شنبه ۱۴ بهمن ۱۳۸۵
سفارت آمريكا در بغداد به اندازه واتيكان با جمعيتي به اندازه يك شهر كوچك است
دژ ديپلماتيك
نيلوفر قديري
وسعت اين سفارتخانه 42 هكتار است و مانند يك كشور براي خود
نيروي دفاعي، دارد
009765.jpg
سفارتخانه آمريكا در عراق كه در كرانه رود دجله ساخته شده و امسال كامل مي شود بزرگترين سفارتخانه آمريكا در كل جهان است. اين سفارت به اندازه واتيكان با جمعيتي به اندازه يك شهر كوچك است و مانند يك كشور براي خود نيروي دفاعي، آب و برق جداگانه و محدوده مرزي مجزا دارد. در بغداد به اين ساختمان كاخ جورج بوش مي گويند.
هر مرحله كه از ساخت اين ساختمان عظيم كه از سال 2004 كار ساخت آن شروع شده مي گذرد، مردم بغداد اين سوال را به طور جدي تر مطرح مي كنند كه چگونه آمريكايي ها نمي توانند برق بغداد را بيشتر از چند ساعت در روز حفظ كنند و به سرعت قطع مي شود، اما در حال ساخت بزرگترين سفارتخانه خود در جهان در اين شهر هستند؟
سفارت آمريكا در بغداد فقط از نظر اندازه و وسعت به واتيكان شبيه نيست؛ اين سفارتخانه هم مانند مركز روحانيون مسيحي در رم پوشيده در رمز و راز است. رابرت رسي سخنگوي كنوني دفتري كه فعلا سفارتخانه آمريكا در بغداد را نمايندگي مي كند در پاسخ به پرسش هاي بي شمار خبرنگاران رسانه ها درباره اين سفارت بارها گفته است: ما به دلايل امنيتي نمي توانيم درباره اين موضوع صحبت كنيم. حتي يك مجله انگليسي نوشته است، مكان اين سفارتخانه هم مخفي نگاه داشته خواهد شد. اين خبر براي مردم بغداد كه ماهها فكر مي كردند پايه هاي قلعه اي كه در كرانه رود دجله در حال بالا رفتن است همان سفارتخانه آمريكاست، بسيار حيرت آور بود.
اين سفارتخانه شامل 21 ساختمان در زميني به وسعت 42 هكتار ( تقريبا به اندازه 80 زمين فوتبال) است كه بر اساس يكي از گزارش  هاي كميته روابط خارجي سناي  آمريكا در منطقه سبز و در شرق الثمود ، يكي از كاخ هاي سابق صدام واقع شده است. اين منطقه در امتداد جاده اي است كه ساختمان محل اعدام صدام در آن واقع شده است. در اين منطقه كليه دفاتر آمريكايي ها و وزارتخانه هاي عراق متمركز شده اند.
در اين ساختمان 5500 آمريكايي و عراقي كار مي كنند كه تقريبا نيمي از آنها ماموران امنيتي هستند. سفارت كنوني آمريكا در عراق فعلا هزار كارمند دارد و به اين ترتيب شمار اين كارمندان امسال پنج برابر خواهد شد. سفارت كنوني آمريكا در كاخ جمهوري صدام واقع است. شمار كارمندان سفارت جديد آمريكا در بغداد بسيار بيشتر از شمار كارمندان در ديگر سفارتخانه هاي آمريكا در سراسر جهان است. هيچكدام از اين كارمندان را نمي توان در منطقه سرخ، نامي كه به مناطق خشونت خيز بغداد داده مي شود، ديد.
اين ساختمان عظيم آمريكايي در مركز بغداد با انتقادات زيادي رو به رو شده است. در يكي از گزارش هاي اخير گروه بين المللي بحران كه درباره وقايع مهم جهاني در سراسر دنيا مطالعه و تحليل مي كند، آمده است: حضور سفارتخانه  عظيم و بزرگ آمريكا در منطقه سبز و در كنار مراكز قدرت عراقي و وزارتخانه هاي اين كشور در مركز بغداد به اين شائبه دامن مي زند كه قدرت واقعي در عراق به دست خود عراقي ها نيست.
اما مقامات آمريكايي به ويژه مسئولان وزارت خارجه از كار اين سفارتخانه دفاع مي  كنند و مي گويند، وسعت و قدرت سفارتخانه آمريكا در عراق طبيعي است و نشان دهنده حجم گسترده كاري است كه پيش روي واشنگتن در عراق قرار دارد. آنها مي گويند، روشن است كه تعهد دولت آمريكا در قبال عراق تا سالهاي آينده ادامه خواهد يافت و اين تعهد با هيچ كدام از كشورهاي ديگر قابل مقايسه نيست. مقامات وزارت خارجه آمريكا تاييد مي كنند كه حجم گسترده اي از كارمندان اين سفارت غير ديپلمات هستند و صدها نيروي نظامي و دهها مامور اف بي آي هم در اين ساختمان مشغول به كار خواهند بود. همچنين نمايندگاني از وزارتخانه هاي كشاورزي، بازرگاني و ديگر سازمانهاي فدرال آمريكا در اين سفارت حضور خواهند داشت.
در نقشه سازماني اين سفارت بخش هايي چون روابط عمومي، دفتر امور فرهنگي، دفتر مطبوعاتي، دفتر كنسولگري، بخش هاي سياسي، اقتصادي، نظامي- سياسي، بازرگاني و كشاورزي وجود دارد. اكنون اين دفاتر به طور پراكنده در بخش ها و ساختمانهاي مختلف در منطقه سبز فعال هستند. اما امسال با به پايان رسيدن كار اين سفارتخانه، اين دفاتر به مجموعه عظيم و كاخ گونه اين سفارت منتقل مي شوند.
دولت موقت عراق در اكتبر سال 2004 و بر اساس توافقنامه اي كه مفاد آن هنوز مشخص نشده زمين محل ساخت اين سفارتخانه را به مالكيت آمريكايي ها درآورد. در بغداد اين پرسش مطرح است كه آيا وزارت خارجه آمريكا براي اين زمين پول پرداخت كرده و يا آن را به تصرف درآورده است. وسعت 42 هكتاري اين سفارتخانه شش برابر وسعت مجموعه سازمان ملل در نيويورك و دو برابر بازار ملي آمريكا در واشنگتن است.
هزينه ساخت اين سفارتخانه به طور تقريبي بيش از يك ميليارد دلار برآورد شده است اما كنگره فقط 592 ميليون دلار آن را در بودجه فوري مربوط به عراق در سال 2005 تصويب كرد. بيشتر كار ساخت اين سفارتخانه را يك شركت ساخت و ساز كويتي به عهده دارد و بقيه كار را هم شش شركت مقاطعه كار ديگر انجام مي دهند. در رسانه هاي آمريكايي و از زبان مقامات اين كشور هيچ اشاره اي به نام مقاطعه كار اصلي اين پروژه عظيم يعني شركت بكتل نشده است.
اين شركت كه اكثر طرح هاي ساخت و ساز در عراق را به عهده گرفته، قرارداد ساخت بزرگترين سفارتخانه  آمريكا در دنيا را هم در بغداد امضا كرده و بخشهاي مختلف اين كار را به شركتهاي مختلف محلي و آمريكايي واگذار كرده است.
براي پنهان ماندن اندازه واقعي و تعداد اتاقها و تاسيسات اين ساختمان، شركتهاي طرف قرارداد و ساخت و ساز اين مجموعه هم از دادن اطلاعات در اين باره منع شده اند. مقامات وزارت خارجه آ مريكا از ذكر نام اين شركتهاي ساختماني خودداري مي كنند و دليل اين خودداري را هم دلايل امنيتي ذكر مي كنند و فقط مي گويند پنج شركت از شركتهاي طرف اين قرارداد ساختماني، آمريكايي هستند. طراحي و نقشه ساخت اين ساختمان در هيچ كجا منتشر نشده است اما در گزارش اخير سنا تصريح شده است، طراحي اين ساختمان به گونه  است كه هيچ كدام از كمبودها و مشكلات آب و برق بغداد را نداشته باشد.
اين ساختمان براي خود چاه آب، نيروگاه برق و تاسيسات آب و فاضلاب دارد و از اين نظر صد   در صد مستقل از تاسيسات شهر بغداد است. در كنار دو دفتر عمده ديپلماتيك در اين سفارتخانه، منزل سفير و معاون او و ساختمان كارمندان، دو استخر بزرگ، يك اتاق بدن سازي، يك سالن كنفرانس و غذاخوري هم در اين ساختمان قرار دارد. امنيت اين ساختمان را تفنگداران آمريكايي به عهده دارند ولي شرايط امنيتي آن بسيار فوق العاده است.
ساز و كار امنيتي و ايست هاي بازرسي قبل و بعد و داخل اين مجموعه 25 برابر استاندارد است. اين مجموعه پنج ورودي با درجه امنيتي بسيار بالا و يك خروجي فوري دارد. اين مجموعه همچنين ديوارهايي به ضخامت 5/4 متر دارد. امنيت اين مجموعه به گونه اي تعبيه شده كه وقتي منطقه سبز بغداد كه اكنون همچون دژي براي كار و سكونت مقامات عراقي و ديپلماتهاي خارجي امن شده است، از وضعيت فوق العاده خارج شده و به روي عموم باز شود امنيت اين مجموعه عظيم به خطر نيافتد.
ساخت سفارتخانه جديد آمريكا در بغداد تنها پروژه آمريكا در عراق است كه طبق برنامه زماني و در چارچوب بودجه تصويب شده جلو مي رود. قرار است ساخت اين مجموعه در سال جاري ميلادي به پايان برسد و در ژوئن امسال به بهره برداري برسد.

نگاه
خليل زاد كيست؟
زلمي خليل زاد در روز 5  آوريل سال 2005 به عنوان سفير آمريكا در عراق معرفي شد. او از نوامبر سال 2003 تا ژوئن 2005 سفير آمريكا در افغانستان بود و همزمان با سفارت، به عنوان نماينده ويژه رييس جمهور آمريكا در اين كشور هم فعاليت مي كرد. در روزهاي اخير و بعد از آنكه پل وولفوويتز در پي شكست جمهوري خواهان در انتخابات كنگره مجبور به كناره گيري شد، نام خليل زاد به عنوان جانشين وولفوويتز در سازمان ملل مطرح است. خليل زاد در سال 1951 از پدري پشتون و مادري تاجيك در شهر مزار شريف افغانستان به دنيا آمد. پدر وي مشاور دربار ظاهرشاه پادشاه سابق افغانستان بود و به همين دليل تحصيلات خود را تا دوره دبيرستان در مدرسه مخصوص فرزندان نخبگان كشور در كابل (محل سكونت خانواده اش) ادامه داد، اين امر سبب شد تا در كنار زبان پدري خود به زبان هاي دري، اردو و فارسي مسلط شود.
در آغاز دهه 70 خليل زاد هنگامي كه وارد دانشگاه بيروت شد به داشتن گرايش هاي چپ و دفاع از فلسطين معروف بود اما در ميانه اين دهه، پس از مهاجرت به آمريكا و ورود به دانشگاه شيكاگو تحولي شگرف پيدا كرد كه گفته مي شود اين تحول ناشي از همكلاسي بودن با "پل وولفوويتز" كه اكنون يكي از شاخص ترين چهره هاي نومحافظه كاران است، تحت تاثير قرار گرفتن افكار راست گرايانه و تندرو پرفسور"آلبرت وهليتير"، استاد آنها در دوره دكتري كه دوستان صميمي يكديگر نيز بودند، تدريس در دانشگاه كلمبياي شهر نيويورك در آغاز دهه 80 و آشنايي با "زبيگنيو برژينسكي" است.
خليل زاد در سال 1985 مليت آمريكايي را كسب كرد و بعد از آن براي مدت كوتاهي به عنوان مشاور ويژه بخش "برنامه ريزي سياسي وزارت خارجه آمريكا" در كنار پل وولفوويتز كه رهبري اين بخش را به عهده داشت مشغول به فعاليت شد. وي در اوج بحران حمله شوروي به افغانستان به واسطه آشنايي كامل با خصوصيات، زبان، فرهنگ و بافت قبيله اي افغاني ها در مدت كوتاهي توجه همه را به خود جلب كرد و اين امر سبب شد تا پايان دوره رياست جمهوري ريگان در منصب خود در وزارت خارجه بماند و در طول آن دوره و به ويژه پس از آشنايي با شخصيت مهمي همچون "ريچارد پرل" از چهره هاي سرشناس نومحافظه كاران، رابطه اي قوي با اين طيف فكري پيدا كرد.
بعد از سقوط طالبان، پس از آنكه ظاهر شاه پادشاه پير افغانستان در كنفرانس گروههاي افغاني در "بن" به دليل كهولت سن از پذيرش قدرت امتناع كرد، آمريكا به خليل زاد اختيار تام داد كه به عنوان نمايند ويژه بوش، شخصي را براي رياست دولت انتقالي پيشنهاد دهد كه اين امر در نهايت به انتصاب حامد كرزاي همكار سابق زلماي در شركت نفتي يونوكال، به عنوان رئيس جمهور مردم افغانستان منجر شد.
گفته مي شود خليل زاد افغاني 55 ساله، نقش مهمي در سياست خارجي بوش، رييس جمهوري آمريكا در كمك به ساختار تشكيل دولت افغانستان ايفا كرده است و به همين دليل بود كه پس از كسب اين موفقيت سناي آمريكا در 28 خرداد 84 به انتخاب زلمي خليل زاد به عنوان سفير واشنگتن در عراق راي اعتماد داد.
از 12 فروردين 85 منابع خبري از تغيير "زلمي خليل زاد" سفير آمريكا در بغداد خبر داده و اعلام كرده بودند كه كميته روابط خارجي كنگره آمريكا در پي درخواست برخي از گروههاي عراقي نسبت به تغيير سفير آمريكا در عراق درصدد است بعد از تشكيل دولت جديد بغداد سفير خود را در اين كشور تغيير دهد. دليل تغيير خليل زاد در عراق متهم شدن وي به بحراني تر كردن اوضاع عراق از طريق مذاكره با گروههاي مسلح عنوان شده  است.

سياست
اقتصاد
اجتماعي
سينما
شهرآرا
|  اقتصاد  |   اجتماعي  |  سياست  |  سينما  |  شهرآرا  |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |