شماره 1011 چهارم ، سال ژوئيه 1996 ، تير 1375 ، 6 شنبه 16
كردستان فرهنگي ميراث بر گزند تازيانه
وجود استان اين فرهنگي آثار براي حفاظتي و امنيتي نظام هيچ
اطلاعي كوچك غارهاي و قلعه‌ها آثار و تنگيور كتيبه سرنوشت از.ندارد
نيست دست در
همان به دوباره يافتن از پس است رفته سرقت به دوبار كه نفيسي قرآن
.است شده منتقل حفاظت بدون اوليه محل
اين هواست ، و آب خوش و كوهستاني منطقه‌اي كردستان ، استان:اشاره
.مي‌دهد تشكيل را كشور خاك از مربع كيلومتر مساحتي‌حدود 28000 استان
گوناگون اقوام زندگي ماواي و محل باستان ايران روزگار در سرزمين اين
مسير در گذرگاهي و آشوريان عبور محل ماد ، قوم مسكن جمله از
در موجود باستاني آثار مدعا اين بر.است بوده مختلف كاروانهاي
به مربوط قديم مردمان ساخته‌هاي و اشياء جهان ، و ايران مختلف موزه‌هاي
.است گواه اسلام از بعد و قبل
چشم‌اندازهاي استان ، در متنوع فرهنگي ميراث و باستاني آثار علاوه‌بر
اين در ديدني جلوه‌اي بزرگ و كوچك آبشارهاي و طبيعي ، رودخانه‌ها
حيوانات و وحوش حيات محل استان اين البته.آورده‌است پديد منطقه
.هستند نادر ژنتيكي نظر از بومي جانوران از بسياري كه است گوناگوني
باستاني و طبيعي جاذبه‌هاي داراي كردستان كشور غربي استان بنابراين
.است گوناگوني
و تخريب ازگزند هيچگاه منطقه اين فرهنگي ميراث تاسف كمال با اما
از سودجو و حريص انسانهاي چپاول و دخالت است ، نبوده دور به نابودي
آثار ويراني موجب ديگر ، سوي از (..باد آب ، سيل ، ) طبيعت خشم و سويي
.است شده گذشتگان
اين به توجه وعدم باستاني آثار به كوتاه اشاره‌اي مطلب اين در
.داريم ملي گرانبهاي ميراث
فرهنگي آثار داراي كردستان دزدان‌استان از بعد باستانشناسان
اسلام از بعد و قبل به‌دوره‌هاي گذشتگان ارثيه‌هاي اين است ، مختلفي
.دارد تعلق
جريان از نشان اسلام از پيش زمانهاي از باقيمانده معماريهاي و آثار
شده ساخته قلعه‌هاي و غارها كتيبه‌ها ، آثار.دارد ناحيه اين در زندگي
است ، نمايان كردستان سيماي بر مسيح ميلاد از قبل حتي و اسلام از قبل
.است ايران تاريخ واقعي مكمل كردستان فرهنگي ميراث
از قپلانتو قلعه تنگيور ، كتيبه سليمان ، تخت كرفتو ، غار زيويه ، قلعه
.است كردستان استان در ميلاد از قبل معماري آثار جمله
كردستان ، منطقه در اسلامي فرهنگ تاثير و ايران به اسلام ورود همچنين
ساخته بي‌شماري دستي صنايع و اشياء و كاروانسراها قلعه‌ها ، مساجد ،
گردآوري و نوشتن به قرآني ، و اسلامي علوم ودانشمندان علما همچنين شد ،
قناتها ، است مانده باقي هم نوشته‌هايي حتي‌سنگ.پرداختند خطي نسخه‌هاي
آثار اين.دارد وجود دراستان اسلامي ديگر معماريهاي و حمامها
به طبيعي و انساني آفات گزند از همواره تاريخي و فرهنگي گرانبهاي
اين پيدايش زمان از ملي فرهنگ سوداگران و غارتگران.است نبوده دور
بعد باستانشناسان و فرهنگي ميراث حاميان و زده‌اند غارت به دست آثار
.رسيده‌اند يغماگران از
از خبر بهار 1325 روزهاي از يكي در كيهان زيويه‌روزنامه غارتگران
پيش‌تر آن محرمانه خبر اما داد ، سقز زيويه در قديمي شهري شبه پيدايش
با يغماگران قبل سالها خبر اين درج از قبل.بود رسيده دزدان گوش به
فلزي آثار و اشياء از بسياري آن خارق‌العاده معماري تخريب و كندن
در هم قانوني سرقت امابودند برده سرقت به را (طلا و نقره‌اي)
.شد شروع سال 1325 تابستان
مجوز مي‌كند ، صادر را تجاري حفاري عمليات مجوز وقت هنر و فرهنگ وزارت
مسئولين هماهنگي با شخص اين.بود وزارت آن كارشناسان از يكي نام به
قلعه بر تازيانه‌اي آنان.پرداختند قانوني ويرانگري و تخريب به وقت
رنج را دوستان فرهنگ و باستانشناسان آن مخرب آثار هنوز كه زدند ،
را ميلاد از پيش مردمان ساخته‌هاي دست و آثار از بسياري اينان.مي‌دهد
.شود اروپايي موزه‌هاي بخش زينت تا بردند ، سرقت به
به را منطقه در ساكن آشوري و سكايي تمدن‌هاي به مربوط ساخته‌هاي اينان
به كردند ويران را سنگي -خشتي معماري سرقت ، بر علاوه.غارت‌بردند
از سالها و است ، باقي قلعه پيكر بر كلنگشان زخم هنوزجاي كه طوري
به واقعي باستانشناسان سال 1355 در اينكه تا گذشت تجارتي حفاريهاي
.پرداختند مجدد تحقيق و حفاري عمليات
به مربوط سخره‌اي معماري آثار از مهجوريكي و تاريك كرفتو ، غار
شاهكار غار اين است ، غاركرفتو كردستان استان در (م.ق) سوم قرن
سنگها از دوره اين معماران و مجسمه‌سازان است ، اشكاني دوره معماران
باقي هنوز آثار بقاياي و كرده‌اند ، حكاكي سنگها بر و ساخته‌اند ، خانه
.است
هيچ‌كس و گرفته ، بي‌مهري‌قرار مورد غار كه است تاسف‌انگيز اما
رفته غارت به و داشته وجود گرانبهايي آثار چه آن كشف هنگام نمي‌داند ،
و طولاني راهروهاي و گوناگون اتاقهاي داشتن وجود با غار اين.است
آن به منتهي جاده همچنين ندارد ، نوري و روشنايي هيچ هنوز عبور ، قابل
بازديدكنندگان براي نظارتي سيستم هيچگونه.است نامناسب بسيار و خاكي
در جلو تنه نيم مجسمه‌هاي.ندارد وجود خارجي و داخلي توريستهاي و
نوشتن و بي‌توجهي با بازديدكنندگان و.است كامل تخريب حال در ورودي
.مي‌كنند لكه‌دار را آن معماري يادگاري جمله‌هاي
ملي اثر اين به بيشتري توجه است ، لازم و ذي‌ربطواجب مسئولين بر لذا
موجب هم تا.كنند رها طبيعت و انسان ازگزند را آن و باشند ، داشته
.گردد توسعه‌توريسم باعث هم و شود غار بقاي
دقيق اطلاع منطقه اين در ملي و باستاني آثار ديگر سرنوشت از البته
آثار حفظ براي حفاظتي و امنيتي منسجم نظام هيچ حتي و وجودندارد ،
كوچك غارهاي و قلعه‌ها آثار و تنگيور كتيبه سرنوشت ندارد ، از وجود
.مي‌رساند را حفاظت عدم نوعي به بي‌اطلاعي اين دست‌نيست ، در اطلاعي
نقل خطي قرآن پيدايش با انقلاب از تاريخي‌قبل نفيس قرآنهاي سرقت
دزدان دستبرد از هم انقلاب از بعد سرقت‌رفت ، به (اسلام صدر به مربوط)
نفيس اثر اين يافتن از بعد و.سرقت‌رفت به دوبار و.نبود امان در
.شد بازگردانده ناامن مكان همان به
دستبرد مورد سال 67 در سال قدمت 350 با سقز آباد مولان شيخ خطي قرآن
همان به و شد ، پيدا انتظامي نيروي تلاش با مدتي از بعد و قرارگرفت
.شد بازگردانده وروستا محل
مسئولين از يكي قول از ارديبهشت چهارشنبه 12 روز در همشهري روزنامه
درج را اورامان سلين نفيس قرآن سرقت خبر كردستان استان فرهنگي ميراث
بين‌المللي مشتري تا مي‌گردد ، ملي ميراث سوداگران دست در هنوز كه كرد
.بيابد
در اطلاعي هيچ يا استان در خطي نوشته‌هاي و آثار از بسياري سرنوشت از
كتابهاي و قرآنها اين كه حالي دردارد وجود كمي اطلاع يا نيست ، دست
خدمات حتي ما است ، زمين ايران دانشمندان و علما علمي تلاش حاصل خطي
بودجه‌هاي تصويب و مقررات تدوين با و نمي‌نهيم ، ارج را آنان علمي
ناسپاسي امر اين.نمي‌پردازيم نوشته‌ها اين حفاظت و جمع‌آوري به مناسب
.است آيندگان به خيانت و گذشته دانشمندان به
تا شود ، ساخته خطي مخصوص‌نسخ موزه‌اي ملي همتي با كه است آسان بسيار
به و باشيم كرده كمك توريسم توسعه به هم و باشد درامان آثار اين هم
نفيس آثار با موزه‌هايي كشور در خارجي و اروپايي موزه‌هاي تزيين جاي
.باشيم داشته
تخريب خبر (75) جاري سال ابتداي تخريبدر مسير در اسلامي معماري
بازديدكنندگان هم گذشته سال رسيد ، گوش به بيجار صلوات‌آباد تاريخي پل
از هر خبرها اين از و دادند بنا اين تخريب از خبر باباگرگر امام‌زاده
بيشتر آثار اين نزديك ساكنان براي واقعيت اما.مي‌شود ديده گاهي چند
قلعه‌ها ، از بسياري انسان و باد آب ، سيل ، اثر بر ساله هر.است ملموس
.مي‌رود بين از و مي‌شود تخريب قديمي قناتهاي و پلها
حمايتي ، اقدامات اما بي‌شمار كردستان استان در اسلامي معماري آثار
سازمان اخير سالهاي در البتهاست قليل بسيار كاري ومرمت حفاظتي
تحقيق و مطالعه به خود كارشناسان عالي همت با فرهنگي‌استان ميراث
و آثار از حفاظت و مرمت بازسازي ، به اولويت‌بندي با و.است پرداخته
.است پرداخته منطقه فرهنگي ميراث
محترم بودجه ، مجلس و برنامه سازمان مسئولين و نيست ، كافي اين اما
و هماهنگي با بايد ارجمند پژوهشگران و منطقه مردم اسلامي ، شوراي
صيانت گذشتگان آثار از و.بكوشند ملي آثار حفظ جهت در مستمر ارتباط
اين.شود فراهم اقتصادي و اجتماعي فرهنگي ، توسعه براي بستري و شود ،
كه آورد در حركت به را (توريسم) دود بدون صنعت چرخهاي مي‌تواند ، مهم
.داشت خواهد پي در كشور براي فراواني بهره‌هاي
رحيمي موسي
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام