شماره 1024 چهارم جولاي 1996 ، سال مرداد 1375 ، 23 شنبه 2 سه
و وطن پديده‌جلاي به بشري‌نگاهي آواره ارواح
آوارگي مسئله
به را خانه‌هايشان كه كساني محاسبه بدون
دلايل‌اقتصادي‌ترك‌كرده‌اند ، تعداد
حداقل27 سراسردنيا در آوارگان‌داخلي
.مي‌باشد ميليون‌نفر
كين هال:نوشته
زرگر علي‌اصغر دكتر:ترجمه
از يكي از بخشي حاضر ، متن:اشاره
سال در كتابوضعيت‌جهان نوشتارهاي
ملل تحت‌نظارت‌سازمان 1995است‌كه
دربردارنده و به‌چاپ‌رسيده يونسكو و متحد
جهان شناسي‌در جديدترين‌مطالعات‌جمعيت
اين‌بخش‌و اهميت‌موضوع به نظر.مي‌باشد
اثرتكان‌دهنده اين هاي‌ديگري‌از بخش
خوانندگان مناسببه‌نظر فرصتهاي در
.عاليقدرمي‌رسد
سرويس‌مقالات
العملي مهاجرين‌عكس و جابجايي‌پناهندگان
و سياست‌جهاني ، فراز فشارهاي است‌به
آوردن‌وسايل بدست دادن‌و ازدست هاي نشيب
معيشتي ، تكافويافقرمنابع
پي در مناقشاتي‌كه و ها جنگ دردسترس‌و
جهان سفرهاي‌آنهاداستان. آن‌است
.بازگومي‌كند دگرگوني‌را درحال
براي‌چندين‌قرن آنان كه داستاني‌را
تعريف‌مي‌كردند ، دنياي‌نابرابريها
افراد ، از اندكي تعداد كه بود ، دنيائي
.كنترل‌داشتند تحت را انسانها از بسياري
اوايل سال1500ميلادي‌تا مثلا ، از
نوزدهم ، اغلبمهاجرين‌رابردگان قرن
حدودا ، 14ميليون.تشكيل‌مي‌دادند
عمدتا اراده‌خود انسان‌برخلاف‌ميل‌و
، امريكاي‌جنوبي ، منطقه‌كارائيب به
امريكاي‌شمالي شبه‌جزيره‌عربستان‌و
مردم جابجائي‌هاي‌ارادي.يافتند انتقال
الي احتمالادو و اتفاق‌مي‌افتاد كمتر
جابجا دوره طول‌اين در ميليون‌نفر سه
هاي‌ارادي‌در اينكه‌مهاجرت شدند ، تا
گذشته‌به‌سرعت‌روبه‌افزايش اوايل‌قرن
متمادي ، قرنهاي بنابراين‌طي. گذاشت
مالكيت تسلطو مهاجرت‌روي علل
.بود يافته اقتصادي‌تمركز
قرون‌وسطي ، مهاجرت‌به‌ندرت‌اتفاق طي
جابجائي ، تاريخ عدم اين مي‌افتادو
وفئوداليسم‌سياسي انزواي‌اقتصادي
كارگران.بيان‌مي‌كند قرن‌مذكوررا
تولدشان‌كار نزديك‌محل كشاورزي‌در
فئودالي‌موجود ، از سيستم‌هاي و مي‌كردند
هائي‌از قسمت و آسيا خاورميانه ، تا اروپا
قلمرو داخل رادر آفريقامردم
.مي‌داشتند نگاه اربابانشان
ايلات كه هم ، هنگامي آن پيش‌از حتي
به‌درون‌سرزمين‌هاي‌آسياي شرق و شمال از
آوردند ، مهاجرت اروپاهجوم و مركزي
و مي‌كرد رابيان متفاوتي داستان به‌طوركلي
توسطمردمي غلبه فتح‌و عبارت‌بوداز آن
همراه به خودشان با را خود تمدن كه
راه سر بر اغلببااقوامي‌كه و مي‌بردند
با يا و جنگ‌پرداخته مي‌يافتندبه خود
دوران ، آن درآنانآميزشميكردند
مهاجرت‌به‌ندرت‌به‌صورت‌انفرادي‌صورت
يك‌جماعت‌يا افراد تمامي بلكه ، مي‌گرفت
ها اينگونه‌مهاجرت. دربرمي‌گرفت را گروه
يك‌نژادمخلوطدر و مي‌داد شكل را تاريخ
.آورد به‌وجود امريكا و مركزي آسيا ، اروپاي
مسكوني و خارجيان‌آباد امريكاتوسط قاره
اروپاكاست‌و جمعيت‌در تراكم از و شد
.داد بردگي‌قرار درمعرض‌تراژدي را مردم
نقشه‌تاريخي ، بررسي‌اين در اما
انبوه فهم در را ما هيچ‌چيزنمي‌تواند
مهاجرت تصويرجاري جمعيت‌گرفتاردر
خصوصاوقتي‌كه‌درحال‌حاضرطي دهد ، ياري
قرون كه‌طي آنچه با برابر يكسال‌جمعيتي
.شوند مي‌توانندجابجا شده‌اند ، جابجا گذشته
اشاره‌اي‌به‌افزايش تاريخ‌هيچ اين در
در چرا دلايل‌متعددمهاجرت‌كه قابل‌توجه
.مي‌كنندنمي‌شود مردم‌جلاي‌وطن حضار حال
موقتي جريان وطن‌يك‌انحراف‌يا جلاي
فعاليت مهاجرت‌به‌نوعي ، بلكه نيست
روزدر تقريباهر و مبدل‌شده عادي
اين.اتفاق‌مي‌افتد جهان هاي تمامي‌قسمت
رامنعكس ما تحولات‌روزگار خود
شوروي ، فروپاشي‌اتحادجماهير:مي‌سازد
آفريقا ، افزايش نوميدي‌در ياس‌و
اطراف در نابرابري‌درامدها اختلاف‌و
تعداد.بسياري‌تحولات‌ديگر و دنيا
جهان سال1994در در انسانهائي‌كه
اسپانيائيهايي تعداد از بيش آواره‌شده‌اند
خودعصر نوزدهم ، كه طي‌قرن است‌كه
اراده‌خود بود ، به هاي‌انبوه مهاجرت
قاره‌امريكا در ترك‌نمودندتا وطن‌را
پس‌از(شماره1 جدول).شوند ساكن
سال در افغانستان تجاوزشوروي‌به
كشور اين از تعدادافرادي‌كه 1979 ،
كل‌افرادي از كردندبه‌مراتببيش فرار
را گذشته‌آلمان درخلال‌قرن است‌كه
درحاليست‌كه اين و.ترك‌كرده‌اند
بزرگترين از آلمانيهابه‌صورت‌يكي
امريكا ايالات‌متحده نژادي‌در گروههاي
.درآمده‌اند
1815-سالهاي 1914 طي غربي اروپاي در عمده هاي مهاجرت:شماره 1 جدول
مقصد مبداءتعدادكشورهاي كشور
استراليا ، كانادا ، امريكا ، انگلستان 3/12ايالات‌متحده -1
آفريقاي‌جنوبي نيوزيلند
اتريش برزيل ، آرژانتين ، كانادا ، 10ايالات‌متحده ، ايتاليا -2
برزيل آرژانتين ، كانادا ، ايالات‌متحده ، آلمان 3/5 -3
نيوزيلند ، استراليا ، كانادا ، ايالات‌متحده ، ايرلند 1/4 -4
جنوبي آفريقاي
آفريقا شمال اوروگوئه ، كوبا ، برزيل ، 2آرژانتين ، اسپانيا -5
ايالات‌متحده ، تونس ، مراكش الجزاير ، فرانسه 5/1 -6
برزيل پرتغال 4/1 -7
زل ، 1993 هينس نشر لندن ، اطلس‌مهاجرت‌بين‌المللي ، سيگال ، آرون:منبع
وضعيت حكايت‌از امروزي گسترده جابجائي‌هاي
توسط جرائم آنجا در كه دارد كشورهايي
افراد يا و جنايتكار گروههاي يا قبيله‌ها
، جائيكه است شده ها ارتش جايگزين‌تجاوز
جايگزين‌جنگ‌با مناقشات‌داخلي
كه جائي ، است هاي‌همسايه‌گرديده ملت
اميد چشم كار كسبو جوانان‌مجبورندبراي
و باشند ، داشته كشورشان از خارج به
خرابي جمعيت‌و نهايتاجائيكه‌رشد
حادتر را ديگر وضعيت‌محيطزيست‌فشارهاي
جريانها مسائل‌و ازاين بسياري.مي‌كند
مردم كه فشارهائي به و گسترش‌هستند درحال
.اضافه‌مي‌شوند مي‌كنند وطن جلاي به مجبور را
مي‌بايست‌اين يك‌بحث‌عمومي اين ، باوجود
اختيار وطن اين‌همه‌جلاي چرا مسئله‌كه
درعوض.دهد قرار موردبررسي را مي‌كنند
آوارگي‌مقطعي ، بحران سياستگذاران‌روي
افرادي چه مسئله‌كه اين مهاجرت‌و سهميه
شوندتاكيد كشورشان‌وارد به مجازند
و مسائل‌پناهندگان اساسي حل.مي‌ورزند
عميق‌تربه ما مهاجرين‌نيازمندآنست‌كه
وضعيت بهفميم‌چرا كنيم‌و مسئله‌نگاه
جهان امنيتي‌در و سياسي ، اقتصادي
انسان شدن‌اينهمه موجبجابجا امروز
جهت‌ايجاد در اولين‌گام اين.مي‌شود
زادگاهشان مردم‌در تامين‌بيشتربراي
.خواهدبود
:آوارگان
از خارج دنيا ، كه‌در جمعيت‌پناهنده
به23 زندگي‌مي‌كنند خود كشورزادگاه
سال1989 ، در است نفررسيده ميليون
تا بودو ميليون‌نفر تعداد ، 15 اين
صرفاحدود5/2 دهه 1970 اوايل
داشتن مدعي نفرمي‌توانستند ميليون
دهه‌هاي در و باشند موقعيت‌پناهندگي
حدود همين آنهادر و1960تعداد 1950
كننده منعكس صرفا تعداد اين اما.بود
توسط شده استاندارددقيق‌مقرر
ملل‌متحد كنوانسيون‌مورخ1951سازمان
امروزنيز كه پناهندگان ، مورد در
اين.مي‌باشد ، است باقي خود به‌قوت
منحصرابرحسب را كنوانسيون‌پناهندگان
شكنجه و شخص‌تحت‌تعقيببراي‌آزار
شخصي‌كه مضمون‌كه‌هر بدين.تعريف‌مي‌كند
به‌دلايل تحت‌تعقيببودن به‌خاطرترس‌از
يك‌گروه عضويت‌در ، مليت ، مذهب نژاد ،
از عقيده‌سياسي ، خارج خاص‌يا اجتماعي
...به قادرنباشد بوده‌و خود زادگاه كشور
اين‌تعريف‌محدودميراث.برگردد آنجا
هدف. است جنگ‌سرد ازدوران مانده بجاي
به‌طوروسيعي‌تضعيف‌اتحادجماهير آن
كشورهاي‌تحت‌سلطه‌اش وساير شوروي‌سابق
افرادي به‌وسيله‌اعطاي‌پناهندگي‌به
.مي‌كردند غربفرار به كشورها آن از كه بود
توضيح‌اين‌مسئله به تعريف‌رسمي اين
وطن جلاي مردم‌تصميم‌به چراامروزه كه
.نمي‌پردازد مي‌گيرند ،
ازپناهندگان‌مشمول‌تعريف بسياري
تعقيب از آنها زيرا;فوق‌نمي‌شوند
از كه را نكرده‌اند ، مثلاكساني فرار
اگر حتي دربرنمي‌گيرد ، كرده‌اند قحطي‌فرار
انتخابديگري‌بين‌ترك‌وطن آنها
همچنين‌تعريف‌مذكور.مرگ‌نداشته‌اند يا
كسانيكه‌مي‌ترسندوسايل‌امرار شامل
دست‌بدهند از را معاش‌فرزندانشان
است‌دورنماي‌آينده ممكن چه نمي‌شود ، اگر
حتي.به‌اندازه‌خشونت‌ترسناك‌باشد
افرادي‌كه‌توسطبلاياي تعريف‌شامل اين
بنگلادش در طبيعي‌مانندسيلابهاي‌مكرر
نيز شده‌اند ترك‌ديارشان به مجبور
اين‌مردمان‌در تمامي درحالي‌كه نمي‌گردد ،
.دارند قرار شرايطپناهندگان‌رسمي همان
به‌عنوان افراد اين كه آنجا از و
محسوبنمي‌شوند ، واجد رسمي پناهندگان
نمي‌باشند ديگر كشورهاي در شرايطپناهندگي
به تمايلي‌هم آنان درحقيقت‌بسياري‌از)
.(ديگرندارند دركشورهاي ورود
خيل به بنابراين‌عموماآنها
كه آوارگان‌داخلي‌مي‌پيوندند ، مردمي
ترك‌خانه‌هايشان‌شده‌اند ، به مجبور
.مي‌برند بسر خود محدوده‌كشور هنوزدر اما
را محاسبه‌كسانيكه‌خانه‌هايشان بدون
تعداد به‌دلايل‌اقتصادي‌ترك‌كرده‌اند ،
حداقل سراسردنيا در داخلي آوارگان
.مي‌باشد ميليون‌نفر 27
كشورهاي به و شده مرزها از عبور به موفق غيرقانوني طور به كه هم افرادي
مهاجرين كل تعداد.محسوبنمي‌گردند پناهنده عنوان به نيز مي‌روند ديگر
هاي فرصت بدنبال آنهائيكه چه و مي‌كنند ترس‌فرار از كه آنها چه غيرقانوني ،
بالغ نفر ميليون ده به آنان احتمالاتعداد اما ، مشخص‌نيست هستند ، بهتري
.مي‌شود
همچنين‌موجب مي‌كند ، ترك‌وطن به مجبور را پناهندگان كه فشارها از بعضي
شدت درجه تفاوت‌در انتخابكنند ، مهاجرت‌را نيز ديگر بعضي مي‌شود
شدت يا اضطرار از فشارها مهاجرين براي پناهندگان ، با مقايسه در. آنهاست
دور از كه هستند افرادي مهاجرين از حقيقت‌بعضي در است برخوردار كمتري
پناهندگان زمره در روزي مبادا اينكه از و مي‌باشند برخوردار لازم انديشي
هرج طرف‌جنگ‌يا به كشورهائيكه از شود دير خيلي آنكه از قبل گيرند ، قرار
در را بينش‌لازم فشارها اين فهم.مي‌شوند خارج پيش‌مي‌روند ، اقتصادي مرج و
.مي‌سازد فراهم مهاجرين و وضعيت‌پناهندگان بررسي
عللي به مي‌شود كشورشان داخل در مردم بعضي موجبجابجائي كه غالباعللي
مواقع بعضي و مي‌شود مربوط مي‌كنند وطن جلاي كلي طور به ديگر افراد بعضي كه
علل. مرزهاست از خارج مهاجرت‌به پيش‌درآمد و قدم اولين مهاجرت‌داخلي
آرزوهاي و نيازها دربرآوردن شكست‌جوامع جابجايي‌ها اين تمامي ريشه‌اي
به منظوربهبودبخشيدن به كه انسانهائي تعداد.مي‌باشد شهروندانشان
اساس بر (پناهندگان نه و مهاجرين)شده‌اند جابجا خود معيشتي وضعيت‌زندگي
رقم اينميباشد نفر ميليون يكصد بر سرشماري‌سال 1985حدودابالغ
مختلف‌و كشورهاي از اعتماد اطلاعات‌غيرقابل بر مبتني و بوده تقريبي
جستجوي صرفادر افراد اين از بسياري. است شمارش‌موجود آخرين همچنين
گروه.بمانند خود وطن در مي‌توانستند راحتي به و بهتري‌هستند هاي فرصت
مهاجرت شهرها به روستائي نواحي از كشورشان داخل مردم‌در از ديگري مشابه
تعداد تنهائي به چين كشور در. است مراتببيشتر به آنها تعداد و مي‌كنند
بيش افراد اينگونه تعداد سراسرجهان در و مي‌رسد نفر ميليون يكصد به آنها
.مي‌باشد مهاجرين ديگر انواع تمامي تعداد از
جهان 19941960 سراسر در رسمي پناهندگان:شماره 2 جدول
متحد ملل پناهندگان‌سازمان كميسارياي‌عالي:منبع
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام