شنبه ۲ ارديبهشت ۱۳۸۵
اثر بازي هاي رايانه اي بر كودكان و نوجوانان
فقط شليك كن!
003672.jpg
سميه صيادي فر
اين پديده جديد دانش بشري كه تقريباً در همه شئون زندگي انسان راه يافته است، همچون ديگر ساخته هاي دست بشر دو رو دارد كه يك روي آن استفاده صحيح در كارها و كمك به رشد و سعادت بشر است و روي ديگر آن استفاده غلط است كه معمولاً جز در موارد علمي و شغلي از آن استفاده مي شود.
بازي هاي رايانه اي بيشتر از همه، كودكان و نوجوانان را شيفته خود مي كند. پيشرفت كيفيتي اين بازي ها به فاصله كوتاهي در ايران رواج يافته و بازار اسباب بازي و لوازم صوتي- تصويري را به تسخير خود درآورده است.
اين بازي ها كه داراي تصاوير دو بعدي، موسيقي و... است، تا ۵۰ درصد با تصاوير واقعي انطباق دارد. چيزي كه اخيراً بر تعداد طرفداران اين بازي ها افزوده، قيمت مناسب آنها براي مصرف كننده است. علاوه بر اين چون كودك و نوجوان خود اجرا كننده و در بطن بازي است و همراه با ساير شخصيت هاي بازي درگير ماجراهايي مي شود كه طراح آن براي او تدارك ديده است، اين نوع بازي، برايش بسيار جذاب است.
اين بازي ها با استفاده از تصاوير پرتحرك و صداهاي مهيج، دنيايي از هيجان را براي كودكان كه شيفته جنب و جوش هستند، ارزاني مي دارد و همين جذبه، روح و جسم آنان را مطيع خود ساخته و به عالمي از تخيلات مي برد. تا جايي كه كودك، خود را محور و قهرمان اصلي ماجرا مي پندارد.
اثرات مثبت بازي هاي رايانه اي
- يادگيري را آسان و توجه كودكان را جلب مي كند.
- با رايانه  هر چند بار كه بخواهند، مي توانند موضوعي را ببينند و مرور كنند.
- برنامه هاي بسيار متنوعي وجود دارند كه به كودكان امكان مي دهد تا نقاشي ها يا داستان هايي را خلق كنند و يا بازي هاي در بازار موجود است كه كودكان را به تاريخ يا جغرافيا علاقه مند مي كند.
- برنامه هاي آموزشي به كودكان كمك مي كند تا مهارت هايي را تمرين كنند.
- كودك بدون كثيف كردن لباس ها و اطراف مي تواند به راحتي نقاشي بكشد و رنگ ها را عوض كند. مثلاً اگر از رنگ سبز نقاشي اش خوشش نيامد به رايانه مي گويد رنگ قرمز را انتخاب كن، رنگ قرمز رضايت او را فراهم نكرد، رنگ آبي و...
- مفاهيم و مباني رياضيات را با كمك شكل هاي مختلف و ساده به كودك آموزش مي دهد.
- به عقيده بعضي از پزشكان، بازي هاي رايانه اي به كودكان كمك مي كند كه به داروهاي مسكن كمتر احتياج پيدا كنند.
- بازي هاي رايانه اي بچه ها را وارد دنيايي مي كند كه كنترلش در دست آنهاست و به همين دليل آنها از اين بازي لذت مي برند.
- باعث هماهنگي چشم و دست و پرورش عضلات ظريف كودك مي شود.
- وسيله كمك آموزشي براي معلولين و پر كردن اوقات فراغت آنان است.
اثرات منفي بازي هاي رايانه اي
الف) آسيب هاي جسماني
چشمان فرد به دليل خيره شدن مداوم به صفحه نمايش رايانه  به شدت تحت فشار نور قرار مي گيرد و دچار عوارض مي گردد.
مشاهدات نشان داده است كه نوجوانان چنان غرق بازي مي شوند كه توجه نمي كنند تا چه حد از لحاظ بينايي و ذهني بر خود فشار مي آورند.
به دليل اين كه كودك در يك وضعيت ثابت تا ساعت ها مي نشيند، ستون فقرات و استخوان بندي او دچار مشكل مي شود. همچنين احساس سوزش و سفت شدن گردن، كتف ها و مچ دست از ديگر عوارض كار نسبتاً ثابت و طولاني مدت با رايانه است.
پوست فرد در معرض مداوم اشعه هايي قرار مي گيرد كه از صفحه رايانه پخش مي شود.
ايجاد تهوع و سرگيجه خصوصاً در كودكان و نوجواناني كه زمينه صرع دارند، از ديگر عوارض بازي هاي رايانه اي است.
ب) آسيب هاي رواني- تربيتي
۱- تقويت حس پرخاشگري
مهمترين مشخصه  بازي هاي رايانه اي حالت جنگي اكثر آنهاست و اين كه فرد بايد براي رسيدن به مرحله بعدي بازي با نيروهاي به اصطلاح دشمن بجنگد، استمرار چنين بازي هايي كودك را پرخاشگر و ستيزه جو بار مي آورد.
«خشونت» مهمترين محركه اي است كه در طراحي جديدترين و جذاب ترين بازي هاي كامپيوتري به حد افراط از آن استفاده مي شود، برخي از چهره هاي معروف هاليوود كه در فرهنگ ما انسان هاي ضد ارزش و غيراخلاقي هستند، در اين بازي ها به صورت قهرمان هاي شكست ناپذير جلوه نمايي مي كنند.
۲- انزوا طلبي
كودكاني كه به طور مداوم با اين بازي ها درگيرند درون گرا مي شوند. در جامعه، منزوي و در برقراري ارتباط اجتماعي با ديگران ناتوان مي گردند. روحيه انزواطلبي باعث مي شود كه كودك از گروه همسالان جدا شود كه اين خود سرآغازي براي بروز ناهنجاري هاي ديگر است.مادري مي گويد: فرزندم به بازي هاي رايانه اي معتاد شده است. او هر روز خود را به صفحه تلويزيون مي رساند و از دنياي بيرون به كلي بي خبر است، حتي متوجه رفت و آمد ميهمانان نمي شود و هميشه بعد از دست كشيدن از اين برنامه  با سردرد و كسالت مواجه مي شود.
ج) تنبل شدن ذهن
در اين بازي ها به دليل اين كه كودك و نوجوان با ساختني ها و برنامه هاي ديگران به بازي مي پردازد و كمتر قدرت دخل و تصرف در آنها پيدا مي كند اعتماد به نفس او در برابر ساختني ها و پيشرفت ديگران متزلزل مي شود.
تصور بيشتر خانواده ها اين است كه در بازي هاي رايانه اي فرد در بازي مداخله فكري مداوم دارد. اما اين مداخله، فكري نيست بلكه اين بازي ها سلول هاي مغزي را گول مي زنند و از نظر حركتي نيز فقط چند انگشت كودك را حركت مي دهند. ما هر چه در اين مسير حركت كنيم و بازي ها را گسترش دهيم، انسان هايي را تحويل جامعه خواهيم داد كه سرخورده، افسرده، غيرمتحرك و غيرسازنده هستند و خود اتكايي آنها بسيار كم خواهد بود و ابتكار عمل نخواهند داشت، در حالي كه براي جامعه، نياز به انسان هايي خلاق، مبتكر و متفكر داريم.
د) تأثير منفي در روابط خانوادگي
با توجه به اين كه زندگي در كشور ما نيز به طرف ماشيني شدن پيش مي رود و در بعضي خانواده ها زن و مرد شاغل هستند و يا بعضي از مردان بيش از يك شغل دارند، خود به خود روابط عاطفي و در كنار هم بودن خانواده كمتر شده و عده زيادي از اين وضع و وجود تلويزيون به عنوان جعبه جادويي كه باعث سرد شدن روابط خانوادگي شده ناراضي هستند و حالا نيز جعبه جادويي ديگري يا جاذبه  سحرآميزتري به نام رايانه اضافه بر اين وضعيت شده و مشكلات را دو چندان كرده است.
و) افت تحصيلي
به دليل جاذبه مسحور كننده اي كه اين بازي ها دارد، بچه ها وقت و انرژي زيادي را صرف بازي با آن مي كنند، حتي بعضي از كودكان صبح، زودتر از وقت معمول بيدار مي شوند تا قبل از مدرسه كمي بازي مي كنند و وقت هاي تلف شده را هم بدين صورت جبران  كنند. يكي از والدين اظهار مي دارد كه در سال گذشته پسرم بهترين نمرات را داشته اما از وقتي كه رايانه برايش خريده ايم روزي ۲ الي ۳ ساعت وقت خود را صرف بازي مي كند و از لحاظ تحصيلي افت پيدا كرده است.
رهنمودها
- اگر چنانچه قرار است از بازي هاي كامپيوتري استفاده كنيد، بهتر است بازي هاي تصويري خلاق كه كودكان بايد به وسيله آنها، معماهايي را حل كنند، بيش از بازي هاي ديگر مورد توجه قرار دهيد.
- بازي دسته جمعي كودكان، با ابزارهاي تصويري كمتر مسأله ساز است، اين اسباب بازي ها، زماني مخرب خواهد بود كه كودك به تنهايي براي ساعات طولاني، غرق بازي شود.
- والدين وقت بيشتري را به كودك و نوجوان خويش اختصاص بدهند. هر قدر وقت گذاري و ارتباط صحيح بين والدين و فرزندان بيشتر باشد زمينه چنين بازي هايي كمتر فراهم مي شود.
به اعتقاد پزشكان ايتاليايي و بعضي كشورهاي ديگر اروپايي، مقصران اصلي، والدين هستند كه فرزندان خود را براي ساعت هاي طولاني در مقابل تلويزيون، كامپيوتر و ويدئو گيم، يا فيلم هاي ويدئويي رها مي كنند.
- بهتر است كه والدين همراه فرزندان خود به كوهستان، باشگاه ها و ميادين ورزشي بروند و به بازي هاي مورد علاقه آنها بپردازند تا انرژي عصبي و رواني آنان تخليه شده و توجهشان از بازي هاي رايانه اي منحرف شود.
- به فرزندتان اجازه ندهيد در فاصله نزديكي از صفحه رايانه بنشيند.
- از رايانه هايي با صفحه كوچك استفاده كنيد.
- نور صفحه تلويزيون را كم كنيد.
- ضروري است بچه ها به طور مرتب بين دو نوبت بازي استراحت كنند.
- چشم ها بايد مسلط به صفحه رايانه باشد.
- روشنايي اتاق به نحوي تنظيم شود كه زنندگي نور به حداقل برسد.
- بهتر است والدين با كودكان صحبت كنند كه فقط روزهاي تعطيلي مجاز به استفاده از اين بازي ها هستند.
با استدلال و منطق آسيب هايي را كه كامپيوتر به كودكان وارد مي آورد متذكر شويد.
مخرب ترين بازي هاي تصويري، بازي هايي هستند كه تصاوير آنها به طور مكرر بر صفحه ظاهر مي شوند و كودك بايد به تمام تصاويري كه از برابر چشم وي مي گذرند، شليك كند، لذا توصيه مي شود از اين گونه بازي ها كمتر در دسترس كودك قرار گيرد.

خاطرات زندگي روزانه
در زندگي روزمره هريك از ما اتفاقات و رويدادهاي كوچك و بزرگ فراواني وجود دارند كه گرچه به سرعت مي گذرند، اما مي توانند قابل توجه باشند و در ميان خاطرات زندگي مان ماندگار شوند؛ اتفاق هايي كه آنها را براي دوستان و همكاران خود تعريف مي كنيم و گاه بعد از گذشت چند سال همچنان شنيدني و شيرين هستند؛ از يك ماجراي جالب در زمان خدمت نظام وظيفه تا خاطره از يك ميهماني خانوادگي و... هر يك از اين خاطرات كوتاه چون يك عكس يادگاري در آلبوم ذهن باقي مانده اند.
شما هم مي توانيد با ارسال خاطرات شيرين زندگي خود به آدرس روزنامه همشهري در ورق زدن آلبوم خاطرات با ما همراه شويد.
***
003675.jpg
طرح :فريد مرتضوي
عكس دونفري
ليلا، دخترم تازه راه افتاده بود. من و شوهرم مي خواستيم عكس دونفري بگيريم. به ليلا گفتم؛ كنار بايست تا ما عكس بگيريم و او قول داد كه پيش ما نيايد. همسرم دوربين را روي اتوماتيك قرار داد و همان لحظه كه دوربين آماده عكس گرفتن بود، دخترم يواش يواش آمد و كنار ما ايستاد و در آن لحظه كه عكس اتوماتيك گرفته مي شد، كاري نمي توانستيم بكنيم. بار ديگر نيز عكس گرفتيم و باز هم دخترم زير قولش زد. بار سوم با دادن شيريني و عروسك و غيره قول حتمي داد كه ديگر پيش ما نمي آيد، ولي باز درست لحظه گرفته شدن عكس او كنار ما بود. از خنده روده بر شده بوديم و كاري نمي توانستيم بكنيم. آن عكسها سالهاي سال است كه بهترين و قشنگترين عكسهايي است كه گرفته ايم و با اين كار او بودن و وجود خود را به ما ثابت كرد و به ما فهماند كه ديگر دو نفر نيستيم ما سه نفر هستيم.
سكينه موسيقي

اجتماعي
اقتصاد
انديشه
سياست
فرهنگ
ورزش
هنر
|  اقتصاد  |   اجتماعي  |  انديشه  |  سياست  |  فرهنگ   |  ورزش  |  هنر  |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |