چهارم ، شماره 1105 اكتبر 1996 ، سال آبان 1375 ، 27 يكشنبه 6
|
|
ما جامعه نياز و مديريت سرشماري ،
مردوخي بايزيد با گو و گفت
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
اين به دنيا اقتصادي ، شديد نوسانات و پيچيدگي به‌دليل سال 1973 ، از
نياز پاسخگوي مي‌تواند روز اطلاعات و آمار تنها كه رسيد نتيجه
.قديمي و كهنه آمار نه باشد سياستگذاران و برنامه‌ريزان
قرار موردپرسش كه كساني اول:موثرند سرشماري يك صحت در عامل سه
آن براساس كه‌پرسشنامه چارچوبي و روش سوم و پرسشگران دوم مي‌گيرند ،
.مي‌شود اجرا و تنظيم
سرشماري يك اما.است شده آغاز مسكن و نفوس عمومي سرشماري:اشاره
سرشماري يك انجام صورت در آن از مهمتر و مي‌شود حاصل چگونه دقيق
بگيرد؟ بهره آن از مي‌تواند مديريتي نوع چه دقيق ،
برنامه‌ريزي‌و بر تضميني مي‌تواند صحيح اطلاعات وجود صرفا آيا
شرايط نيز اطلاعات و داده‌ها از بهره‌گيري يا و باشد مطلوب سياستگزاري
به نياز سو يك از اطلاعات از بهينه استفاده ترديد بدون مي‌طلبد؟ خاصي
را خود كه است مديريتي محتاج ديگر سوي از و دارد دقيق آمار و اطلاعات
قرار توجه مورد را فوق محورها حاضر گوي و گفتبداند اطلاعات نيازمند
.مي‌گردد گرامي خوانندگان تقديم كه داده
و شده گوناگوني‌مطرح موضوعات و مطالب سرشماري اهميت درباره:همشهري
طي در و مي‌بينيد راچگونه ايران در سرشماري وضعيت جنابعالي.مي‌شود
اطلاعات مجموع در و سرشماري به نسبت نگرشي چه ما جامعه اخير دهه چند
است؟ داشته آمار و
رابراي اطلاعاتي پايگاه مهمترين ، آمارگيري و سرشماري:مردوخي
سرشماري حاصل‌از اطلاعاتميآورد وجود به برنامه‌ريزي و تصميم‌گيري
آمارگيري در.كند نمايان را جامعه اجتماعي -اقتصادي وضعيت مي‌تواند
به امر اين.دارد وجود بسياري علمي و فني اشتباهات نمونه‌گيري براساس
براساس و مي‌دهيم تعميم جامعه كل به را نمونه يك ما كه است دليل اين
فراهم‌مي‌كند را امكان اين سرشماري اما.مي‌پردازيم نتيجه‌گيري به آن
در كه -خطاهاي‌تحليلي لذا كنيم ، آمارگيري جامعه كل از ما كه
شناخت امكان سرشماري درنتيجه.مي‌رسد حداقل به -دارد وجود آمارگيري
بالاخص و انساني علوم در خصوصا ميان‌مدت و بلندمدت برنامه‌ريزي و
.مي‌كند فراهم اهداف به جهت‌دستيابي را اقتصاد
به متكي باشد نداشته وجود آن از حاصل اطلاعات و سرشماري اگر واقع در
اطلاعات ، و آمار امروزه.بود خواهد حدسيات و تخمين‌ها و فرد يك تصميم
.است گردش حال در تصميم‌گيري دستگاه در كه است خوني
چگونگي مورد در گذشته روندهاي بعد ، به سال 1973 از مشخص طور به
از خيلي سال 1973 تا.شد جايگزين جديد روش‌هاي با اطلاعات جمع‌آوري
گذشته اطلاعات براساس و بود پيش‌بيني قابل اقتصادي شيوه‌هاي و برنامه‌ها
بعد به سال اين از كرد ، مدل‌سازي و برنامه‌ريزي مي‌شد راحتي به
اطلاعات ديگر كه.شدند مواجه مشكل اين با برنامه‌ريزان و سياستگزاران
.باشند مدل‌سازي و پيش‌بيني براي مناسبي پاسخ نمي‌توانند گذشته
گذشته اطلاعات رسيدكه نتيجه اين به دنيا سال اين در ديگر عبارت به
نوسانات ;ندارد برنامه‌ريز هوشمند ذهن براي پاسخي هيچوجه به قديمي و
از لذا بود ، آورده وجود به پيچيده‌اي وضعيت سالها آن در اقتصادي شديد
در كردند مجهز روز آماري و اطلاعات به را خود جوامع بعد به تاريخ آن
كلان و خرد سطح در آينده براي برنامه‌ريزي امكان جوامع اين براي نتيجه
و دارند سنتي اطلاعاتي پايگاه كماكان كه كشورهايي مقابل در.شد مهيا
كه مي‌كنند تصميم‌گيري تصادفي صورت به است كهنه و قديمي اطلاعاتشان يا
در ديگر عبارت به.شود واقع مفيد يا مضر است ممكن نيز تصميمات اين
.ندارد علمي مبناي تصميمات كشورها اين
براي‌سرشماري اخير دهه چند تاريخ در ما جامعه كه را اهميتي:همشهري
سرشماري:مي‌كنيد؟مردوخي ارزيابي چگونه بوده قائل اطلاعات و آمار و
دليل به و شده انجام ده‌سال‌يكبار هر تاكنون سال 1335 از ايران در
كوتاه‌تر دوره‌هاي در ما كه نداشته وجود امكان اين عظيم حجم و گستردگي
اشاره نكته اين به بايد همينجا در البته.دهيم انجام را برنامه اين
.بگيرد انجام مناسبي شرايط و محيط در بايد سرشماري كه كنم
به‌دقت سرشماري است داخلي مشكلات و تنش بحران ، دچار جامعه‌اي مثلا
در مثلا يا.باشد دقيق نمي‌تواند حاصله نتايج واقع در و نمي‌شود انجام
وضعيت بر فصل آن و دارد خاصي وضعيت جامعه اشتغال نيروي كه فصلي
و صحيح جواب سرشماري است ممكن مي‌گذارد ، مخصوص تاثيري انساني نيروي
.ندهد درست
نيز و عظيم‌آن و گسترده حجم دليل به سرشماري كردم ، عرض كه همانطور
انجام ساله ده فاصله‌هاي‌بلند در مي‌طلبد كه گزافي هزينه‌هاي دليل به
سمت ، اين به سال 1973 خصوصااز امروزي ، جوامع البته.است گرفته
دنبال به و ندارند سرشماري دو بين بلند فاصله‌هاي براي توجيهي ديگر
.هستند روز اطلاعات و آمار
دقت سرشماري حاصل‌از نتايج تا است لازم شرايطي چه مجموع در:همشهري
درستي و صحت در مهم خيلي عامل سه.:مردوخي.باشد؟ داشته را لازم
در.مي‌گيرند قرار پرسش مورد كه كساني اول.است موثر سرشماري يك
پرسش مورد دارند ، حضور سرشماري ايام در كه جامعه افراد كل سرشماري ،
.مي‌گيرند قرار
را لازم آموزش لازم‌است كه هستند پرسشگرها سرشماري ، صحت در دوم عامل
پاسخهاي تا باشند داشته كافي تعهد محوله وظايف به نسبت و باشند ديده
.كنند دريافت صحيحي
قسمت واقع‌همان در يا پرسشنامه چارچوب و متد روش ، سوم ، عامل
.مي‌شود تنظيم و تهيه متخصصان توسط كه است نرم‌افزاري
علاوه آخر در و اطلاعات استحصال و استخراج روش به بايد مورد همين در
نياز هم پرسشنامه از اطلاعات استخراج و استحصال پرسشنامه ، چارچوب بر
حوزه ، اين متخصصين وجود با مي‌رود اميد كه دارد دقيقي متد و روش به
.باشد مطلوب نتيجه
انجام درست طور به سرشماري گفت مي‌توان باشد ، فراهم وقتي عوامل اين
.بكند نسبي درستي ادعاي مي‌تواند لااقل يا مي‌گيرد
جامعه آيا آن‌اينكه و است مطرح اساسي سئوال يك آمار درباره:همشهري
احساس نيازي چنين آنكه يا اطلاعات‌مي‌كند و آمار به نياز احساس ما
و نظام‌ها سوي از بايد اطلاعات براي اصلي تقاضاي:مردوخينميشود؟
براي كلان و خرد سطح در تصميم‌گيري مراكز.شود تصميم‌گيري‌مطرح نهادهاي
.دارند به‌اطلاعات نياز تصميم‌گيري نوع هر
عنوان به.مي‌كند ظاهر جامعه در را خود مختلف عناوين به تقاضا اين
لازم منطقه‌اي و ملي سطح در اطلاعاتي كشور برنامه‌ريزي دستگاه نمونه
.مي‌دارد ابراز اطلاعات به را خود نياز كه دارد
اطلاعات به نياز ترتيب همين به هم مراكز ديگر و سياستگذار گروههاي
نياز اطلاعات به بنگاهها و خانواده‌ها افراد ، هم خرد سطح در.دارند
.است اطلاعات و آمار به جامعه نياز همه‌بيان‌كننده كه دارند
سرشماري و اطلاعاتي پايگاه كه دهيم قرار اين بر را فرض حال:همشهري
مدير ، يك دهند ، قرار جامعه اختيار در را دقيق نسبتا اطلاعات
بتواند تا باشد ويژگي‌هايي چه داراي بايد سياستگذار يا و برنامه‌ريز
ديگر عبارت به ببرد؟ بهره آن از مدت كوتاه بلندو برنامه‌هاي تدوين در
يا و است اطلاعاتي پايگاه نبود ماصرفا جامعه چون جوامعي مشكل آيا
از بي‌نياز را خود كه است مديران‌مربوط از طيفي به مشكل از بخشي آنكه
مي‌بينند؟ اطلاعات
بايد مراكزتصميم‌گيري آمد ، فراهم اطلاعاتي پايگاه وقتي.:مردوخي.
تصميم‌گيرنده و باشد نداشته نيازوجود احساس اگر.كنند نياز احساس
مي‌تواند خودش شخص اتكاي به كه كند گذشته‌گمان قرن‌هاي مانند
راراهنمايي او بود خواهند قادر وي شخصي اطلاعات و تصميم‌گيري‌كند
كافي و دقيق هم هرچند درجامعه موجود اطلاعات كه گفت مي‌شود كنند ،
باقي بايگاني‌ها و آرشيوها در و ماند بلااستفاده‌خواهد باز باشد
كه باشد گونه‌اي به بايد تصميم‌گيري فرهنگ كه است اين.خواهندبود
تخصص بايد اين بر علاوه.باشد داشته وجود اطلاعات به نياز احساس
.باشد داشته وجود هم اطلاعات از استفاده
به نياز كه متمادي‌است سالهاي ما كشور در كه است اين بر باورم من
كه نيست معنا آن به هم نياز احساس اين.است مطرح جدي صورت به اطلاعات
مراكز بلكه داريم ، اطلاعات كه كنند افتخار همه و بشود تجملاتي كار يك
گرو در را خود اهداف به دستيابي جدي طور به برنامه‌ريز و تصميم‌گير
وجود ما جامعه در كه است واقعي نياز يك اين و مي‌دانند اطلاعات
.دارد
يكي.داريم پيش‌رو عمده هدف دو و داريم قرار خاصي زماني مقطع در ما
دستيابي.سال 1400 ايران چشم‌انداز ديگري و نفت به غيروابسته اقتصاد
مي‌سازد ضروري و لازم را دقيق آمار و اطلاعات وجود بزرگ ، هدف دو اين به
.بنمايد شاياني كمك مسير دراين بتواند سرشماري مي‌رود اميد كه
پارادوكس يك به‌اطلاعات اتكاي و مديريت ميان گاهي كه آن پاياني نكته
دارند وجود مواردي و زمينه‌ها.است خيلي‌مهم پارادوكس اين.مي‌بينيم
.نمي‌كند پيدا مديريت به اطلاعات‌ارتباط كه
مهم كه است قاطعيت و عزم مي‌كند ظهور بحران كه بحراني حالت‌هاي در
سطح حداقل در اطلاعات مي‌كند ، ظهور بحران يك وقتي.اطلاعات نه مي‌شود
به نياز كه بحران حل براي نمي‌تواند بنابراين و دارد وجود خود
تصميم‌گيرنده اگر.شود واقع مفيد دارد ، جانبه چند و سريع تصميم‌گيري
يا بحران بماند ، كارشناسي كار و اطلاعات منتظر قاطعيت ، و عزم جاي به
.است رسيده اتمام به بحران كه آن يا و نورديده هم در را چيز همه
.داد اصالت به‌اطلاعات نمي‌توان زمينه‌ها همه در گفت بايد بنابراين
بحراني و خاص شرايط در و مي‌باشد مفيد خود به مخصوص شرايط در اطلاعات
طولاني زمان كه -را كارشناسي كار و اطلاعات جاي بايد قاطعيت و عزم
.بگيرد -مي‌طلبد
.سپاسگزاريم و ممنون:همشهري
