شماره 1031 چهارم ، سال جولاي 1996 ، مرداد 1375 ، 31 چهارشنبه 10
واقعيت تا آرزو از
ساله آرزويي 40 ملي ، خودروي
حكومت دوران اواسط به به‌ايران ، خودرو نخستين ورود سابقه گرچه
بازمي‌گردد ، خورشيدي هجري سده‌پيشين و 80 دهه‌هاي 70 و قاجاريه
همين.ندارد نيز ساله حتي 40 ديرينه‌اي ايران در مونتاژخودرو اما
پس اندكي را قاجار شاه مظفرالدين خودروي نخستين كه بود بزرگ تفاوت
اين اروپايي بازگشت‌شوفر با زيرا ;انداخت كار از ايران ، به ورود از
نگهداري و تعمير ونه راندن براي نه تخصصي هيچ كشورخود ، به خودرو
داخل ساخت كه‌انديشه بود روزها همان از شايد.دركارنبود خودرو
واحدهاي نخستين ورود وجود با.گرفت شكل ايران ، خودرودر كردن
تلاش از مختلفي عوامل دهه 1330 ، دوم نيمه در ايران به خودرو مونتاژ
.كرد جلوگيري اواخر ، همين تا خودرو ساخت تكنولوژي كردن بومي براي
محكمي زمينه‌هاي به خودرو ساخت تكنولوژي به دستيابي دراينكه البته ،
;نيست ترديدي دارد ، نياز سخت‌افزاري و مهندسي صنعتي ، فني ، امكانات از
بهره‌مندي اسلامي ، انقلاب پيروزي از پيش سالهاي تمام در شايد اما
بسيار بهايي به نفتي بي‌حساب دلارهاي از خودرو مونتاژ صنايع مالكان
تكنولوژي براي‌تبديل كسي كه مي‌شد آن از واقعي ، مانع قيمت از كمتر
.بيفكند زحمت به خويش‌را ثروت و خود داخلي ، به‌دانشي خودرو ساخت
مصرف براي دولتي و ملي واردات‌گرايي روحيه البته ميان ، اين در
همراه نفت ، صادرات از حاصل ناشدني تمام بيكران‌و ظاهرا ثروت كردن
بي‌تاثير خارجي ، خودروهاي روي به كشور دروازه‌هاي بي‌حساب شدن گشوده با
اين در دولتي اراده و ملي عزم نبود كه است اين واقعيت همچنين ، .نبود
چون مباحثي طرح براي هنوز تاريخي لحاظ به گويي ، .داشت دخالت روحيه
ملي اراده و فرهنگ سياست ، صنعت ، اقتصاد ، ميان مرز در كه ملي خودروي
پيش سالهاي تمام در كه بود چنينبود زود بسيار دارد ، بزرگ جايگاهي
امكانات ، تمام وجود با طلايي دهه دو ظرف و اسلامي انقلاب پيروزي از
بسيار آن ، لوازم و تكنولوژي و ملي به‌خودروي دستيابي در پيشرفت
;نهاد نام‌تغيير حتي آن بر بتوان كه گرفت صورت آن از آهسته‌تر
.دارد خود جاي تحول‌كه
با و انداخته ابروان در پيشاني‌وگره بر چين قاجار ، شاه احمد
كه خود درمانده شوفر به بيرون‌مي‌جهد آن از خشم شراره كه چشماني
شوفربيچاره.مي‌كند آمده‌نگاه چشمانش روي تا بوقي‌اش كلاه
را رولزرويس هندل خود زور تمام با او خشم‌آلود نگاه زيرتازيانه
.خورد فرو را خود خشم شاه احمد و شود روشن بلكه تا مي‌چرخاند
ورولزرويس‌روشن مي‌نشيند بار به آن‌بخت‌برگشته تلاشهاي كه هنگامي
درمي‌نوردد را صورتش پهنه -شوفر خواست بدون - رضايت از لبخندي مي‌شود ،
از اما.بيندازد راه را آن تا مي‌رود خودرو داخل به عجله با او و
به را خودرو با رفتن عطاي او.نبود خبري ماشين در قاجار احمدشاه
.بود بخشيده لقايش
پيش سال كه 29 سال 1346 مدل حتي‌پيكان بشويد ، خودرويي هر سوار امروز
شما خودروي -باشد نيفتاده كار از اگر -استارت يك با است ، شده ساخته
كه كنيد تفاخر مي‌توانيد شما.مي‌رساند مقصد به را شما و مي‌شود روشن
شما و مي‌شود زودترروشن نيز قاجار شاه احمد رولزرويس از شما خودروي
!.مي‌رساند مقصد به سريع‌تر را
روغن.زد بالا را جلوي‌خودرو كاپوت جوان ، ناراضي‌راننده و راضي
را رادياتور داخل آن‌آب از پس و كرد نگاه دقت رابا موتور
ميزان به خودرو روغن و آب اينكه از اطمينان از پس.اندازه‌گيري‌كرد
شهر او مقصدانداخت راه را خودرو و گرفت قرار فرمان پشت است ، كافي
.آنجا به رسيدن اول شرط اطمينان و بود قم
صفر اصطلاح به و امسال ساخت ماشين:مي‌پرسم.مي‌شويم دور كه شهر از
است؟ كيلومتر
:مي‌پرسم.گرفته‌ايم تحويل ازكارخانه كه است ماه يا 4 مي‌گويد3
.هستي راضي
.است خوبي خودروي شود ، رفع نارسايي‌هاي‌آن از بعضي اگر:مي‌گويد
.كرد مدارا آن با وبايد است كشورمان ساخت حال به‌هر
كاركرد از كه ديگر وبسياري جوان راننده اين نظر برخلاف
كاركرد سواري ، اين خريداران ديگراز بعضي هستند ، راضي پيكان خودروي
.نمي‌پسندند را آن
دسته‌از آن:است معتقد خودرو شركت‌ايران عامل مدير غروي منوچهر.
بالاي مدل خودروهاي با را آن هستند ، ناراضي پيكان كاركرد از كه كساني
مقايسه اين مي‌رسد ، نظر به و مي‌كنند مقايسه پرسابقه شركتهاي ساخت
.باشد عادلانه مقايسه يك نمي‌تواند
هر به كه كساني از بسياري درميان اكنون مسئله اين:مي‌گويم او به
از چه ايرانيان مگر كه است مطرح دارند ، سروكار خودروسواري با دليل
خوب كاركرد با و شيك خودروهاي مي‌توانند آنها كه دارند كم كره‌ايها
را آرزو اين نتوانسته‌ايم سال گذشت 30 از پس ما ولي كنند ، توليد
.كنيم برآورده
ما دردي‌از حرفها ، اين گفتن:خودرومي‌گويد ايران شركت عامل مدير
مسئله‌به با و بگذاريم كنار بايد كم‌بيني‌را خود اين.نمي‌كند دوا
چگونه‌به جنوبي كره كه بدانند بايدمردم.كنيم برخورد درست شكل
.نرسيده‌ايم ما چرا و است رسيده خودروسازي صنعت در تكامل از حد اين
شركت محل در رسانه‌هاو خبرنگاران ميان در برنامه‌غروي و زحمت
خشم چاشني باكمي اوقات بعضي و آرامي به و نشسته‌است ايران‌خودرو
و قيمت پيرامون بحث از پس.مي‌دهد پاسخ پي‌آنان در پي سوالات به
خودروسازي صنعت مقايسه و پيكان كيفيت هميشگي مسئله خودرو ، بازار
.مي‌شود مطرح وكره‌جنوبي ايران
اوسهم‌عمده‌اي پوشش تحت شركت كه‌توليدات ايران‌خودرو شركت مديرعامل
در بار چندمين براي و دارد دراختيار خودروسواري‌را داخلي مصرف از
كره در خودرو قانون اولين:مي‌گويد است گرفته قرار پرسش اين مقابل
قانون ، اين براساس.شد تدوين سال 1962 در و اين از پيش سال جنوبي 34
تا 1966 سال طي 4 و شد محدود شدت به جنوبي كره به كامل خودرو ورود
قطعات از استفاده با خودرو عرضه و مونتاژ به شروع كره‌اي شركتهاي
.كردند منفصله
شدكه وضع كشور دراين جديدي سال 1967مقررات در:مي‌افزايد وي
اعمال.مي‌كرد داخل از قطعات تامين يا به‌ساخت ناگزير را خودروسازان
صنايع در خودكفايي سطح افزايش و قطعات داخل ساخت رشد سبب قانون اين
.شد كشور اين خودروسازي
آغاز خودروهاي‌كره‌اي طراحي مرحله سال1972 در و سال گذشت 10 از پس
صنايع روي شديدسرمايه‌گذاري افزايش دولت‌سياست سال اين در.شد
شد موجب سياست اين انتخاب.كرد انتخاب را شيميايي وصنايع سنگين
اين‌صنايع محصولات عمده عنوان‌مصرف‌كننده به نيز خودروسازي كه‌صنعت
صنايع‌داخلي به خود نيازهاي رفع استراتژيك‌براي صنعتي عنوان به
.كند اتكا كره كشور
مي‌بايست‌طراحي آن براساس كه شد بلندمدتي‌تدوين سياست سال 1973 در
سال 1975 در.داخل‌شود ساخت قطعات از بااستفاده كره‌اي خودروي يك
اتومبيل اولين درصدخودكفايي ، ميزان 80 با شد هيوندايي‌موفق شركت
.كند عرضه را نام‌هاني به كره طرح
اما:مي‌دهد ادامه و مي‌كند مكثي مطالبطولاني اين بيان از پس غروي
در خودرو قانون اولين.نشد جنوبي‌تكرار كره داستان ايران ، در
.شده‌است تدوين سال 1371 در كشورمان
.مانده‌ايم عقب و جنبيده‌ايم دير ما بنابراين ،
دارد كه بالقوه‌اي دليل‌تواناييهاي به كشورمان:مي‌دهد ادامه وي
جنوبي ، كره مثل كشوري كه برود راهي‌را همان بيشتر ، تلاش با مي‌تواند
.است پيموده خودروسازي صنعت در
دستگاه سال 1280اولين در و اين از پيش سال تا 951375 از 1280
شد200 وارد ايران وبه خريداري قاجار شاه براي‌مظفرالدين خودرو
اروپايي و خودروهاي‌امريكايي ورود سال 1300 ، در و ازآن پس سال
كشور در سال 1307 در.شد شروع ايران به عمومي و مصارف‌شخصي براي
سال در.بود موجود ايران در مسافربري خودروي و 1100 شخصي خودروي 490
.شد وارد ايران به خودرو دستگاه هزار حدود 10 1334 ،
پيرامون خود پژوهش در گستر مهندسي‌فن و صنعتي شركت پژوهشگران
:مي‌دهند گزارش ايران در خودرو ساخت تاريخچه
آن كه‌در برمي‌گردد (ميلادي 1958) سال1337 به ايران در خودرو توليد
احداث جيپ كارخانه‌مونتاژ سرمايه‌گذاري ميليون‌ريال دويست با سال
عمليات فقط و وارد صورت‌منفصله به خودرو اين كليه‌اجزاي.شد
.است مي‌شده انجام داخل در مونتاژ
كردند اعلام‌موجوديت ديگر خودروساز دوواحد و 1346 ، سالهاي 1345 در
(سابق ناسيونال ايران) ايران‌خودرو شركت در پيكان توليداتومبيل و
شركت سال 1346 در.گرديد شروع شركت‌سايپا در ژيان اتومبيل وتوليد
شاهين و آريا سواريهاي مونتاژ به اقدام نيز (فعلي خودرو پارس) جيپ
در خودروساز شركت سه (ميلادي 1967) سال 1346 در ترتيب بدين و كرد
عرضه را محصولات از زيادي نسبتا تنوع كه داشته‌اند وجود ايران
.مي‌نموده‌اند
در شاهين و آريا اتومبيلهاي توليد:مي‌دهند ادامه شركت اين پژوهشگران
جيپ شركت تاريخ آن از و داشت ادامه سال 1353 تا پارس‌خودرو كارخانه
به تبديل آمريكا ، موتورز جنرال شركت به خود سهام از درصد فروش 45 با
شروع را ايران شورلت سواريهاي توليد و شد ايران موتورز جنرال شركت
خودروهاي توليد و متوقف سال 1355 در نيز محصولات اين توليد.كرد
و موتورز جنرال ليسانس تحت و شركت اين در كاديلاك و بيوك نوا ، شورلت
تا محصولات اين توليد.شد آغاز وارداتي قطعات از استفاده با عمدتا
قطعات بازمانده‌هاي آخرين مونتاژ از پس بالاخره و يافت ادامه سال 1360
.شد متوقف كلي به سال 1363 در وارداتي
مونتاژسواريهاي ژيان ، توليد كنار سال 1354در در نيز سايپا شركت
توليد.است داشته ادامه آن توليد سال 1372 تا كه نمود آغاز را رنو5
.گرديد متوقف آن از پس و يافت ادامه سال 1359 تا تنها نيز ژيان
كشورتوسط در نيز وانت انواع سواري ، توليد خودروهاي ساخت از جدا
توليد جنب در ايران‌خودرو شركت.است داشته جريان شركتها از تعدادي
شركت.است مي‌نموده توليد سال 1348 از نيز را پيكان وانت پيكان ،
و مزدا 1000 وانتهاي توليد سال 1349 از نيز (سابق مزدا) وانت ايران
ليسانس اخذ با زامياد شركت.است داشته مونتاژ دست در را مزدا 1600
ايران در نيسان وانتهاي مونتاژ به شروع سال 1348 از ژاپن نيسان از
بوده سال در دستگاه حدود 15000 كارخانه اين توليدي ظرفيت كه نمود
.است
محدود باظرفيت نيز ، كاوه ايران تا 1356 ، شركت سالهاي 1348 بين
شركت در.است مي‌نموده راتوليد جمس وانتهاي ساليانه 1000دستگاه ،
دو وانتهاي سال 1348 از نيز(سابق موتور ليلاند) شهابخودرو
حداكثر 150دستگاه) محدود ميزان ديفرانسيال‌به تك و ديفرانسيال
شده متوقف وانتها اين توليد سال 1352 در كه مي‌شده توليد (سال در
.است
كارخانه‌اتوبوس‌سازي تاسيس منظور رسمي‌به شركت اولين سال 1341 در
اوليه به‌سازندگان نيز ديگري شركتهاي تدريج كه‌به است شده تشكيل
توليد زمينه در كه كارخانجاتي مهمترين حاضر حال در.پيوسته‌اند
:هستند زير شرح به دارند فعاليت ميني‌بوس و اتوبوس
(مونتاژمي‌كند را بنز وميني‌بوس‌هاي اتوبوس) ايران‌خودرو شركت -
و اتوبوس) سابق لوكس ساصد ، پارسي خودروسازي صنايع شركت -
(مي‌كند مونتاژ را دوتين /ماگيروسي مينيبوسهاي
(مي‌كند رامونتاژ فيات مينيبوسهاي) خودروسازان‌ايران صنعتي شركت -
(اتوبوس مونتاژ) ليلاندسابق شهابخودرو ، شركت -
سال 1338 در.است طولاني بسيار ايران‌نيز در كاميون توليد سابقه
تشكيل كاميون توليد جهت (بنز ليسانس تحت) خاور شركت (ميلادي 1959)
ايران ،(ولوو ليسانس تحت) زامياد شركت سه آن دنبال به و.است شده
طي (ليلاند ليسانس تحت) ايران موتورز ليلاند و (ماك ليسانس تحت) كاوه
در سابقه با افراد آنها موسسين كه شدند تاسيس و 1344 سالهاي 1342
ليلاند و خاور شركتهايبودهاند كاميون انواع واردات نمايندگي كار
فقط كاوه ايران و زامياد شركتهاي و كاميون انواع ايران ، موتورز
.مي‌نموده‌اند توليد سنگين كاميونهاي
دارد ادامه
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام