چهارم ، شماره 1049 آگوست 1996 ، سال شهريور 1375 ، 22 پنجشنبه 1
است اين‌رنج از آن‌رونق
ايران فرش بين‌المللي نمايشگاه پنجمين برگزاري بهانه به
...فرانكفورت‌آمده‌اند از مونيخ‌آمده‌اند ، از آمده‌اند ، هامبورگ از
.مي‌گويم را آلمان دستباف‌در فرش ايراني اتحاديه‌بازرگانان اعضاي
دعوت را روزنامه‌ها اقتصادي دبيران كه است نشده خشك تنشان عرق هنوز
اين اعضاي زبان از و آيند هم گرد آزادي بزرگ هتل در تا كرده‌اند
به.كنند بازگو را دستباف فرش صادرات و توليد مشكلات و موانع اتحاديه
در دهرم روستاي مثلا تا هامبورگ از فاصله فرسنگ فرسنگها مي‌رسد ، نظر
توليد مشكلات شده ياد بازرگانان ندهد اجازه فيروزكوه دره‌هاي اعماق
.مي‌ماند شوخي به بيشتر اين و بشناسند بايد ، كه آنطور را فرش
ايران در كه نمي‌كند فرق - دستباف فرش بازرگانان كارشناسان ، گفته به
دلار قيمت افزايش دليل به -..يا كانادا در يا آلمان در يا هستند
بهاي به را بافندگان دسترنج گذشته سالهاي در كشورمان پول به نسبت
.كردند عرضه خارج بازارهاي در ارزان
از جدا مقوله دو ايران دستباف فرش صادرات و توليد كه است اين واقعيت
دسترنج از و كشورمان دورافتاده روستاهاي در عمدتا فرش توليد.همند
اما و مي‌شود حاصل كهنسال و خردسال و مرد و زن و دختر هزار هزاران
و دفتر و دارند فراوان مالي سرمايه كه بازرگاناني توسط صادرات ،
.خارج و داخل در دستكي
را درروستاها كاروتوليد دستباف ، صادرات‌فرش بدون است ، اين دردآور
سود كه‌توليدكنندگان شرايطي با منتهي آن بايدراه و مي‌كند كساد
بزرگ نمايشگاه پنجمين است ، برگزاري اميدشود باز راببرند ، واقعي
.شود حل مشكل تا بيابد راهي بتواند ايران فرش
رقباي كه است داده روي (شرايطي)هستاري در ايران فرش صادرات كاهش
.داشته‌اند جهاني بازارهاي در خود سهم براي‌افزايش مضاعفي تلاش ايران
نيز و فرش جهاني بازار به توجه كه باورند اين بر فرش صادركنندگان
اقتصاد در كه شايسته‌اي جايگاه دليل به فرش صادرات و توليد موانع رفع
.است ضروري دارد ، كشور
بدون سمت‌اقتصاد به خيزش اخير سالهاي در ايران چون ديگر ، سوي از
صادرات سالم‌سازي به توجه است ، كرده آغاز را نفتي درآمدهاي به اتكا
ساليان در و دارد جهاني شهرت كه ايران فرش ويژه به غيرنفتي كالاهاي
.مي‌نمايد حياتي شده ، ايراني هنر شدن پرآوازه موجب متمادي
فرش صادرات اوضاع وقتي:مي‌گويد فرش صادركننده -عابدي فريدون.
دچار سريعا كه هستند فرش توليدكننده روستائيان همين مي‌شود ، غيرعادي
ديدگان زيان اصلي‌ترين فرش‌باف ، روستائيان عبارتي به و مي‌شوند خسارت
.فرش‌اند غيرشفاف بازار
در ويژه‌اي جايگاه حاضر حال در ملي‌فرش اقتصاد در فرش جايگاه
سوم يك بر بالغ رسمي آمارهاي براساسدارد كشور اقتصادي ساختار
.دارد اختصاص فرش به كشور غيرنفتي صادرات از حاصل درآمدهاي
نكته به‌اين است كافي ايران اقتصاد در فرش اهميت دادن نشان براي
ابريشمي و پشمي دستباف فرش مترمربع ميليونها ساليانه كه شود اشاره
در ايراني فرش برتر كيفيت و ممتاز موقعيت.مي‌شود صادر خارج به
در فرش بافت كه كشورهايي از تعدادي كه است شده موجب گذشته سالهاي
از كپي‌برداري به است ، نبوده صرفه به مقرون تجاري مقياس به آنها
.كنند اقدام ايراني فرش اصيل نقشه‌هاي و طرح‌ها
مهم‌ترين‌جنبه‌هاي:مي‌گويد سازندگي جهاد وزير -فروزش غلامرضا.
به كمك و ارز اشتغال‌زايي ، تحصيل در مي‌توان را دستباف فرش اقتصادي
.دانست روستا اقتصاد بهبود
بيشتر آن ، بالاي شده تمام قيمت و كاربري و مرغوبيت علت به دستباف فرش
بسيار داخلي بازار به نسبت آن صادراتي بازار و داشته خارجي مصرف
منجربه آن صادراتي بازار در ركود هرگونه بنابرايناست گسترده‌تر
با.مي‌گردد فرش صنعت شاغلين از بسياري ميان در درآمد كاهش و بيكاري
و رفاه افزايش بر مثبتي اثر فرش صادراتي بازارهاي گسترش استدلال اين
از يكي فرش صنعت و داشت خواهد روستائيان سرانه درآمد رفتن بالا
.است روستايي توسعه ابزارهاي
از يكي اشتغال ايجاد اقتصاد ، كنوني شرايط اشتغال‌در و فرش
از يكي دستباف فرش صنعتميشود محسوب دولت سياستهاي مهم محورهاي
از استفاده با و اندك سرمايه‌گذاري هزينه با كه است كاربري صنايع
در ملاحظه‌اي قابل اشتغال‌زايي موجب خانگي كارگاههاي در ساده تجهيزات
مشاغل و فعاليت‌ها قالي‌بافي ، بر علاوه صنعت اين.مي‌شود كشور اقتصاد
را صنعت اين اشتغال‌زايي نرخ كه برمي‌گيرد در نيز را ديگري جانبي
رنگ نخ‌تاب ، نخ‌ريس ، به مي‌توان جانبي مشاغل جمله از.مي‌دهد افزايش
.كرد اشاره تاجر و دلال صادركننده ، گره‌زن ، چله‌كش ، طراح ، رنگرز ، فروش ،
.مي‌شود شغل حدود 26 فرش صنعت جانبي مشاغل
دهه‌هاي درطي دستباف فرش صنعت در شاغل انساني نيروي برآوردها ، طبق
و نبوده روندثابت آن هرچند -است داشته فزاينده روندي اخير
سال 1338 در گفته‌مي‌شود.مي‌شود مشاهده دوره‌ها برخي در نوساناتي
به 4/1 شمارشان سال 1369 در بودند نفر هزار صنعت 515 اين در شاغلان
.است رسيده نفر ميليون
حاضر درحال فرش مركزي اتحاديه مديرعامل-بختياري‌فر گفته‌كرمعلي به
سالانه 6 كه به‌كارند مشغول كشور در روستايي فرش‌باف ميليون 5/1
شامل -نفر ميليون رسمي 12 آمارهاي طبق و مي‌بافند فرش مترمربع ميليون
.دارند فعاليت فرش صادرات و عرضه توليد ، در -خانواده‌هايشان
ايران فرش سنتي بازارهاي ايران‌عمده‌ترين فرش رقباي و مشتريان
بازار جهاني ، واردات كل از سهم درصد با 63 اروپا:از است عبارت
.درصد با 1/2 كانادا و سهم درصد با 5 سوئيس
حال درعين.است صادراتي سهم بالاترين داراي ايران بازارها ، اين در
حساب به فرش بازارهاي‌مهم جمله از كه ژاپن و امريكا بازارهاي در
حدود 20 ژاپن و امريكا بازارهاي.است اندك ايراني فرش سهم مي‌روند ،
بازار دردادهاند اختصاص خود به را فرش جهاني صادرات كل از درصد
ناچيز ايراني فرش سهم ايران ، عليه ناعادلانه تحريم‌هاي سبب به امريكا
براي غيرتعرفه‌اي اقدامات و مقداري محدوديت‌هاي ژاپن بازار در.است
و است درصد يك حدود واردات براي تعرفه نرخ و ندارد وجود فرش واردات
.است چين بازار اين در ايران عمده رقيب
به صادركننده‌فرش عمده‌ترين فرش ، ايران صادركنندگان گفته به
از پس تركيه و پاكستان چين ، نپال ، كشورهاي‌هندوستان ، و اروپاست
و داراست را اول مقام هندوستان آمريكا ، بازار دردارند قرار ايران
چين از پس ايران نيز ژاپن بازار دردارد قرار هفدهم مقام در ايران
داراي سوئيس بازار در ايرانميرود شمار به فرش صادركننده بزرگترين
و تركيه پاكستان ، هندوستان ، نپال ، كشورهاي ايران ، از بعد و اول مقام
.دارند قرار افغانستان
بدين.ايران‌است فرش چراي و سيطره‌بي‌چون در نيز كانادا بازار
البته.دارد فرش بازارهاي‌جهاني در را سهم ايران‌بزرگترين ترتيب
دلايلي به اخير سالهاي طي هند چين ، نپال ، نظير كشورها برخي
كه نپال.دهند افزايش را جهاني بازار در فرش صادرات سهم توانسته‌اند
توانست سال 1992 در است ، نداشته صادرات بازار در سهمي سال 1985 در
سال در نيز چين.كند تصاحب را صادرات بازار سهم از درصد حدود 1/12
.است داده تخصيص خود به را صادرات بازار از درصد حدود 5/16 1992
سهم توانايي‌تصاحب بالقوه كه وجوددارند كشورهايي ترتيب بدين
.هستند دارا جهاني دربازارهاي را ايران
طي در كشور فرش موجود ، صادرات آمارهاي فرش‌براساس صادرات آئينه
و بوده صادرات‌غيرنفتي كل در سهم داراي‌بيشترين تا 72 سالهاي 70
سال 1374 در اما.است فراتررفته نيز توسعه اول اهداف‌برنامه از
نسبت اين كه بود دلار ميليون معادل 968 دستباف فرش صادرات ارزش نيز
اكثر.مي‌دهد نشان كاهش درصد حدود 40 سال 1373 صادرات ميزان به
.بودند و 3 درجه 2 سال ، اين صادراتي فرشهاي
باره اين در ايران دستي سازمان‌صنايع مديرعامل -اروري حسين.
زده لطمه ايران فرش ظريف صنعت هنر ، به فرشها قبيل اين صدور:مي‌گويد
حال عين در و يابد رواج پايين كيفيت با فرش توليد كه است شده باعث و
شده باعث را جهاني بازارهاي در ايران فرش شهرت به شدن وارد خدشه
.است
هنگام مي‌تواند مسافر هر:مي‌گويد فرش صادركننده صادق‌نيا داريوش.
صادركنندگان اما ;باشد داشته همراه فرش مترمربع تا 3 كشور از خروج
.كنند عمل ديگر گونه‌اي به بايد فرش عمده
به ماه در 6 و بدهد ارزي پيمان بايد كننده‌فرش صادر هر:مي‌گويد او
.بفروشد بانكي نظام به را صادرات از حاصل ارز و كند عمل تعهد اين
و قيمت‌گذاري ميزان به و مي‌شوند قيمت‌گذاري تعرفه‌هايي اساس بر فرشها
تخفيف 30 يك دولت البته.مي‌دهد ارزي تعهد ارز ، با آن معادل‌سازي
.است داده فرش صادركنندگان براي را درصدي
از فرش برنرخ‌گذاري علاوه:مي‌گويد دستي‌نيز صنايع سازمان مديرعامل
فرش‌درجه صادرات كاهش كه‌موجب گمرك ارزيابان وسخت‌گيري دولت سوي
كاهش اصلي پارسال‌دليل اوايل در دولت سياستهاي‌ارزي اتخاذ شد ، يك
تثبيت به سياستها اين اعمال و اتخاذ اگرچه البته.بود فرش صادرات
جلوگيري كشور اقتصادي نابسامانيهاي سلسله يك از و شد منجر ارز نرخ
غيرنفتي كالاهاي از ديگر برخي صدور و فرش صادرات شد باعث ولي كرد ،
.يابد كاهش ديگر
صدور براي‌پيمان درصدي تخفيف 30 يك نيست‌كه انتظار:مي‌افزايد او
فرش واقعي قيمت است‌كه اين توقع بلكه شود ، صادركننده‌داده به فرش
جهاني وشاخصه شهرت كه آلمان بازارهامبورگ قيمت ارزش توجه‌به با
.شود تعيين دارد ، ايران فرش ويژه به و فرش زمينه در
تا را مقطعي‌مشكلات طور به گذشته سال دولت‌در درصدي تخفيف 30 البته
نرخ‌گذاري امسال نيمه‌دوم به ورود از قبل است ولي‌لازم ;كرد حل حدي
از فرش صادرات تا منطقي‌تربرگردد حالت به و شود فرش‌ترميم
.شود خارج كنوني نابساماني
بيش فرشهاي‌صادراتي از درصد حدود 50 مي‌گويندفروش فرش صادركنندگان
يعني كنوني شده زمان‌تعيين و مي‌كشد طول سال يك شايدتا و ماه از 9
ما براي كشور به ارز وبازگرداندن ارزي پيمان انجام ماه‌براي 6
.نيست كافي
افزايش يك‌سال به ماهه مدت 6 اين اگر:مي‌گويد صادق‌نيا داريوش.
ارز بازگشت زمان افزايش وبا شد خواهد رفع مشكل‌صادركنندگان يابد ،
و شد خواهند تشويق صادركنندگان نظام‌بانكي ، به فرش صادرات از حاصل
تقسيط ضمنا.برسانند فروش به بالاتر قيمت با را خود فرش مي‌توانند
.شود محسوب راه‌حلها ديگر از مي‌تواند ارزي تعهد پرداخت
به‌بازرگانان زماني هامبورگ بازار فرش‌در خريداران:مي‌افزايد او
و است به‌اتمام رو آنها ارزي تعهد كه‌زمان مي‌كنند مراجعه
با را فرش مجبورند ارزي‌خود پيمان انجام براي صادركنندگان‌ايراني
موجب همين.كنند عرضه واقعي قيمت ارزانتراز نيز و بالا تخفيف‌هاي
.است فرش‌شده جهاني بازار در فرش‌ايران جايگاه افت
و است الزامي صادرات‌فرش مقررات در است‌بازنگري لازم بازنگري
منابع‌ارزي دادن دست از بر شدعلاوه خواهد باعث درتصميم‌گيري تعلل
با بنگلادش و پاكستان ، تركيه نپال ، هند ، كشورهاي‌چين ، توجهي ، قابل
نقشه‌هاي از تقليد و پايين قيمت و كيفيت با جايگزين ارائه‌فرش‌هاي
هر دوم نيمه حال هر به.سازند خود آن از را ايران فرش بازار ايراني
براي را خود رقيب كشورهاي است‌و جهاني بازارهاي به فرش عرضه زمان سال
با دولت.كرده‌اند آماده مقداري نظر از ايران فرش بازارهاي گرفتن
از فرش قيمت‌گذاري پيرامون درست سياستهاي اتخاذ و جدي برنامه‌ريزيهاي
در را عمل ابتكار كه است دولت اينكند جلوگيري مي‌تواند اقدام اين
.است آن مويد نيز گذشته و دارد دست
فرش ، رقباي‌خارجي شمار افزايش جهاني‌شامل بازار كنوني واقعيت‌هاي
به و فرش جهاني نزولي‌قيمت روند و ايراني طرح‌هاي‌فرش‌هاي از تقليد
را همه‌جانبه تحولي و دگرگوني تجارت‌جهاني ، ساختار در ويژه‌تغيير
طلب صادرات ومديريت مقررات و قوانين خدمات ، سازماندهي توليد ، در
.مي‌كند
هاي ازرقابت جلوگيري منظور به شركت‌هاي‌صادراتي در جديد سازماندهي
تنوع خصوصا و ايراني ، سرمايه‌گذاري بين‌صادركنندگان ناسالم
جنوبشرقي ، آسياي در جديد ايجادبازارهاي و صادراتي بازارهاي
و اوليه مواد كيفيت در كنترل خاورميانه ، كشورهاي و آمريكا اروپا ،
هزينه كاهش در علمي و دقيق بررسي و بازاريابي نوين فرشهاي اصالت حفظ
در ايران فرش جايگاه و موقعيت به مي‌تواند صادراتي فرشهاي شده تمام
.كند كمك جهاني بازار
سابقه صدسال چهار و توليد سابقه سال هزار از بيش كه كشوري براي
و استوار زيربنايي تاكنون كه است انتظار از دور دارد ، فرش صادرات
.باشد نياورده وجود به آن جنبي صنايع و صنعت اين براي خوداتكاء
تغذيه كه است پيوندهايي وابستگي عدم فرش صنعت در خوداتكايي از منظور
رنگها و نخها انواع ويژه به و هستند توليد فرايند در صنعت اين كننده
.هستند برخوردار خاصي اهميت از خصوص اين در
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام