چهارم ، شماره 1103 اكتبر 1996 ، سال آبان 1375 ، 24 پنجشنبه 3
قرآن و علم
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
حوزه تربيت‌مدرس و دانشگاه استاد شعاري‌نژاد اكبر علي دكتر با گفتگو
قم علميه
هر مقايسه است؟در صورتي چه به قرآن و علم رابطه شما نظر از
نظر در را نكته چند بايد (محتواي‌قرآن البته) كريم قرآن با پديده‌اي
:بگيريم
وسيله به كه‌مستقيما است الهي كتاب قرآن مسلمانان ما نظر از اولا
ديگر پديده‌هاي كه صورتي در است ومطلق شده نازل اكرم پيامبر به وحي
.راندارند خاصيتي چنين
هم آن مردم ، هدايت جز مخصوصي نقش يا وظيفه و رسالت قرآن ، ثانيا
نه شيمي ، نه است ، فيزيك كتاب نه ندارد ، ارزشها ، محدوده در عمدتا
...نه و جامعه‌شناسي نه روان‌شناسي ، نه اخترشناسي ،
در هرچه وتقوا ، معاد نبوت ، توحيد ، :از عبارتند قرآن كليدي مفاهيم
و توجيه براي آفرينش ، كميت و كيفيت درباره حتي است شده مطرح قرآن
صالح عمل ضرورت و كيفر و پاداش ضرورت نبوت ، ضرورت توحيد ، تبيين
.است
مفهوم ايمان ، .وملزومند لازم وعمل ايمان اسلام مقدس دين ديدگاه از
.مي‌شود شامل را تقوا مفهوم عمل و معاد ، و نبوت و توحيد
را آنها اجازه‌ندارد آدمي و هستند ثابت اسلام اصول و ارزشها ثالثا
زمان گذشت.كند جابه‌جا يا دهدو تغيير خود مخلوق معيارهاي برحسب
مفهوم دو پس.است موثر آنها شمول موارد وگسترش افزايش در تنها
قرآن حق در است انسان مخلوق هرعلم لازمه اصولا كه وتكامل تغيير
و مي‌خورد لطمه آن مطلقيت و اعتبار به وگرنه بود نخواهند صادق كريم
.ناميد الهي راكتاب آن نمي‌توان ديگر
نوع هر يعني عام معناي به:مي‌رود كار به معنا دو به ما فرهنگ در علم
.شناخت يا و معرفت يا دانستن
پديده‌ها ميان پايداري روابط علمي شناخت به صرفا كه خاص معناي به
معمولا و است وآزمايش علمي‌مشاهده روش دو عمدتا كه مي‌شود اطلاق
هم را آن دارنده و مي‌كنند اطلاق آن به را دانش اصطلاح
.دانشمندمي‌نامند
به تقريبا كه فرايندي‌است و است آدمي يافته يا آفريده اساسا علم
شيمي فيزيك ، مانند علمي هر طبيعي جمله‌خصايص از.دارد اختصاص انسان
علم اگرباشد و ندارد وجود ثابت علم.است تكامل و تغيير...و
افزايش حال در روز ، به روز طبيعت ، بر انسان احاطه چون نمي‌شود خوانده
تازه‌هايي به مداوم آزمايش و مشاهده وسيله نتيجه‌به در و است گسترش و
.دست‌مي‌يابد
علم ، مي‌پردازد نقايص‌آن تكميل به و مي‌كند اصلاح را گذشتگان اشتباهات
و دين به معمولا را ارزشها از بحث و دارد كار و سر طبيعت با عمدتا
.وامي‌گذارد فلسفه و اخلاق
هر دارند ، انسان‌اختصاص به دو هر قرآن و علم:گفت مي‌توان بنابراين
سالم زندگي از برخورداري براي هردو و هستند متعال خداوند مخلوق دو
.دارند ضرورت
از هرگز خود علمي تلاشهاي در خداوندي ارزشهاي به معتقد شخص است بديهي
خويش كنجكاوي ميل ارضاي براي تنها و بود نخواهد غافل خداوند رضايت
.انديشيد نخواهد مادي عمدتا نيازهاي ارضاي به كمك يا
به توجه با باشد؟ برخوردار ويژگيهايي چه از بايد قرآن تفسير امروز
كل و اسلام مطلق سند معتبرترين مسلمانان ، ما نظر به كريم ، قرآن اينكه
سوي از و ندارد ، آدمي هدايت جز رسالتي و بوده وحي كلام آن محتواي
و دريافتن و خواندن پس است فهم قابل عموم براي آياتش ، صراحت به ديگر
.است واجب مسلمانان همه براي آن معاني فهميدن
و بخواند دقت به قرآن‌را است ناگزير ندارد قبول را اسلام كه كسي حتي
مخالفت و موافقت هرگونه.ندارد راقبول چيزي چه ببيند تا بفهمد ،
عربي‌نازل زبان به مجيد قرآن.است مورد يا موضوع شناخت‌دقيق مستلزم
طبعا و بود حجاز رسمي‌مردم زبان هم قرآن نزول از پيش كه است شده
قواعد آن شناخت بدون كه دارد قواعدي براي‌خود دنيا زبانهاي همه مانند
از كتابهايي‌اعم عربي زبان در البته.شناخت دقيقا را آن‌زبان نمي‌توان
قرآن ، اما.نيست هم‌آسان چندان آنها ، فهميدن كه دارند وجود ونثر نظم
قواعد به آشنايي با و است شده نازل (عربي‌مبين يا) قوم عامه زبان به
.فهميد را آن مي‌توان زبان‌عربي عمومي
پيش فهميدن و است كردن عمل درست شرط پيش انديشيدن درست كه است بديهي
كلامي زبان با است لازم فهميدن درست براياست انديشيدن درست شرط
.باشيم آشنا نويسنده يا گوينده
به مفسر و شخص‌مترجم است لازم فارسي ، زبان به كريم قرآن تفسير براي
از غير (زبان‌شناسي حدود تا حتي جامع شناخت) باشد آشنا زبان دو هر
لازم قرآن تفسير حاشيه در نيز ديگري مسائل محتواي‌قرآن تفسير به توجه
.شود توجه آنها به بايد است‌كه
بايد پيچيده و لغت‌هاي‌دشوار باشد ، ساده و روان فارسي به بايد تفسير
و عيني مثالهاي با امكان حد تا بايد مبهم نكات شود ، داده توضيح
نكند ، محروم يا و بي‌نياز تفكر ، از را خوانندگان شود ، روشن ملموس
كه باشد احاديثي از عاري بايد تفسير كند ، تفسير قرآن با را قرآن
براي توضيحي احاديث از تنها مي‌بازد ، رنگ آنها برابر در قرآن ظاهرا
باشد گونه‌اي به بايد نيز تفسير كتاب قطع شود ، گرفته كمك فهم سهولت
.كرد نقل و حمل بتوان راحتي به كه