چهارم ، شماره 1084 اكتبر 1996 ، سال مهر 1375 ، 2 چهارشنبه 11
فقر خط تعيين:آخر كلام
(آخر بخش) فقر خط تعيين و فقه
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
سروش محمد والمسلمين حجت‌الاسلام
عنوان به بايد آن ، پيرامون بررسي و تحقيق و جامعه در فقر خط تعيين
و نتايج اين به آن ، تبيين با زيرا شود ، تلقي مهم و اساسي مساله يك
:رسيد مي‌توان دست‌آوردها
:فقيرند زير گروههاي فقه ، فقربراساس از عمومي درك تصحيح -1
يا كشاورزي اشتغال‌به يا و كسب سرمايه داشتن با كه كساني -1
را زندگيشان مخارج كفاف درامدشان و حقوق خدماتي ، و فني حرفه‌هاي
.مضيقه‌اند در زندگي هزينه‌هاي از برخي تامين نظر از و نمي‌دهد
زندگي ، روزمره هزينه‌هاي حد در كافي ، درامد داشتن با كه كساني -2
را آن مانند و ازدواج منزل ، مناسب اثاثيه مسكن ، تهيه توان
حد در درامدي و نقليه وسيله و منزل داشتن با كه كساني -ندارند30
در ديگر اساسي نيارهاي از برخي يا و مسكن نظر از خود ، متعارف مخارج
قدرت جسمي ، ناتواني و ضعف واسطه به كه كساني -دارند40 قرار تنگنا
به ولي مهارت ، و تبحر داشتن با كه كساني -ندارند50 درامد وكسب كار
مشغول مناسب كار به سرمايه ، و كار ابزار نداشتن اختيار علت‌در
در اضافه كار به خود ، معمولي زندگي اداره براي كه كساني -نيستند60
.ناچارند است ، حرج يا ضرر موجب كه حدي
كمك است شده تصريح ديني فراوان نصوص در كه ويژه عمومي‌به رفاه -2
قدري به بايد بلكه نيست ، او ضروري نيازهاي رفع حد در فقط فقير ، به
قرار اغنياء سطح در و شود غني كه كرد تامين اورا مادي امكانات
(50).گيرد
و است اقتصادي و اجتماعي بيماري نشان جامعه هر در فقر ظلم وسعت -3
بيماري اين گسترش و وسعت كردن مشخص حقيقت ، در فقر محدوده تعيين
.است فاجعه‌آميز
:است آمده چنين (ع) صادق امام از معتبري روايت در
قرار اغنياء اموال در كفايتشان مقدار به فقرا براي عزوجل ، خداوند
.مي‌داد قرار بيشتر نمي‌كرد ، كفايتشان مقدار بدين اگر و است ، داده
قرار فقر در -الهي فريضه نه و -حقوقشان منع واسطه به (فقرا) آنان
زندگي خوبي به اداءكنند ، را آنها حقوق مردم واگر دارند ،
حقوق نپرداختن در را اغنياء گناه ديگري ، بيان در حضرت آن(51)مي‌كنند
(52).مي‌كند معرفي فقر عنوان‌علت به فقرا ،
دولت مسئوليت ميزان و محدوده فقر ، خط تعيين دولت‌با مسئوليت -4
دولت زيرا.مي‌شود مشخص فقير اقشار زندگي تامين رسيدگي‌و در اسلامي ،
خط اين تحت كه كساني زندگي جبران و فقر ، خلاء پركردن براي اسلامي ،
و ابزار از استفاده با -دارد1 برعهده مهم دووظيفه دارند ، قرار
گرفته ، بازپس اغنياء از را محرومان حقوق دارد ، دراختيار كه امكاناتي
معيشت خود ، مالي منابع از استفاده با -دهد20 قرار اختيارآنها در و
امام روايت اساس بر.نمايد تدارك آنان براي را رفاه باعزت‌و توام
بدون كه اندازه‌اي به و مي‌گيرد ، اغنياء از را زكوه والي (ع) هفتم
اگر و.مي‌پردازد آنها به كند ، تامين را فقرا زندگي تنگنا ، و ناراحتي
ديگر بودجه‌هاي از دارد ، وظيفه والي نشود ، اداره راه اين از زندگيشان
تا بپردازد دهد ، قرار آسايش و راحتي در را آنها كه قدري به خود ،
روايت اين به استناد با صدر...آيت‌ا شهيد (53)شوند بي‌نياز جائيكه
آرمانهاي از مردم ، تمام رفاه با توام زندگي و شدن ، بي‌نياز:مي‌نويسد
(54)است شده داده قرار امر ولي برعهده آن مسئوليت كه است اسلامي
.ص 201 همان ، -ماخذ50 و منابع فهرست
.ص 337 ، 339 ج 31 ، جواهرالكلام ، -51
صدر ، .آيت‌ا شهيد الاسلامي المجتمع اقتصاد عن به‌صوره كنيد نگاه -52
.ص 36
.ص 4 همان ، -53
...آيت‌ا -الثاني القسم -الاسلامي اقتصادالمجتمع عن تفصيله خطوط -54
.ص 82 صدر ، سيدمحمدباقر شهيد