چهارم ، شماره 1050 آگوست 1996 ، سال شهريور 1375 ، 24 شنبه 3
فارسي زبان فرهنگ قلمرو در
شبه در ويژه به بسيار ، مردمان فرهنگي پيوند اصلي عامل فارسي زبان
است بوده ايران مردم با كوچك ، آسياي و هند قاره
زبان دور ، چندان نه گذشته‌اي تا فارسي زبان كه نيست پوشيده برهيچكس
ملت واحد پيكر ايران ، فلات گستره‌ي بر كه بود سرزمين‌هايي همه‌ي مردم
اصلي عامل فارسي زبان اين ، بر افزون.مي‌دادند تشكيل را ايران وكشور
كوچك ، آسياي و هند قاره شبه در ويژه به بسيار ، مردمان فرهنگي پيوند
.است بوده ايران مردم با
ملي وحدت پيكر بر تجزيه تيغ كه هنگامي از اخير ، سده‌ي دو طي اما
كه نيز فارسي زبان گرديد ، جدا تن اين از پاره‌هايي فرودآمدو ايران
به بود ، سرزمين‌ها اين مردمان ملي وحدت ونماد يگانگي همدلي ، زبان
با.بست بر رخت شده تجزيه مناطق بسياري از بتدريج استعمار ترفندهاي
مادر سرزمين پيرامون سرزمين‌هاي گستره‌ي بر تن ميليون‌ها هنوز همه ، اين
.مي‌گويند سخن فاسي زبان به ،(ايران)
در بيشتر و فارسي جهان فرهنگ درقلمرو كه انساني بزرگ گروه‌هاي اين
قزاقستان و قرقيزستان ازبكستان ، تاجيكستان ، افغانستان ، جمهوري‌هاي
و قومي فرهنگي ، تاريخي ، وابستگان نزديكترين از.دارند باش و بود
سرزمين‌هاي مردم بجز ميان ، اين در.مي‌شوند شمرده ايران بزرگ ملت ديني
ديگر دراست فارسي آنان رسمي زبان كه تاجيكستان و افغانستان
شامل را تن ميليون چندين كه زبانان فارسي شده ، ياد سرزمين‌هاي
برخوردار مادري زبان به آموزش امكانات هيچگونه از مي‌گردند ،
.نيستند
موردتجاوز افغانستان سرزمين كه سال 1358 افغانستان‌از -الف
بدنبال داخلي درگيري‌هاي تداوم نيز و گرفت قرار سابق شوروي اتحاد
سطح در ويژه به و مزبور كشور آموزشي تاسيسات روسها ، راندن بيرون
برخي در كه بطوري ديد ، آسيب بشدت حرفه‌اي ، و فني مدارس و دانشگاه
.است افتاده كار از بكلي مقاطع
بخش‌هايي بر طالبان مزدور و مجعول گروه غاصبانه‌ي ديگر ، سلطه‌ي سوي از
كرده محروم نيز ابتدايي آموزش از حتي را دختران مزبور ، كشور از
.است
مزبور ، كشور استقلال از پس داخلي درگيري‌هاي تاجيكستان‌بدنبال -ب
كشور...و شاعران نويسندگان ، دانشمندان ، ازاستادان ، زيادي گروه‌هاي
اساسي لطمه تاجيكستان ، عالي آموزش سان ، بدين.كرده‌اند ترك را مزبور
نمايان‌تر كمبودها نيز حرفه‌اي و فني سطوح در چنين هم.خورده‌اند
.گرديده‌اند
فارسي تعداد(ميانه آسياي)فرارود و خوارزم كشورهاي ديگر -پ
.تاجيكستان‌است جمهوري جمعيت از بيشتر ازبكستان ، جمهوري در زبانان
در گروه ، اين از اما مي‌گردند ، برآورد تن ميليون هشت حدود تعداد اين
از معدودي تعداد تنها مي‌رود ، شمار به فارسي زبان كه‌بنگاه سرزميني
.برخوردارند ابتدايي سطح در آنهم فارسي ، زبان به نعمت‌آموزش
نيز قرقيزستان و قزاقستان تركمنستان ، يعني منطقه ، كشورهاي ديگر در
اين رفع براي.هستند محروم فارسي ، زبان به آموزش از فارسي‌زبانان
.مي‌گردد پيشنهاد كمبودها ،
امور سرپرستي براي پرورش و آموزش وزارت در كل اداره يك ايجاد -1
.تاجيكستان و افغانستان در آموزش
امور سرپرستي براي پرورش و آموزش وزارت در كل اداره يك ايجاد -2
چنين هم و فرارود و خوارزم مناطق ديگر در زبانان آموزش‌فارسي
.قفقاز
امور به پرداختن براي عالي آموزش وزارت در كل اداره يك ايجاد -3
و فرارود و خوارزم مناطق ديگر تاجيكستان ، افغانستان ، در عالي آموزش
.قفقاز چنين هم
نيز و تاجيكستان و افغانستان جمهوري‌هاي در ايراني مدرسه‌هاي تاسيس -4
و تركمنستان قزاقستان ، قرقيزستان ، ازبكستان ، در زبان مناطق‌فارسي
.اران
افغانستاني ، دانشجويان دستيابي جهت در لازم تسهيلات ايجاد -5
(تحصيلي بورس‌هاي اهداي طريق از) شده ياد مناطق وديگر تاجيكستاني
بورس هزار دو دستكم ، است لازم زمينه دراين كشور دانشگاههاي به
.گيرد قرار نامبردگان اختيار در ساله هر تحصيلي
به يادشده سرزمين‌هاي دانش‌آموزان دستيابي جهت در لازم تسهيلات ايجاد -6
در ،(ديپلم فوق تا گوناگون سطوح در) حرفه‌اي و فني آموزش‌هاي
بورس چندهزار سالانه مي‌بايست نيز زمينه دراين.كشور مدرسه‌هاي
.گيرد قرار آنان اختيار در تحصيلي
حال در كه افغانستاني پناهندگان براي سوادآموزي كلاس‌هاي ايجاد -7
.مي‌برند سر ايران‌به در حاضر
تسهيلات با) كار وزارت سوي از مدرك دادن و لازم آزمايشهاي انجام -8
در را مهارت‌هايي كه افغانستاني پناهندگان از گروه به‌آن (ويژه
.نموده‌اند كسب كشور در گوناگون زمينه‌هاي
سخن فارسي زبان به جهان سرتاسر در تن ميليون يكصد از بيش هم‌اكنون
زبانهاي به كه مردماني ميان را سواد سرانه‌ي مساله‌ي هرگاهميگويند
آورده كه دلايلي به زبانان فارسي گيريم ، نظر در مي‌گويند سخن گوناگون
فارسي ديگر برابر ما ، سرزميندارند قرار جدول آخر رديف‌هاي در شد ،
اين به بايد.است ناپذيري انصراف و گذشت غيرقابل وظايف داراي زبانان
زبانان فارسي ديگر و ايران ملت آينده‌ي بتوان شايد تا كرد عمل وظايف
.بخشيد بهبود را
فيروزي سعيد
بيگي مرادعلي عبدالله
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام