گروه بورس- سروش خسروي: بورس تهران سال چهار فصلي را پشت سر گذاشت، به جاي خود بهاري بود، به جاي خود زمستاني. بهار۸۴ كه آغاز شد، همه به دنبال برنامه ريزي براي افزودن بر اندازه «تالار حافظ» بودند. «ساختمان آبي» جنب پل حافظ گنجايش آن همه سهامدار را نداشت. اما زمستان كه رسيد، هياهو فرو نشست. هر كس ابتداي سال۸۴ بدون مقدمه و با چشم انداز كسب سود كوتاه مدت آمده بود، با زيان و دست خالي بازگشت.
سال۸۴ ، دوره نامه نگاري هاي حرفه اي ها بود. آنها كه هرگاه بازار رو به صعود است لپ تاپ ها و نمودارهايشان را مدام به رخ اين و آن مي كشند و از شاهكارهاي سرمايه گذاري و سودهاي چندصد درصدي مي گويند، حالا در به در به دنبال انطباق منحني ها با سقوط از ياد رفته ۷۵ هستند، نامه مي نويسند و به دنبال مقصرند. اما روزگار بالا و پايين دارد و اين رسم بازار است؛ در «كف» بخر، در «سقف» بفروش. اما آنها كه مي انديشيدند ديگر سقفي بالاي سرشان نيست، فروختند و رفتند. در اين ميان بازارگردانان سبدهايشان را پر سهم كردند تا كف بازار را بگيرند، غدير به هزينه گزافي بالاي ۴۰۰ تومان نگه داشته شد اما سرمايه گذاري بانك ملي، ايران خودرو و ده ها سهم با پتانسيل ديگر تاب فشار كفه عرضه را نياوردند؛ اين گونه بود كه قيمت ها شكست.
هر كس به قدر وسع خود باخته بود، يكي مي گفت: به اندازه يك ماكسيما از كف داده ام، ديگري به طنز زانتياي باخته اش را به رخ مي كشيد، غير حرفه اي ها هم جز نان شب و پيكان كمك دست خرجي، چيزي براي باختن نداشتند، درست مثل سقوط۷۵. اين ديگر براي اثبات نيازي به منحني هاي تكنيكال نداشت. بازار راكد بود و در ركود بازار كسي شادمان نيست، اما در گوشه و كنار هر از گاهي شركتي كوچك علم مي شد، روي باند پرواز هدايت مي شد و سرانجام منحني قيمتش به عرش مي رسيد. نقطه اوج، وقت فروش بود و باز هم آماتورها بودند كه جا مي ماندند تا رقم باختشان را در چرتكه بياندازند، اما آنها كه سهم را «انداخته بودند» و رفته بودند، در تدارك باند پروازي ديگر، شركت كوچكي ديگر را مي يافتند، زمينش را مي فروختند، زيان سهم با چشم بندي غريبي به سودي سرشار تبديل مي شد، حالا وقت آن بود كه يك آپارتمان را به جاي يك شركت توليدي به فروش و سودي سرشار در بازار نزار به جيب بزني. حجم مبنا هم مددكار بود تا «سهام كوچك ها» پررونق شود و به پرواز درآيد.
روزگار عرضه هاي اوليه
بهار ۸۴ را بايد با عنوان دوران عرضه هاي اوليه شناخت. ليزينگ صنعت و معدن و سرمايه گذاري توسعه ملي پس از انجام عرضه اوليه و پذيرش در بورس، در مجموع ۳۶هزار خريدار را به سوي خود جلب كردند. ارزش كل نقدينگي سرازير شده به سوي سهام اين دو شركت در بهار سال گذشته از مرز يكهزار و ۳۰۰ ميليارد ريال گذشت و ۷۰۰ ميليون سهم ليزينگ صنعت و معدن و سرمايه گذاري توسعه ملي به سبد دارايي سهامداران افزوده شد.
ليزينگ صنعت و معدن با صعودي ۴۷ درصدي بهار را به پايان برد و با ۲۰هزار خريدار در صدر جدول تقاضاي بورس تهران در فصل بهار ۸۴ نشست. ركوردهاي بهار در هيچ فصل ديگري تكرار نشد. تعداد كل خريداران در اين دوره به ۳۶۵ هزار نفر رسيد و تعداد سهام مبادله شده به مرز ۶ميليارد برگه سهم رسيد. ارزش كل مبادلات نيز از ۲۵هزار ميليارد ريال فراتر رفت.
فصلي براي انتخاب
سوم تيرماه، روز انتخابات بود و بازار به شدت سياسي شده سهام، چشم انتظار تحولات پيش رو. تابستان ۸۴ با همه فراز و نشيب ها دوران چندان كم رونقي نبود؛ ۲۲۵ هزار نفر در صف خريد، ۴/۴ ميليارد سهم عرضه شده در بورس ايستادند و ۱۸ هزار ميليارد ريال از نقدينگي خود را براي خريد سهام پرداختند. در اين فصل ليزينگ غدير در عرضه اوليه به بورس تهران پيوست و بلافاصله در صدر جدول تقاضاي بورس تهران جاي گرفت. تعداد خريداران سهام ليزينگ غدير در تابستان ۸۴ از مرز ۱۲ هزار نفر فراتر رفت. در اين مدت ۱۳۵ميليون سهم شركت مزبور در مجموع به ارزش ۲۹۰ ميليارد ريال داد و ستد شد. معادن روي با حدود ۱۰هزار خريدار، دومين سهم پرطرفدار تابستان لقب گرفت.
شاخص چهار رقمي
پاييز۸۴ با دلهره سقوط منحني شاخص به زير مرز ۱۰هزار واحد آغاز شد، شاخص به ارقام پايين تر از ۱۰هزار واحد سقوط كرد و حسين عبده تبريزي در يك جا به جايي سريع، استعفا داد و از بورس رفت. انتقال قدرت به دبير كل بعدي برخلاف انتظار چندان سهل و آسان نبود. ابتدا محمد نهاونديان از پذيرش پست دبير كلي سر باز زد و سپس هيأت مديره بورس علي صالح آبادي را به دبير كلي برگزيد؛ كسي كه در روز انتصابش، ايسنا در خبر مربوط به اين موضوع نوشت: هيأت مديره بورس يك جوان ۲۷ ساله را به عنوان دبير كل جديد بورس انتخاب كرد. انتخاب دبير كل، شوك لازم را بر شاخص وارد كرد و تا مدتي شاخص عملكرد بازار سهام مثبت بود، اما ادامه روند حركت بازار نشان داد دوره صعود دولتي مستعجل بوده است.
بانك پارسيان در پاييز ۸۴ پس از يك دوره توقف نماد به تالارهاي بورس بازگشت و با ۲۱ هزار خريدار، پرطرفدارترين سهام بورس لقب گرفت. در اين فصل ۲۵۰ هزار نفر در مجموع با پرداخت ۱۱ هزار ميليارد ريال، ۶/۳ ميليارد سهم را به سبد دارايي هايشان افزودند.
زمستان ركود
در زمستان ۸۴ همه عوامل درون زا و برون زا دست به دست هم داد تا ركود دوباره به بورس بازگردد، پرونده هسته اي و عرضه نشدن سيمان در بورس فلزات ارزش مبادلات سهام را به ۷هزار ميليارد ريال كاهش داد، اين رقم يك چهارم ارزش داد و ستدها در بهار ۸۴ بود.
تعداد سهام مبادله شده هم به پايين تر از ۲ ميليارد برگه سهم تنزل كرد. در زمستان ۸۴ فقط ۱۴۵ هزار نفر براي سهام عرضه شده در بورس دستور خريد صادر كردند.
