چهارم ، شماره 1065 سپتامبر 1996 ، سال شهريور 1375 ، 10 سه‌شنبه 20
|
|
شهر زيباي مناظر ايجاد در تركيببندي نقش
شهري طراحي و برنامه‌ريزي در زيباشناسي مباني به نگاهي
بناهاي‌مختلف ، تمام و است ناهموار يا و مسطح معمولا شهر مكان
بايد شهري اثاثه و درختان باغها ، باز ، فضاهاي پياده‌راهها ، جاده‌ها ،
يابند ارتباط بايكديگر كاركردي و موثر تركيببندي يك در
.مي‌شود تلقي ذهني امر يك عنوان به زيادي حدود تا زيبايي ، ادراك
آن كننده ادراك از مستقل و عيني پديده يك كيفيت زيبايي ، يعني
عيني‌مثل وجود يك به دريابنده فرد سوي از كه است ارزشي بلكه نيست ،
بنا يايك و موسيقي آهنگ شعر ، قطعه‌اي نقاشي ، پرده طبيعي ، منظره يك
به زشت‌است ، يا و زيبا چيزي چه اينكه بنابراين ، مي‌شود افزوده
مردماني گرايش و انساني عقل مشابهت‌هاي اما.دارد بستگي فرد عقيده
و برابر زيباشناختي داوري به كه يكسان آموزشي اصول و واحد تمدن با
عينيت به قايل فيلسوفان از برخي كه شده موجب مي‌انجامد ، نظر اتفاق
.دارد شهري برنامه‌ريزان براي بسياري اهميت امر اين.شوند زيبايي
زيباشناسي و معماري زيباشناسي ميان بتوان اگر شهر و شناسي زيبايي
معماري موضوعات كه گفت بتوان شايد شد ، قايل تمايز شهري برنامه‌ريزي
و دروني محسوس جوانب و ساختماني مجموعه‌هاي بناهاو از است عبارت
برنامه‌ريزي متن در شهري طراحي موضوعات كه حالي در.آنها بيروني
كه نقليه وسايل و مردم حركت فضاهاي از است عبارت عمده طور به شهري ،
.است گرفته قرار ساختماني بزرگ مجموعه‌هاي ميان
كه فضا روي بر بيشتر شهر ، سيماي و طرح عرصه در زيباشناختي احساس
در زيباشناختي تجربه ولي.مي‌كند تاكيد دارد ، گسترده خصلتي
كه عناصري و فضا تعريف شكلها ، انتزاعي روابط بر عمده طور معماري ، به
سايه و رنگ ،(ريتم) ضربآهنگ مثل مي‌سازد ، بخش لذت و خوشايند را آنها
.است استوار روشن
دريافت فرد خصلت و روحيه شهري ، سيماي يا محيط زيباشناسي در مهم نكته
سياحان بازديدكنندگان‌و توجه مورد كمتر احتمالا شهري محيط.است كننده
تماشا براي را خاصي بناهاي آگاهانه ، طور به آنها زيرا مي‌گيرد ، قرار
آشنايي مي‌كنند ، زندگي شهر در كه شهرونداني اما.مي‌كنند انتخاب
حركت حال در آن فضاهاي در روز هر و دارند خود محيط با بسياري
.هستند
جلوه‌هاي برخي از است ممكن دارد ، خود محيط از عميقي آگاهي كه شهروندي
و آن انتهاي در شكوه با بنايي با دلپذير خياباني مانند ويژه‌آن ،
كمتري آشنايي كه شهروندي براي.ببرد لذت وجذاب ، محصور ميداني يا
.نمي‌داند را آن دليل وليباشد چنين است ممكن نيز دارد خود محيط با
يا و علاقه زيباشناختي علل به كم بسيار كه هستند ديگري بسيار افراد
كه مي‌رسد نظر به بعيد حال ، هر در.دارند آگاهي محيط به خود بي‌علاقگي
كاملا شهري محيط يك به نسبت ولي باشد داشته فعال و سالم حواس كسي
.بماند باقي بي‌تفاوت
مشاهده براي شهركها و شهرها در چيزي شهري‌چه زيبايي مظاهر
از پيش شهري طراحي عرصه مي‌كند؟در ايجاد يارنج كنندگان‌لذت
و خيابان ميدان ، . عمومي ، نماي چون مواردي است لازم اصولي چنين تعيين
.گيرند قرار بررسي و مطالعه مورد شهري اثاثه
ياشهري مي‌شود ، و ساخته و طراحي شهركي يا شهر كه زماني:عمومي نماي
تناسب خود اطراف منظره و مكان با است لازم مي‌يابد ، موجودتوسعه
بناهاي تمام و است ناهموار يا و مسطح معمولا شهر مكان.باشد داشته
شهري اثاثه و درختان باغها ، باز ، فضاهاي پياده‌راهها ، جاده‌ها ، مختلف ،
اگر.ارتباطيابند يكديگر با كاركردي و موثر تركيببندي يك در بايد
اين است لازم باشد ، نظر مورد مهم هدفي عنوان به نيز زيباشناختي لذت
براي افق خط مورد ، اين در.باشد داشته بصري‌گيرايي نظر از تركيببندي
خط.مي‌شود محسوب بنيادي اصل يك آن مختلف اجزاء براي نيز و شهر كل
ساختمانها كلي خطوط براي زمينه از بخشي چشم‌اندازهاي‌دورتر ، در افق
بنيادي عنصر يك و مي‌شود ديده دورنما يا عمق در كه است درختاني و
در افق خط ديدن معمولا.مي‌كند ايجاد شهر سيماي در را زيباشناختي
نقطه يك از شهر يك نماي به نگريستن و شهر يا روستا يك به ورود مسير
.مي‌آورد بوجود بيشتري لذت مرتفع ،
مناظر به مي‌توان جمله از كه دارد وجود بسياري نمونه‌هاي زمينه اين در
حدي تا امر اين.كرد اشاره وين و رم پاريس ، شهرهاي قسمتهاي‌مركزي
هماهنگي يكديگر با مختلف بناهاي مجموعه كه‌درآنها ، است دليل اين به
بين از را هماهنگي اين نتوانسته‌اند جديد مرتفع ساختمانهاي و دارند
.ببرند
زيباشناسي مسايل مهمترين از يكي شهرها ، در بلند ساختمانهاي وجود
اين كه مي‌رسد نظر به چون بنابراين.است قرن‌بيستم در شهري
از شده‌اند ، پذيرفته اجتماعي جنبه از نه و تجاري نظر از ساختمانها
را آنها مي‌تواند عواملي چه بدانيم كه بود خواهد سودمند كاربردي جهت
به توجه مي‌دهد نشان كه داد ارائه مي‌توان بسياري شواهد.سازد خوشايند
رضايت و خرسندي زمينه اين در مي‌تواند ،(ارگانيك)انداموار وحدت اصل
جزء هر به شكلي تركيببندي يك در كه معنا اين به.كند ايجاد خاطر
چنانكه اجزاء ديگر با و كل با را روابطش خود ، خصلت طريق از مي‌تواند
ساختماني واحد چند اگر.سازد معلوم مي‌شود ، يافت طبيعي شكلهاي در
و توالي نوعي آنها ميان كه آيند گرد يكديگر دور به نحوي به بلند
در هم به نسبت دارند ، يكسان ارتفاع اگر يا و باشد داشته وجود ترتيب
نتيجه‌اي زيباشناختي نظر از است ممكن باشند ، گرفته قرار مناسب مكان
جا هر در تصادفي و پراكنده بطور اگر اما.آورند بار به لذت‌بخش
.داشت خواهند ناخوشايند حاصلي كنند ، سربلند
به اتاق يك دريچه از نگريستن در كه همانطور:ميدان يا محصور فضاي
.باشد جالب مي‌تواند نيز ميدان اطراف به نگاهي است ، جالب سوي‌بيرون
فراسو به را نظرها و مي‌شود گشوده سو هر به كه متعدد امادريچه‌هاي
ميدانها مراكز.مي‌دهد جلوه ناچيز بسيار را اطاق درون لذت مي‌كشد ،
محصور كامل طور به بايد آنها فضاي و شود گذاشته باز و آزاد بايد
.گردد
يك در.است يكديگر مستلزم مختلف عناصر حذف و گزينش هنري ، اثر هر در
ساختمانها اندازه با متناسب درختان است‌اندازه لازم شهري موفق طراحي
.كنند راعرضه مناسب اندازه بتوانند كه شوند انتخاب ازانواعي و باشد
دودآلود ، فضاي يك در كه‌مي‌توانند است اين چنار درختان انتخاب دليل
جانشيني‌درختان مي‌توان مي‌رود ، بين از دود كه وزمانيبمانند زنده
لذت‌بخش احساس كه داد نحوي‌سامان به را آنها و كرد آزمايش را كوچكتر
كردن برجسته‌تر راههاي از يكي.كنند راتقويت فضا
در پياده‌روي خاص افزايش‌نواحي محوطه‌ها ، و جنبه‌هاي‌زيباشناختي‌ميدانها
از فضا خوشايندي و گيرايي شهري ، يك‌ميدان در.است شهري مراكز
متناسب بناهاي‌ميدان ، اندازه اگر.مي‌شود آفريده محصور فضاي طريق‌ايجاد
هماهنگ آرامش‌دهنده افق خط راستاي‌يك در بناها اين و باشد فضا با
يك خيابان.:خيابان. مي‌يابد افزايش فضا وگيرايي لذت اين شوند ،
و مي‌دهند تشكيل را آن ديوارهاي كه‌ساختمانها ، است عمومي گذرگاه
و چشم‌اندازخيابان در كه است فضايي از ناشي آن جذابيت‌زيباشناختي
ميان اگر كه مي‌دهد نشان تجربه.مي‌شود آفريده آن به وابسته بناهاي
لذت شود ، برقرار خوبي تناسب خيابان عرض و كناري ساختمانهاي ارتفاع
.مي‌كند ايجاد زيباشناختي
مسكوني ، بحث‌انگيز نواحي در بويژه خيابان زيباشناختي جنبه‌هاي از يكي
طراحي با خانه‌اي اگر.نشود يكنواختي موجب كه است جايي تا تكرار
كسالت و يكنواختي شود ، تكرار خانه شامل 20 رديف‌طولاني يك در متوسط
تكرار باشد ، كوچك و بوده خوب طراحي واحدداراي اين اگر.مي‌كند ايجاد
ورودي درگاههاي و بوده بزرگ واحدخانه اگر.بود خواهد قبول‌تر قابل آن
طرح اگر همچنين.است آن‌خوشايندتر تكرار باشد ، متناسبداشته و جالب
هماهنگ ولي متفاوت طرف‌خيابان دو بناهاي يا و بوده متغير مسكوني واحد
كل ، وحدت درون تنوع‌در كه چرا مي‌شود ، لذت‌بخش‌تر كلي تاثير باشند ،
.است شده رعايت
ويژگيهاي از يكي خيابان ، يك امتداد بناهادر مستقيم و خطي ترتيب
فضاهاي كه نقاطي در.مي‌شود ساخته فشرده بطور كه مركزي‌شهرهاست نواحي
ترتيب اين مي‌شوند ، تركيب مسكوني نواحي و عرصه‌شهري با باغها و باز
تنوع ودرختان فضاها كمك به و مي‌كند پيدا جزئي جنبه يكنواخت
.مي‌يابد
دارد ادامه
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
