چهارم ، شماره 1053 آگوست 1996 ، سال شهريور 1375 ، 27 سه‌شنبه 6
كرد؟ بايد چه
شدن مادر از ناشي ميرهاي و مرگ مورد در يونيسف گزارش از منتخبي
(آخر قسمت)
زنان معلوليت و بيماري جانكاه ، مرگ مقابل در اعتراض عدم و سكوت
كه بوده‌اند شرايطي در همواره زنان اين كه است واقعيت اين نشان‌دهنده
كنار بزرگ درد اين با ناچار به بگشايند شكايت به لب نتوانسته‌اند
آمده‌اند
هم آن جهان در زن هزار از 600 بيش سالانه مرگ برابر در سكوت:اشاره
دردناك بسيار شده كشف آنها درمان راه مدتهاست كه بيماريهايي اثر در
بررسي مورد را موضوع اين يونيسف سال 1996 ملل پيشرفت گزارش.است
چگونگي.گذشت نظرتان از ديروز كه گزارش اول بخش در.است داده قرار
.گرفت قرار بررسي مورد شدن مادر و زايمان از ناشي ميرهاي و مرگ
هم با.است شده بررسي مشكل اين با مقابله روشهاي ادامه در امروز
.مي‌خوانيم
باردار ، زنان مير و مرگ كاهش‌ميزان براي قدم روشن‌ترين و اولين
.است نيازمندان دسترس در بالا كيفيت با خانواده تنظيم خدمات قراردادن
كشورها همه پذيرش مورد كه مختلف روشهاي به امر اين امروزي ، شناخت با
.است پذير امكان باشد فرهنگها و
را حاملگي‌ها ميزان خانواده ، براي‌تنظيم موجود تقاضاي ساختن برآورده
يك حداقل و است ، داده پنجم‌كاهش يك تا توسعه حال در دركشورهاي
.است آورده وجود بارداربه زنان مير و مرگ در نيز تقليل‌مشابه
نيز امتيازهايي‌را چنين خانواده تنظيم مزاياي‌بسيار به مي‌توان
كودكان ، و زنان بهتر تغذيه و بهداشت جنين ، سقط شدن كمتر افزود ،
كاهش جمعيت ، بطئي‌تر رشد مرد ، و زن تساوي سوي به سريع‌تر پيشرفت
بسيار مزايا اين مقابل در برنامه اين هزينه.محيطي زيست فشارهاي
خانواده تنظيم برنامه‌هاي توسعه حال در كشورهاي در معهذا.است مضحك
كمك‌هاي كل درصد از 2 كمتر و دولت بهداشتي بودجه درصد از 2 كمتر
.داده‌اند اختصاص خود به را بين‌المللي
جدي‌تري مبارزه ناخواسته ، ازحاملگي‌هاي جلوگيري جهت اقدام بر علاوه
كه است مواردي در آن و دارد وجود جراحات و مرگ‌ومير كاهش براي نيز
.نيستند ناخواسته حاملگي‌ها
شدن مادر ريسك آوردن براي‌پايين كه عقيده‌اند اين بر همواره برخي
و سالم‌تر زنان آن‌صورت در چون بود ، اقتصادي رشد درانتظار بايد
.شد خواهند برخوردار بهتري تغذيه از و كرده‌ترمي‌شوند تحصيل
در مثال براي.نمي‌كند خاطري‌راتاييد آسودگي چنين تاريخي ، سابقه اما
و آموزش تغذيه ، استانداردهاي‌پزشكي ، كه از 1930 قبل انگلستان
مير و مرگ نرخ در پيشرفت‌بوده‌اند ، حال در بسرعت وبهداشت پرورش
زايمانها كاردان ماماهاي كه زماني تنها.نيامد وجود به كاهشي مادران
زنان تخصصي پزشكي جديد مراقبت‌هاي و دادند ، انجام وبي‌خطرتر تميزتر را
دشوار زايمان‌هاي شديد ، اختلالهاي عفونت ، ، خونريزي مسائلي‌چون با
.رسيد امروزي سطح به و آمد پايين شدت به مرگ‌ومير ميزان كرد ، مقابله
در مرفه نسبتا فرقه يك پيرامون كه مطالعه‌اي در كوچكتر ، مقياس يك در
فرقه اين اعضاي.شد حاصل نتايج همين آمد ، به‌عمل امريكا متحده ايالات
مراقبت‌هاي اما.بودند برخوردار خوب تغذيه از و تحصيل‌كرده و باسواد
مير و مرگ نرخ كه داد نشان بررسي اين.نمي‌پذيرفتند را پزشكي جديد
ايالات ميانگين از بيش برابر صد تقريبا فرقه اين در باردار زنان
بسياري.بود هندوستان روستاهاي با برابر تقريبا و امريكا متحده
مي‌شود ثابت كه مي‌شوند روبه‌رو مشابه مدارك يا مدرك چنين با وقتي
هزينه كه مي‌كنند استدلال است ، مشكل اين حل كليد زنان پزشكي مراقبت‌هاي
همه بنابراين.بالاست بسيار توسعه حال در كشورهاي براي خدماتي چنين
كه بيابند ، هزينه‌تر كم راهبردي كه مي‌شود هدايت جهت اين در تلاشها
از قبل بيشتر مراقبت‌هاي:مي‌شود ختم برنامه‌ها اين پيگيري به معمولا
خطر معرض در كه حامله‌اي زنان شناسايي و سنتي ماماهاي تربيت زايمان ،
جراحات و مرگ‌ومير در اساسي كاهش راهبردها اين امادارند قرار جدي
.نمي‌آورد وجود به باردار زنان
تربيت بايد مي‌دهند انجام را زايمان كه كساني و سنتي ماماهاي تمامي
اين موارد اين در چون.واردنكنند صدمه نوزادان و مادران به تا شوند
و بچه گرفتن مسئوليت كه سنتي ماماهاي يا واقوام دوستان از اعم افراد
به را پيچيده‌اي مسائل ناآگاهي دليل به مي‌گيرند ، عهده رابه زايمان
داخل در روغن و گياه نمي‌شويند ، را دست‌هايشان اغلب.مي‌آورند وجود
زائو به گياهي كرده‌هاي دم انقباض‌ها تسريع براي مي‌دهند ، قرار واژن
وسائل با يا و مي‌كنند قطع غيراستريل چاقوهاي با را ناف بند مي‌دهند ،
.مي‌كنند ايجاد ضروري غير برش‌هاي كثيف
بايد است ، ضروري زائو سلامتي حفظ براي آموزش‌هايي چنين آنكه بر علاوه
و شوند آشنا احتمالي ومشكلات دشواري‌ها با دادتا آموزش آنها به
اما.است نياز حرفه‌اي‌تر و ماهرتر افراد كمك به زماني چه دهند تشخيص
مشكلات سنتي ماماهاي آنكه مي‌ماند ، باقي واقعيت يك اقدام‌ها ، ازاين بعد
.برآيند آن ازعهده ويا كنند پيش‌بيني نمي‌توانند را جدي پيچيدگي‌هاي و
متخصص نيروي چنانچه دهند ، تشخيص را پيچيدگي‌ها بتوانند اگر حتي و
.نمي‌شود درمان دردي.نباشد دسترس در امروزي
داشت خواهند زايمان خطرناكي‌در وضع كه حامله‌اي زنان شناسايي به
داد مي‌توان‌تشخيص قبل از كه است آن واقعيت.اميدبست نمي‌توان نيز
پيچيدگي وقوع قدرمطلق اما.داشت خطرناكي‌خواهند وضع حاملگي‌ها برخي
پايين ريسك با طبقه‌بندي در كه كثيري تعداد ميان در زايمان حين
است اندكي تعداد ميان در پيچيدگي وقوع از بيشتر همواره دارند قرار
به نمي‌توان دليل به‌همين.مي‌گيرند قرار بالا ريسك با طبقه‌بندي در كه
معرض در كه افرادي اكثر.داشت چنداني اعتماد خطرناك شناسايي‌موارد
زايمان بخش به هستند ، High risk. به‌اصطلاح يا دارند قرار بالا خطر
درحالي‌كه خواهندداشت ، عادي زايمان و مي‌شوند منتقل بيمارستانها
مشكلات با گرفته‌اند قرار Low risk يا كم‌خطر طبقه‌بندي در كه اقليتي
و بالا گروه‌ريسك دو ما كه است اين مهم نكتهخواهندشد روبه‌رو جدي
ممكن جدي مشكلات.ندارد وجود ريسك گروه‌بدون اما داريم ، پايين ريسك
و كند ، تهديد را او جان و بيايد به‌وجود حامله‌اي زن هر براي است
و پزشكان به لزوم صورت در كه دارد نياز حامله‌اي زن هر بنابراين
.باشد داشته دسترسي متخصص نيروهاي
در اساسي كاهش راه تنها كه شده‌است روشن كاذب ، اميد سالها از پس
حاملگي‌هايي درصد اوليه 15 تشخيص باردار زنان جراحات و ومير مرگ
چنين آنكه از اطمينان و دارند مامايي جديد مراقبت‌هاي به نياز كه است
.خواهندبود دسترس در به‌موقع كمك‌هايي
درنظر كم‌هزينه به‌عنوان‌راه‌حل‌هاي آنچه كرد ، تاكيد دوباره بايد اما
اگر سنتي ، ماماهاي تربيت و زايمان از قبل مراقبت‌هاي مي‌شوند ، گرفته
تاثير نباشند ، نيازمندان دسترس در مامايي و زنان متخصصان و پزشكان
.داشت نخواهد چنداني
كرد؟ تامين را مامايي متخصص نيروي مي‌توان بيمارستان‌هاآيا ترفيع
در را خدماتي چنين مي‌تواند درازمدت اقتصادي توسعه تنها هنوز يا
.دهد قرار نيازمندان اختيار
شروع صفر از توسعه‌اي كشوردرحال هيچ كه گفت بايد هرچيز از قبل
بهداشتي مراكز معمولا كشورها ، فقيرترين دربزرگ‌ترين‌و حتينميكند
تجهيزات و دارو پرستار ، ماما ، دكتر ، به مجهز منطقه‌اي بيمارستان‌هاي و
اگر.كنند تامين را موردنياز مامايي مراقبت‌هاي مي‌توانند كه هستند
گرفت نتيجه مي‌توان كنند ، تامين را خدماتي نتوانندچنين مراكز اين
و متخصص نيروي تربيت براي بودجه يا نداده‌اند اولويت مسئله اين به كه
اخير دهه در كه دبوراماين مورد اين در.است بوده كم نسبتا تجهيزات ،
است ، كرده جلب مامايي مراقبت‌هاي بودن اهميت‌فوري به را عموم توجه
تجهيزات و ستاره پنج بيمارستان‌هاي به نياز شما:مي‌دارد اظهار
وجود توسعه درحال كشورهاي در بيمارستان هزاران.نداريد گران‌قيمت
در را كافي مامايي مراقبت‌هاي مي‌توانند تجهيزات ، حداقل با كه دارند
مي‌شود تصور كه بيمارستان‌هايي در حتي اما.سازند مهيا اضطراري مواقع
دليل به موارد بسياري در هستند ، مامايي و زنان عمل اطاق‌هاي داراي
كافي بودجه چون نيستند ، آنها از استفاده به قادر دستگاه‌ها خرابي
به نياز بيهوشي دستگاه است ممكن ندارند ، وسايل تعمير و نگهداري براي
بسياري.نباشد مناسب نوررساني وسايل و چراغ‌ها نصب باشد ، داشته تعمير
كافي مهارت و تجربه هستند ، قابل جراح‌هاي داراي كه بيمارستان‌هايي از
كودك و مادر و است نياز مورد زايمانها درصد در 5 كه سزارين انجام در
جراحان و دكترها موارد ، از بسياري در.ندارند مي‌دهد ، نجات مرگ از را
در است ، نياز مورد مامايي فوريت‌هاي در كه را صددلاري چند دستگاه‌هاي
محل در روز در ساعت تنها 6 دكترها موارد بسياري در.ندارند دسترس
بنابراين نمي‌شود عرضه شبانه يا فوري خدمات و دارند حضور خود كار
مي‌شوند ، رسانده بيمارستان به هم به‌موقع زنان كه مواردي در است ممكن
مرگ كه مي‌دارند اظهار سريع خيلي افراد برخي.دهند ازدست را خود جان
فرهنگي مسائل در عميق ريشه و است پيچيده مسئله يك باردار زنان مير و
كار مسائل و دشواري‌ها اين از جلوگيري براي من به‌نظر درحالي‌كه دارد ،
مشكلاتي با زنان:است ساده‌تر بسيار مسئله درواقع.نيست نياز عظيمي
اقدامي بايد كه است درست اين.دارند درمان به نياز و مي‌شوند روبه‌رو
و كرد ايجاد جوامع و آنان خانواده‌هاي و زنان با ارتباط براي اساسي
بشودبه دير آنكه از قبل آنها تا ساخت خطرآگاه علائم از را آنان
.باشد آنها دسترس در كمك بايداين اما كنند ، مراجعه ماما يا دكتر
عوامل به راحت‌راجع خيلي مسئولين و پزشكان برخي به‌نظرمي‌رسد
تجهيزات چرا كه بپردازند نكته اين به آنكه مي‌كنندبدون صحبت فرهنگي
روز در ساعت چند فقط بيمارستانها چرا و است خراب يا ندارد وجود
.مي‌دهند خدمات
به زنان از چه‌تعداد مي‌دهند نشان كه دارد وجود چندي پدران‌آمار
نشان آمار هند ، مثل كشوري امادر.مامايي‌دسترسي‌دارند مراقبت‌هاي
هنگام به را خود جان هرساله كه زني هزار سه‌چهارم 150 كه مي‌دهد
بيمارستان‌هاي يا بهداشتي مراكز چندمايلي در مي‌دهند ازدست زايمان
زندگي شود ، عرضه بايد يا مي‌شود عرضه فوري مراقبت‌هاي كه منطقه‌اي
كافي وقت مي‌شد ، داده تشخيص به‌موقع خطر علائم اگر معمولا و.مي‌كرده‌اند
بايد موارد اين در.داشت وجود مراكز اين به زنان آن انتقال براي
باشند ، بدانند ديده تدارك را كمك‌هايي قبل از پدران اگر كه پذيرفت
وسيله‌اي ، چه با و برسند آنجا به بايد چطور بروند ، بايد مركز كدام به
اگر.باشند بزرگي كمك مراكز اين به خود زنان انتقال در مي‌توانند
براي متخصص پزشك و ماما هزاران وتربيت بيمارستان صدها ساختن به تنها
كنيم ، تكيه دارند نياز امكانات اين به كه درصدي به 15 كمك‌رساندن
.شويم متوقف بايد عمل در و است طولاني بسيار راه درواقع
مراكز در كه كاردان و باكيفيت كه‌ماماهاي است اين واقعيت اما
داروهاي و قابل‌اعتماد و ارزان‌قيمت تجهيزات با جديد درماني -بهداشتي
جلوي شديد خونريزي موارد در مي‌توانند مي‌كنند ، كار ارزان نسبتا
خون عفونت از و كنند خارج را جفت بقاياي بگيرند ، را شوك و خونريزي
(رحم كردن منقبض براي) زايمان‌اكسي‌توسين بعداز كنند ، و جلوگيري
درصورت و نمايند ، تجويز كننده پيشگيري آنتي‌بيوتيك‌هاي و كنند ، تزريق
سردرگمي.بگيرند تماس جراح متخصص پزشكان با به‌موقع سزارين به نياز
چون‌ماما ، ماماي چون‌اصطلاحاتي مي‌آيد ، به‌وجود اينجا در بسياري
مترادف به‌صورت ديده‌انداغلب زايمان آموزش كه وافرادي سنتي
چه كه‌درباره استدلال‌هايي و بحث‌ها عمده بخصوص ، .مي‌شوند استفاده
ندارد وجود آن انجام انتظار دهديا انجام مي‌تواند ماما كارهايي
از پشتيباني با كه قابل تحصيل‌كرده ماماي يك مابين كه است بدين‌دليل
براي آموزش حداقل داراي كه فردي يك و مي‌كند كار امروزي پزشكي خدمات
گذاشته تفاوت است ، بي‌ارتباط مامايي مراكز و خدمات با و است زايمان
جراحات و مرگ از تا داد آموزش مي‌توان را مراقبتها برخي.نمي‌شود
بهداشتي مراكز كاركنان و قابل و تحصيل‌كرده ماماهاي اما كرد ، جلوگيري
بهتر معمولا دارند ، سروكار مسائلي و مشكلات چنين با دائما كه درماني
مشكلات اين با سال در بار چند تنها است ممكن پزشكان‌كه از بسياري از
.كنند كمك بيماران به مي‌توانند مي‌شوند ، روبه‌رو
عمده به‌طور درحال‌توسعه كشورهاي درمان و بهداشت اولويت‌وضع
پزشكي مراقبت‌هاي بايد.مي‌يابد بهبود تبليغ ترويج‌و پيشگيري ، ازطريق
نسبتا وسايل و داد گسترش بيرون به بيمارستانها و كلينيكها از را
.داد قرار جوامع اختيار در را بيماريها درمان و پيشگيري ارزان‌قيمت
.است وظيفه‌متفاوت يك باردار زنان جراحات و مرگ‌ومير كاهش وظيفه اما
و لزوم درصورت كه باشد باردار زن هر اختيار در موقعيت اين بايد
انتقال بيمارستانها و درماني مراكز به بتواند مشكل ، آمدن به‌وجود
تشخيص را فوريتها خانواده‌هابتوانند همه آنكه از يافتن اطمينانيابد
مامايي جديد مراقبت‌هاي دادن قرار دسترس در.است اقدام مهمترين دهند
درميان متفاوتي نگرش تا كرد تلاش بايد.نيست كم‌اهميتي وظيفه نيز
در بودجه اختصاص به آنان تا آيد به‌وجود بهداشتي خدمات تهيه‌كنندگان
بخش تنها برنامه اين براي مالي هزينه.كنند بيشتري توجه زمينه اين
را بهداشتي خدمات به بين‌المللي سالانه بودجه دلار ميليارد از 85 كوچكي
.مي‌دهد اختصاص خود به
مشكل باردار زنان وجراحات مرگ‌ومير دادن كاهش براي بنابراين
بهداشتي كنترل‌وضع براي ضابطه دو.اولويت‌هاست نيست‌بلكه امكانات
مرگ‌وميرهاي سوم دو كه عاملي پنج يكي‌كنترل.دارد وجود كشور هر
دادن قرار دسترس ديگري‌در و مي‌شوند ، سبب را كودكان سالانه
جان زايمان هنگام به كه زني ميليونها براي جديدمامايي مراقبت‌هاي
تا است كافي به‌تنهايي آمار.مي‌بينند صدمه يا مي‌دهند ازدست را خود
كه مشكلي كرد ، قضاوت مشكل اين دادن قرار دراولويت ادعاي بر بتوان
و داشته تاثير هستند زنده هم‌اكنون كه زناني درصد زندگي 25 ، بر شايد
را مسئله اين از بعدي اما.باشد شده سال در نفر هزار مرگ 585 سبب
و بي‌اعتمادي ترس ، درد ، نتوان شايدساخت روشن آمار با نمي‌توان
كه نگراني‌هايي و تحقيرها و آزاردهنده زخم‌هاي يا خود به كم‌بهادادن
در جهان اما.گرفت اندازه را است همراه زنان از بسياري با همواره
جهان اگر اما.است تصور اين فاحش شكست مسئول بيست‌ويكم قرن آستانه
حاصل به‌نام‌مرگ مشكلي رنج و غم با روزانه كه را زناني بي‌شمار فرياد
است تصور اين شكست مسئول و است گناهكار نشنود مي‌كنند ، سر مادرشدن از
.داد پايان درد اين به مي‌توان كه
روشن را راه اولويت‌ها واگر.شده‌اند مشخص و شناسايي راهبردها
است ، موردنياز اكنون آنچه.دارد وجود مالي بودجه منابع‌و سازند ،
عمومي آگاهي تا است ، عملي اقدام يك براي پرسروصداتر و وسيع‌تر تقاضاي
سياسي دستورالعمل يك به موضوع اين و يابد افزايش مسئله اين به نسبت
است ممكن كمتر.است سكوت قالبهاي شكستن وظيفه اولينشود تبديل
از يا غيردولتي سازمان يك يا روزنامه‌نگاري يا محقق پزشك ، سياستمدار ،
به‌عهده جنبش اين در نقشي نتوانند جامعه اعضاي از يا زنان ، گروه‌هاي
كه مامايي و زنان متخصصين به مربوطه حرفه‌اي سازمانهاي بخصوص ، .گيرند
اين پيرامون بيشتري حرف مي‌توانند دارند وجود كشورها همه در تقريبا
از بخشي تا است نياز مورد صداها اين تمامي.باشند داشته موضوع
به‌طور بين‌المللي كمك برنامه‌هاي و دولتي درماني -بهداشتي بودجه‌هاي
.يابد اختصاص باردار زنان جراحات و مرگ‌ومير تراژدي اين به خاص
جرم شريك ضمني به‌طور سكوت بانيروهاي بخوريم ، شكست امر اين در اگر
موضوع اين درباره نبايد درداده‌ايم‌كه تن نظريه اين به و شده‌ايم ،
به‌طور و زنان به نهايت در و هستند خجالت‌آوري مباحث كرد ، چون صحبت
.مي‌شود مربوط فقرا به عمده
با ترس و درد فريادهاي:انساني‌مي‌نويسد رنج درباره هاكسلي آلدوس
سه از پس.به‌ارتعاش‌درمي‌آيند هوا در ثانيه در پا صد و سرعت‌هزار
.مي‌شوند شنيدن غيرقابل فريادها اين ثانيه
.كنيم تقويت فريادهارا اين كه است فرارسيده آن زمان
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام