چهارم ، شماره 1042 آگوست 1996 ، سال مرداد 1375 ، 14 چهارشنبه 24
منطقه در ثبات تحكيم روز يادداشت
جمهوري و تركيه ميان اقتصادي - سياسي توافقهاي و مذاكرات اهميت
هيات و همسايه نخست‌وزير اربكان نجم‌الدين اخير سفر در كه ايران اسلامي
جنبه دو يا يك از بيش در آمد ، دست به تهران در وي همراه نفره 250
گاز مكعب متر ميليارد فروش 190 قرارداد امضاي اقتصادي ، نظر از.است
دلار ، ميليارد جمعا 20 ارزش به سال مدت 22 در تركيه به ايران
منطقه كشور دو ميان اخير سالهاي تمام در كه است قراردادي بزرگترين
و شگفتي اصلي بخش كه است حجم همين.است شده منعقد اقتصادي حوزه در
.است برانگيخته را مطبوعاتي يا دولتي از اعم متفاوت‌جهاني واكنشهاي
براي كيلومتري حدود 2000 لوله يك‌خط احداث استراتژيك ، نظر از
ژرفي علائق و وابستگيها تركيه و ايران ميان طبيعي ، گاز انتقال
سده آغازين دهه‌هاي سراسر در را كشور دو سرنوشت كه مي‌كند برقرار
آنكارا ، و تهران كه مي‌دهد نشان اين.مي‌زند گره هم به بيست‌ويكم
بزرگ قدرت دو روابط در اخلال از برخاسته غبارهاي وراي از هوشمندانه
در ثبات تحكيم و دوجانبه همكاري در را خود درازمدت منافع منطقه‌اي ،
.مي‌گيرند پي و يافته جهان استراتژيك نقاط حساسترين از يكي
وژئوپوليتيك حساس زمينه در قراردادبويژه اين امضاي علاوه ، به
كه است آن نشانگر خود نوبه به بزرگ ، مقياسي در آنهم سوخت انتقال
آن از و يافته اطمينان مدت ميان در يكديگر سياسي ثبات به كشور هردو
است اين واقعيتزدهاند گره آن به نيز را خود ثبات و پيشرفت مهمتر ،
چند يا دو اعتماد فقدان و سياسي بي‌ثباتي اخير دهه‌هاي سراسر در كه
منطقه سراسر در دست اين از قراردادهايي انعقاد مانع مهمترين جانبه
مناطق كندترين از يكي به را خاورميانه عارضه ، همين و شده خاورميانه
.است ساخته مبدل سياه آفريقاي از بعد اقتصادي رشد در جهان اقتصادي
كشور دو ميان منطقه‌اي درازمدت همكاري از مستحكمي شالوده پي‌ريزي
منطقه ، كل براي سرمشقي مثابه به مي‌تواند جنبه اين از همسايه ، مسلمان
و ايران ميان نفت و گاز خطوط احداث دراين‌صورت ، .شود واقع الگو
خطوط نيز و قفقاز ايران‌و و ميانه آسياي و ايران هند ، و پاكستان
رشد روند در آن درخور جايگاه به را خاورميانه نيرو ، و آب انتقال
.مي‌گرداند باز آسيا اقتصادي
در نشان‌دهنده‌دگرگوني تهران ، در صورت‌گرفته توافقهاي ديگر ، سوي از
اسلامي باجمهوري خود اقتصادي و سياسي به‌مناسبات آنكارا نگرش
مناسبات اخير ، دهه ظرف‌دو كه است اين ديگر واقعيت.هست نيز ايران
جريان صرف تجارت و منافع‌زودگذر از بستري بر طرف بازرگاني‌دو
روابط سطح در زيانبار سخت و نوسانات‌شديد عارضه ، همين و داشته
ساله انتقال 22 قرارداد.است ساخته گريزناپذير را دوجانبه اقتصادي
و منطقه‌اي وضعيت به آنكارا نگرش در دگرگوني لحاظ ، اين از گاز ،
روابط جاي به استراتژيك مناسبات تقويت جهت در را ايران اسلامي جمهوري
.مي‌سازد نمايان زودگذر ،
اخير ، مناسبات سالهاي طي استراتژيك‌بين‌المللي مناسبات در تحول
نگذاشته خودبركنار ژرف نوسانات از نيز خاورميانه‌را منطقه سياسي
اقتصادي تحريم و ساختاراقتصادي انهدام تجربه درسايه اكنون ، .است
روشني به آنكارا مي‌كند ، سپري را خود سال ششمين كه دهشتبارعراق
منافع از حفاظت پايه بر مستقل خارجي سياست يك اتخاذ كه است دريافته
در كه كند جلوگيري خساراتي بروز از مي‌تواند حد چه تا امنيتي ، - ملي
.است شده تمام تركيه براي دلار ميلياردها عراق ، تحريم مورد
به‌ايران ، تركيه نخست‌وزير سفر همزمان‌با كه است چارچوب همين در
كاخ برخلاف‌هشدارهاي تا شد بغداد عازم كشورنيز اين دادگستري وزير
.بينديشد بغدادچاره‌اي با بازرگاني برقراري‌مناسبات براي سفيد ،
سياست‌هاي با ومتضاد مخالف كاملا مسيري در تحركات‌تركيه اين
بزرگترين داراي كه‌تركيه مي‌گيرد صورت حالي در درمنطقه ، پنتاگون
سردگوش جنگ دوره در و شمالي‌است آتلانتيك پيمان درسازمان ارتش
اكنون گوش ، اين كه مي‌نمايد چنين.بود گرفته لقب ناتو بزرگ
.است گرفته شنيدن را ديگر نغمه‌هايي
در گام‌برداشتن و سفيد كاخ هشدارهاي‌پياپي به آنكارا بي‌اعتنايي
مسلمان‌خود همسايگان با هرچه‌استراتژيك‌تر پيوندهايي برقراري مسير
اين خارجي سياست در مهمي دگرگوني از جنوبي ، گرچه و شرقي مرزهاي در
- سياسي مناسبات كل در ژرفتري تغييرات مبين اما مي‌دهد ، خبر كشور
.است ديگري جهان امروز ، جهان.است جهان اقتصادي
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام