چهارم ، شماره 1041 آگوست 1996 ، سال مرداد 1375 ، 13 سه‌شنبه 23
دشواريهاي امروز وضعيت نساجي ، صنعت
صادرات و بازار توليد ،
كشور در نساجي صنايع وضعيت به نگاهي
از هم و داخلي ناخالص توليد در سهم نظر از هم ايران ، نساجي صنعت
به.حسابمي‌آيد به كشور اقتصادي بخش مهمترين اشتغال‌زايي ، ميزان حيث
در را ناخالص‌داخلي توليد درصد از 30 فراتر صنعتي بخش اين تخميني
در صنعت فرعي‌اين رشته در 44 كشور كار نيروي درصد و 28 دارد اختيار
.كارند سرگرم كوچك و بزرگ كارگاههاي
در دارد ، جامعه و اقتصاد كل در صنعت اين كه اهميتي همه با
كيفيت ارتقاي و توليد توسعه روند كه آمده پيش وضعيتي سالهاي‌اخير
واحدهاي و است ساخته روبه‌رو دشواريهايي با را كشور توليدات‌نساجي
بگيرند ، بهره خود اسمي ظرفيت از نمي‌توانند تنها نه رشته صنعتي‌اين
محصولات صادرات توسعه به مربوط مسايل و بازارها بر ركودحاكم بلكه
.است ساخته روبه‌رو بحران با را صنعت نساجي ، كل
اوليه مواد توليد به كه مي‌شود اطلاق واحدهايي تمام به نساجي صنعت
نخ ريسندگي از و دارند اشتغال آن ، پردازش نيز رشته اين مصنوعي طبيعي
ماشيني فرش موكت ، پتو ، پارچه ، بافندگي‌هاي نخهاي‌مصنوعي ، انواع و پنبه
در را غيره و بافي جورات مانندكشبافي ، بافته‌ها انواع تا غيره و
از بسياري كه است شده كوچك‌موجب واحدهاي در توليد قابليت.برمي‌گيرد
بگسترند دورن‌خانوارها تا را حرفه اين كشور ، مختلف نقاط در خانوارها
كه‌در سازند ، برخوردار قابليتهايي و تنوع از را كشور نساجي توليدات و
حدود 100 سالانه كه مي‌شود گفته.ندارد نظير ديگري ، صنعت هيچ مورد
كشور مختلف مناطق در خانگي كارگاههاي در تنها پارچه انواع ميليون‌متر
توليد يزد ، و اصفهان فارس ، بلوچستان ، و سيستان دركردستان ، جمله از و
.مي‌شود
روبه‌رو ملي فراگير صنعت يك با نساجي درباره بحث در ترتيب اين به
و كيفي توسعه مسير در كه نيز مشكلاتي و مسايل جهت همين به و هستيم
توجه مورد بعد ، به اين از بايد دارد وجود كشور نساجي محصولات كمي
.گيرد قرار
مسايلي با كشور نساجي صنعت حاضر حال ظرفيتهادر از ناكافي استفاده
گفته به.مي‌آورد وارد بسياري صدمه بخش اين توليد به كه است روبه‌رو
ظرفيت كل از نساجي ، صنايع انجمن دبير تهراني ، بصيري جمشيد مهندس
سال در متر ميليارد ازيك فراتر كه كشور نساجي واحدهاي شده نصب اسمي
.است شده توليد متر ميليون از 400 كمتر گذشته سال است ،
در مطمئن‌تري ارقام كنيم ، نگاه انجمن عضو واحدهاي ظرفيت به اگر
برابر ظرفيتي انجمن عضو بافندگان حاضر حال در.داشت خواهيم اختيار
كمتر سال 1374 در آنها توليد كل اما دارند ، دراختيار متر ميليون 800
توليدي واحدهاي دوره اين در ديگر به‌معناي.است بوده متر ميليون 340
.خودكارمي‌كرده‌اند اسمي ظرفيت درصد با 45 تنها
گذشته سال در كه بطوري دارد ، وجود مشابهي وضعيت نيز ريسندگي بخش در
تن هزار از 180 انجمن عضو ريسندگان اوليه ، مواد نسبي وفور باوجود
شامل 60 كه گرفته‌اند بهره تن هزار حد 117 در تنها اسمي‌خود ، ظرفيت
.آنهامي‌شود اسمي ظرفيت درصد
وضعيتي به را صنعت اين توليد افت اصلي دلايل نساجي صنايع انجمن دبير
يادآور مثال براي و مي‌داند مربوط دارد ، جريان مختلف دربخشهاي كه
گرفته ، زيادي وسعت اخير سالهاي در كه ماشيني ، فرش درصنعت كه مي‌شود
حال دارد ، وجود شده نصب ظرفيت مترمربع حدود 50ميليون توليد براي
فراتر تن ميليون يا 27 از 26 توليدسالانه ميزان حاضر حال در آنكه
.نمي‌رود
صنعت بصيري ، مهندس گفته به.است بدتر نيز اين از وضع پتو ، صنعت در
عملا كه حالي در دارد ، را پتو تخته ميليون سالانه 16 توليد قابليت پتو
زيربخشها و شاخه‌ها وضعيت.نمي‌كند توليد پتو ميليون‌تخته از 6 بيش
در تافتينگ موكت صنعت مثلااست گاه‌اسفناك‌تر و مشابه بيش و كم نيز ،
نمدي موكت صنعت و سرپاست آن تولد تنها 5درصد و است شدن متوقف حال
.مي‌كشد را آخر نفسهاي دارد
اگر كنيد تصوردارد صنعت بسياري از نشان مثالها اين كه مي‌گويد وي
تا كند ، كار خود ظرفيت درصد يا 80 با 100 مي‌توانست كشور صنعت‌نساجي
به رشته اين در بزرگتري جمعيت چه و مي‌آمد دست به بيشتري حدمحصول چه
!گرفته‌مي‌شدند كار
برنامه در كه مي‌گويد نساجي ، صنايع انجمن دبير بحران بروز اصلي دلايل
سياستگزاران جاري ، برنامه همين در وهمچنين اسلامي جمهوري عمران اول
آن اثرات خوشبختانه كه توجه‌داشته‌اند زيربنايي بخشهاي توسعه بر بيشتر
توسعه به حد از توجه‌بيش اين اما.است نمايان كشور ، جاي هر در نيز
به.داشته‌است نگاه بركنار اولويت دايره از را متوسط صنايع زيربنايي ،
بحراني وضعيتي با متوسط صنايع بيشتر اكنون كه است علت همين
بالابودن توليدي ، محصولات ماندن نافروش نقدينگي ، كمبود.مواجه‌شده‌اند
خطوط نوسازي امكان عدم صادرات ، توسعه در توفيق عدم تمام‌شده ، قيمت
بروز به كه هستند عواملي همه فرسوده ، آلات ماشين وجايگزيني توليدي
.دامن‌زده‌اند بحران اين
هم به زنجيري صورت به مشكلات اين تمامي كه مي‌گويد بصيري مهندس
نشان يكسو از مي‌ماند ، نافروش توليدي محصول وقتي مثلا.دارند پيوند
كار در توفيق عدم ديگر سوي از و كنندگان مصرف قدرت‌خريد كاهش دهنده
مردم خريد قدرت با توليد قيمت داخل ، در كه متوجهميشويماست صادرات
تامين هزينه سواي.بالاست متعدد دلايل به تمام‌شده قيمت.ندارد تناسب
كه دارد وجود ديگر هزينه‌هاي ماشين‌آلات ، استهلاك هزينه و اوليه مواد
كارخانه مي‌شود ، كم ميزان‌توليد وقتي نمونه عنوان به.ناپذيرند اجتناب
كه است طبيعي.ندارد را خود كارگران از گروهي گذاشتن كنار براي مجوزي
شده تمام قيمت افزايش موجب توليد ، با كارگر تعداد برابري عدم
.مي‌شود چشم‌گيري به‌ميزان
اضافه به ندارند كافي كار كه كارگراني گروه به حقوق اضافه پرداخت
.مي‌شود كارخانه سربار غيره ، و غيرنقدي كمكهاي تغذيه ، هزينه مزايا ،
پرداخت و مي‌كشد نشان و خط مرتب اجتماعي تامين سازمان اينها ، كنار در
.نيست تعطيل‌بردار بيمه حق
هزينه‌هاي.مي‌كنند پي‌گيري را خود مطالبات همينطور نيز ديگر سازمانهاي
مي‌رسد جايي به شده تمام قيمت نهايت در و مي‌رود بالاتر روز هر جانبي
.است كنندگان مصرف پذيرش نه‌قابل و كارگاه صاحب نه‌خواست كه
مهندس.مي‌زند دامن مشكل اين بر نيز نهادها ساير تقاضاي مورد عوارض
سهم درصد دو شهرداريها ، سهم درصد يك مانند عوارضي كه مي‌گويد بصيري
تربيت هزار در يك تحقيقات ، هزينه كمك هزار در دو پرورش ، و آموزش
از جنس وقتي كه طوري به مي‌كند اضافه توليد هزينه بر همه بدني ،
كمتري قيمت آن خارجي مشابه مي‌كنيم‌كه مشاهده مي‌آيد ، بيرون كارخانه
توليدات با رقابت دركار توفيقي به مي‌توان چگونه وضعيت اين در.دارد
!بست دل خارجي
مشكل حل راههاي از يكي مسلما!كرد بايد چه صادرات توسعه براي
قيمت وقتي اما.آنهاست به‌صادرات توجه توليدي ، محصولات ماندن نافروش
براي نيز مجالي مي‌گيرد ، طبعا قرار خارجي مشابه انواع از فراتر توليد
.نمي‌ماند باقي صادرات توسعه
نساجي بخش توليدي كالاي صادرات توسعه براي كه مي‌گويد بصيري مهندس
كه است روشن كاملا.آيد وجود به صنعت اين مسايل به نگرش در بايدتحولي
صادر جهان بازارهاي به كمتر قيمتي با را خود اجناس كشورهاي‌ديگر
هميشه ايران بازار در ژاپن ساخت عكاسي يك‌دوربين مثال براي.مي‌كنند
موضوع ايناست ژاپن داخلي بازار دستگاه‌در همان فروش نرخ از پايين‌تر
تهران بازار در كشور اين توليدات‌نساجي و مي‌كند صدق هم تركيه مورد در
.است تركيه‌پايين‌تر داخل در آنها فروش قيمت از زيادي ميزان به هم
كه مي‌گيرند كار به را ترفندهايي كشورها اين كه مي‌شويم متوجه
برخوردار بالايي رقابت قدرت از قيمت حيث از سايركشورها در توليداتشان
براي سوبسيد پرداخت صادرات ، توسعه مناسببراي راههاي از يكي.شوند
.مي‌شود اعمال كشورها ، بيشتراين در كه است صادراتي توليدات
نظر در وسيعي امكانات و جوايز بايد صادرات توسعه براي بنابراين
مشابه صادرات براي انگيزه‌اي يا تشويق نه‌تنها ايران امادرشود گرفته
به سخت‌گيرانه‌تري مقررات و قوانين روز بلكه‌هر ندارد ، وجود كشورها اين
مركزي بانك.مي‌كند پشيمان كارخود از را كننده صادر كه مي‌آيد در اجرا
تفسير ديگري به‌گونه را آن بازرگاني وزارت مي‌كند ، صادر بخشنامه يك
مي‌كوشندمقررات مسئول نهادهاي انگار كه مي‌آيد پديد گمان اين و مي‌كند
.بكشانند سويي و سمت به كدام هر را
از استفاده چكونگي شدن مشخص نساجي ، صنايع انجمن دبير عقيده به
و ايجاد ضوابط بين‌المللي ، نمايشگاههاي در شركت براي امكانات‌ارزي
خارجي تجارت به مربوط سياستهاي تثبيت روابطبازرگاني ، از بهره‌برداري
صادرات توسعه زمينه در مي‌توان كه است حداقل‌كارهايي مشخص ، مدت براي
.داد انجام
براي.دارد وجود كشور نساجي صنعت راه سر در ديگري مسايل البته
هر.است شده خطرناكي كار روزها اين بانكي اعتبارات از نمونه‌استفاده
به كه مي‌كند تحميل و تنظيم را قراردادي خود ونظر ميل مطابق بانك
اثر قراردادها روي مي‌تواند هرزماني در ارز نرخ نوسانات آن موجب
كند باز اعتبار ميليون‌دلار براي 500 امروز كسي اگر نتيجه در.بگذارد
سال نيست‌يك معلوم شود ، تامين يوزانس صورت به مي‌تواند آن از نيمي كه
ريالي اعتبارات اخذ.كرد خواهد تسويه نرخي چه با را آن بانك ديگر ،
با.روبه‌روست زيادي مشكلات با خود نيز نقدينگي مشكل از براي‌كاستن
سقف شده ، بيشتر صنعتي واحدهااي ريالي ميزان‌نيازهاي كه وجودي
.است شده محدودتر شدت بانكي‌به سيستم اعطايي اعتبارات
مشكلات به توجه با كه است امروزبديهي ضرورتهاي و توليد كيفيت
كشش عدم به توجه با وهمچنين دارد رو پيش در صنعت كه ارزي و ريالي
.است شده دچاردردسر نيز كشور نساجي توليدات كيفيت داخلي ، بازار
كه‌به ندارد قرار صنايع صاحبان اختيار در كافي عملي و مالي امكانات
و آلات ماشين تعويض.كنند اقدام توليد كيفيت بهبود به موثري صورت
ترتيب اين به.نيست مقدور آساني به پيشرفته ازتكنولوژي استفاده
شدن مشكلتر هم و داخلي بازار ركود هم‌موجب توليد كيفيت بودن پايين
.مي‌شود صادرات كار
كيفيت ارتقاي براي نساجي صنايع صاحبان كه فعاليتهايي زمينه در
كه مي‌گويد نساجي انجمن دبير داده‌اند ، خودانجام توليدات
جمهوري عمران اول برنامه سالهاي‌نخست در شده انجام سرمايه‌گذاريهاي
با را خود فرسوده آلات بتوانندماشين صنايع از برخي كه شد موجب اسلامي
از برخي در كيفيت‌توليد حاضر حال در.كنند جايگزين مدرنتري انواع
بهتر محصولات ، نشانه اين از خارجي بازارهاي استقبال و بالاست واحدها
.آنهاست كيفيت بودن
براي دلار ميليون اخيرا 100 صنايع وزارت كه داشت توجه بايد
كه وجودي با شود ، عملي اگر كه داده اختصاص نساجي كارخانه‌هاي نوسازي
مختلف واحدهاي ارتقاي فعاليت در بهبود موجب است ، اما پاييني رقم
فعلي شرايط در كه مي‌كند تاكيد بصيري اين‌مهندس وجود با.بود خواهد
كيفيت ، بهبود براي كه نمي‌دهد اجازه اقتصادي‌كشور ، سياستهاي سوي و سمت
اعتبار از استفاده طريق از اين‌برنامه اجراي.گيرد صورت اساسي كاري
فرسوده آلات ماشن براي‌جايگزيني كه واحدهايي و نيست عملي هم يوزانس
بپردازند كلاني شدندمابه‌التفاوت ناچار گشودند ، اعتبار شكل اين به خود
.بود صنعت كل براي بدي بسيار تجربه كه
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام