چهارم ، شماره 1108 اكتبر 1996 ، سال آبان 1375 ، 30 چهارشنبه 9
كيست؟ اثربخش معلم
گرفتند ، -غيررسمي چه و رسمي چه - شكلي آموزشها انواع كه زماني از
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
معيارهاي.است بوده توجه مورد معلمان كارايي و اثربخشي ميزان پيوسته
فراگيرندگان يادگيري بر معلمان اثرگذاري ميزان سنجش براي متعددي
عديده‌اي عوامل از آموزگاران كاركرد سنجش معيارهاي.است آمده به‌وجود
و دانش و علم يادگيري به آموزشي نظام كلي رويكرد.مي‌پذيرند اثر
از والدين انتظار يادگيري ، نوع به نسبت جامعه معلم ، ديدگاه كاركرد
موضوعات و مدرسه به فراگيرنده نگرش و آموزشگاهي يادگيري فعاليتهاي
براي معلم ميزان‌موفقيت اندازه‌گيري معيارهاي تعيين‌كننده درسي
و فرهنگها در مي‌تواند سنجش‌معلمان ميزانهاي بنابراين ، .اثرگذاري‌است
باتوجه مشترك نكته‌هاي برخي به‌هرروي ، .باشد متفاوت گوناگون ، كشورهاي
اثربخشي تعيين در كشورها ، پرورش و درآموزش شده حاصل پيشرفتهاي به
.دارد وجود آموزگاران
ده در كه را همه‌تحقيقاتي ،(Brophy & Porter)وپورتر بروفي.
تحليل و تجزيه مورد پذيرفته‌است ، انجام تدريس اخيردرباره سال
متمايز نكته‌براي يازده خود ، براساس‌تحليلهاي آنان.دادند قرار
مورد نكات.كرده‌اند عرضه اثربخش غير معلم از معلم‌اثربخش يك كردن
:زيرند شرح به اشاره
.مي‌كنند بيان به‌روشني را خود آموزشي هدفهاي
آموزشي‌ويژه راهبردهاي و آگاه‌اند درسي‌خود موضوع به كافي ميزان به
.مي‌دانند را آنها
دادن انجام براي لازم فرصت تا مي‌كنند استفاده موثر آموزشي مواد از
.شود ايجاد متوالي و متعدد تمرينهاي
.آگاه‌مي‌كنند شده برگزيده هدف وچرايي هدف از را دانش‌آموزان
برآوردكننده هدفهاي با را آموزشي مواد بايد كه مي‌دانند
.سازند سازگار نيازهاي‌فراگيرندگان
مي‌آموزند به‌فراگيرندگان را (Metacognitive)فراشناختي راهبردهاي
جريان‌آگاهي فراشناخت شود آنهاحاصل به كافي تسلط تلاش‌مي‌كنند ، و
.است شناختي‌خود ميزان‌توانمنديهاي به فرد
تحت‌توجه نسبت يك به را سطح‌پايين و بالا سطح شناختي هدفهاي
.دارند
ومناسب منظم بازخوردهاي ارائه رابا فراگيرندگان فهم و درك
.مي‌كنند بازنگري
درسي موضوعات ديگر مي‌كنندبا تدريس كه را درسي‌اي موضوع مي‌كنند تلاش
.كنند تنيده درهم
را معني يادگيري بازدههاي سلسله يك به فراگيرندگان دست‌يابي مسئوليت
.مي‌پذيرد
.مي‌انديشند مي‌كنند ، كه‌تعيين تكاليفي و تمرينها درباره
پايه‌اي محور كه مي‌شود نكته‌يادشده ، روشن يازده در تامل اندكي با
برنامه يادگرفتن براي فراگيرندگان برانگيختن يا انگيزش معلم كار
برخي به حاضر مقاله دوم بخش در ;بنابراين.است موردنظر درسي
.مي‌شود اشاره فراگيرندگان در انگيزش ايجاد راهبردهاي
راهبردهايي درباره زيادي روان‌شناسان امروز ، به تا كه گفتني‌است
برخي.كرده‌اند نظر ارائه فراگيرندگان در انگيزش ايجاد براي
مي‌پندارند رابيروني يادگيري به انگيزه آوردن پديد راه روان‌شناسان
چون روان‌شناساني.مي‌دانند شدن‌رادروني انگيخته ديگر عده‌اي و
ديدگاه هر از انگيزش.است دوم گروه از برونر و اول گروه از اسكينر
.است زنده موجود فعال‌ساز عامل باشد ، شده تعريف كه كسي هر سوي از يا
كه زنده موجود حالتهاي‌دروني به را همكارانش ، انگيزش و مورگان
انگيزش.مي‌كنند تعريف خاص‌مي‌شود ، هدفي سوي به او هدايت‌رفتار سبب
.افزوده‌مي‌شود پايداريش بر خودانگيخته‌باشد ، و دروني اندازه هر
.ناپايدارند يا كم‌پايدار بيروني ، ازرخ‌دادهاي حاصل انگيزشهاي
روان‌شناسي نظريه‌هاي بر انگيزشي ، مبتني نوين نظريه‌هاي از يكي
براي تلاشاست (Attribution Theory)اسنادي نظريه يعني شناختي ،
اصلي ازمنابع رخ‌دادها پديده‌اي بر عاملهاي‌اثرگذار درك و يافتن
كه است شيوه‌هايي يافتن حاضر ، نظريه اساسي هدف.است انساني برانگيختي
آنها ميان معلولي و علت رابطه‌هاي و رخ‌دادها تشريح به انسانها آن در
را وشيلرانگيزش چون‌يورگر ، كارول روانشناسانيميكنند اقدام
انگيزش آنان.كرده‌اند آزمايش اسنادي نظريه ويژه چشم‌اندازهاي براساس
،(خود فهم =) خودفهمي:مي‌كنند تعريف ويژه وجه سه به باتوجه را
نويسندگان.(Locus of Control) كنترل مكان يا منبع و پيشرفت انگيزش
انگيزش ميزان بر افزودن به‌منظور معلمان براي راهبرد ، يادشده ، 13
:مي‌كنند پيشنهاد فراگيرندگان
سوالات به‌جاي‌طرح ;دهيد افزايش را به‌سوالات فراگيرندگان پاسخ بسامد
.كنيد استفاده سوالات‌باز از بسته
اندازه به باشيد مطمئن تا دهيد قرار بازنگري مورد را خود رفتار
سوال نيز كم‌پيشرفت فراگيرندگان از پرپيشرفت فراگيرندگان
.پرسيده‌ايد
و پافشاري‌كنند دشوار مسايل حل براي كنيدتا ترغيب را يادگيرندگان
به رسانند ، به‌انجام كرده‌اند تعهد كه (Projects) را كارهايي طرح
.ببرند پايان
.تهييج‌كنيد خلاقه و نوين ارائه‌ايده‌هاي براي را فراگيرندگان
ومطالعه‌هاي هدفدار فعاليتهاي طرح‌كادهاي‌سازنده ، فراگيرندگان براي
.آوريد مستقلي‌درنظر
نظام‌نمره‌گذاري در را خودارزشيابي‌فراگيرندگان از حاصل داده‌هاي
.كنيد وارد خود
.دهيد شركت كلاسي جدول‌يادگيري تهيه در را يادگيرندگان
.باشيد نداشته خيلي‌بالا انتظارات فراگيرنده از
.كنيد آماده بيشتر يادگيري براي فراگيرندگان‌را
امور وساير برنامه‌ها در را عملي‌فراگيرندگان دخالت ميزان و علاقه
.دهيد افزايش
ويژه‌افزايش تكاليف ارتباط ، مهارتهاي‌برقراري بهينه‌سازي براي
.تدارك‌ببينيد همياري انگيزش
افراد ديگر و مدير والدين ، از.هستند خوبي انگيزشي عاملان مخاطبان ،
.كنيد دعوت فعاليتها از بازديد براي آموزش امر در ذي‌مدخل
اگر.دهيد قرار وارسي‌ويژه مورد را فراگيرندگان‌كم‌پيشرفت پيوسته
فراگيرندگان توانمندي به افزودن براي را بودتكاليف‌ويژه‌اي نياز
.كنيد تهيه
حد در درآنها انگيزش ميزان كه گفت ، درسهايي مي‌توان رويهمرفته ،
به‌صورت ومعلمان آنان بين روابط و كنش‌فراگيرندگان است ، بالايي
كنشهاي برخي خاص مي‌آيند زير در كه نكاتي.درمي‌آيد ويژه‌اي
:است پرانگيزش درسي كلاسهاي در معلمان و فراگيرندگان
تجربيات‌يادگيري كسب به ومشتاق فعال نحو به فراگيرندگان -1
.تلاش‌مي‌كنند شده ، پيش‌بيني
استفاده بازخودها داوريهاي‌ارزشيابانه‌از از بيش معلمان -2
.مي‌كنند
.خودمي‌پردازند كنترل به دارد كه‌امكان تاجايي دانش‌آموزان -3
به سطح‌بالايي تفكري مهارتهاي درخواست‌مي‌گردد ، فراگيرندگان از -4
.بگذارند نمايش
.مي‌كند استفاده يادگيري‌هميارانه ساختهاي از معلم -5
توجه‌فراگيرندگان طبيعي فراخناي راباتوجه درس عرضه سرعت معلم -6
.مي‌كند تنظيم
عاطفي ، رواني حيطه سه درس ارائه‌محتواي در مي‌كند تلاش معلم -7
.كند درهم‌تنيده را شناختي و حركتي
.مي‌كنند پيدا درس هدف به خوبي چشم‌انداز دانش‌آموزان -8
دقيقي‌استفاده به‌نحو اموررقابت‌انگيز از مي‌كنند سعي معلمان -9
و دارند تحصيلي‌توجه پيشرفت به ازبرنده‌شدن بيش آنان.كنند
عرضه(بازنده=) ناموفق فراگيرندگان نامناسبي‌به بازخورد
.نمي‌دارند
دارد ودوست مي‌كند دل‌انگيز كلاس براي‌ايجاد زيادي تلاش معلم هر -10
.بپذيرند را كلاس جان‌دل با فراگيرندگان
معيارهاي‌اثربخشي بايد كه شود مقاله‌يادآوري پايان در است ، لازم
پژوهشهاي دادن انجام مستلزم كار اين.شود كشورتدارك معلمان براي
راهبردهاي مي‌توان گرفته انجام تحليلهاي و تجزيه براساس.است نظامدار
.كرد تهيه را لازم انگيزشي
آقازاده محرم