه باليني است و عليه سرطان پروستات موثر است و اطلاعات حاصل از مطالعه باليني آن نيز امسال ارايه خواهد شد.
گام بعدي 
با گذشت چندين سال از تجارب اوليه، امروزه فعاليت صنعت تهيه واكسن هاي ضدسرطان به اوج خود رسيده است. چندين فرآورده هم اكنون در مرحله سوم باليني قرار دارند كه اميد است تا ۱۸ الي ۲۴ ماه آينده به عنوان داروي جديد ثبت شوند. اگر همه چيز طبق برآوردها پيش رود به نظر مي رسد كه اين گونه واكسن ها به تدريج از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۷ وارد بازار شوند.با وجودي كه هنوز ابهاماتي سر راه وجود دارد اما اين نوع واكسن ها به كار گرفته خواهند شد و استفاده از آنها به واقعيت خواهد پيوست. مجموعه اين برآوردها نشان مي  دهد كه واكسن هاي سرطان فقط در آرزو نخواهد ماند، بلكه به زودي در دسترس قرار خواهند گرفت.
تحليل 
بازار داروهاي ضدسرطان در تسخير فرآورده هاي شيمي درماني بوده است، اما با ورود و عرضه اينترفرون ها، بحث توليد و كاربرد انواع واكسن هاي موثر در كنترل و درمان برخي از سرطان ها و بيماري هاي بدخيم از موقعيت تحقيقاتي به فهرست داروهاي در دست اقدام ارتقا يافته است.
به نظر نمي رسد كه دستاوردهاي بعدي، بازارهاي دارويي فرآورده هاي ضدسرطان را در كشورهاي مختلف تحت تاثير خود قرار ندهد. لذا قطعيت ورود اين اقلام محرز است. شايسته است كه با ارزيابي دقيق مراكز داخلي از توان ورود به چنين عرصه اي از هم اكنون پيش آمادگي براي به كارگيري و توليد چنين محصولاتي را در برخي از مراكز تحقيقاتي و توليدي خود مهيا كنيم.
دانشيار دانشكده داروسازي دانشگاه تهران 

ايدز و قرنطينه مرزها
محمد قلي مارمايي، نماينده مردم گنبد كاووس در مجلس درباره شيوع بيماري ايدز در كشور اعلام كرد:«موضوعي كه در پيشگيري بايد روي آن تاكيد كنيم اين است كه بايد روي قرنطينه مرزها كار شود. هموطنان ما بعضا از مرزها به كشورهاي ديگر مسافرت مي كنند و در اين مرزها مراكز قرنطينه اي وجود دارد كه بايد به اين مساله بيشتر توجه شود. آموزشي كه در اين مراكز داده مي شود بايد دقيق ومنسجم باشد تا مسافراني كه از كشورهاي خارج بر مي گردند اين بيماري را وارد كشور نكنند.»مارمايي، احتمال انتقال اين بيماري از مسافراني كه به خارج مسافرت مي كنند را زياد دانست و گفت: «در جاهايي كه ورود و خروج غير كنترلي است، امكان انتقال اين بيماري زياد است. بنابراين بايد به اين مساله توجه زيادي  شود تا كساني كه وارد كشور مي شوند دقيقا معاينه شوند.»

ديابت و ماهي
مطالعات يك مركز پژوهشي دانشگاهي در ايالات متحده نشان مي دهد كه مصرف منظم ماهي خطر بروز نارسايي كليه را در بين مبتلايان به بيماري ديابت كاهش مي دهد.
به گفته محققان اين مركز مصرف ماهي ميزان دفع ادراري پروتئين آلبومين را در بيماران مبتلا به ديابت نوع اول يا ديابت وابسته به انسولين به گونه موثري كاهش مي دهد.
بر پايه نتايج اين پژوهش وجود ۵۳ گرم گوشت انواع ماهي در رژيم غذايي روزانه بيماران ديابتي، احتمال ابتلاي اين بيماران به نارسايي كليه را تا حد چشمگيري كاهش مي دهد. نارسايي كليه از خطرناكترين عوارضي است كه در اثر عدم كنترل صحيح بيماري گريبانگير بيماران ديابتي مي شود.

اسپري دفاع شخصي
دكتر محسن خليلي ميبدي، قائم مقام رفاهي و اجتماعي سازمان نظام پزشكي از واگذاري اسپري هاي دفاع شخصي براي پزشكان خبر داد.
اين اسپري سال هاي گذشته هم از طريق نظام پزشكي توزيع مي شد، قيمت اين اسپري سال گذشته ۲۰هزار تومان بوده، ولي امسال با ارايه يك سري تسهيلات ويژه، قيمت آن، يك سوم كاهش يافته است. و در حال حاضر به قيمت ۱۳هزار تومان در دسترس كل جامعه پزشكي در سراسر كشور قرار دارد.
دكتر خليلي ميبدي، همچنين اعلام كرد: «پزشكان و خانواده هاي آنها مي توانند بدون نياز به حضور در اداره پست از تسهيلات اين سازمان براي گرفتن كد و كارت ملي برخوردار شوند. به اين منظور تيم هاي سياري هم در مراكز درماني و ستادي دانشگاه ها حضور مي يابند.»

درمانگاه
محيط زيست
تهرانشهر
حوادث
خبرسازان
در شهر
|  محيط زيست  |  تهرانشهر  |  حوادث  |  خبرسازان   |  در شهر  |  درمانگاه  |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |