شماره‌ 1004‏‎ چهارم‌ ، ‏‎ سال‌‏‎ ژوئن‌ 1996 ، ‏‎ تير 1375 ، 27‏‎ پنجشنبه‌ 7‏‎

آيت‌الله‌دكتر‏‎ شهيد‏‎ بزرگذاشت‌‏‎ روزدر‏‎ يادداشت‌‏‎
آزادي‌‏‎ و‏‎ عشق‌‏‎ ‎‏‏2‏‎- يارانش‌‏‎ و‏‎ بهشتي‌‏‎


و‏‎ آزادي‌‏‎ استقلال‌ ، ‏‎ عبارت‌‏‎ سه‌‏‎ در‏‎ ايران‌‏‎ اسلامي‌‏‎ انقلاب‏‎ بزرگ‌‏‎ آرمانهاي‌‏‎
سه‌‏‎ اين‌‏‎ ميان‌‏‎ در‏‎.‎مي‌گرديد‏‎ تكرار‏‎ مردم‌‏‎ افواه‌‏‎ در‏‎ همواره‌‏‎ اسلامي‌‏‎ جمهوري‌‏‎
گسترده‌‏‎ معناي‌‏‎ واجد‏‎ نحوي‌‏‎ به‌‏‎ نيز‏‎ جمهوري‌‏‎ مفهوم‌‏‎ آزادي‌ ، ‏‎ بر‏‎ علاوه‌‏‎ عبارت‌ ، ‏‎
اعم‌‏‎ -‎ يك‌جامعه‌‏‎ پذيرفته‌‏‎ اصول‌‏‎ حيطه‌‏‎ در‏‎ تا‏‎ زيرا‏‎.‎است‌‏‎ بوده‌‏‎ آزادي‌‏‎ شريف‌‏‎ و‏‎
عقايد‏‎ و‏‎ آراء‏‎ شرايطبرخورد‏‎ و‏‎ تحرك‌‏‎ امكان‌‏‎ - قوانين‌‏‎ و‏‎ اعتقادات‌‏‎ از‏‎
و‏‎ تعالي‌‏‎ چشم‌انداز‏‎ نيايد ، ‏‎ مختلف‌پديد‏‎ گروههاي‌‏‎ و‏‎ براي‌شهروندان‌‏‎
بهشتي‌‏‎ آيت‌الله‌دكتر‏‎ عاليقدر ، ‏‎ شهيد‏‎.‎نخواهدداشت‌‏‎ وجود‏‎ نيز‏‎ پيشرفت‌‏‎
.بود‏‎ انقلاب‏‎ صدر‏‎ درشرايط‏‎ مفهوم‌‏‎ اين‌‏‎ بصيرترين‌تبيين‌كنندگان‌‏‎ از‏‎ يكي‌‏‎
ازانقلاب ، ‏‎ پس‌‏‎ ايران‌‏‎ خاص‌‏‎ دروضعيت‌‏‎ بسيار‏‎ تامل‌‏‎ و‏‎ والا‏‎ بادرك‌‏‎ او‏‎
و‏‎ موجز‏‎ گفتارهاي‌‏‎ دقت‌در‏‎.نهاد‏‎ ميان‌‏‎ در‏‎ خود‏‎ باجامعه‌‏‎ را‏‎ مهمي‌‏‎ نكات‌‏‎
به‌‏‎ مفهوم‌‏‎ اين‌‏‎ آموزش‌‏‎ در‏‎ سعي‌وافري‌‏‎ او‏‎ كه‌‏‎ مي‌دهد‏‎ نشان‌‏‎ آن‌شهيد‏‎ صريح‌‏‎
از‏‎ را‏‎ آن‌‏‎ تمايز‏‎ وجوه‌‏‎ حال‌‏‎ درعين‌‏‎ و‏‎ داشته‌‏‎ مسئولان‌‏‎ و‏‎ مردم‌‏‎ همه‌‏‎
گسترش‌‏‎ در‏‎ بهشتي‌‏‎ شهيد‏‎.‎است‌‏‎ مي‌شناخته‌‏‎ بخوبي‌‏‎ مرج‌‏‎ و‏‎ هرج‌‏‎ و‏‎ بي‌بندوباري‌‏‎
:گفت‌‏‎ چنين‌‏‎ اسلام‌‏‎ رهايي‌بخش‌‏‎ مكتب‏‎ در‏‎ آن‌‏‎ اهميت‌‏‎ و‏‎ معنا‏‎ اين‌‏‎
در‏‎ درحقيقت‌‏‎ اجتماعي‌‏‎ و‏‎ سياسي‌‏‎ درنظام‌هاي‌‏‎ اسلام‌‏‎ تدابير‏‎ از‏‎ بسياري‌‏‎
.است‌‏‎ آزادي‌‏‎ ضد‏‎ عوامل‌‏‎ ازبين‌بردن‌‏‎ جهت‌‏‎
ضرورتي‌اجتنابناپذير‏‎ همچون‌‏‎ را‏‎ نتوان‌آزادي‌‏‎ كه‌‏‎ هنگامي‌‏‎ تا‏‎ بنابراين‌‏‎
انتظار‏‎ نمي‌توان‌‏‎ ساخت‌ ، ‏‎ رامشخص‌‏‎ آن‌‏‎ قانوني‌‏‎ حدود‏‎ و‏‎ جامعه‌پذيرفت‌‏‎ در‏‎
مهمترين‌‏‎ از‏‎ آزادي‌‏‎ زيرا‏‎ راداشت‌ ، ‏‎ انساني‌‏‎ شرايط‏‎ بهبود‏‎ و‏‎ تعالي‌‏‎
به‌‏‎ را‏‎ انسان‌‏‎ آزادي‌‏‎ اسلام‌ ، ‏‎:‎مي‌شود‏‎ محسوب‏‎ انسان‌‏‎ ارزشهاي‌‏‎ و‏‎ امكانات‌‏‎
است‌‏‎ هستي‌‏‎ تابناك‌‏‎ گوهر‏‎ انسان‌‏‎ و‏‎ مي‌شناسد‏‎ انسان‌‏‎ آفرينش‌‏‎ قوت‌‏‎ نقطه‌‏‎ عنوان‌‏‎
.است‌‏‎ شده‌‏‎ آفريده‌‏‎ آگاه‌‏‎ و‏‎ آزاد‏‎ كه‌‏‎ جهت‌‏‎ آن‌‏‎ به‌‏‎
و‏‎ مي‌دهد‏‎ دست‌‏‎ از‏‎ را‏‎ رشد‏‎ امكان‌‏‎ استبداد ، ‏‎ و‏‎ آزادي‌‏‎ سلب‏‎ شرايط‏‎ در‏‎ انسان‌‏‎
امكان‌‏‎ فقط‏‎ نه‌‏‎ انساني‌‏‎ چنين‌‏‎.‎مي‌افسرد‏‎ محدود‏‎ و‏‎ تنگ‌‏‎ قالبهاي‌‏‎ اسارت‌‏‎ در‏‎
و‏‎ جاه‌‏‎ صاحبان‌‏‎ برابر‏‎ در‏‎ و‏‎ داشت‌‏‎ نخواهد‏‎ را‏‎ اجتماعي‌‏‎ بت‌هاي‌‏‎ از‏‎ رهايي‌‏‎
را‏‎ ذهني‌‏‎ و‏‎ اعتقادي‌‏‎ بتهاي‌‏‎ بلكه‌‏‎ ساخت‌ ، ‏‎ خواهد‏‎ حقير‏‎ را‏‎ خود‏‎ قدرت‌ ، ‏‎ و‏‎ مكنت‌‏‎
مرداب‏‎ به‌‏‎ توحيد‏‎ فراخ‌‏‎ آسمان‌‏‎ از‏‎ و‏‎ ساخت‌‏‎ خواهد‏‎ واحد‏‎ خداي‌‏‎ جانشين‌‏‎ نيز‏‎
.كرد‏‎ خواهد‏‎ سقوط‏‎ شرك‌‏‎ حقير‏‎
سلب‏‎ راه‌‏‎ از‏‎ آن‌‏‎ و‏‎ ساخت‌‏‎ قالبي‌‏‎ راه‌مي‌شود‏‎ يك‌‏‎ از‏‎ فقط‏‎ را‏‎ انسان‌‏‎
ساخت‌‏‎ قالبي‌‏‎ انسان‌‏‎ تا‏‎ گرفت‌‏‎ انسان‌‏‎ از‏‎ را‏‎ آزاديها‏‎ همه‌‏‎ بايد‏‎آزاديهاست‌‏‎
انسانيت‌‏‎ سلب‏‎ يعني‌‏‎ ازانسان‌‏‎ آزادي‌‏‎ سلب‏‎ و‏‎ نيست‌‏‎ انسان‌‏‎ قالبي‌‏‎ انسان‌‏‎ و‏‎
برابر‏‎ در‏‎ اسلام‌‏‎ شده‌‏‎ تربيت‌‏‎ مسلمان‌‏‎ انسان‌ ، ‏‎ از‏‎ اصالت‌‏‎ گرفتن‌‏‎ يعني‌‏‎ انسان‌ ، ‏‎
هرگز‏‎ و‏‎ مي‌گيرد‏‎ راست‌‏‎ را‏‎ خود‏‎ سر‏‎ مقام‌‏‎ و‏‎ جاه‌‏‎ و‏‎ ثروت‌‏‎ و‏‎ قدرت‌‏‎ صاحبان‌‏‎ همه‌‏‎
.نمي‌كند‏‎ تعظيم‌‏‎ آن‌‏‎ و‏‎ اين‌‏‎ برابر‏‎ در‏‎
مخالفان‌اعتقاد‏‎ با‏‎ برخورد‏‎ در‏‎ چنين‌نظرياتي‌‏‎ به‌‏‎ اتكاء‏‎ با‏‎ بهشتي‌‏‎ شهيد‏‎
و‏‎ استدلال‌‏‎ پيشگام‌‏‎ خود‏‎ كه‌‏‎ وي‌‏‎داشت‌‏‎ گفتگوي‌انتقادي‌‏‎ و‏‎ تعامل‌‏‎ به‌‏‎ راسخ‌‏‎
داشت‌‏‎ نقش‌‏‎ آن‌‏‎ در‏‎ خود‏‎ كه‌‏‎ برنامه‌اي‌‏‎ و‏‎ گفتار‏‎ و‏‎ حركت‌‏‎ موردهر‏‎ در‏‎ توضيح‌‏‎
.مي‌دانست‌‏‎ نظام‌‏‎ و‏‎ افراد‏‎ تكامل‌‏‎ شرط‏‎ مهمترين‌‏‎ را‏‎ سازنده‌‏‎ انتقاد‏‎ بود ، ‏‎
و‏‎ آگاهانه‌‏‎ همكاري‌‏‎ همان‌‏‎ ما‏‎ جامعه‌‏‎ در‏‎ سالم‌‏‎ و‏‎ صحيح‌‏‎ رابطه‌‏‎
امر‏‎ و‏‎ مردم‌‏‎ مشترك‌‏‎ مسئوليت‌‏‎ اصل‌عالي‌‏‎ براساس‌‏‎ است‌‏‎ نقادانه‌بايكديگر‏‎
.منكر‏‎ از‏‎ ونهي‌‏‎ بمعروف‌‏‎
جهت‌دارو‏‎ انگيزه‌هاي‌‏‎ اساس‌‏‎ آن‌شهيد ، ‏‎ نگاه‌‏‎ در‏‎ مسئوليت‌‏‎ عالي‌‏‎ اصل‌‏‎
از‏‎ نهي‌‏‎ و‏‎ بمعروف‌‏‎ امر‏‎ او‏‎.‎مي‌شد‏‎ مسلمانان‌محسوب‏‎ ميان‌‏‎ در‏‎ تعالي‌بخش‌‏‎
معناي‌‏‎.‎مي‌دانست‌‏‎ سازنده‌‏‎ انتقاد‏‎ عالي‌‏‎ شكل‌‏‎ و‏‎ اعتقادي‌‏‎ چارچوب‏‎ را‏‎ منكر‏‎
حصر‏‎ و‏‎ رفتاري‌‏‎ جزئيات‌‏‎ با‏‎ برخورد‏‎ فقط‏‎ او‏‎ نظر‏‎ از‏‎ ديني‌‏‎ مهم‌‏‎ اصل‌‏‎ اين‌‏‎
اصلاح‌‏‎ بلكه‌‏‎ نبود ، ‏‎ فردي‌‏‎ و‏‎ فرعي‌‏‎ مسائل‌‏‎ در‏‎ اجتماعي‌‏‎ و‏‎ سياسي‌‏‎ مشكلات‌‏‎
به‌‏‎ نسبت‌‏‎ مردم‌‏‎ انتقادي‌‏‎ تعامل‌‏‎ و‏‎ سازنده‌‏‎ انتقاد‏‎ گرو‏‎ در‏‎ را‏‎ نظام‌‏‎ ساختاري‌‏‎
:مي‌دانست‌‏‎ مسئولين‌‏‎
همه‌آزاد‏‎ براي‌‏‎ سطوح‌‏‎ تمام‌‏‎ در‏‎ ازمسئولان‌‏‎ دلسوزانه‌‏‎ و‏‎ سازنده‌‏‎ انتقاد‏‎
از‏‎ انتقاد‏‎ دليل‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ احدي‌‏‎ ما‏‎ كه‌‏‎ باشيد‏‎ ايران‌مطمئن‌‏‎ مردم‌‏‎ شما‏‎.‎است‌‏‎
عنوان‌‏‎ هيچ‌‏‎ به‌‏‎ اسلامي‌‏‎ جمهوري‌‏‎ ديگر‏‎ دست‌اندركاران‌‏‎ از‏‎ انتقاد‏‎ يا‏‎ خودمان‌‏‎
.كند‏‎ تعقيب‏‎ و‏‎ تهديد‏‎ كسي‌‏‎ نمي‌گذاريم‌‏‎
يكي‌‏‎ خود‏‎ كه‌‏‎ ازجامعه‌اي‌‏‎ و‏‎ اينگونه‌مي‌فهميد‏‎ را‏‎ مسئوليت‌‏‎ بهشتي‌ ، ‏‎ شهيد‏‎
سپردن‌‏‎ گوش‌‏‎ در‏‎ را‏‎ خود‏‎ سلامت‌‏‎ او‏‎.‎داشت‌‏‎ توقعي‌‏‎ چنين‌‏‎ بود‏‎ ازسكاندارانش‌‏‎
مابين‌‏‎ انتقادي‌‏‎ رابطه‌‏‎.مي‌ديد‏‎ انتقادات‌‏‎ به‌‏‎ دادن‌‏‎ ميدان‌‏‎ و‏‎ تذكرات‌‏‎ به‌‏‎
اسلامي‌‏‎ جمهوري‌‏‎ استواري‌‏‎ و‏‎ پايداري‌‏‎ ضامن‌‏‎ او‏‎ نظر‏‎ به‌‏‎ مسئولان‌ ، ‏‎ و‏‎ مردم‌‏‎
.بود‏‎ ايران‌‏‎
مبارزات‌‏‎ به‌‏‎ محدود‏‎ را‏‎ بهشتي‌‏‎ شهيد‏‎ نبايد‏‎ شد ، ‏‎ گفته‌‏‎ آنچه‌‏‎ بر‏‎ علاوه‌‏‎
عالمي‌‏‎ او‏‎ كه‌‏‎ مي‌دانند‏‎ همگان‌‏‎.‎داد‏‎ قرار‏‎ بررسي‌‏‎ مورد‏‎ سياسي‌‏‎ و‏‎ اجتماعي‌‏‎
اما‏‎.‎بود‏‎ گونه‌گون‌‏‎ فرهنگهاي‌‏‎ به‌‏‎ آشنا‏‎ و‏‎ بصير‏‎ دانشمندي‌‏‎ و‏‎ آگاه‌‏‎ و‏‎ عامل‌‏‎
كرده‌‏‎ دقت‌‏‎ فرزانه‌‏‎ مرد‏‎ آن‌‏‎ عرفاني‌‏‎ مشرب‏‎ و‏‎ روحي‌‏‎ عطوفت‌‏‎ در‏‎ كسي‌‏‎ كمتر‏‎ شايد‏‎
:زد‏‎ فرياد‏‎ يكباره‌‏‎ خطابه‌هايش‌‏‎ از‏‎ يكي‌‏‎ در‏‎ زماني‌‏‎.باشد‏‎
مبناي‌‏‎ عشق‌را‏‎ او‏‎.‎.‎.‎شويد‏‎ عاشق‌‏‎ اي‌خواهران‌‏‎ برادران‌ ، ‏‎ اي‌‏‎.‎شويد‏‎ عاشق‌‏‎
با‏‎ ما‏‎ قديم‌‏‎ عارفان‌‏‎ همچنانكه‌‏‎ و‏‎ مي‌ديد‏‎ وسع‌نظر‏‎ و‏‎ آزادي‌‏‎ و‏‎ فرزانگي‌‏‎
او‏‎ مي‌رهيدند ، ‏‎ قشري‌گري‌‏‎ و‏‎ تنگ‌نظري‌‏‎ از‏‎ عشق‌ ، ‏‎ مقدس‌‏‎ بيشه‌زار‏‎ در‏‎ گرفتن‌‏‎ پناه‌‏‎
مصفا‏‎ وادي‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ را‏‎ خويش‌‏‎ بلند‏‎ روح‌‏‎ و‏‎ بود‏‎ چميده‌‏‎ عشق‌‏‎ ني‌زارهاي‌‏‎ در‏‎ نيز‏‎
بدين‌‏‎ را‏‎ خويش‌‏‎ ياران‌‏‎ و‏‎ جوانان‌‏‎ همواره‌‏‎ او‏‎ همچنين‌‏‎بود‏‎ ساخته‌‏‎ آرام‌‏‎
را‏‎ عاشقانه‌‏‎ وجد‏‎ و‏‎ حال‌‏‎ در‏‎ روح‌‏‎ شستشوي‌‏‎ آنان‌ ، ‏‎ از‏‎ و‏‎ مي‌داد‏‎ بشارت‌‏‎ اكسير‏‎
و‏‎ بي‌مزه‌‏‎ و‏‎ لوس‌‏‎ و‏‎ خنك‌‏‎ را‏‎ زندگي‌‏‎ زيستن‌ ، ‏‎ زن‌‏‎ عاقل‌‏‎ و‏‎ مرد‏‎ عاقل‌‏‎:‎مي‌طلبيد‏‎
را‏‎ چيزهايي‌‏‎ شور‏‎ و‏‎ عشق‌‏‎ با‏‎ و‏‎ مي‌خواهد‏‎ شور‏‎ و‏‎ عشق‌‏‎ زندگي‌ ، ‏‎.‎مي‌كند‏‎ بي‌جاذبه‌‏‎
آن‌‏‎.‎نيستيم‌‏‎ قادر‏‎ آن‌‏‎ فهم‌‏‎ به‌‏‎ هرگز‏‎ تحليلگر‏‎ عقل‌‏‎ اين‌‏‎ با‏‎ كه‌‏‎ فهميد‏‎ مي‌شود‏‎
:مي‌گويد‏‎ كه‌‏‎ آمده‌‏‎ ستوه‌‏‎ به‌‏‎ خردمندانه‌‏‎ تك‌نگري‌‏‎ و‏‎ بعدي‌‏‎ تك‌‏‎ از‏‎ انسان‌‏‎
از‏‎ رابعد‏‎ دورانديش‌‏‎ عقل‌‏‎ ميانه‌ 0آزمودم‌‏‎ حاشيه‌ 0‏‎:‎شعرپله‌اي‌‏‎-‎‎‏‏:312‏‎
.را‏‎ خويش‌‏‎ سازم‌‏‎ ديوانه‌‏‎ اين‌‏‎



.است‌‏‎ همشهري‌‏‎ روزنامه‌‏‎ به‌‏‎ متعلق‌‏‎ و‏‎ محفوظ‏‎ حقوق‌‏‎ تمام‌‏‎