چهارم ، شماره 1083 اكتبر 1996 ، سال مهر 1375 ، 1 سه‌شنبه 10
دريا و صحرا كرانه در
آخر بخش - ليبي به سفر گزارش
است چشمگير اجتماعي درفعاليت‌هاي ليبي زنان مشاركت ميزان
بن‌بلا ، احمد فراخان ، لوئيس جهان ، چهارگوشه روزنامه‌نگاران بر علاوه
گشايش مراسم در عربي كشورهاي از وزيراني و آفريقايي رئيس‌جمهور پنج
داشتند شركت مصنوعي رودخانه
يك‌گفتگوي فراخان لوئيس ليبي‌بوديم ، در كه روزهايي از يكي در
مبلغ به قذافي حقوق‌بشر جايزه وي‌برنده.كرد برگزار مطبوعاتي
را مبلغ اين امريكا كنگره و دولت اعتراض به‌علت اما شد دلار 000/250
در.گذاشت امانت به داوران هيات نزد دادگاه توسط آن تكليف تعيين تا
در فرانسه بااستعمار مبارزه قهرمان بن‌بلا ، احمد داوران هيات ميان
بن‌بلا.داشت حضور اعطاي‌جايزه مراسم در كه دارد نيزعضويت الجزاير
.بزرگترمي‌نمود ديگران از يك‌سروگردن بلند و درشت قامتي قدو با
در را رودخانه‌بزرگ‌او گشايش هنگام و اين‌مراسم از بعد روز دو
در و هستم ايراني كه گفتم و كردم معرفي را خودمديدم قذافي كنار
.بودم فرانسويان عليه همرزمانش ساير و وي مبارزه شيفتگان از نوجواني
به مرا سلام:گفت احساسات از آكنده لحني با و فشرد گرمي به را دستم
كه بود واكنشي بيان اينشماست ملت با قلبم.برسانيد ايران مردم
و كردم تشكر.داد نشان ايران عليه امريكا فشارهاي برابر در بن‌بلا
الجزاير عازم هنگام شب گفت و خواست پوزش كه خواستم مصاحبه براي وقتي
.است
و ايجادتغيير براي مردم بسيج به گفت‌ما خبرنگاران جمع در فراخان
ادامه وخاورميانه آفريقا به نسبت خارجي‌امريكا سياست در تحول
(مسلمان مهاجران و سياهان) سوم نيروي قدرت با اين‌كار.داد خواهيم
.خواهدگرفت انجام
زندگي در و كنيم تصحيح امريكا در را اسلام تصور بايد ما:گفت وي
نفوذ با ما.نماييم عرضه را اسلام از زيبايي تصوير روزانه‌مان
تغيير را محدود عده‌اي توسط رسانه‌ها كنترل مساله مي‌توانيم سياسي‌مان
.دهيم
سياهپوستان پيوند آيا پرسيد فراخان از الجزايري روزنامه‌نگار يك
دارم باور من:داد پاسخ وي است؟ واقعي پيوند يك اسلام با امريكايي
دارم باور من.نمي‌كنم خم سر ستمگري هيچ برابر در كه مسلمانم آن‌قدر
.برمي‌دارم گام (ص)محمد راه در كه
شما نظر به:پرسيدم و مطرح‌كردم را همشهري روزنامه پرسش آن ، از پس
آمريكا سياهان و كوبا سودان ، عراق ، ايران ، ليبي ، همانند كشورهايي
مثلا بكنند؟ بايد چه آمريكا امپرياليسم تحريم‌هاي و برابرستم‌ها در
شود؟ تشكيل مي‌تواند وسيع جبهه يك
ضعف اسلام و عرب كنوني‌جهان شرايط علت:گفت پاسخ در فراخان لوئيس
عرب عنوان به ما ميان در كه تشتتي و اين‌ضعف.است كشورها اين موجود
كرده امپرياليست‌ها سياست‌هاي جرم شريك را ما دارد ، مسلمان‌وجود و
و انگليس و آمريكا شدن خشمگين از مسلمانان و اعراب بعضي ترس.است
.است آنان دشمن بدترين فرانسه ،
نقض ترس ، رابدون ملل سازمان قطعنامه‌هاي اسراييل مانند كوچكي كيان
بكشد را لبنان بي‌گناه مردم حق‌مي‌دهد خود به كوچك كيان اين.مي‌كند
كه حالي در.مي‌يازد دست تروريسم به رژيم اين بگويد كسي كه آن بي
يا دارند اختلاف‌هايي ايران با عربي متحده امارات و عراق با سوريه
وجود مشخصي اختلاف‌هاي اسلامي كشورهاي جمهوري روساي و رهبران ميان
وقتي.مي‌ميرند گرسنگي از عراقي كودكان مي‌بيني همان‌هنگام در دارد ،
كه هنگامي مسلمانان‌مي‌بيني ، و اعراب ميان در را رنج همه اين شما
به نمي‌تواني شما مي‌گويد ملل وسازمان مي‌ميرند بوسني كودكان مي‌بيني
سازماني چنين مطيع اگر صورت اين در بجنگند ، تا سلاح‌بدهي بوسنيايي‌ها
از ترس نه و - غرب از ترس علت به را شما تعالي و سبحانه خداي باشي ،
خجسته‌اي چيز نتانياهو ، بنيامين رسيدن قدرت بهكرد خواهد كيفر -خدا
و صلح گفتگوهاي به دادن پايان علت به وي.است اسلام و عرب جهان براي
شما گرديد متحد و شويد بسيج تا مي‌شود باعث صفر نقطه به آن رساندن
پاسخي ايندهيد خاتمه ستمگران حاكميت به مي‌توانيد خود اتحاد با فقط
زيرا مي‌كند صدق نيز آمريكا سياهان ما مورد در نوعي به دادم كه
.است گرفته ناديده به‌طوركلي را سياهان آمريكا ،
و خودبازگرديم به شويم ، متحد هم با تا واداشت را ما امر اين
.كنيم پيدا مسايلمان براي را واقعي راه‌حل‌هاي
از كرديم‌تا پرواز مالت مقصد به تهران از اير سفرباگلف شرح
است ، هوايي تحريم گرفتار كه -ليبي پايتخت -طرابلس به كشتي با آنجا
.برويم
بيتوته دوحه در طورترانزيت به را شب يكرفت قطر به ابتدا هواپيما
با مدرن اما كوچك.بگرديم را شهر آمدتا دست به فرصتيكرديم
قبضه در را بازارها از يكي ايراني‌ها.جديد وبازارهاي ساختمان‌ها
تطبيق محيط با را خود و دارند تن به عربي جامه آنان اغلب.دارند خود
و پاكستاني‌ها چنگ در ديگر بازارهاي.مي‌كنند صحبت فارسي اما داده‌اند
گارسون‌هاي و خدمه.پاكستاني‌اند نيز تاكسي رانندگان اكثريت.هندي‌هاست
كه مي‌خورديم بر مواردي به گاهي.تايلندي‌اند و فيليپيني اغلب هتل‌ها
.است پشتون مثلا و انگليسي نه و مي‌داند عربي نه راننده يا دكاندار
از پسدارد وجود حالت اين فارس خليج اميرنشين‌هاي اغلب در ظاهرا
در ساعت نيز 4 آنجا دررفتيم بحرين به قطر در توقف ساعت هفده
كه -ليبي از بازگشت در نه و رفت در نه بحرين ، درمانديم فرودگاه
.ندادند ما به را شهر به ورود اجازه -داشتيم ساعته دوازده توقف
ساعت 30/7.كرد ساعته‌طي پنج را مالت جزيره -منامه فاصله هواپيما ،
تا و شديم مالت نفري هزار پنجاه و چهارصد جزيره وارد سوم روز صبح
.بوديم -جزيره آن پايتخت -دروالتا روز همان بعدازظهر ساعت 30/7
ليبي و مالت ميان مسافت كشتي.شديم طرابلس عازم ليبيايي كشتي با سپس
طرابلس وارد چهارم روز صبح ساعت 30/7 و كرد طي ساعته دوازده را
بود مدتي طول برگشت ، روز سه و شب دو و رفت روز چهار و شب سه.شديم
درازا به روز ده نيز ما اقامت.كرديم سپري ليبي سفر رسيدن براي كه
قذافي بشر حقوق جايزه اعطاي همانند مختلفي مراسم در آن طي كه كشيد
در بزرگ رودخانه گشايش طرابلس ، هتل‌هاي از يكي در فراخان لوئيس به
و ورزشي مراسم نيز و شهر در رژه و سان مراسم و پايتخت شمالي حومه
از بسياري خارجي خبرنگاران.كرديم شركت طرابلس ورزشگاه در هنري
آمريكايي ، اروپايي ، تلويزيون‌هاي راديو و خبرگزاري‌ها مطبوعات ،
لوئيس بر علاوه.بودند شده دعوت چين و روسيه عرب ، جهان آفريقايي ،
و وزيران و مالي نيجر ، چاد ، غنا ، جمهوري روساي احمدبن‌بلا ، و فراخان
ليبي مردم مهمان نيز مصر يمن ، سودان ، تونس ، مراكش ، از نخست‌وزيراني
قوام خط پيرو كه غنا بلندقامت رئيس‌جمهور رولينگز جزجري.بودند
با آنان همه.نمي‌شناختم را آفريقايي كشورهاي سران ديگر است نكرومه
به ليبي بزرگ رودخانه گشايش مراسم در كه وي.بودند آمده همسرانشان
صحنه در حاضر جمعيت شعارهاي احساسات تاثير تحت مي‌كرد صحبت انگليسي
اصولا و مي‌كنم شرم احساس صحبت‌مي‌كنم انگليسي به كه اين از من:گفت
توسط كليد دادن فشار با وقتي.بگويم سخن شما با عربي به مي‌بايست
افتاد خود بستر در مصنوعي مخازن درون از رودخانه آب قذافي ، سرهنگ
آسمان به بودند گردآمده مناسبت اين به كه مردم هلهله و شادي صداي
.رسيد
اسب با سواران واسب پريدند ، آب درون به لباس با جوانان از بسياري
.بود صحنه‌اي‌تماشايي.شدند رودخانه وارد
رودخانه‌اي چنين قرون طي كه است مردمي طبيعي بازتاب نشانگر پديده اين
اين اكنون.شيرين و زلال و فراوان آبي.نمي‌ديدند هم خواب در حتي را
رودخانه اين آب از قرن‌ها تا ليبي مردم و است پيوسته تحقق به رويا
.گرفت خواهند بهره
گسل‌هايي ليبي ، بزرگ دروني‌صحراي آبهاي تخليه كه معتقدند -اما -برخي
.نمود خواهد آماده زلزله براي را زمينه كه كرد خواهد ايجاد
.نگفته‌اند چيزي نظريه ، اين پذيرش يا رد درباره هنوز دانشمندان
انديشه‌هاي مبناي بر اصولا كه ليبي اقتصادي -سياسي نكته‌نظام چند
دهه سه طي است گرفته شكل سبزش كتاب ويژه به و معمرقذافي سرهنگ
و احزاب نبود اساسي ، قانون نبود.بوده جدل‌ها و موجببحث گذشته
عمده محورهاي از فراگير حزب يك نبود حتي و مخالف و مطبوعات‌موافق
يا دموكراسي نگاه از يا راست از كه آنان.جدل‌هاست و اين‌بحث
مي‌دانند ليبي نظام معايب از را مسايل اين مي‌نگرند قضيه به ليبراليسم
.مي‌كنند قلمداد تمامت‌خواه رژيمي را آن و
جهاني ادعاي سبز ، كتاب كه ليبي اقتصادي -سياسي نظام نگارنده نظر به
نظام ايناست كشور اين خاص و باشد جهاني نمي‌تواند دارد را آن بودن
و سلطنت و ضداستعمار پيكارگر عنوان به قذافي معمر شخصيت بر متكي
قذافي از پس نيست معلوم واقعا و.است كشور اين ملي اقتصاد پايه‌گذار
خود حيات به اساسي قانون بدون و حزب بدون مي‌تواند نظام اين چگونه
دفاع خود اقتصادي دستاوردهاي از آينده در مردم بي‌گمان.دهد ادامه
موجود نظام بگويم‌كه چكيده طور به.نيست كافي اين اما كرد خواهند
هنگفت نفتي وثروت جمعيت ميليون با 4 ليبي چون كشوري وضع با هم‌اكنون
راست تفكر با كسي كه‌اگر است بديهي.است همساز قذافي ، همانند رهبري و
اما مي‌شود روبه‌رو بادشواري كند زندگي كشور اين در بخواهد ليبرالي يا
ايدئولوژي هر با كه‌چپگرايان است گونه‌اي به ليبي نظام سياسي گفتمان
و بگيرند جا نظام بستراين در مي‌توانند غيرمذهبي يا اسلامي خواه
عكاس همراه به اين‌سفر كه بگويم معترضه عنوان به.كنند فعاليت
فرهنگ مردمي دبيركميته شلابي فوزيه خانم دعوت به و همشهري روزنامه
طرابلس.گرفت انجام (وزيرفرهنگ معادل) ليبي سوسياليستي عربي جماهيري
بلوارهاي مركزي ، قديم ، خيابان‌هاي بازار:گشتيم كاملا همكارم با را
.نيست خصوصي يك هيچ كه كناردريا در آن پلاژهاي و ويلانشين حومه ساحلي ،
اندلس محله مختار ، عمر سبز ، خيابان ميدان ايتاليا ، حاكم آخرين كاخ
منظره خصوص به و قشنگ وهتل‌هاي مرتفع برج‌هاي و بناها وجود با...و
آشغال از پر خيابان‌هاي خودمي‌گيرد ، به شب در طرابلس بندر كه زيبايي
.خبرمي‌داد پايتخت شهرداري ضعف و اهمال از
مشاركت ميزان بود ، جالب من براي سيزده‌سال از پس كه پديده‌اي اما
ارتش ، در مي‌توان را آنان.بود اجتماعي فعاليت‌هاي در زنان اجتماعي
خيابان و كوچه در و كارگاه و كارخانه دانشگاه ، ورزش ، مردمي ، نيروهاي
محافظت او از كلاشينكف با كه بود زن نيز قذافي شخصي محافظ حتي.ديد
شايد پيشرفته جوامع در وضعي چنين.داشتند هم زن وزير دو يكي.مي‌كرد
اجتماعي ، فعاليت‌هاي در زنان كشاندن مشاركت به اما آيد نظر به طبيعي
قذافي كه است كاري قبيله‌اي و بدوي‌نشين جامعه‌اي در فرهنگي و اقتصادي
.يازيده دست آن به
علي را اين.است دولت نظر زير كه دارد هم نويسندگان اتحاديه يك
.گفت من به ليبي معروف داستان‌نويسان از يكي المصراتي مصطفي
با هم‌اكنون كه فصل نام‌چهار به دارند فصلنامه‌اي اتحاديه‌نويسندگان
.روبه‌روست مالي مشكلات
در كه است كرده منتشر قصه‌اي مجموعه قذافي معمر كه اين آخر نكته
.است برخوردار زيبايي تصاوير و تخيل از و مدرن داستان‌نويسي مايه
از نسخه هزار صد و كرده جلب خود به را عرب ناقدان نگاه كتاب ، اين
البته.است رفته فروش به مصر همانند داستان‌خواني جامعه در آن
.است كرده اهدا مصر خيريه موسسات به را كتاب فروش درآمد قذافي
ودولت ديدم طرابلس در كه شده منتشر وي از نيز جديدي مقالات مجموعه
مسايل درباره را خود ديدگاه‌هاي واپسين آن طي و دارد نام فرودستان
.است كرده ارائه فرهنگي و سياسي اجتماعي ،
مساله ليبي ، در طبقاتي فاصله كمبود و اقتصادي دستاوردهاي برابر در
خطري مي‌تواند كه دارد وجود اهمال و تنبلي نوعي حتي و بوروكراسي
ديگر در آن مشابه موارد كه -ديگر پديده.باشد دستاوردها آن براي
يا Xenophobia مساله -مي‌شود ديده امپرياليسم محاصره تحت كشورهاي
هر به حاكم نظام مسئولان و ماموران پديده اين در.است هراسي بيگانه
حتي و مي‌نگرند ترديد و شك ديده به (غيرليبيايي اينجا در) بيگانه‌اي
مورد ، اين در قضاوت البته.مي‌كنند اعتماد دشواري به خود دوستان به
است مشهود خوبي به ليبي كنوني جامعه در كه آخري نكته.است مشكل قدري
تحت و اخير دهه سه طي كه نسلي.است تجدد و سنت‌گرايي ميان تعارض
.تجددگراست نوعي به كرده بروز قذافي رهبري
هم و مي‌بيني را آلامد و جين‌پوش دختران هم طرابلس خيابان‌هاي در شما
و مغازه‌ها در.دارند خود تن و سر بر را ليبي سنتي حجاب كه پيرزناني
.را عربي موسيقي هم و مي‌شنوي را غربي موسيقي هم خيابان‌ها
قبيله‌اي و بدوي بافت علت به -مراكش مثلا برخلاف -تجدد اين گرچه
نيز كهن سنت‌هاي با اما نمي‌انجامد غربي نوع باري و بي‌بند به جامعه
.نيست همخوان چندان
پايان
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام