چهارم ، شماره 1114 نوامبر 1996 ، سال آبان 1375 ، 6 چهارشنبه 16
|
|
سست را كشور اقتصاد مولد بخش پايه‌هاي
نكنيم
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
نخست قسمت
بوده ايران اقتصاد يابنده‌ترين‌بخش تحول صنعت ، بخش اخير ، سالهاي ظرف
فرود و فراز دوره سه دقيقا بخش اين تا 1375 ، دوره 1368 طي.است
صنعت بخش رشد نرخ تا 1370 سالهاي 1368 در:است نهاده سر پشت را مشخص
سال تنها 2 ولي رسيد سال 1370 در درصد به 18 كه يافت افزايش چنان
درصد منفي 5/0 به آن افزوده ارزش كه شد روبه‌رو كاهشي چنان با بعد ،
.يافت تنزل
مهم بخش اين به‌سرمي‌بريم ، آن كوران در اكنون كه دوره سومين در سپس ،
به و سربرآورد رواني و ارزي بحران ازخاكستر سرعت به ايران اقتصاد
افزوده ارزش رشد سال 1373 در:شد تبديل ملي اقتصاد موتورمحركه
پيش‌بيني‌هاي و رسيد درصد به 6 سال 1374 در كه بود درصد صنعت 9/2
.مي‌كنند برآورد درصد از 10 بالاتر را آن امسال رشد رسمي ،
و رسمي واظهارنظرهاي داوريها طبعا شگرف ، و شديد تحولات اين
پيرامون سالها اين تمام در را تندي بعضا مخالف و موافق و غيررسمي
ظرف كه است اظهاراتي داوريها ، اين جمله ازاست زده دامن صنعت بخش
مطبوعات نيز و ملي اقتصاد ارشد مقامات از برخي اخير هفته دو -يكي
اظهارات ، اين اصلي ويژگي‌هاي ازكردهاند بيان خارجي و داخلي
پيرامون خارجي منابع نظريات اينكه و است آن ذيل و صدر مغايرت‌هاي
.مي‌دهد نشان مثبت‌تر عموما ايران ، صنعت
از بويژه آن ، توضيحات‌پيرامون پاره‌اي ذكر نيز و اظهارات اين بررسي
نه‌چندان تجربيات مطابق ما ، كشور در كه‌متاسفانه مي‌نمايد ضروري آن‌رو
شكل توانايي موضوع ، آن يا اين پيرامون فضاسازيها موجود ، خوشايند
نيز قانون حتي بعضا و دارند نيز را حوادث و واقعيتها به دادن
ملت يك سرنوشت‌سازي حد در نيز را استراتژيك مسيرهاي و مي‌آفرينند
نيمه از كه بود هيابانگي اين‌واقعيت‌سازي روشن نمونه.مي‌دهند تغيير
كشور به غيرنفتي صادرات از حاصله ارز بازگشت پيرامون سال 1373
حد به كه آن از پس و شد همراه گوناگون باآمارسازي‌هاي كه سرگرفت
كه‌از 4 عنوان اين تحت شد ساخته واقعيتي كرد ، تشديد را كافي‌مساله
وارد كشور به آن دلار ميليون تنها 100 غيرنفتي ، صادرات دلار ميليارد
مسير كه گفت مي‌توان شده ، انگاشته واقعيت فرض همين برپايه.است شده
صادرات واقعي رقم شديد كاهش كه يافت دگرگوني چنان ملي اقتصاد حركت
.بود آن پيامدهاي از گوشه‌اي تنها كشور غيرنفتي
خود درسخنراني دارايي و اقتصادي امور محترم وزير اخيرا اما
كه داده‌اند نسبت صنايع‌كشور به را مطالبي كشور صنايع درباره
نگه پايين عمدا را صنايع‌توليد اينكه از عبارتند آنها مهمترين
جامعه عموم نياز مورد كالاهايشان كنند ، كسب كلان سودهاي تا مي‌دارند
قيمتها افزايش موجب توليد كاهش با است ، متمول افراد مختص و نيست
را ظرفيتهايشان و نمي‌دهند كاهش را هزينه‌هايشان مي‌شوند ،
...نمي‌افزايند ،
براي كارگران اخراج:كه كرده‌اند مطرح ديگر شكلي به نيز ادامه در
دولت كنند ، وجو جست ديگر راهي بايد صنايع و است نادرست هزينه‌ها كاهش
افزايش كرد ، خواهد مديران دلخواه سياستهاي جايگزين را خود سياستهاي
تورم با همراه درصدي رشد 5 است ، صادرات كاهش موجب صنعتي كالاهاي قيمت
وجه هيج به ارز نرخ است ، كشور اقتصادي ساختار نشانه‌نقص درصدي 20
...يافت نخواهد افزايش
كه برمي‌آيد ملي‌چنين اقتصاد رسمي مقام اظهارات از پيداست چنانكه
.ايران صنعت جز نيست چيزي كشور كاستي‌هادر و مصائب و مشكلات عامل
مي‌توان شواهدي ديگر ، قرائن برخي نيز و اظهارات همين لابلاي از اما
.مي‌سازند مطرح ديگر گونه‌اي از را واقعيت كه يافت
منفي توصيفات اظهارات ، عليرغم اين از ديگري جاي اينكه نكته نخستين
مورخ اسلامي جمهوري روزنامه از نقل به -را صنعتي رشد صنعت ، از تند و
امسال اقتصادي رشد پيش‌بيني متوسط برابر يعني 5/3 درصد 18-30/7/75
نقل دارايي و اقتصاد وزير از نيز جمله اين هم‌چنين ، كرده‌اند برآورد
واردات صنعتي ، توليد عرصه‌هاي از بسياري در توليد افزايش كه است شده
.است صنعت بخش ديگر ازموفقيتهاي اين و كرده قطع را
رشد اصلي عامل درمصاحبه‌اي ، نيز مركزي بانك كل رئيس اينكه جالب
صنعت بخش خوب بسيار رشد را كشور درصدي‌امسال تا 5/5 اقتصادي 5
نشريات‌معتبر كه بود ايام همان در و خواند سنگين بويژه‌صنايع
وگري كردند ياد صنعت‌ايران بخش چشمگير موفقيتهاي از بين‌المللي
دليل اين به را سفيد كاخ مقامات مشهورآمريكايي سياستمدار سيك
سوي به را ايران خود ، اقتصادي تحريم سياست با كه سرزنش‌كرد
.داده‌اند سوق تكنولوژيك خودكفايي
ديده كم رسمي اظهارنظرهاي در اخير ماههاي در متاسفانه كه دوم نكته
كه است سياستهايي منفي اثرات از كردن‌برخي پنهان براي تلاش نمي‌شود ،
اينكه مثلانيستند آنها مسئوليت پذيرش به مايل سياستگذاران‌آن
هنوز صنعت اخير سالهاي چشمگير پيروزيهاي تمام وجود با صنعتي توليد
است ، زحمت در خالي ظرفيتهاي وجود از همچنان بخش اين و است پايين
.است انكارناكردني واقعيتي
ايذايي و سياستهاي‌انقباضي پاره‌اي اتخاذ جز ظرفيتها اين وجود اما
اعتبارات اعطاي زمينه در ملي عالي‌رتبه‌اقتصاد برنامه‌ريزان سوي از
تعيين فروش ، قيمتهاي اجباري قيمت‌گذاري صنايع ، ريالي‌به و ارزي
و سطح‌اشتغال اجباري ارتقاء و حفظ توليدي ، كالاهاي نوع اجباري
است؟ داشته علتي چه ديگر چندبايد و چندين
اين مي‌كوشندريشه‌هاي صنعتي مديران گرچه كه اينجاست نكته تازه و
كنند درك را ملي اقتصاد وهدايت تورم كنترل براي انقباضي سياستهاي
مايل خود سياستگذاران اين ظاهرا اما دهند ، آن‌انطباق با را خود و
به ارز ورودي كه حالي در.بپذيرند را خود تصميمات مسئوليت نيستند
كاهش درصد از 40 كمتر حدود به تا 1375 سالهاي 1371 ظرف ملي اقتصاد
نشده‌اند ، متاثر واردات شديد كاهش اين از تنها نه كشور صنايع يافته ،
صادرات محدوديت و ممنوعيت جمله از اعمالي تضييقات تمام وجود با بلكه
برخي حتي و...ريالي ، و ارزي اعتبارات اخذ محدوديت واردات ، و
شركتهاي حساب از بانكي سيستم خودسرانه برداشت مانند قانون‌شكني‌ها
ملي اقتصاد تپنده قلب به و داده ادامه خود مطلوب رشد به دولتي ،
توليد مي‌توانند كشور صنايع كه اتهام اين حال ، اين در.شده‌اند تبديل
مسئولان چرا اصلا و است بي‌انصافي براستي نمي‌كنند ، چنين اما كنند ،
نمي‌برند؟ نام روشني به اقتصادي اين‌تروريستهاي از اقتصادي ارشد
انواع و اسفند 1366 مصوب مستقيم مالياتهاي قانون مطابق ديگر ، سوي از
درصد حدود 60 ساله همه كشور ، كل سالانه بودجه قانون تبصره‌هاي اقسام و
و عوارض اقسام و انواع به صنعتي واحدهاي و دولتي شركتهاي سود از
امور وزارت آن تحويل‌گيرنده عمده‌ترين كه مي‌يابد اختصاص مالياتهايي
كلان سود پي در كارخانه‌ها اگر حتي بنابراين ، .است دارايي و اقتصادي
مقامات -است سالم اقتصادي موسسه يك خواسته طبيعي‌ترين اين -باشند نيز
ناراضي را خود مالياتي ، درامد افزايش بابت از نبايد دارايي وزارت
.بدهند نشان
ليلاز سعيد
