چهارم ، شماره 1050 آگوست 1996 ، سال شهريور 1375 ، 24 شنبه 3
طرحهاي اجراي در تنگناها و كاميابيها
عمراني
سال 1374 در عمراني پروژه همزمان 6000 اجراي گزارش
است الزامي عمراني‌تازه طرحهاي شروع براي جدي محدوديت اعمال
آب منابع بخش سال 1374در در كشور عمراني مهم طرحهاي از نيمي
است بوده
و مشهود همگان بر اخير سالهاي طي ما كشور در سازندگي پرشتاب حركت
به كشور از گوشه‌اي در پروژه‌اي يا و طرح كه نيست روزي است مشخص
.نشود آغاز تازه‌اي عمراني عمليات يا و نرسد بهره‌برداري
مشكلاتي با كشور پيشرفت‌سريع و سازندگي به شديد ميل كه است بديهي
علت به پروژه‌ها اجراي مدت شدن طولاني جمله از است بوده توام نيز
به منجر كه اجرا دست در طرحهاي حد از بيش تعدد يا و اعتبارات كمبود
.است شده طرح هر براي لازم اعتبارات ناكافي تخصيص
ملي عمراني نظارتي‌پروژه‌هاي گزارش ديباچه مي‌خوانيد ، پي در كه مطلبي
شده منتشر بودجه و برنامه سازمان فني توسطمعاونت تازگي به كه است
سال 1374 در ملي عمراني طرحهاي وضعيت كلي تصوير ديباچه اين در.است
هم و شده بيان عمراني ضعف‌عمليات و قوت نقاط هم و ارائه
.است شده ارائه مشكلات رفع براي پيشنهادهايي
بر مشتمل ملي عمراني طرح تعداد 1427 سال 1374 عمراني‌در طرحهاي
بوده اجرا دردست مصوب اعتبارات از استفاده با عمراني پروژه 6062
و برنامه سازمان و اجرائي‌مربوطه دستگاه بين آنها اجراي براي و
منظور اين براي.است شده مبادله عمراني عمليات شرح موافقتنامه بودجه
اختصاصي درامدهاي عمومي ، درامد منابع از اعتبار ريال ميليارد 14952
براي نياز مورد اعتبار كل.است يافته اختصاص بانكي تسهيلات و شركتها
برآورد ريال ميليارد هزار اجرا 4/116 دست در عمراني طرحهاي اجراي
درصد يعني 35 ريال ميليارد هزار حدود 9/40 سال 74 ، پايان تا كه شده
دريافت آينده سالهاي طي باقيمانده و شده دريافت مجريان توسط آن
.شد خواهد
را سال 74 اعتبارات از درصد كه 4/33 عمراني طرح مهم108 طرحهاي
آنها اعتبارات لحاظ بدين و شده اعلام مهم قانونگذار طرف از دارند ،
رفع و آنها كار پيشرفت جهت لازم مراقبت و يافته تخصيص كامل بطور
آب منابع فصل در مهم طرحهاي نصف از بيش.است آمده بعمل مشكلاتشان
آشاميدني آب و كشاورزي آب تامين و بزرگ سدهاي شامل و دارد قرار
و (برق و گاز نفت ، ) انرژي زمينه‌هاي در بيشتر ديگر مهم طرحهاي.مي‌شود
به مربوط (درصد معادل 2/9) مهم طرح مي‌شود100 اجرا ترابري و راه
مجري.دارد تعلق شهرها عمران فصل به آن نصف كه است ، اجتماعي امور
و ترابري و راه نفت ، نيرو ، وزارتخانه‌هاي مهم طرحهاي اكثر
بخود را اعتبار بيشترين كه سال 1374 مهم طرح دو.هستند جهادسازندگي
:از عبارتند داده‌اند ، اختصاص
تبريز پتروشيمي -
بندرعباس پالايشگاه احداث و مطالعه -
كارون 3 آبي نيروگاه -
نفت حفاري عمليات -
فشار تحت آبياري سيستم‌هاي -
گدارلندر آبي نيروگاه -
گاز و نفت ذخاير افزايش و اكتشاف -
ازبوكسيت آلومينا توليد واحد احداث و معدن تجهيز -
(فاز 1) جنوبي پارس گازي ميدان توسعه -
كرخه سد ساختمان -
سال 1374 ، طي كه مي‌دهد نشان بازديدها از حاصل اهداف‌نتيجه تحقق
محقق عمراني براي‌عمليات شده پيش‌بيني يكساله اهداف از درصد 3/68
پيشرفت درصد سال 1374 ، 7/52 پاياني براي‌مقطع ديگر جهت از.است شده
درصد في‌المجموع 47 كه بود ، شده پيش‌بيني عمراني عمليات كل در فيزيكي
.است شده حاصل پيشرفت
از درصد متوسط8/4 بطور درصد ، مالي 24 وزن با پروژه‌ها از درصد 16
درصد كه 7/20 عمراني ازپروژه‌هاي درصد و 30 افتاده جلو زمان‌بندي
رفته‌اند پيش زمان‌بندي با مطابق (مالي وزن) دارند را سال 74 اعتبارات
اختصاص خود به را اعتبارات از درصد كه 3/55 باقيمانده درصد و 54
.كرده‌اند حركت زمان‌بندي از عقبتر درصد حدود 13 داده‌اند ،
از عقبماندن و طرحها مناسب پيشرفت عدم براي مختلفي تاخيرعلل علل
اعتبار كمبود اجرائي دستگاههاي اكثر طرف از.است شده عنوان زمان‌بندي
دسته‌بندي علل ساير.است شده اعلام تاخير دليل عنوان به متفرقه ، ملل و
وظيفه كه است دستگاههائي خصوص در اجرايي دستگاه ضعف از حاكي شده
.زده‌اند دست نيز سازندگي كار به ولي است حاكميت بعد در آنها اصلي
يكي هم پروژه نياز مورد زمين تهيه مشكل مزبور دستگاههاي اكثر براي
نظير دستگاههايي خصوص در.است بوده كار ماندن عقب در اصلي عوامل از
طوري به بوده مشكل‌ساز پيمانكار ضعف ترابري ، و راه و پرورش و آموزش
پروژه‌هاي اجراي در تاخير علل از درصد و 9/12 ترتيب 3/14 به كه
.است شده داده نسبت عامل اين به آنها عمراني
نيروهاي وپشتيباني دفاع نيرو ، پزشكي ، آموزش و درمان بهداشت ، وزارت
كار مناسب پيشرفت عدم در را خاص علل بيشترين سازندگي جهاد و مسلح
ضعف مالي ، نارسائي متفرقه ، و خاص علل جمع‌بندي و بررسي در.داشته‌اند
به اجرائي دستگاه موقع به و قاطع تصميم‌گيري عدم و اجرائي عوامل
.مي‌شود مشاهده مشكلات غالب وجه عنوان
به سال 74 ازاعتبارات درصد كه 41 مي‌شود ملاحظه كلان بررسي يك در
از 75 بيشتر آنها فيزيكي پيشرفت شده‌كه داده اختصاص پروژه‌اي 1200
از25 كمتر پروژه گروههاي بين تساوي به اعتبارات وبقيه بوده درصد
.است شده تقسيم فيزيكي پيشرفت درصد تا 75 و 50 درصد تا 50 درصد ، 25
به اعتبارات دادن سوق براي كشور برنامه‌ريزي دستگاه اهتمام امر اين
.مي‌دهد نشان را اتمام به رو پروژه‌هاي سمت
پروژه‌هاي از درصد كه55 ديد مي‌توان ديگر زاويه‌اي اجرااز نحوه
روش به درصد و 20 پيماني -اماني درصد پيماني ، 25 روش به عمراني
فيزيكي پيشرفت وزني ميانگين كه درحالي‌است اين.مي‌شود اجرا اماني
.است درصد از 50 كمتر موارد ساير در و درصد اماني 67 پروژه‌هاي
عمدتا جديد عمليات و بوده بيشتر اماني كارهاي سابقه كه بدين‌معني
فوق اطلاعات هرچند.است شده انجام پيماني -اماني و پيماني به‌طريق
اجراي سپردن و دولت اماني فعاليتهاي كاستن در نسبي موفقيت نمايانگر
پروژه‌هاي زياد حجم به باتوجه لكن است ، پيمانكاران به جديد كارهاي
.شود اعمال آنها كردن كم در بيشتري سعي ضروريست اماني
نسبت و پروژه‌هاي‌عمراني آغاز و اتمام پروژه‌هاميزان اتمام و آغاز
به‌بهره‌برداري‌رسيدن پيش‌بيني براي شاخص‌بارزي آنها
كل از درصد بود 40 مقرر سال 1374 طياست شده انجام سرمايه‌گذاريهاي
تنها 9/17 عملا لكن يابد ، خاتمه اجرا دست در ملي عمراني پروژه‌هاي
پروژه‌ها خاتمه تحقق درصد ديگر به‌عبارت.رسيد اتمام به آنها درصد
براي اجرائي دستگاههاي تلاش علي‌رغم بنابراين.است بوده درصد 7/44
.است كمتر هم درصد از 50 موفقيت ميزان اجرا ، دردست عمليات كردن تمام
و بيشترين درصد با 139 نفت وزارت عمده اجرائي دستگاههاي ميان در
تحقق ميزان كمترين درصد با 7/12 مسلح نيروهاي پشتيباني و دفاع وزارت
.داشته‌اند را عمراني پروژه‌هاي خاتمه
روبه‌اتمام ، نارسايي عمليات درخاتمه ناكامي اصلي دلائل از يكي
اين.است پاياني سالهاي در آنها عمليات حجم مقايسه‌با در اعتبارات
حجم افزايش ديگري و اعتبار مطلق كمبود يكي.است جنبه دو داراي پديده
كمبود موجب برنامه ، مطابق اعتبار تامين علي‌رغم كه پروژه‌ها ، عمليات
.مي‌شود اعتبار
گزارش ، در مندرج اطلاعات ساير و مذكور مطالب به پيشنهادات‌باتوجه
پيشنهاد موجود ضعفهاي بردن ازبين و مثبت نكات تقويت براي زير موارد
نشستن به‌بار شاهد فعلي روند اصلاح با...انشاءا تا مي‌شود ،
سرزمين بيشتر هرچه عمران و توسعه و شده سرمايه‌گذاريهاي‌انجام
.باشيم ايران اسلامي جمهوري
از هركدام وظيفه معمولا.:اجرايي دستگاههاي وظايف -10
مربوطه آئين‌نامه‌هاي يا تشكيل‌آنها قانون در اجرايي دستگاههاي
به‌عهده را ساز و ساخت وظيفه دستگاهها از گروهي تنها.تصريح‌مي‌شود
اعمال جنبه بيشتر كه خود تخصصي خدمات به بايستي آنها بقيه و دارند
براي مرزي و حد مختلف به‌علل اخير سالهاي در.بپردازند دارد حاكميت
بدون دولتي دستگاههاي از بسياري و نشده ترسيم فعاليتها اينگونه
ديگر طرف از.شده‌اند وارد كار اين در سازندگي وظيفه داشتن
و سطح يك در هستند عمراني فعاليت داشتن به مجاز كه هم دستگاههايي
تجهيزات و انساني نيروي فاقد بعضا و نداشته قرار اجرائي توان
.هستند خود فعاليت سطح با متناسب
محدوددستگاههاي توان يا و تسلط ازعدم ناشي مشكلات بر غلبه براي
پيشنهاد آنست ، كيفيت آمدن پائين و كار در تاخير نتيجه‌آن كه مجري ،
:مي‌شود
وسازمانها ، وزارتخانه‌ها ماموريت وظايف‌و شرح به مراجعه با:الف
شود مشخص باشند عمراني‌داشته اعتبار مي‌توانند دستگاههايي‌كه فهرست
پاداركردن و عمراني تنظيم‌برنامه‌هاي‌عمليات به نسبت آن تابراساس
.شود اقدام اعتبارات
شده مختلف‌تقسيم به‌سطوح اجرايي ، ازنظرتوان سازنده ، دستگاههاي:ب
بودجه و برنامه سازمان.شود مشخص سطح هر به ارجاع‌كار ظرفيت و
واگذار آن به را كار از مناسبي حجم دستگاه ، هر ظرفيت باتوجه‌به
.كند
و درقوانين كه منزلتي و شان با سازنده‌مطابق اجرايي دستگاههاي:ج
كار ابزار و انساني‌متخصص نيروي به شده ، آنهافرض براي مقررات
.شوند موفق محوله وظايف انجام در تا شوند مناسبمجهز
انعقاد وازطريق پيماني روش به عمليات‌عمراني شود سعي كماكان:د
.شود انجام شده تشخيص‌صلاحيت پيمانكاران و بامشاوران قرارداد
عمراني ، شده مشخص اهداف تحقق براي:عمراني اعتبارات توزيع -20
پيش‌بيني پيشرفت ميزان با عمراني طرحهاي اعتبار سالانه توزيع بايستي
سازمان هماهنگي و دقت لزوم امر اين.باشد داشته مطابقت آنها شده
خاطرنشان را اسلامي شوراي مجلس و وزيران هيات بودجه ، و برنامه
.كوشيد آن ارتقاء جهت در بايستي كه مي‌سازد ،
اتمام و تكميل براي تلاش ادامه:نيمه‌تمام پروژه‌هاي تكميل -30
جدي محدوديت لازمست منظور اين براي.ضروريست نيمه‌تمام پروژه‌هاي
دقيق محاسبه از پس كه معني بدين.شود اعمال جديد كارهاي شروع براي
نيمه‌تمام پروژه‌هاي رساندن بهره‌برداري به براي موردنياز اعتبار ميزان
برنامه در فصل هر اعتبارات چنانچه ساله ، پنج برنامه سالهاي طول در
آغاز اعتبار ، مابه‌التفاوت تناسب به بود ، آن از بيشتر عمراني
.شود تصويب جديد پروژه‌هاي
اجرا دردست طرحهاي عمليات حجم افزايش كه آنجايي از:عمليات حجم -40
دارد ، كشور عمراني برنامه بر جديد طرحهاي شروع با مشابه تاثيري
موافقتنامه‌هاي در مندرج توافق مورد عمليات حجم اولا مي‌شود پيشنهاد
تطابق از و گرفته قرار تجديدنظر و بازنگري مورد عمراني عمليات شرح
براي لازم انضباط ثانيا.شود حاصل اطمينان موجود نيازهاي با آنها
آنها مطالعه بدون افزايش از و گشته برقرار شده تعيين احجام تثبيت
كارساز راه اين در مي‌تواند منعقده پيمانهاي ملاحظه.شود پرهيز جدا
.باشد
كه مي‌دهد نشان ملي طرحهاي اعتباري پراكندگي نحوه:تمركز عدم -50
يك از بيش يك هر سال 74 در طرحها از درصد آنكه 4/69 علي‌رغم
يك هر كه (درصد /9) طرح هنوز 131 است ، داشته اعتبار ريال ميليارد
.مي‌شود مبادله ملي به‌صورت و دارند اعتبار ريال ميليون از 100 كمتر
ولي نيست ، آن بودن ملي براي كافي دليل طرح اعتبار ميزان هرچند
تمركز عدم جهت در مي‌شود پيشنهاد لذا.باشد تاثيرگذار مي‌تواند
دسته آن مبادله و شده بازنگري ملي طرحهاي ماهيت در سال هر فعاليتها ،
مي‌شوند ، اجرا محلي عوامل توسط و داشته استاني عملكرد كه طرحهايي از
.شود واگذار استانها بودجه و برنامه سازمان به
مناسبي روش آنها از پشتيباني و مهم طرحهاي معرفي:مهم طرحهاي -60
تحكيم با مي‌شود پيشنهاد.است برنامه كليدي اهداف كردن محقق براي
ازجمله برنامه اهداف عمده به دستيابي مهم ، طرحهاي انتخاب ضوابط
.شود ميسر نيز اجتماعي و فرهنگي اهداف
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام