سه شنبه ۲۷ تير ۱۳۸۵ - سال چهاردهم - شماره ۴۰۳۷ - Jul 18, 2006
سلامت
Front Page

عملكرد ژن ها در زنان و مردان
بي بي سي: مطالعات نشان داده است كه ژن هاي يكسان در زنان و مردان عملكردهاي متفاوتي دارند. مطالعات بر روي مغز، جگر، چربي ها و بافت هاي عضلاني در موش ها حاكي از آن است كه عملكرد ژن ها براساس جنسيت متفاوت است. اين مسأله در مورد انسانها هم صادق است.جك لوسيس، متخصص ژن شناسي اعلام كرد: اين مطالعه به يافتن علل بيماري هايي نظير ديابت، بيماري هاي قلبي، چاقي پرداخته و چگونگي رشد ژن ها را به منظور دسترسي به كار درماني مؤثر دنبال مي كند.در مقاله اي كه در جنوم ريسيرچ منتشر شد محققان اعلام كردند كه نحوه عملكرد ژن هاي يكسان در اعضاي شبيه به هم در زنان و مردان متفاوت است.اما در بافت هاي مغزي تفاوت ها بسيار اندك است.پرفسور دارك، استاد پاتولوژي اعلام كرد: ما تفاوت هاي بسيار زيادي را در بيش از نيمي از ژن هاي زنان و مردان شاهد هستيم. او گفت: تاكنون تفاوت هاي ژن ها تا اين حد بر ما واضح نبود. دكتر يانگ، متخصص كارديولوژي گفت: تفاوت ها واقعاً قابل توجه هستند. او مي افزايد: زنان و مردان داراي كدهاي ژني يكسان هستند، اما يافته هاي ما نشان مي دهد كه چگونه بدن براساس نوع جنسيت، DNA را به پروتئين تبديل مي كند. اين نشان مي دهد كه بيماري با چه سرعتي در بدن پيشرفت مي كند.تحقيق بر روي بافت جگر نشان مي دهد كه اين عضو در زنان و مردان يك نوع عمل را انجام مي دهد ولي با درجات مختلف.
لوسيس مي گويد: شايد اين يافته ها به ما بگويد چرا زنان و مردان در برابر داروهاي يكسان عكس العمل هاي متفاوت نشان مي دهند. اين مطالعات حاكي از آن است كه آسپيرين در جلوگيري از ناراحتي هاي قلبي در مردان مؤثرتر از زنان است.
ويدا لطفي

دنداني كه بايد كشيده شود
دردسر عقل!
ليلا خاكسار
006942.jpg
هر انسان بالغ بر 32 دندان دارد كه چهارتاي آنها كه بعد از بقيه در آخر قوس هاي دنداني مي رويند، دندانهاي عقل ناميده مي شوند.
سن تقريبي تشكيل آنها در استخوان فك 10-9 سالگي بوده، تاج آن در 14 سالگي كامل شده و در سالهاي آخر دوره نوجواني شروع به رويش در داخل استخوان فك مي كنند و بعد از 16 سالگي در دهان ظاهر مي شوند.علت نامگذاري دندان عقل همزماني رويش آن ها با دوره بلوغ فكري است.
در دوره رشد و تكامل دو فك معمولاً  جا براي رويش اين دندانها فراهم مي شود. دندان عقل هم مثل بقيه دندانها اگر درست و به جا رشد كند، مي تواند دندان مفيد و مؤثري در سيستم بدن باشد. در گذشته معمولاً  دندانپزشكان توصيه مي كردند كه دندان عقل اگر كشيده نشود بهتر است. اما مطالعات جديد نشان مي دهد حتي اگر دندان عقل مشكل ساز هم نباشد بهتر است كشيده شود.نتايج مراجعات به دندانپزشكي و آمار جراحي هاي دندان هاي عقل نشانگر اين است كه بيشتر افراد پس از دوره اي از روييدن دندان عقل با مشكلات متعددي روبه ر و مي شوند و در نهايت تصميم به جراحي و كشيدن اين دندانها مي گيرند.
براساس مطالعاتي كه دندانپزشكان بر روي دندان هاي عقل در افراد داشته اند رويش اين دندان به شكل سالم و بي دردسر در تعداد بسيار كمي از افراد جامعه رخ مي دهد و در بيشتر مردم اين دندان يا به صورت كج مي رويد و يا اين كه به شكل نهفته در فك شكل مي گيرد كه اين شكل آن دردسر بيشتري براي افراد بوجود مي آورد.
دندان هاي عقل نهفته كدامند؟
در فك هايي كه فضاي كافي و مناسب براي رويش دندان عقل وجود نداشته باشد و يا به عبارت ديگر با رشد فك جا براي روييدن اين دندان فراهم نشود و يا جهت و مسير رويش آنها غيرعادي باشد، امكان رويش دندان عقل وجود ندارد و در استخوان فك به شكل نهفته باقي مي ماند.
دندان نهفته با معاينه دندانپزشكان و با كمك راديوگرافي قابل تشخيص است.
سؤالي كه بيشتر مواقع براي افرادي كه دندان عقل نهفته دارند پيش مي آيد اين است كه اگر دندان عقل
خارج نشود چه عوارضي براي فرد به همراه دارد؟
دندانپزشكان در پاسخ به اين سؤال مي گويند كه وجود دندان نهفته مشكلات متعددي براي افراد بوجود خواهد آورد كه مهمترين آنها عبارتند از:
۱ - عفونت لثه: لثه پوشاننده دندان نهفته اي است كه تعدادي از آن به محيط دهان باز شده به طور مكرر دچار عفونت و التهاب دردناك مي شود.
۲ - عفونت استخوان فك
۳ - آبسه و سلوليت: اگر عفونت لثه درمان نشود به استخوان رسيده و باعث تخريب دندان و استخوان مي شود و اگر عفونت از استخوان بگذرد و به بافت هاي نرم گونه، گردن، حلق و زيرزبان سرايت كند، ايجاد آبسه( تورم منتشر بافت نرم) مي كند كه سلوليت ناميده مي شود، مي كند. سلوليت توأم با درد، تب، تورم و قرمزي است و امكان سر باز كردن در دهان را خواهد داشت.
۴ - صدمه به دندان مجاور: دندان نهفته با فشار بر ريشه دندان مجاور ممكن است باعث تحليل ريشه آن شود.
۵ - ايجاد كيست: كيسه نازكي تاج دندان رويش نيافته را در استخوان فك در برگرفته است كه بعد از رويش دندان به داخل حفره دهان از بين مي رود. اگر دندان رشد نكند ممكن است بزرگ شده و تبديل به كيست شود. كيست ها به تدريج بزرگ شده و سبب تخريب و تضعيف استخوان و مشكلات بعدي مي شود.
۶ - درد: يك دندان عقل نهفته مي تواند دردهايي با علت نامشخص و منتشر به نواحي سر و گردن ايجاد كند.
۷ - حركت دنداني: در برخي اوقات ممكن است فشار ناشي از دندان هاي نهفته مسبب بي نظمي در رديف دندان ها شود و دندان هاي ديگر را از نظم خود خارج سازد.
حال بايد دانست كه افرادي كه دندان عقل دارند، بايد چه برخوردي با آن داشته باشند؟
دندانپزشكان مي گويند: اگر تشخيص داده شود كه دنداني قادر به رويش نيست، بايد آن را كشيد و در مورد اينكه بهترين زمان براي در آوردن آن چه زماني است بايد گفت: اين دندان ها تا جايي كه قادر به رويش باشند، به طرف سطح حركت مي كنند و معمولاً  در سطح پشتي دندان هاي آسياي بزرگ دوم  گير مي افتند و جلوتر نمي روند.
اين حالت معمولاً در سنين 16 تا 17 سالگي اتفاق مي افتد و اين سن بهترين زمان براي كشيدن آنهاست. در اين سن به دليل وجود كيسه رويشي بزرگي كه تاج دندان را در برگرفته و همچنين به اين علت كه ريشه دندان هنوز رشد نكرده، كشيدن آنها آسانتر است.
ضمن اين كه از بروز عوارض پيش گفته و پيامدهاي زمان جراحي نيز پيشگيري مي شود. بي حسي موقت؛ يا طولاني در بعضي افرادي كه ريشه هاي دندان آنها كامل شده يكي از عوارض است.
مشكل ديگري كه ممكن است در مورد اين دندان ها بوجود آيد، سينوزيت است، سينوس فك بالا يك حفره بزرگ و طبيعي است كه بر اثر شكل گيري و طويل شدن ريشه دندان عقل بالا، ممكن است مجاورت ريشه يا سينوس خيلي نزديك شده و در حين كشيدن حفره سينوس باز شده و يا عفوني شود.
رويش دندان عقل در سنين بالا
رويش دندان هاي عقل در سنين بالا ممكن است با عوارضي همراه باشد كه مهمترين آنها عبارتند از: قطور شدن ريشه ها كه با افزايش سن ريشه دندان سخت تر شده و كشيدن دندان با دشواري بيشتر همراه خواهد بود.
نكته ديگر اين كه التيام جاي دندان ديرتر و مشكل مي شود، دندان هاي مجاور دچار مشكل و پوسيدگي مي شود، احتمال فك جوش شدن دندان، همچنين شكستگي استخوان فك در سالخوردگي افزايش پيدا مي كند.
يكي ديگر از مشكلاتي كه در مورد دندان عقل در بزرگسالان وجود دارد ايجاد كيست هاي توموري و عفونت  و التهاب است. كساني كه توده هايي عميق در اطراف دندان عقلشان بوجود مي  آيد، بيشترين مشكلات را متحمل مي شوند. با تجمع باكتري ها در اين حفره ها خارج كردن آنها دشوار مي شود.
اما مشكلات اساسي زماني روي مي دهد كه باكتري ها به جريان خون راه يابند و در اين صورت عواقبي مانند بيماري عروق كرونر، سكته مغزي و بيماري كليوي را در پي خواهند داشت.
زنان باردار مبتلا به اين كيست ها نيز در معرض خطر تولد نوزاد زودرس، نوزاد كم وزن و افزايش فشار خون قرار دارند.
توصيه محققان و دندانپزشكان در همه اين موارد مراقبت مناسب از دهان و دندان و معاينه مرتب توسط دندانپزشك است.

دريچه
ده فرمان براي تابستان
006945.jpg
صدف كوه كن - رعايت نكات بهداشتي، نه تنها در فصل تابستان كه شيوع بيماري ها بيشتر است، بلكه در تمام فصول ضروري به نظر مي رسد. در زير ده رفتار بهداشتي سالم كه ريسك ابتلا به بيماري هاي تابستاني را كاهش مي دهد ذكر مي كنيم:
۱ - در هواي گرم روزهاي تابستاني، تشنگي غالب ترين عكس العمل بدن است، بنابراين براي رفع تشنگي از يك ليوان آب نسبتاً خنك (نه يخ!) كه از پاكي آن اطمينان داريد به همراه 1 عدد ليموترش استفاده كنيد.
۲ - حتماً ميوه ها و سبزي هايي را كه خريداري مي كنيد علاوه بر شستشو با آب با مايع ضدعفوني كننده نيز شستشو دهيد. در رابطه با سبزي استفاده از چند قطره مايع ظرف شويي براي جدا كردن تخم انگل از سبزي ها (كاري كه مواد ضد عفوني كننده قادر نيستند) ضروري به نظر مي رسد.
۳ - در هنگام سفر رعايت اصول بهداشتي در انتخاب غذاخوري بسيار حائز اهميت است. سعي كنيد از مصرف سالاد در رستوران ها اجتناب كنيد، همچنين سس ها موادي هستند كه انتقال ميكروب سالمونلا از آنها به بدن افراد بسيار اتفاق مي افتد. پس غذاهاي حاوي سس در خارج از منزل در ليست موارد ممنوعه قرار مي گيرند.
۴ - اسهال از بيماري هاي فصل تابستان محسوب مي شود. براي جلوگيري از آن حتماً! قبل از غذا خوردن دست هاي خود را به مدت 30 ثانيه با آب و صابون بشوييد. از مصرف غذاهاي مانده خودداري كنيد و ميوه ها و سبزي ها را خوب شست و شو دهيد . در صورت طولاني شدن مدت زمان اسهال از محلول ORS (محلولي قندي نمكي او آر  اس) استفاده و به پزشك مراجعه كنيد.
۵ - پوشيدن لباس هاي روشن در كم كردن احتمال گرمازدگي موثر خواهد بود، بنابراين سعي كنيد از پوشيدن لباس هاي تيره خودداري كنيد.
۶ - كرم هاي ضد آفتاب با SPF حداقل 15 براي پوشش پوست در مقابل اشعه هاي مضر آفتاب بسيار توصيه مي شود. سعي كنيد هر 2 ساعت يك بار آن را تمديد كنيد. در ضمن اولين مرحله استفاده بايد حدود 30-20 دقيقه قبل از قرار گرفتن در معرض آفتاب باشد.
۷ - استفاده از عينك هاي آفتابي استاندارد و انواعي از آنها كه محدوده بيشتري از دور چشم ها را پوشش مي دهند، براي حفظ سلامت چشم ها بسيار توصيه مي شود، در اين زمينه لازم به ذكر است كه استفاده از عينك هاي ارزان قيمت و غيراستاندارد موجود در بازار خطرات بي شماري را به دنبال خواهد داشت.
۸ - سعي كنيد براي رفع عطش از آب معدني، خاكشير، شربت آبليمو و آب هندوانه و طالبي و ساير نوشيدني هاي سالم استفاده كنيد. مصرف نوشابه ها و آب ميوه هاي صنعتي علاوه بر وجود قند زياد در تركيبات خود حاوي مواد رنگي مضر نيز هستند كه سلامتي شما را به خطر مي اندازند.
۹ - بستني! گرما و بستني تركيب لذت بخشي را به وجود مي آورد. اما به خاطر داشته باشيد تنها در صورتي اين لذت ادامه مي يابد كه از انواع پاستوريزه بستني استفاده شود، زيرا انواع دست ساز و غيربهداشتي آن علاوه بر دارا بودن قند و چربي زياد حاوي تركيبات خطرزاي ديگري مثل رنگ دهنده ها و طعم دهنده هاي غيرمجاز هستند كه براي سلامتي تهديدي جدي به شمار مي آيند.
۱۰ - سعي كنيد در ساعات مياني روز از منزل خارج نشويد. در صورت لزوم از وسايل نقليه كولردار استفاده كنيد و چنانچه مسيري را پياده روي مي كنيد استفاده از كلاه لبه دار را فراموش نكنيد.

|   اجتماعي    |    ادب و هنر    |    اقتصادي    |    دانش فناوري    |    بـورس    |    زادبوم    |
|   حوادث    |    بين الملل    |    فرهنگ و آموزش    |    سياسي    |    شهر تماشا    |    سلامت    |
|   شهري    |    ورزش    |    يادداشت    |    صفحه آخر    |

|    صفحه اول    |    آرشيو    |    شناسنامه    |    بازگشت    |