چهارم ، شماره 1110 نوامبر 1996 ، سال آبان 1375 ، 2 شنبه 12
|
|
در نفر هر براي كتاب ويك مطالعه دقيقه 2
سال
كشور در كتابخواني و كتاب
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
اجراي‌رهنمودهاي در سال كتاب انتخابمعرفي و كتاب هفته برگزاري
انديشه ، و فكر تقويت‌ميدان كتابخواني ، براي‌گسترش انقلاب رهبر
آثار نفوذ با مقابله و نشر خادمان از تجليل كشور ، فرهنگي بنيه تعميق
.مي‌شود انجام فرهنگي تهاجم و بيگانه فرهنگي منفي
ارشاداسلامي و فرهنگ وزارت امورفرهنگي معاون - برازش عليرضا.
مردم تا مي‌كند فراهم را امكان اين كتاب هفته اينها بر علاوه:مي‌گويد
كتابخواني و كتاب وضعيت كه يابند آگاهي اسلامي جمهوري نظام مسئولان و
.است چگونه كشور در
توسعه وسيعي‌درباره حركتهاي خاص مقاطع‌زماني در كه است سالي چند
تشويق جامعه آحاد روزها اين در.مي‌شود كتابخواني‌انجام فرهنگ
بلكه صدها.آورند روي مكتوب فرهنگ و مطالعه سمت به تا كه مي‌شوند
عرضه كتاب جلد ميليونها و برپامي‌شود بزرگ و كوچك نمايشگاه هزاران
.است مقطعي و موضعي اينها كه افسوس صد اما...و مي‌شود
فرهنگ گسترش و بسط براي بسيار تلاشهاي علي‌رغم كه است اين واقعيت
به و كتابخواني و مطالعه زمان متوسط نرخ هنوز متاسفانه كتابخواني ،
.است تاسف‌برانگيز و ناچيز بسيار كتاب تيراژ ميزان آن تبع
كتاب تيراژ و كتابخوان وضعيت از دردآوري‌را داده‌هاي رسمي ، آمارهاي
و روز در مطالعه دقيقه مي‌دهند20 ارائه كشور كل جمعيت به آن نسبت و
.نفر هر براي كتاب جلد يك
.كشوراست در كتابخواني بودن‌فرهنگ ضعيف گوياي آمارها
كتابخوان چون و است تقاضا و عرضه كالا ، تابع يك عنوان به نيز كتاب
.ندارد وجود نيز كتاب نتيجه در است اندك
.است مواجه معضل و بابحران كتاب بازار حاضر حال در
نشر دارد؟دست‌اندركاران وجود بحران‌كتاب چرا كه است اين سئوال
اصلي‌ترين كتابخوان نبود كه وجوددارد بسياري عوامل كتابمي‌گويند ،
در كه جامعه‌اي چرا است؟ كم جامعه در كتابخوان چرا اما.مي‌باشد آن
كتاب قبيل از فرهنگي محصولات صادركننده و توليدكننده پيشين روزگاران
بايد متاسفانه است؟ نقصان دچار كتابخوان نداشتن لحاظ به امروزه بوده
جهان ، كه شود انتقاد جامعه در كتاب به گرايش عدم از شرايطي در
جايگزين اطلاعات سرسام‌آور و سريع حجم و سرعت خاطر به را نوري ديسكهاي
.هستيم خود مدني حيات شرايط بحراني‌ترين در بنابراين.است كرده كتاب
بشري دانش ميراث‌دار كه‌روزگاري ايران جامعه براي وضعيت يقينااين
در داردكه افتخار و بوده جديد به‌دنياي علوم مترجم و ناقل وواسط ،
بوده ، هماناكتاب كه بشري پديده توليدكننده‌عالي‌ترين كشورهاي ليست
هر از قبل كتابخواني ، و نشر مشكلات حل براي چاره‌انديشي.نيست زيبنده
بنيادهاي در غور با گروه اين تا - مي‌طلبد را فرهنگ اهل بسيج اقدامي
كتاب با موانست و مطالعه اجتماعي آحاد همه كه كنند پيدا راهي فرهنگي
.نمايند تلقي خود اوليه نيازهاي از بخشي را
بدون ملتي هيچ.است فرهنگي و اقتصادي توسعه نخست شرط كتابخواني رشد
.است نيافته دست توسعه شاخص‌هاي به كتابخواني و كتاب امر به توجه
منتهي مطلوب نتيجه‌اي به دنيا كجاي هيچ در فرهنگي بستر بدون توسعه
زماني ميزان امروزه كه بدانجاست توسعه در كتاب نقش اهميت.است نشده
كشور آن توسعه ميزان با مي‌دهد اختصاص كتاب خواندن به ملتي هر كه را
.مي‌كنند قياس
بخواهم ندارم‌كه وقت:مي‌گويد شيمي فارغ‌التحصيل‌رشته - ملكي حسين.
مي‌كنم پول آوردن صرف‌بدست را شبم و روز بيشترساعات.كنم مطالعه
خرج كمرشكن هزينه‌هاي و خانه اجاره ديو مقابل در بتوانم آن با كه
وقت مي‌توانم چطور حال اين با.كنم ايستادگي خانه اهل خوراك و خورد
دارند فراغت اوقات كه است كساني ويژه كتابخواني.باشم داشته مطالعه
!دارند اضافه پول و بيكارند و
و اهميت‌مطالعه به من:مي‌گويد است‌كه خانه‌داري - امرايي سهيلا.
.كنم خريد نمي‌توانم‌كتاب آن ، گراني دليل ولي‌به واقفم ، كتابخواني
مي‌كنم سعي.كردم پيدا راديوگرايش به معضل اين براي‌جبران لذا
.آورم بدست تلويزيون و راديو مطالب شنيدن با را نيازم مورد اطلاعات
است مستاجر كه فردي.ندارد سنخيت هم با كتاب و مستاجري عالم ضمن در
.كند نقل‌مكان خود با و بكشد به‌دوش را كتابها بايد سال هر
كتاب به نياز هست ، تلويزيون و وقتي‌راديو:مي‌گويد ايلخاني محسن.
و راديو آن از حاكميت كه دوره‌اي در من نظر به مي‌شود ، احساس كمتر
براي فقط كتاب.ندارد معنا كتابخواني و كتاب مطالعه است تلويزيون
كه است گونه‌اي به تلويزيون و راديو كار نوع ولي است باسواد افراد
معتقدم اينكه ضمن.شوند بهره‌مند مي‌توانند آن از هم بي‌سواد افراد حتي
اختيار در سهولت به را كتابها فرازهاي و عصاره تلويزيون و راديو
اگر ،(ع)علي امام سريال همين نمونه عنوان بهميدهد قرار افراد
آوريم بدست اطلاعاتي آن پيرامون مسائل و (ع)علي به‌شخصيت راجع بخواهيم
تلويزيون ولي بخوانيم ، عربي و فارسي زبان به كتاب از 20 بيش بايد
مي‌بيني پس.مي‌دهد قرار افراد اختيار در راحتي به را آن اصلي فرازهاي
وجود كتابخواني و بالا بسيار قيمتهاي آن با كتاب خريد به ضرورتي كه
.ندارد
شفاهي فرهنگ
- دكتركاردان كه دارد بسيار افراد ، عوامل نبودن كتابخوان مساله
فكر مردم:مي‌گويد و كرده اشاره آنها يكي‌از به دانشگاه استاد
يعني ;است خاصي گروه به مربوط خواندن وكتاب مطالعه كار مي‌كنند
كتاب اهل مي‌كنند فكر مردمنميكنند محسوب نياز يك را خواندن كتاب
خاص معناي آن به مي‌خوانند كتاب و هست كتاب خانه‌شان در كه كساني يعني
اوقات اينكه از گذشته ;است زندگي مانع مطالعه ، معتقدند برخيكلمه
يا بشنويم داريم علاقه بيشتر ما اينكه ديگر مطلب.نه يا دارند فراغت
و نمي‌شود احساس هنوز مطالعه به نياز ما جامعه در حال هر به.ببينيم
با كه كتابهايي مطالعه مگر ;مي‌شود محسوب كردن تلف وقت نوع يك مطالعه
.باشد داشته نزديكتر ارتباط شخص ابتلا مورد علمي مسائل
به تمايل تا شده برعلت مزيد نيز پرورش و آموزش شيوه مي‌رسد نظر به
كشور درس‌خوانده مي‌شودطبقه احساس.نباشد مطلوب افراد نزد كتابخواني
مطالعات ندارندو درسي كتب حوزه از خارج كتاب مطالعه به علاقه‌زيادي
را افراد ما آيا كه است اين مهم مطلب.است كم درس‌خوانده افراد عمومي
خواندن به تحصيل دوران در را افراد آيا كرده‌ايم؟ علاقه‌مند مطالعه به
داده‌ايم؟ عادت كتاب
در غلطآموزش شيوه سبب به مي‌كنم فكر من:مي‌گويد شريعتمداري دكتر.
به رجوع و كتابخواندن به مختلف مقاطع در اصولاافراد آموزشي ، مراكز
آموزش كار در تربيتي اين‌نقيصه عبارتي به نشده‌اند كتابخانه‌هاتشويق
ما.دارد وجود مختلف مقاطع در پرورش‌ما و آموزش كنار در وپرورش
كه نمي‌خواهيم آنها ازنميكنيم تشويق كتابخانه‌رفتن به را دانش‌آموزان
و آنها با مرتبط كتابهاي مطالعه به درسي كتابهاي مطالعه كنار در
نيز آنها معلومات ميزان بردن بالا در و دارند عمومي جنبه كه كتابهايي
است پرورش و آموزش نحوه در اشكال بنابراين.بپردازد مي‌گذارند ، تاثير
هم بالاتر سطوح در دليل ، همين به و نمي‌كنيم آشنا كتاب با را افراد كه
.مي‌پردازند درسي كتابهاي مطالعه به صرفا دانش‌آموزان
بيشتر ما ، كشور در:مي‌گويد اين‌باره در فراهاني فرمهيني محسن.
حتي كه مردم از زيادي تعداد مي‌بينيم مثلا.است حاكم شفاهي فرهنگ
.مي‌دانند زيادي داستانهاي و حافظ و سعدي اشعار ندارند ، هم سواد
ازدلايل يكي شايد.دارد طولاني ماسابقه كشور در فرهنگ بودن شفاهي
همين فرهنگي ، درخشان سوابق به باتوجه ايران در شده تاليف آثار كمي
.باشد نوشتاري بر گفتاري فرهنگ غلبه
كه تازماني:مي‌گويد مطالعه به احساس‌نياز عدم درباره فراهاني
را نياز اين زماني‌كه تا و نشود ايجاد به‌مطالعه ميل و انگيزه
براي شكلات خريدن از لازم‌تر كتاب وجود و خواندن كه نكنيم احساس
كتابخواني گسترش زمينه در چنداني پيشرفت نمي‌توانيم است ، فرزندانمان
.باشيم داشته
بچشند ، آن‌را مزه و كنند درك خود درزندگي را مطالعه اثر مردم اگر
.باشيم نداشته كتابخواني تبليغ به نيازي ديگر شايد
مطالعه‌در براي گوناگون ازانگيزه‌هاي كاملي ليست راجرز و گري
اين به آنهارا و كرده جمع‌آوري را سراسردنيا در مختلف فرهنگهاي
عادت علت به يا و آئين‌عبادت دادن انجام براي:اعلام‌كرده‌اند ترتيب
فهم و دانستن براي وقت ، گذران و مطالعه براي وظيفه ، انجام براي
و علائق ازدياد براي شخصي ، تمايلات ارضاي براي روزمره ، جريانات
براي شخصي ، و اجتماعي خواسته‌هاي به جوابگويي براي حرفه‌اي ، مهارتهاي
لازم بودن خوب شهروند يك براي كه تقاضاهايي و خواسته‌ها به جوابگويي
در پيشرفت جمله از معلومات بر كردن اضافه و خود اصلاح براي است ،
.روحي احتياجات و فكري خواسته‌هاي ارضاء براي فرهنگي ، زمينه
به مردم گرايش عدم و بي‌توجهي كتابمي‌گويند نشر امر دست‌اندركاران
عوارض نيز كتاب تيراژ بودن كم و مي‌شود تيراژ افت باعث كتابخواني
.دارد متعددي
نرخ شده كتابهاي‌چاپ تيراژ كاهش درصورت:مي‌گويد برازش.
سوي به را ما ومولفان مي‌دهد افزايش ناشر رابراي حق‌التاليف
و داده رخ ما جامعه در امروز اتفاق اينميكشاند ديگر فعاليتهاي
بسيار است ، نويسندگي شغلشان كه كساني يعني حرفه‌اي نويسندگان تعداد
و طراحي نظير چاپ ثابت هزينه‌هاي مي‌شود موجب تيراژ كمبود.است اندك
ناچار ناشر نتيجه در و شود تمام گران بسيار ناشر براي حروفچيني
تيراژ كمبود است ، تيراژ در ناشر سوددهد افزايش را كتاب قيمت مي‌شود
نتيجه در و كند منظور خود براي متعارفي سود نتواند ناشر مي‌شود موجب
نشر و چاپ عرصه در بايد كه فكري و مادي سرمايه‌هاي از زيادي تعداد
.مي‌شود كشيده ديگر عرصه‌هاي به شوند متمركز
چگونه؟;مطالعه فرهنگ گسترش
كار يك عنوان به كتابخواني تا گرفت كار به و انديشيد تدابيري بايد
يقينا اماچگونه؟ شود ، تلقي روزمره نياز فرهنگ‌و و تعطيل‌ناپذير
رونق كتاب بازار است‌كه مهم امر اين پوياسازي بالنده‌و سايه در
زايش‌هاي و مي‌گيرد قرار حقيقي‌خود و واقعي مسير در وجامعه مي‌يابد
رفيع‌مي‌تواند فرهنگ با ملتي بدين‌طريق و مي‌گيرد صورت فرهنگي
.باشد نوين تمدني بنيانگذار
و ورزيد مردم‌مبادرت عمومي فرهنگ به‌اصلاح بايد مي‌گويند كارشناسان
اين در و كرد مبدل يك‌نياز به را مطالعه مي‌توان اين‌كار رهگذر از
مي‌توانند غيرمستقيم و طريق‌مستقيم دو به تلويزيون و راستاراديو
.كنند عمل
برنامه‌هايي پخش راهها اين از يكي:مي‌گويد فراهاني فرمهيني محسن
اين در كه مي‌شود مربوط كتابخواني و كتاب موضوع به مستقيما كه است
علمي موفق شخصيتهاي معرفي ديگر و دارد مساله با مستقيم برخوردي صورت
و علم از خوبي شخصيت همواره كه سريالها و برنامه در دقت.كتابخوان و
امر افزايش در مي‌تواند غيرمستقيم بطور نيز شود ارائه فرهنگي مفاهيم
.باشد موثر كتابخواني
كار به فرهنگ‌كتابخواني توسعه مسير مي‌تواننددر نيز مدرسه و خانه
و درست عادات اكثر روان‌شناسان و صاحبنظران بيشتر به‌عقيده.آيند
مختلف مراحل در و مي‌گيرد شكل زندگي اول سالهاي همان از افراد نادرست
عادت و است اكتسابي كاري مطالعهدارد ادامه همچنان فرايند اين رشد
فرزندان.يابد پرورش مي‌تواند مدرسه و خانواده در مطالعه به
اگر.كتابند اهل بيشتر دارند ، سروكار كتاب با بيشتر كه خانواده‌هايي
باشند ، نداشته كتابخواني و مطالعه به عادت خود مادري و پدر
محيط در كه كودكي لذا.نمي‌كنند پيدا مطالعه به عادت نيز فرزندانشان
.بارآيد مطالعه‌كننده يك كه مي‌رسد نظر به يابد ، پرورش مطالعه و كتاب
ديگري عوامل زيرا آيد پيش حتما امر اين كه ندارد وجود تضميني البته
منفي يا مثبت تاثير مطالعه ميزان در مي‌توانند نحوي به كدام هر نيز
محل كه مي‌رسد مدرسه به نوبت خانواده و خانه از بعد.باشند داشته
كتابخواني.است كتابخواني روحيه تقويت و كتاب با آشنايي براي مناسبي
امري منزله به نه هم آن و شود ما آموزشي نظام از بخشي مي‌بايستي
و آموزش لازمه و ذاتي امري به‌مثابه بلكه سرگرمي ، و تفنني فرعي ،
كردن پر براي راهي تنها كتابخواني و كتاب كه دانست بايدپرورش
مورد بحث‌سرگرميها در نبايد را مهمي مقوله چنين و نيست فراغت اوقات
هر استوار بنيان و پايه بايد امر اين بلكه داد ، قرار مطالعه
و كتاب قيمت كردن منطقي.شود قلمداد آموزشي و اصولي برنامه‌ريزي
نيز كتاب توزيع و توليد مسير اصلاح نيز و مردم خريد قدرت با متناسب
انجام بايد كتابخواني ترويج جهت كه است بايسته‌اي اقدامات جمله از
.شود
