چهارم ، شماره 1092 اكتبر 1996 ، سال مهر 1375 ، 12 شنبه 21
مي‌كشد بي‌صدا و بي‌رحم همچنان سل
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
ايدزي افراد كه است ميكربي اولين تقريبا و است فرصت‌طلب سل ميكرب
مي‌شوند مبتلا آن به
به‌تازگي‌آنقدر و بريده را او ديگرامان بيگاه و گاه سرفه‌هاي تك
از.بودند اعتراض‌گشوده به لب هم حتي‌همكارانش كه بود شده زياد
توجه هنوز او اما بود افزوده‌شده آن به چركي هم‌خلطهاي پيش مدتي
به خودرا بي‌اشتهايي و آنها تمام نداشت‌و تغييرات اين به چنداني
است شده كهنه اكنون و گرفته عيد شب از كه سرماخوردگي‌ساده‌اي حساب
چند.مي‌گذاشت دهان در مسكن قرص يك آن رجوع و رفع براي گاهي مي‌گذاشت
زردي به و پريده رويش و رنگ.رسيد نيمه به تابستان و گذشت ماهي
هم مدتي شده بيشتر مراتب به خلط دفع و تك‌سرفه‌ها تعداد.بود گراييده
شبها.مي‌رسيد نظر به مغموم و گرفته چهره‌اش و مي‌خنديد كمتر كه بود
عرقهاي از كه را خود مرطوب بالش و خيس لباس پريده خواب از بارها
.مي‌كرد احساس تنفر با بود شده نمناك شبانه‌اش
تبهاي.اورابرمي‌انگيخت اشتهاي غذايي وكمتر نداشت را هيچكس حوصله
از پس روز يك آنكه تا.شده‌بود عادي او براي ديگر كه مداوم‌هم
و دست.داشت برش ترس.انداخت خلطخوني‌پس بريده بريده سرفه چند
به آينه در.است شده چه پرسيد خود از و لرزيدن به كرد شروع پايش
فاميل زنهاي از يكي ياد به و بود پريده رنگش آشكارا.كرد نگاه خودش
مي‌خواست.بود درگذشته درجواني ريه سرطان براثر پيش چندي كه افتاد
به خودباختگي و افسردگي اين از را او دروني نداي يك اما شود تسليم
.مي‌زد صدا مبارزه و كردن مقاومت
سوال چند از پس دكترمعالج.رفت آشنا ازپزشكان يكي سراغ شتاب با
انجام سرعت با همه‌چيز.كرد هدايت بهداشتي مركز يك به را وجواباو
سينه ، از عكسبرداري و خون آزمايش خلط ، آزمايش توبركولين ، تست:گرفت
و تست گفتند او به از 24ساعت پسميداد نشان را كاهش كيلو او 10 وزن
بايد هم فردا از و داريد ريه سل متاسفانه شما و است آزمايشهامثبت
.كنيد شروع را دارو مصرف
را طعم قرص‌بد عدد به 15 نزديك معده‌خالي با ناشتا صبح روز هر
تمام.داد دست او تهوع‌به حالت بارها حتي و سخت‌بود خيلي خوردن
حالش آشكارا هفته از 2 پس و كرد مقاومت اما بود گرفته درد او مفاصل
بيماري به حمله دوره به معروف كه تمام ماه او 2.گذاشت بهبود روبه
تعداد با ديگر ماه آن 4 از پس و مي‌خورد را قرص تعداد اين بايد است
خيلي خوراكش و خورد ماه ، يك از پس.مي‌داد ادامه را مداوا بايد كمتري
هم سرفه ديگر حتي بود گذاشته افزايش روبه وزنش بود شده بهتر
.نمي‌كرد
به ديگر بار شادي.مي‌خنديد و مي‌گفت وبچه‌اش زن با سابق مثل باز
.بود بازگشته آنها خانه
از همواره‌يكي بازگردد بشر خلقت شايدبه آن قدمت كه سل بيماري
شايد.به‌شمارمي‌رود متمادي قرون در جوامع‌بشري مير و مرگ عوامل
كره اينگونه كه زد مثال سل‌نتوان گستردگي به را بيماري‌عفوني هيچ
خزنده و آرام هم هنوز پزشكي بزرگ پيشرفتهاي عليرغم و آلوده را خاكي
.بپردازد انساني كشتار به
نزديك‌به 31 جهاني بهداشت موجودسازمان آمار آخرين براساس
باسيل آلوده‌به درافرادهستند سل ميكروب آلوده‌به جهان جمعيت
به را بيماري الزاما افراد اين اما مي‌شود مثبت توبركولين تست سل
.نمي‌دهد سرايت ديگران
وامريكاي آفريقايي آسيايي ، دركشورهاي آلوده افراد اين درصد 80
علامتدار سل بيماري جديد مورد ميليون وسالانه 5/7 مي‌كنند زندگي لاتين
و نشده كشف آنها بيماري كه است كساني غيراز اين و مي‌شود كشف جهان در
.مي‌ميرند آن براثر
توسعه:مي‌كند تهديد چيز چند جهان رادر بيماري اين مهار و درمان
الكليسم ، ايدز ، روبه‌گسترش‌بيماري سالمندي ، روند جهان ، در فقر
ديگر و جنگ ماشيني ، زندگي از ناشي روحي صدمات سوءتغذيه ، قند ، بيماري
.عفوني بيماريهاي
از و كامل‌مي‌يابند بهبودي درمان پس‌از مسلول بيماران درصد 85
بيش سالانه و مي‌شوند مير و مرگ درصددچار تا 60 باقيمانده50 تعداد
هزار هر 2 از يعني مي‌ميرند سل براثر جهان سراسر در نفر ميليون از 3
تلفات اين كه درمي‌گذرد سل به ابتلا براثر نفر يك جهان جمعيت نفر
.است سوم جهان و نگه‌داشته‌شده عقب كشورهاي به مربوط بيشتر
و ناقص تشخيص ، درمان عدم از است ميرعبارت و مرگ عوامل مهمترين
و سرخپوستها سياهپوستان ، .نامناسب اجتماعي وشرايط ناكافي
آمادگي واز حساس بيماري اين به سفيدنسبت نژاد از بيش اسكيموها
شيوع مردان در سل جهان ، در كلي به‌طور.برخوردارند ابتلاء براي بيشتري
دليل عمده شايد كه است صادق مورد اين عكس ايران در ولي دارد بيشتري
.است يكديگر با ايراني زنان اجتماعي روابط ويژه شرايط آن
فرد ايمني سيستم تضعيف صورت در كه است فرصت‌طلب ميكروب يك سل باسيل
بررسي يك در.مي‌كند تكثير و رشد به شروع به‌سرعت و كرده حمله بدن به
سل كلي به‌طور و دارند ريوي سل ايدزي بيماران درصد كه 75 شد مشخص
در.مي‌كند مبتلا را ايدزي افراد كه باشد عفوني ميكروب اولين شايد
است سل به مربوط عفوني بيماريهاي براثر مير و مرگ بالاترين جهان
مبارزه براي و مي‌دهند اختصاص آن به دولتها را بودجه كمترين درحالي‌كه
سل ، مثل علل ساير به نسبت كمتري مراتببسيار به مرگ‌ومير كه ايدز با
سل شايد چون مي‌كنند خرج را بيشتري پول دارد را...و مالاريا اسهال ،
.است سومي جهان كشورهاي بيماري
اينكه علت به دارد شيوع افزايش (پيري و كودكي)عمر سر در 2 سل باسيل
به هم بلوغ سن البته ضعيفتراست بدن ايمني سيستم سني گروه دو دراين
.مي‌كند فراهم حدودي تا سل بروز براي را زمينه استرس افزايش دليل
صورت ريوي سل به مبتلا انسان از و تنفسي راه از درصد سل 85 انتقال
شدت باشد منفي يا مثبت وي خلط كشت آنكه به بسته كه مي‌گيرد
سل باسيل به آلوده شير طريق از سل همچنين است متفاوت آلوده‌كنندگي
ايران در سال 72 در كه بررسي يك در.مي‌شود منتقل انسان به هم گاوي
است بوده بيشتر كشور نقاط ديگر از چابهار در ريوي سل شد انجام
بالايي ازشيوع هم تايباد استان اين در و خراسان استان همچنين
سل مبتلايان آن مرزي نواحي خصوصا كشور شرق كلي بطور و است برخوردار
جمعيت افزايش چند هرميباشد دارا را كشور نقاط ساير به نسبت بيشتري
مشكلات اما مي‌دهد افزايش را بيماري هر بروز ميزان تنهايي به خود
در بيماري اين بيشتر شيوع علل ساير از نيز افغاني‌ها حضور و تغذيه
ايران در مثبت خلط آزمايش با ريوي سل به ابتلا ميزان.است كشور شرق
.است سال در نفر يكصدهزار در مورد تا 50 25
سل است شايع‌تر وآنچه كند درگير مي‌تواند را بدن اعضاي تمامي سل باسيل
و مرگ بيشترين و است سلي مننژيت و لنفاوي غدد سل و درصد با 85 ريوي
سلي پنوموني بزرگسالان در و سلي مننژيت كودكان در سل از ناشي مير
به نيازي و نيست كاملامسري بيماري يك تنهايي به خود سل.است
شستشوي مثلا مي‌كند كفايت فردي بهداشت مسايل رعايت و ندارد قرنطينه
و اشياء عفوني ضد آفتاب ، كافي ، تهويه بيمار ، با تماس از پس دستها
بيمار البسه و تختخواب يا ملافه با تماس در البته بيمار شخصي لوازم
در كودكان از توبركولين تست انجام.نيست خاصي پيشگيري اقدام به نياز
است مناسب مشكوك بزرگسال افراد از خلط آزمايش انجام و بيمار با تماس
نزديك تماس آنكه دليل به دارد مسلول بيمار كه خانواده يك در البته
سل باسيل به خانواده افراد ساير ابتلاي احتمال درصد مي‌گيرد30 صورت
.دارد وجود
دربرخي جز و نمود درمان مي‌توان سرپايي را بيمار كه است بيماري‌اي سل
شايع نوع جز به ديگر انواع.ندارد وجود بستري به نيازي خاص شرايط
كه لنفاوي غدد سل حنجره ، سل جنب ، پرده سل شامل ريوي سل آن‌يعني
سل مفاصل ، و استخوان سل است ، فكي تحت لنفاوي غدد آن محل شايعترين
دستگاه سل چشمي ، سل (مغز پرده)مننژ سل تناسلي ، و ادراري دستگاه
.است صفاقي سل و قلب پرده‌هاي سل پوست ، سل كليه ، فوق غدد سل گوارش ،
خانم درمان لذا دارد نامطلوبي سير آن از پس بلافاصله و حاملگي در سل
سال در 5 فعال سل بروز خطر.انداخت تعويق به نبايد هرگز را باردار
و مناسب مصرف موارد در بيماري عود و است بيشتر سلي عفونت از بعد اول
هم عود علل شايعتريناست نادر بسيار ارگانيسم بودن حساس و دارو درست
درمان عدم صورت در مسلول فرد يك و است بيمار توسط دارو نامنظم مصرف
حدود 20 مدت اين عرض در و ماند خواهد زنده سال فقط 2 متوسط بطور
.كرد خواهد مبتلا را (نفر تا 12 هرسال 10)نفر
در 2 خصوص به دارو زياد ميزان و تعداد سل صحيح درمان مشكل عمده‌ترين
سبب عامل دو اين كه (ماه 9) است مصرف طولاني زمان مدت و اول ماه
موجب و قطع را دارو مصرف درمان حين در بيماران از بسياري مي‌شود
نوع شايعترين عنوان به ريوي سلشوند بيماري عود و دارويي مقاومت
خلط دفع ماه ، يك از بيش مدتي در طولاني سرفه‌هاي تك مانند علايمي داراي
درد و نفس تنگي وزن ، كاهش و بي‌اشتهايي شبانه ، عرق تب ، ريه ، از خوني
را سل ميكرب دقيقه عرض 5 در آفتاب مستقيم نور.مي‌باشد سينه قفسه در
در و دقيقه مدت 30 در درجه حرارت 60 در سل ميكرب و مي‌برد بين از
جديد برنامه‌هاي از يكيميرود بين از دقيقه عرض 5 در درجه حرارت 70
در درماني بهداشتي شبكه سيستم در سل ادغام كشور در باسل مبارزه
پيشگيري طرح اين در كلي هدف و است انجام حال در كه است كشور سراسر
موقع به تشخيص و بيماريابي برنامه‌هاي ادغام طريق از بيماري از
سالانه عفونت خطر بروز ميزان كاهش و درمان بر كامل نظارت و بيماران
.است جامعه در سل
گرفتن نظر در بدون پزشكي آموزش و درمان بهداشت وزارت متاسفانه -
بهداشت شبكه زيرا است گرفته تصميم اين اجراي به اقدام لازم تمهيدات
و تشخيص براي لازم وسايل و لوازم فاقد كوچك شهرهاي و روستاها در كشور
زياد هزينه‌هاي صرف با مشكوك‌را افراد همچنان لذا مي‌باشند سل درمان
.داد خواهند ارجاع استانها مراكز به
اين با مبارزه مراكز و است اختصاصي و گران عموما سل داروهاي -
.مي‌دهند قرار بيماران اختيار در رايگان كاملا صورت به بيماري‌آنرا
(مرزي مناطق در بيشتر) بيماران از تعدادي كه هستيم متاسفانه‌شاهد
.مي‌كنند قاچاق يا و رسانده فروش به آنرا دارو اخذ با
داروخانه‌هاي ساير در را مسلول بيماران مخصوص داروهاي اقلام از برخي -
پزشكان از كمي تعداد كه است شده باعث مورد اين و يافت مي‌توان كشور
بيماران معرفي از بيمار ، ندادن دست از و درامد كسب براي متاسفانه
تجويز با و كرده خودداري سل با مبارزه اصلي مراكز به سل به مشكوك
طولاني و ناقص درمان به نسبت داروخانه‌ها در موجود دارويي اقلام همين
نهايت در و سل ميكرب شدن مقاوم باعث نتيجه در كه كنند اقدام بيماران
ضروري لذا شوند است خطرناك بسيار كه جامعه در سل مقاوم باسيل شيوع
مخصوص مراكز و دولت توسط انحصارا سل با مبارزه امر كه همانگونه است
اقدام داروخانه‌ها سطح از مخصوص داروهاي جمع‌آوري به نسبت مي‌شود انجام
.شود جلوگيري استفاده سوء گونه هر از تا
كه است ميكربي اولين تقريبا و است فرصت‌طلب ميكرب يك سل -
مختل بدن دفاعي سيستم ايدز در زيرا مي‌شوند مبتلا آن به افرادايدزي
پزشكي آموزش و درمان بهداشت وزارت به بنابراين -مي‌شود وتضعيف شده
مسلول بيماران اصولي و تحقيقاتي كار يك عنوان به كه مي‌شود پيشنهاد
در جهت اين از مناسبي شاخص تا نمايد آزمايش ايدز به ابتلاي از را
.آيد بدست كشورمان
شرمنده آن به ابتلاي از كه نيست وخطرناك درمان غيرقابل بيماري يك سل
و فردي بهداشت رعايت با فقط بلكه نمائيم كوتاهي آن درمان ودر بوده
اقدام آن كامل مداواي به نسبت مي‌توان درمان طول در دارو صحيح مصرف
.كرد
ميربهرسي حسين سيد