طي 3 سال گذشته ميزان آلودگي هوا حالت نزولي داشته است. ايستگاه هاي سنجش آلودگي هوا نشان مي دهد كه وضعيت آلودگي هواي تهران در حال حاضر در حد استاندارد است و فاصله چنداني با استانداردهاي جهاني ندارد
حمل ونقل عمومي آنهم به صورت انبوه، حرف اول را مي زند؛ چه در كاهش آلودگي هوا و چه در كاهش ترافيك و اين حمل ونقل عمومي انبوه يعني اتوبوس به تعداد زياد، عبور مترو هر 2دقيقه يك بار، احداث قطار هوايي و... .
ترافيك يعني آلودگي هوا و آلودگي هوا و صوت هم يعني هزار و يك درد و مرض؛ پيرزن كنار دستي مي گويد؛ ماسك زده و صورتش از پشت ماسك در تيرگي دودي كه از اتوبوس مجاور خارج مي شود گم شده است.
بنابر اعلام كارشناسان شركت كنترل كيفيت هواي تهران، ساكنان شهرهاي آلوده اي كه آسمان آنها با لايه اي از هاله سياه و تيره پوشيده شده است، با فقر ويتامين D مواجه هستند. اين تنها يك نمونه از هزاران نمونه بيماري هايي است كه با آلودگي هوا در بين ساكنان تهران چهره از نقاب بيرون مي كشد.
اين كارشناسان معتقدند در روزهايي كه ميزان آلودگي  هوا، به علت افزايش انواع آلاينده ها، ذرات معلق و گرد وغبار بالا مي رود، هاله اي از دود، از تابش نور خورشيد به سطح زمين جلوگيري مي كند. به همين دليل در بسياري از كشورها نگراني هايي در ارتباط با كاهش نور آفتاب و در نتيجه كمبود ويتامين D، بويژه در كودكان وجود دارد.
دكتر رشيدي، مدير عامل كنترل كيفيت هوا براساس تحقيقات انجام شده از سوي اين مركز مي گويد: بالا رفتن هر آلاينده بر بخشي از سيستم بدن تاثير منفي مي گذارد.
منواكسيدكربن، كاهش اكسيژن هوا را به دنبال دارد و كاهش اكسيژن يعني فعاليت بيشتر قلب و اين يكي از هزاران خطري است كه سلامتي انسان را تهديد مي كند.
دكتر رشيدي، انواع بيمارهاي تنفسي، آلرژي، برونشيت مزمن و تاثيرات آلودگي بر فعاليت قلب را از جمله اين بيماري ها مي داند و مي گويد: اين فعاليت ها در تابستان تشديد شده و تسريع مي يابد.او به ماده ازن كه در اين وضعيت فعال مي شود اشاره كرده و ادامه مي دهد: كسي كه از خارج وارد تهران مي شود با سوزش چشم، براحتي بوجود اين ماده در هواي تهران پي مي برد. علاوه بر اين ازن در تخريب بافت ها،  زرد شدن برگ گياهان، پايين آمدن كيفيت آب و خاك و سفره هاي زيرزميني نيز تاثيرگذار است. او بر خاصيت سرطان زايي هيدروكربن هاي خاص – بنزن – تاكيد كرده و مي گويد: در هلند كه از نظر آلودگي هوا در سطح پاييني قرار دارد، در سال 4 هزار نفر در ارتباط با آلودگي و ذرات معلق در هوا مي ميرند، در ايران نيز بخش عمده اي از سرمايه ملي به واسطه آلودگي هوا از بين مي رود كه قوانين اتخاذ شده از سوي سازمان محيط زيست از سال 79 توانسته با اين مشكل مقابله كند.
بنا بر اين گزارش، هندوستان يكي از كشورهايي است كه در اين زمينه تحقيقات زيادي انجام داده است و بر اساس مطالعات صورت گرفته در دو بخش مركزي و حاشيه شهر دهلي، با اندازه گيري حجم نور دريافتي مشخص شد كه مناطق مركزي به دليل آلودگي و مه بالا، نور كمتري دريافت مي كنند و مناطق حاشيه اي با توجه به آلودگي كمتر، روشن تر هستند.
در اين تحقيق همچنين تعدادي از كودكان 19 تا 24 ماهه ساكن در مناطق مختلف شهر دهلي كه داراي خانواده هايي با موقعيت اجتماعي و اقتصادي يكسان و تحت رژيم غذايي مشابه بودند، مورد بررسي قرار گرفتند و ميزان كلسيم، ويتامين D و ديگر علامت هاي رشد استخوان كودكان آزمايش شد. نتايج تحقيقات حاكي است كه ميزان ويتامين D در كودكان ساكن حاشيه شهر بيش از دو برابر كودكان ساكن در مركز شهر است ولي ميزان كلسيم در هر دو گروه يكسان است.
نتايج به دست آمده نشان مي دهد كه غلظت بالاي مواد آلاينده و ذرات معلق در مركز شهر همچون سدي در مقابل عبور پرتوهاي فرابنفش عمل مي كند. اين در حالي است كه با توجه به جذب اندك ويتامين مذكور از طريق رژيم غذايي، اين ويتامين تنها در صورت قرار گرفتن در مقابل اشعه فرابنفش خورشيد، در پوست انسان توليد مي شود.
بنا بر اعلام متخصصان امر، شايع ترين و معمول ترين عوارض كمبود ويتامين D ، بيماري MS است. همچنين اين كمبود موجب ايجاد ناهنجاري استخواني، ضعف عضلاني و عدم تعادل در انسان مي شود. البته كمبود اين ويتامين در افرادي كه در معرض نور كافي قرار نمي گيرند از طريق مكمل ها و قرص هاي ويتامين قابل جبران است.
بحران تابستاني آلودگي هوا
هر چند ميزان آلاينده هاي هواي تهران به مانند چند روز گذشته در وضعيت پاك و سالم ثابت ماند، اما نبايد از تغييرات فصل و تاثيرات آن غافل شد. مركز كنترل كيفيت هواي شهر تهران اعلام كرده درصد زيادي از مناطق شهر تهران داراي هواي پاك بوده و تعدادي از مناطق نيز داراي هواي سالم هستند. بر اساس اين گزارش، مناطق 22 و 21 به مانند هميشه از پاكترين مناطق شهري تهران محسوب شده و منطقه 10 و 11 نيز از آلوده ترين مناطق هستند.
با تمام اين احوال مدير عامل شركت كنترل كيفيت هواي تهران، معتقد است كه تغييرات فصلي تاثيرات بسياري در تفاوت آلاينده هاي موجود در هوا دارد. او با تقسيم آلاينده ها به دو دسته اوليه و ثانويه در توضيح اين موضوع مي گويد: آلاينده هاي اوليه به صورت مستقيم از منابع انتشار خارج مي شوند كه نمونه بارز آن منواكسيدكربن است، اما آلاينده هاي ثانويه به صورت مستقيم از منابع منتشر نمي شوند، اما بيشتر آلودگي هوا با توجه به اندازه گيري هاي صورت گرفته از سوي اين سازمان، به واسطه واكنش هاي فتوشيميايي و آلاينده هاي اوليه به وجود مي آيد كه اين وضعيت در تابستان حالت معكوس پيدا مي كند.
دكتر رشيدي با تاكيد بر اين موضوع كه در فصل سرما با آلاينده هاي نوع دوم مواجه نيستيم، مي گويد: تشعشعات خورشيد در تابستان افزايش يافته و درجه حرارت بالا مي رود و در عين حال وزش باد در اين فصل كاهش فراوان پيدا مي كند و با اين تغييرات زمينه انتشار آلاينده هاي ثانويه افزايش پيدا مي كند. دكتر رشيدي جريان باد در حاشيه تهران و مناطق پاييني را متفاوت از ساير موارد مي داند. او معتقد است: آلاينده هاي فتوشيميايي ازن در شرق و شمال شرق تهران در اين فصل و ميزان منواكسيدكربن در مراكز شهر به دليل عبور و مرور ماشين و ترافيك بيشتر است.
او در تكميل وضعيتي كه در شمال شرق و شرق تهران ايجاد مي شود، مي گويد: اتمسفر موجود در هوا در اين فصل به شكل يك رآكتور شيميايي است و با در معرض نور خورشيد قرار گرفتن، مواد جديدي را كه خطر جدي براي سلامتي افراد دارد ايجاد مي كند كه اين حالت در اين دو ناحيه بيشتر است.
كاهش آلودگي، يك گام به جلو
زماني كه ماشين دودي براي اولين بار مسافران را از شهرري تا لب خط و ميدان امام خميني جا به جا مي كرد، شايد به ذهن هيچ كس نمي رسيد كه اين اختراع مهيج زماني به معضل تبديل شود كه پا بر گلوي شهر تهران بگذارد.
دكتر رشيدي با اين حال از بررسي هاي اين سازمان از سال 80 تا زمان فعلي به اين نتيجه مي رسد كه آلودگي هوا حالت گروهي پيدا كرده است و مي گويد: نگاهي كوتاه به چند سال اخير نشان مي دهد طي 3 سال گذشته ميزان آلودگي هوا حالت نزولي داشته است. ايستگاه هاي سنجش آلودگي هوا نشان مي دهد كه وضعيت آلودگي هواي تهران در حال حاضر در حد استاندارد است و فاصله چنداني با استانداردهاي جهاني نداريم. دكتر رشيدي مي گويد: اميدواريم با راهكارهاي در پيش گرفته شده از سوي شركت كنترل كيفيت هوا، هوا را در حد قابل تنفس براي تهران نگه داريم تا مشكلي ايجاد نشود. طبق آمارهاي ارائه شده از سوي دكتر رشيدي در سال 76، سهم خودروها در ايجاد آلودگي هوا 70 درصد و منابع ساكن - كارخانه ها، واحدهاي تجاري و خانه ها - 30 درصد بوده كه اين رقم در سال 83 در مورد خودروها به 90 درصد رسيده است.
رئيس مركز كنترل كيفيت هواي تهران مي گويد: به رغم اينكه با توجه به قوانين در نظر گرفته شده از سوي اين سازمان توليد خودروها در حد استاندارد است، اما ميزان آلايندگي كاهشي نسبت به سالهاي قبل نداشته است.
دكتر رشيدي دليل اين موضوع را استفاده بيش از حد از خودروهاي تك سرنشين مي داند و ادامه مي دهد: زير ساخت هاي حمل و نقل عمومي در وضعيتي نيست كه توليد استاندارد خودروها به كاهش آلودگي كمك كند و اين تنها به دليل استفاده از خودروهاي تك سرنشين و عدم استفاده از وسايل حمل و نقل عمومي است.
او به برخي از تجربه هاي جهاني در مورد تقويت زيرساخت هاي حمل و نقل عمومي اشاره كرده و مي گويد: در كشور ژاپن در سال 1956 وضعيت آلودگي هوا به مراتب بدتر از الان تهران بود، اما با اعمال قوانين و استفاده از خودروهاي عمومي توانستند به استانداردهاي جهاني دست يابند. رشيدي در مثال ديگر مي گويد: 10 ميليون خودرو در تركيه وجود دارد كه اين رقم در مقابل تعداد 2، 3 ميليوني تهران قابل مقايسه  نيست و وضعيت آنها نيز به مراتب بهتر از ايران است و آنهم به دليل استفاده از الگوي جهاني استفاده از خودروهاي عمومي است.
او رشد نكردن اين موضوع در ايران را عاملي درجهت استفاده از خودروهاي شخصي مي داند كه ترافيك و آلودگي را ايجاد مي كنند.
ميزان مصرف
بعد از تمام اين موارد باز هم نكته هايي وجود داردكه نمي توان از آن چشم پوشي كرد.ميزان مصرف بنزين كشور در طول هفته گذشته (چهارم تا دهم تير) 467 ميليون و 600 هزار ليتر و مصرف گازوئيل به 528 ميليون و 900 هزار ليتر رسيد.
آمار رسمي شركت ملي پخش فرآورده هاي نفتي از ميزان مصرف سوخت كشور حاكي است، بيشترين ميزان مصرف بنزين هفته گذشته در روز پنج شنبه نهم تيرماه به ميزان 71 ميليون و 500 هزار ليتر و كمترين مصرف نيز در روز جمعه 10 تيرماه و به ميزان 62 ميليون و 200 هزار ليتر گزارش شده است.همچنين در همين مدت، بيشترين ميزان مصرف گازوئيل در روز هشتم تير و به ميزان 87 ميليون و 200 هزار ليتر و كمترين مصرف آن در روز 10 تيرماه به ميزان 56 ميليون و 100 هزار ليتر گزارش شده است.براين اساس متوسط مصرف روزانه بنزين در هفته گذشته 66 ميليون و 800 هزار ليتر در روز و گازوئيل 75 ميليون و 550 هزار ليتر بوده است كه نسبت به هفته قبل از آن، مصرف بنزين يك ميليون و 200 هزار ليتر و گازوئيل 4 ميليون و 100 هزار ليتر بيشتر شده است.
اين درحالي است كه براساس آمار شركت ملي پالايش و پخش فرآورده هاي نفتي، ميزان توليد بنزين از 9 پالايشگاه داخلي، روزانه 40 ميليون و 200 هزار ليتر اعلام شده كه بر اين اساس به طور متوسط روزانه بيش از 26 ميليون ليتر بنزين از بازار فرآورده هاي نفتي خارج از كشور خريداري و به كشور وارد شده است.
زماني كه از دكتر رشيدي در مورد ميزان مصرف بنزين و افزايش آن سئوال مي كنيم، مي گويد: ميزان توليد آلودگي به دليل سوخت بد بنزين در خودروهاي فرسوده، شش گرم بر كيلومتر است كه در خودروهاي جديد اين ميزان به دو تا سه گرم بر كيلومتر رسيده است.
به گفته او بيشترين تدبيري كه از سوي سازمان محيط زيست براي اعمال قوانين در توليد خودروهاي جديد در نظر گرفته شده است، توانسته ميزان آلودگي هوا را تا حد قابل توجهي نسبت به خودروهاي قديمي كاهش دهد.
او بيان مسئله اقتصادي در توليد و مصرف بنزين را ناگزير مي داند و راهكار اصلي آن را، ترميم زيرساخت هاي حمل و نقل عمومي و كاهش استفاده از خودروهاي تك سرنشين برمي شمرد.

مسئله حمل و نقل و رفت و آمد با وسايل نقليه در سطح شهر تهران يكي از دغدغه هاي هميشگي و روزمره شهروندان تهراني است. گستره وسيع شهر و تمركز بسياري از فعاليت هاي اقتصادي، فرهنگي و سياسي در تهران باعث شده است تا تقاضا براي سفرهاي درون شهري روز به روز بالا برود و اين در حالي است كه به همين ميزان ترافيك و آلودگي هوا هم سال به سال نمود بيشتري پيدا مي كند. در اين سو حل مشكل ترافيك، آلودگي هوا و مصرف بالاي بنزين هم كه در استفاده سازماندهي شده از حمل و نقل عمومي ديده شده، دغدغه اصلي مديران شهري است.
اما در اين بين استفاده بي رويه از خودرو شخصي و از رده خارج نشدن خودروهاي فرسوده كه غالبا به حمل مسافر در شهر مشغول هستند هم دلايل خاص خودش را دارد كه بدون توجه به آنها حل ريشه اي مشكل، ناممكن به نظر مي رسد.
واقعيت اين است كه همان طور كه مسئولان شهري هم بارها اعلام كرده اند، ناوگان فعلي اتوبوسراني و قطارهاي مترو، جوابگوي نيازهاي شهري چون تهران نيستند و سطح رفاه در استفاده از چنين خدماتي هنوز در اندازه هايي نيست كه تمام شهروندان را به استفاده از آنها راغب كند، اما در كنار اينها، تاكسي، ديگر عضو خانواده وسايل حمل و نقل عمومي درون شهري، هنوز تا رسيدن به سطح مطلوب سرويس دهي به شهروندان، فاصله زيادي دارد. شهروندان بخش مهمي از تنش هاي روحي و رواني خود را حاصل نابساماني وضع مسافربران شخصي و تاكسي ها مي دانند و روزي نيست كه بحث بر سر اختلاف كرايه، سوار كردن مسافر اضافه، كمبود تاكسي در ساعاتي خاص و مسائلي نظير اين، بخشي از گفت وگوها و مشاجرات روزمره را تشكيل ندهد.
مديرعامل سازمان مديريت و نظارت بر تاكسيراني تهران، اخيرا اعلام كرده است كه گروه جديدي از ماموران كنترل نامحسوس به زودي فعاليت خود را آغاز مي كنند. به گفته او و براساس اخبار پيشين، اين ماموران در گذشته نيز فعاليت مي كردند، اما مجددا سازمان دهي شده و فعاليت خود را از سر مي گيرند. براي اين افراد دستورالعمل ويژه اي تهيه شده و موضوع هايي كه بايد پيگيري و گزارش كنند به آنها اعلام مي شود و بايد كاملا در چارچوب اين دستورالعمل فعاليت كنند. اميرمحمود دهلوي اعلام كرد كه ماموران كنترل نامحسوس در حين انجام وظيفه روزانه خود، اگر با موضوع هاي تخلفاتي مواجه شوند، مراتب را اعلام كرده و حق هيچ گونه دخالت فيزيكي در صحنه يا توقيف تاكسي متخلف را ندارند.سازمان نظارت و مديريت تاكسيراني تهران در دوره اي كه دهلوي، مسئوليت مديريت آن را به عهده گرفته است، اقدامات اصلاحي بسياري انجام داده است و سعي در سامان بخشي اين گروه از خانواده بزرگ حمل و نقل شهري تهران داشته است. از جمله اين خدمات، ساماندهي وضعيت بيمه رانندگان تاكسي است كه پس از سالها كشمكش تقريبا به نتيجه رسيده است، اما در كنار اين تلاش ها يك نكته را هم نبايد فراموش كرد و آن اينكه عدم به نتيجه رسيدن برخي برنامه هاي مديران تاكسيراني در دوره هاي قبلي، ريشه يابي نكردن صحيح مشكلات تاكسيداران، رانندگان و مسافران آنها بوده است. حل نشدن مسائلي چون يكسان كردن نرخ كرايه ها يا استفاده از تاكسيمتر يا حتي جايگزين نشدن تعداد زيادي از تاكسي هاي فرسوده با خودرو سمند، هركدام دلايل خاص خود را دارند كه با نظرسنجي از رانندگان تاكسي و بررسي آن نظرات، مي توان به ريشه هاي حل نشدن كامل اين مشكلات پي برد. نظارت بر تاكسي ها حتي در شرايط آرماني حمل و نقل عمومي هم ضروري به نظر مي رسد، اما نظارت بدون اعمال نظرات مهمترين بخش تاكسيراني، يعني رانندگان، راهگشا نخواهد بود.
در يك نمونه كوچك نظرخواهي از رانندگان، عدم تناسب قيمت هاي درج شده در تاكسيمتر در حالات مختلف ترافيك، يكي از مهمترين دلايل استفاده نكردن از تاكسيمتر بوده است. رانندگان تاكنون تمام قيمت گذاري هاي رسمي براي كرايه تاكسي را غير كارشناسي و در شرايط مختلف ترافيك در برخي مسيرها غير كارآمد دانسته اند.
در بخش جايگزيني تاكسي هاي فرسوده با تاكسي سمند هم شرايط مالي واگذاري و كيفيت محصول ارائه شده، تاثير بسياري در عدم استقبال مناسب داشته است.در يك جمع بندي كلي مي توان به اين نتيجه رسيد كه مسئولان تاكنون در حالي كه انتظار داشته اند رانندگان تاكسي همه برنامه ريزي هاي آنها را بپذيرند كه نقش اين رانندگان در اين تصميم گيري ها كمرنگ بوده است. البته با تغيير مديريت در سازمان مديريت و نظارت بر تاكسيراني تهران، تا حدودي از نابساماني اين بخش كم شد، اما اگر مديريت جديد در برنامه ريزي ها و نظارت هاي انتظامي خود، نظرات بخش اعظم ساكنان هميشگي اتاقك هاي نارنجي را لحاظ نكند، اصلاحات پس از مدتي خود به خود دوباره عقب گرد خواهد كرد و جاي خود را به نابساماني گذشته خواهد داد، چنانكه شهروندان بيش از پيش به استفاده از خودرو شخصي ترغيب خواهند شد.

سرانه فضاي سبز به 12 متر مربع مي رسد
براي اينكه ريه هاي شهر در پنج سال آينده تقويت شود، بايد سالي 230 ميليارد تومان هزينه كرد. رقم بالايي به نظر مي رسد، اما وقتي آن را با نتيجه مقايسه كنيم به اين نتيجه مي رسيم كه چنين خرجي براي سلامت جسم و روح ساكنان شهرها هزينه اضافي نيست.
مدير كل خدمات شهري سازمان شهرداري ها و دهياري هاي كشور گفت كه در قالب برنامه پنج ساله چهارم توسعه اقتصادي و اجتماعي دولت، 500 هزار هكتار به فضاي سبز شهري كشور افزوده مي شود. ناصر حاج محمدي در حالي كه از بوستان هاي مشهد - شهري كه ميزبان همايش فضاي سبز شهري بوده است - بازديد مي كرد، گفت كه براساس اين برنامه هر سال بايد 2 ميليارد و 300 ميليون ريال اعتبار براي گسترش فضاي سبز و احداث بوستان هاي شهري هزينه شود.
به گفته او، با احداث اين ميزان فضاي سبز، سرانه فضاي سبز شهري، سه متر مربع افزايش خواهد يافت و از 9 متر مربع به 12 متر مربع خواهد رسيد.
او در ادامه صحبت هايش گستره فضاي سبز كشور را 261 هزار متر مربع اعلام كرد كه از اين ميزان 131 هزار متر مربع بوستان شهري و مابقي مربوط به كمربندهاي فضاي سبز است. درمجموع بيش از 200 بوستان بزرگ در كشور وجود دارد كه متناسب با جمعيت شهري نيست. با اين آمار و ارقام، لابد متوجه شده ايد كه چرا اينقدر در پارك ها به حفظ فضاي سبز و درختان و روشن نكردن آتش در آن اماكن تاكيد شده است. همين چند متر سبزه و درخت براي شهري چون تهران بسيار گران تمام شده است.
مصرف سوخت را با راندن در بزرگراه كم كنيد
شايد تا 10 سال پيش كسي خيلي دغدغه مصرف بالاي بنزين را نداشت. حرفي هم اگر بود بحث بر سر آلودگي هوا بود و اينكه بالاخره بايد كسي جلو توليد اين همه دود و گاز سمي را بگيرد، اما كسي اين همه خبر در روز در مورد كمبود بنزين يا مصرف بالاي آن را نمي خواند. فقط يادمان مي آيد كه مدتي با گران شدن بنزين و كمبود آن در اواخر دهه 60 و اوايل دهه 70، قيمت خودرو رنو و يكي دو خودرو كم مصرف ديگر كمي بالا رفت و اين خودروها طرفدار پيدا كرد.
اما، اين روزها وضعيت فرق زيادي كرده است. تا پيش از امسال گفته مي شد كه هر ليتر بنزين وارداتي بيش از 300 تومان براي دولت هزينه دارد و اگر افزايش قيمت نفت را منظور كنيم اين رقم بسيار بيشتر مي شود. از طرف ديگر مصرف بنزين در كشور روز به روز بيشتر مي شود. بر اساس آخرين خبرها مصرف روزانه بنزين 2/1 ميليون ليتر افزايش داشته است و طي هفته اول تيرماه حدود 640 ميليون ليتر بنزين مصرف شده است. كم كم به نظر مي رسد با اين روند افزايش مصرف، احتمالا تا چند سال آينده دولت مجبور مي شود تمام پس انداز خود را صرف خريد بنزين مصرفي كند. به همين دليل كارشناسان و سازمان هاي مرتبط مدت هاست كه راه هاي مختلف كم كردن مصرف بنزين را بررسي مي كنند. آنها در آخرين بررسي هاي خود به اين نتيجه رسيده اند كه هر چه راه هاي كشور بيشتر به آزاد راه و بزرگراه تبديل شود مصرف بنزين كمتر مي شود.
سازمان بهينه سازي مصرف سوخت در گزارش خود اعلام كرده است كه حركت خودروها در بزرگراه ها سرعت آنها را در حالت بهينه مصرف قرار مي دهد، در نتيجه علاوه بر جلوگيري از ترمزهاي مكرر خودرو، مصرف سوخت خودرو كاهش پيدا مي كند. در ايران بزرگراه ها تنها 7 درصد از كل راه هاي موجود در كشور را تشكيل داده است و راه هاي فرعي بيشترين مسير را نسبت به كل راه هاي كشور دارد. البته اگر قرار باشد دنبال افزايش بزرگراه هاي كشور باشيم، بايد فكري هم به حال ترافيك آنها بكنيم. ضمن اينكه بسياري از سرمايه ها نظير فضاي سبز را با معيارهاي پولي نمي توان سنجيد. علاوه بر صرف هزينه براي پرورش اين درختان و رونق اين فضاها تعلق خاطر شهروندان به اين محيط ها و اثرات جسمي و روحي آن بر ساكنان كلانشهر امري است كه با هيچ معيار مادي اندازه گيري نمي شود، ضمن اينكه وقت و نيروي انساني كه صرف افزايش، شكل گيري و نگهداري فضاهاي سبز شهري شده است هم خود نوعي هزينه محسوب مي شود.

يكي از عمده ترين مشكلات فرهنگي ما كه گهگاه بحث هاي مفصلي را نيز به خود اختصاص مي دهد، موضوع آئين هاي شادي است. اينكه متاسفانه بعضي از ما در سورها و جشن ها نمي دانيم چگونه بايد احساسات خوشايند خود را خرج كنيم، انگار مصيبتي جدي شده و گريبان آسايش همه را گرفته است.
جامعه شناسان و مردم شناسان اين ناتواني را زائيده دلايل گوناگوني مي دانند. بعضي براي آن دلايل تاريخي قائل هستند، بعضي ديگر كمبود اين آئين ها را دليل نابلدي جامعه مي دانند و ديگراني هم نظرات ديگري دارند. تشخيص اين دلايل و ارائه پيشنهادهاي كارگشا براي رفع آن نيز نياز به مطالعات گسترده و كارشناسي گروهي دارد. اما آنچه قرار است امروز به آن پرداخته شود، موضوع كاروان هاي عروسي است. موضوعي كه تا به حال بارها از زواياي مختلف به آن پرداخته شده و ظاهرا به جاي آنكه از عوارض آن كاسته شده باشد، مشكلات تازه تري نيز به آن افزوده شده است. ايجاد آلودگي هاي صوتي توسط اين كاروان ها را پيشتر مورد بحث قرار داده ايم؛ اتفاقي كه بيشتر در ساعات پاياني شب باعث سلب آسايش خانواده ها مي شود، اما يكي ديگر از معضلاتي كه توسط اين كاروان ها آفريده مي شود، مشكلات ترافيكي است. سرعت هاي غيرمجاز، ويراژهاي نه چندان عاقلانه، بيرون آمدن سرنشينان از پنجره اتومبيل ها، بستن خيابان ها براي پايكوبي و ... كم بود، اين روزها شاهد هستيم كه بزرگراه ها نيز به اين مجموعه اضافه شده اند.
در نظر بگيريد در يكي از بزرگراه هاي تهران در ساعات پاياني شب با سرعت بالايي در حال حركت هستيد. پيچ بزرگراه را پشت سر مي گذاريد و ناگهان متوجه مي شويد كه عرض بزرگراه توسط تعدادي ماشين وآدم مسدود شده است. اگر خيلي زرنگ باشيد، به زحمت مي توانيد بعد از كشيدن يك خط ترمز طولاني، نفس راحتي بكشيد.
اين موقعيت براي خيلي از ما پيش آمده، ولي به وجودآورندگان اين موقعيت ها چه كساني هستند؟ مسلما اين افراد نمي توانند از كشور يا شهر ديگري آمده باشند و اگر چشم هايمان را باز كنيم، ديدن آنها سخت نيست.
در بعضي از كورس هايي كه بين خوروهاي تشكيل دهنده اين كاروان ها صورت مي گيرد، اتفاقاتي از قبيل تصادفات گوناگون، كوبيده شدن به گاردريل هاي بزرگراه، انحراف از مسير و... هم پيش مي آيد كه در خوشبينانه ترين حالت، فقط شادي صاحبان اين خودروها را زائل مي كند. خودروهايي كه براي كسب شادي بيشتر مي تازند، اگر اين مشكلات دامنگير ديگران هم بشود كه ديگر دايره اين ناشادي گسترده تر مي شود. راستي دامنه شادي ما تا كجا را مي تواند دربربگيرد؟ كافي است يك لحظه تصور كنيم كه قرار است از بزرگراهي كه ما آن را مسدود كرده ايم، خودروهاي اورژانس، آتش نشاني، پليس يا... عبور كنند تا بتوانند به فرياد كساني برسند كه دارند بهانه هاي شادي هايشان را از دست مي دهند.
گرچه اين مشكل بايد توسط فرد فرد شهروندان سنجيده شده و از بين برود،  اما گشت هاي بيشتر نيروهاي زحمتكش راهنمايي و رانندگي نيز مي تواند به ايجاد نظم بيشتر و جلوگيري از حوادث ناخوشايند كمك كند.
چند روز پيش شاهد دخالت بموقع و دقيق پليس در حل يكي از مشكلات ترافيكي شهر بودم. در حالي كه در يكي از بزرگراه ها، خودرويي در سربالايي دچار نقص فني شده و آمد و شد را سخت كرده بود، نيروهاي راهنمايي و رانندگي ظرف يكي دو دقيقه با بستن بزرگراه و هدايت خودرو مذكور به حاشيه بزرگراه مشكلي كه مي توانست براي مدت زيادي آزارنده باشد را حل كردند. در اين بين نظم خودروهايي كه منتظر باز شدن بزرگراه بودند، بسيار ديدني بود. حضورهايي دقيق از اين دست مي تواند بسياري از صورت مسئله ها را براي ما حذف كند، ضمن اينكه باز هم بايد به ياد بياوريم كه هيچ پليسي حاضر و آماده تر از خود ما نيست. به وظيفه مان عمل كنيم.

تلاش بــــراي فرهنگسازي در مقوله ترافيك با اقدامات جديد سازمان فرهنگي - هنري شهرداري تهران وارد مرحله جديدي شده است.
پيش از اين سازمان حمل و نقل و ترافيك تهران براي آموزش كودكان، برنامه هاي مختلفي در نظر گرفته بود كه اجراي نمايش هايي با مضمون ترافيك و برنامه هاي سرگرم كننده، آموزش در مدارس و برنامه هاي متنوع در پارك ترافيك پونك از آن جمله است. اخيرا هم منطقه جنوب سازمان فرهنگي - هنري شهرداري تهران به منظور آموزش قوانين و مقررات راهنمايي و رانندگي و نيز ترويج فرهنگ ترافيك در ميان كودكان و نوجوانان با همكاري پليس راهنمايي و رانندگي تهران بزرگ پارك ترافيك سيار را راه اندازي كرده است.
در اين برنامه، كودكان و نوجوانان در فضاي پارك ترافيك با ماشين ها و موتورهاي شارژي رانندگي كرده و توسط افسران مجرب و متخصص كه هركدام در نقاط مخصوص پارك ترافيك ايستاده اند، با انواع علائم راهنمايي و رانندگي و تابلوها آشنا مي شوند.
اين پارك روزهاي پنج شنبه و جمعه هر هفته از ساعت 8 الي 12 و 16 الي 19 در محوطه فرهنگسراهاي بهمن، انقلاب، مجموعه فرهنگي هنري بعثت و خانه هاي فرهنگ خلاقيت ها و تلاش برپا مي شود.