چهارم ، شماره 1094 اكتبر 1996 ، سال مهر 1375 ، 14 دوشنبه 23
1900- قرن 2000 گزارش
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
!نبود خريدني زندگي اما خريد ، پول با را همه‌چيز
بزرگترين يكي‌از پيرپونت‌مورگان آوريل 1913جان اول
متعدد ، كمپانيهاي و وصنايع بانكها گرداننده و سرمايه‌داران‌آمريكا
.درگذشت بودناگهان آمده رم به براي‌گردش كه هنگامي سالگي در 76
چندين را پدري ارثيه همين‌حرفه در و بود بانكدار فرزنديك وي
وكارخانه‌هاي فولاد صنايع مجموعه سال1901 در سپس.كرد برابر
.گرفت اختيار در را صنعتي تراست بزرگترين و خريد آمريكارا فلزكاري
آنها خريد با و رفت كشتيراني شركتهاي مهمترين به‌سراغ سال 1903 در
.داد تشكيل را كشتراني‌مركانتيل بين‌المللي عظيم شركت
قابل و همه‌چيزخريدني داشت كه وفزاينده‌اي بي‌حساب پول با او براي
زندگي ادامه كه پي‌برد آمد ، به‌سراغش اجل كه هنگامي اما بود ، تملك
زندگي با و بگذارد است گردآورده عمر يك آنچه همه بايد و نيست خريدني
.كند وداع
درياخيز هواپيماهاي براي مسابقه
(Hydravion) درياخيز هواپيماهاي مسابقه اولين آوريل 1913در 16
داوطلب شد ، 26 برگزار فرانسه هوانوردي باشگاه نظر زير موناكو در كه
و فرانسوي سه فقط و شدند حدف نفر مقدماتي 22 دور در كه كردند شركت
نهايي‌مسابقه‌موريس برندهيافتند راه نهايي به‌دور آمريكايي يك
و 48دقيقه ساعت در 3 را مسافت‌موردنظر كه شد اعلام پرومت‌فرانسوي
برجاي ساعت كيلومتردر با 73 برابر وركوردي پيمود ثانيه و 22
وي رقيبآمريكايي.كرد نقدي‌دريافت جايزه فرانك وي 25هزار.نهاد
موتورها خرابي به‌علت مسابقه اوايل همان در ديگر فرانسوي دو و شد دوم
.بازماندند حركت از
در صلح توافقنامه مه 1913پيش‌نويس بالكان 31 در متزلزل صلح
كه مي‌رود انتظار و رسيد امضاء لندن‌به در جنگ طرفين بين بالكان
و بلغارستان مارس 1912 ماه در.پذيرد پايان منطقه اين در جنگ
در كردندو منعقد اتحاد پيمان دولت‌عثماني با جنگ براي صربستان
خاك عثماني‌در تصرفات به آنها نيروهاي‌مشترك گذشته اكتبر ماه
.شكستند درهم سرعت به را ترك سربازان ومقاومت شدند حمله‌ور اروپا
عثماني دولت و شد برقرار اروپايي‌آتش‌بس بزرگ قدرتهاي مداخله با
چشم مقدونيه جمله از اروپا ، خاك در متصرفاتش اعظم قسمت از كه پذيرفت
اكنون اما كند ، اكتفا اسلامبول شهر اطراف در كوچكي بخش به و بپوشد
يونان و افتاده اختلاف مقدونيه تملك سر بر صربستان و بلغارستان ميان
.است سرزمين اين براي سوم مدعي هم
مي‌بخشد شتاب ارتش تقويت به انزوا ، احساس با آلمان
تصويب به قانوني(آلمان ملي مجلس) رايشتاگ ژوئن 1913در 30
در و مي‌رساند نفر هزار به 863 صلح زمان در را ارتش نفرات كه رسيد
پي در تصميم اين.مي‌دهد افزايش نفر ميليون به 5 جنگ وقوع صورت
قدرتها تعادل دارد عقيده كه است شده اتخاذ آلمان ارتش ستاد بررسيهاي
رايش نظامي نيروي تقويت و خورده به‌هم آلمان زيان به اروپا در
.است اجتنابناپذير
از شكست‌عثماني از پس آلمان ، بلندپايگان‌نظامي نظر اظهار براساس
كه گرفته شكل قدرت‌تازه‌اي بالكان در وبلغارستان ، صربستان قواي
در نيز ايتاليا نيروهاي و تهديدمي‌كند را آلمان متحد اتريش ،
و آلمان با همگامي براي امكاني و شده‌اند درگير ليبي و مديترانه
با غرب و شرق از و دارد قرار انزوا در آلمان بدين‌گونه.ندارند اتريش
خود ارتش تجهيز در پيش از پيش بايد و روبه‌روست فرانسه و روسيه تهديد
.بكوشد
نيست موردتائيد فرانسه در آلمان كارشناسان‌نظامي نظريه اين البته
تعبير سلطه‌طلبي بيشتربه آلمان نظامي سريع لندن‌تقويت در حتي و
ارتش نفرات آلمان و1912 سالهاي 1911 در.دفاعي تاسياست مي‌شود
كه حالي در داد ، افزايش هزار از 800 بيش به هزار رااز 653 خود
يك به‌گفته.نرفت فراتر نفر هزار از 480 فرانسه ارتش سربازان مجموع
و است مسلح سراپا ملت يك رايش امپراتوري آلمان ، نظامي كارشناس
سال 1913 در و مي‌دهد تشكيل آنرا بودجه رقم بالاترين نظامي تسليحات
كروپ عظيم كارخانه‌هاي.است زده مارك ميليارد نيم و يك نجومي سربه‌رقم
نيروهاي سال 1908 از و هستند سنگين توپخانه ساخت كار در مرتبا
بويژه ناوشكن‌ها ، و رزمناوها تعداد بر فزاينده شتابي با آلمان دريايي
جنگي آيا چيست؟ براي تسليحات همه اين.مي‌كند اضافه خود زيردريايي‌هاي
است؟ پيش در
اين براي خود خاص جوابهايي اروپا ابرقدرتي‌در هر كه است اين مساله
.دارد پرسشها
ژوئن 1913 باروت 29 انبار:بالكان
هم روي به اكنون ديروز متحدان و است شده آغاز بالكان جنگ دومين
صربها ، از اتحاديه‌اي عثماني دولت با اول جنگ در.مي‌كشند شمشير
بود شده تشكيل اروپا از تركها راندن بيرون براي يونانيها و بلغارها
خاك در متصرفاتش عمده بخش از اسلامبول حكومت و يافت دست پيروزي به كه
به ديروز متحدان سرزمينها اين تملك سر بر اما كرد ، عقبنشيني اروپا
شب بلغارستان ارتش فرمانده ژنرال‌سروف.شده‌اند تبديل امروز دشمنان
در و شروع‌كرد صربها تصرف تحت منطقه به را غافلگيرانه‌اي حمله گذشته
به‌فرمان‌فردينان بلغار سپاهيان از بزرگ‌ديگري گروه حال همين
تصرف به بود يونانيها دراختيار كه را ناحيه‌سرس اين‌كشور پادشاه
قسمتي‌از و دارند داعيه‌هاي‌بلندپروازانه‌اي بلغارها.درآوردند
اژه درياي ساحل در را ديگري بندر يا بندرسالونيك و تراس و مقدونيه
.يونانيهاست تصرف در اكنون مناطق اين عمده بخش.مي‌كنند طلب
داشتند ، اكنون موثري سهم عثماني جنگ‌با در كه صربها ديگر سوي از
از بخشي تصاحب به چشم و مي‌خواهند غنايم‌اراضي از را خود سهم
ادعاي جزو كه را شهرموناسيتر دليل همين بهدوختهاند مقدونيه
يونان با مخفيانه اتحادي صدد در و نكرده‌اند تخليه است بلغارستان
چنين به هم عثماني دولت.بنشانند خود جاي سر را بلغارها تا هستند
و بينداز تفرقه قديمي شيوه براساس زيرا مي‌دهد ، نشان خوش روي اتحادي
اسلامبول حكومت براي بيفتند ، هم جان به بالكان كشورهاي اگر كن ، حكومت
پس باز را رفته دست از سرزمينهاي تا شد خواهد باز اميدي روزنه
.بگيرد
دربالكان خود خاص منافع پي در سالهاپيش از نيز روسيه و اتريش
و صربها اسلاو ، با بزرگ خانواده با علت‌هم‌نژادي به روسها.هستند
اروپا ، جنوب در نفوذخود بسط ضمن مي‌كوشند و همبستگي‌دارند بلغارها
قدرت از اتريش امانگراني كنند ، جلوگيري درگيري‌اسلاوتبارها از
را بلغارستان علت همين به و است بزرگ صربستان تشكيل و صربها گرفتن
توسعه‌طلبي تسليم و بگويد سخن صربها با قدرت موضع از مي‌كند تشويق
بي‌طرف بالكان اول جنگ در كه هم روماني دولت ميان اين در.نشود آنها
مطالبه دانوب كنار در را مناطقي و شهرها و شده معركه اين وارد بود ،
متوسل اسلحه به لزوم صورت در كه است داشته اعلام صريحا و مي‌كند
.شد خواهد
به‌جان همه عثماني ، امپراتوري افول‌قدرت از پس بالكان در بدين‌گونه
تهديد را اروپا تمامي امنيت انبارباروت اين و افتاده‌اند هم
.مي‌كند
بلژيكي موتوسيكلتهاي رونق پر بازار
]
ژوئن 1913
انواع درساخت پيش سال چند از شهرليژبلژيك ، در كارخانه‌هرشتال
قدرتمند و نوع‌تازه يك توليد اكنون اما شهرتي‌يافته ، اتومبيل
پر بازار زمينه اين در و افزوده خود فعاليت بر نيز را موتوسيكلت
با و سيلندر كارخانه 4 اين ساخت موتوسيكلت.است آورده به‌دست رونقي
.است مكعب متر سانتي حجم 492 به قدرتمندي موتور
ژوئن 1913 اول اروپا مشت‌زني قهرمان
براي‌تعيين مشت‌زني مسابقات ديدارپاياني بلژيك ، در شهرگان در
هيجان‌انگيز ، كارپانتيه مصاف يك ودر شد برگزار اروپا قهرمان
نام به انگليسي غول‌پيكر حريف يك برابر در نوجوان‌فرانسوي مشت‌زن
لقب افكن رابمب او كوبنده‌اش ضربه‌هاي براي كه قرارگرفت ولز
بود باخته را خود حدي تا ظاهراكارپانتيه اول روند در...!داده‌اند
به شروع خود مخصوص شگردهاي با و بزودي اما مي‌گرفت ، دفاعي موضع و
دست داور ، و شد زمين بر نقش بمبافكن غول چهارم روند در.كرد حمله
كه بدين‌گونه‌كارپانتيه.برد بالا پيروزي نشانه به را فرانسوي مشت‌زن
مقام بود ، شده اروپا مشت‌زني قهرمان انگليسي يك بر پيروزي با هم قبلا
.كرد حفظ را خود
قدرتمند ارتش براي بيشتر ماليات
ژوئن 1913 11
بتواند افزودتا درصد حدود 30 در ميزان‌مالياتها بر دولت بلژيك در
كند ، تامين نيازاست مورد ارتش تقويت كه‌براي را اضافي بودجه
.مي‌زند سر ميليون‌فرانك نياز 400 مورد بودجه‌اضافي مجموع