چهارم ، شماره 1118 نوامبر 1996 ، سال آبان 1375 ، 11 دوشنبه 21
|
|
باشيم مهربان‌تر شمال ، با
شمال محيطزيست مسائل به گذرا نگاهي
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
حاشيه بايددرختان زمين‌خواران ، پيشروي‌خزنده از جلوگيري براي
جنگل‌هاتمهيداتي حريم حفظ براي شوندو شناسايي و جنگل‌شماره‌گذاري
شود اتخاذ كاراتر
ازجمله اخير سال‌هاي در زيباي‌شمال چشم‌اندازهاي دگرگوني:اشاره
اين.است بوده ما دركشور محيطزيست دلمشغولي‌هاي‌علاقه‌مندان مهم‌ترين
مي‌بايست اين‌ميان در كه است عوامل‌گوناگوني از ناشي دگرگوني
سيل پياپي ووقوع خاك شديد فرسايش رودخانه‌ها ، آلودگي جنگلها ، نابودي
و بي‌پروايي دگرگوني‌ها اين عمده دليل شك بدون اما برد ، نام را.. و
فراهم امكاني مي‌شد اگر راستي به.است زمين با رفتار در ما تساهل
بنگرد ، طبيعت در خود جايگاه به آسمان فراز از بتواند كس هر كه آورد
مثابه به طبيعت با آدميان رفتار كوچك‌ترين نمي‌يافتند در بسياري آيا
خواهد متاثر را گسترده‌اي شعاع تا تناسب به مي‌افتد پهنابي بر كه سنگي
محيط به مبتلا مسائل به است گذرا نگاهي مي‌خوانيد پي در آنچه كرد؟
.ما كشور زيباي شمال در زيست
ساحلي جاده با واقع به و.مي‌شناسيم ودريا جنگل با را شمال اغلب ،
آنچه اما.دارد قرار دريا ديگر سوي در و جنگل آن سو يك در كه
تا البرزمركزي ، ستيغ‌هاي ازبلندترين مي‌سازد ، را شمال طبيعت كه
براي‌بازجست رو اين ازميشود راشامل خزر سهمگين خاستگاه‌خيزابهاي
نواحي- ييلاقي و كوهستاني بخش‌نواحي چهار به را آن طبيعت‌شمال روزگار
:مي‌كنيم تقسيم آن سواحل و دريا و شهري نواحي -جنگلي
:ييلاقي و كوهستاني نواحي -1
مزارع و ومراتع وحشي گياهي پوشش بيشترداراي نواحي اين آنجا از
وگاوهاي گوسفندان راسي صد گله‌هاي‌چند كوچ به‌دليل هستندهمواره
توسط مختلف گياهان مصرف و گياهي دچارتخريبپوشش بومي چوبداران
نتيجه كه مي‌دهد رخ وسيع حد در خاك فرسايش آن ، ادامه در و شده آنان
و سنگ و خاك حمل و شهري منازل تخريب و سيل به‌صورت پاييز فصل در را
مشاهده دريا و دشت به‌طرف كوهستان از افعي مارهاي حتي و گياهان
.مي‌كنيم
طب و سنتي تهيه‌داروهاي بهانه به افرادغيرمسئول برخي نيز گاه
گياهان‌زيباي و گلها از بخش‌هاي‌وسيعي به‌برداشت گياهي ، اقدام
از عاري را مناطق گياهي‌اين پوشش بي‌رويه ، وبه‌طور كرده كوهستان‌ها
مقياس‌هاي‌مختلف در كوه ريزش سبب بسا چه و مي‌كنند امنيت و حفاظ
بز جمله از جانوران‌كوهستان بسياري طرفي‌شكارغيرقانوني از.مي‌شوند
به فراوان ، علاقه‌مندان نگراني‌هاي كبك ، باعث و آهو و پلنگ وخرگوش ، كوهي
و بنيادي اقدامات نيازمند آنها از حفاظت كه شده‌است زيست محيط
.است جدي‌تر بسيار
:جنگلي نواحي -2
بي‌رويه تخريب همواره‌دستخوش تاسف كمال ايران ، با شمال جنگلي نواحي
آنكه ، جنگل از غافل هست و بوده محلي گاوداران برخي و جنگل‌نشينان
حفظمحيط جهت و بوده وآيندگان حال نسلهاي براي ملي يك‌ثروت عنوان به
از محيطي ، زيست و ملي وذخاير تغذيه و توليداكسيژن نظر از چه زيست
روستايي فرد يك حتي اگر منظور بدين.است برخوردار ويژه‌اي اهميت
آغل و طويله يا و مسكوني منزل يك ساختن جهت درخت قطع 10 اقدام‌به
اصله هزار باشيم 500 داشته نشين جنگل هزار حدود 50 اگر سالانه كند
.است تاسف‌بار بس آماري كه شد خواهد قطع درخت
ديگر كه شده‌اند قطع درختان حدي به مناطق‌جنگلي از برخي در اكنون
.كرد اطلاق منطقه بر را جنگل كلمه نمي‌توان
:شهري نواحي در -3
شمال ساحلي تمامي‌شهرهاي حقيقت در كه مناطق‌شمالي شهري نواحي در
نظرزيست‌محيطي از بيشتري ومشكلات معضلات مي‌شود شامل ايران‌را
مواد كه شمالي شهرهاي در متعدد كارخانه‌هاي روزافزون احداث.است حاكم
به‌صورت يا و مي‌ريزد دريا به مستقيم به‌طور يا آنها فاضلابهاي و دفعي
از ناشي آلودگي مي‌شود ، زيست محيط آلودگي سبب و شده دفع غيرقانوني
كشور ، شمالي شهرهاي در تابستاني و نوروزي مسافران ماشين‌هاي انبوه
و مركبات باغ‌هاي و مسكوني منازل به برنج شاليزارهاي و زمين‌ها تبديل
سودجوئي) كشاورزان كم سود و برنج توليد فراوان زحمات به‌دليل كيوي
رودخانه‌ها طرفين مسكوني منازل و باغها تخريب ،(برنج ودلالان واسطه‌ها
از ناشي خود كه زمستان و پاييز فصل شديد باران‌هاي و سيل اثر در
و رودخانه‌ها ايمني موارد ساير يا و آببندانها و سد نداشتن
.است ساحل‌نشين‌ها
:موج‌خيزآن سواحل و دريا نواحي -4
كشور شمالي اكثريت‌شهرهاي در دريا مسكوني‌حاشيه منازل وسيع تخريب
وستون‌هاي آلات آهن جمله شده‌از ويران ساختمان‌هاي انتقال‌اجزاء و
تركيبات‌سمي‌از حاوي منازل‌وانبارهاي چوبي واجزاء گچ و سيمان
زير به آبياري و آب چاه‌هاي و شيميايي كودهاي و گازوئيل و نفت جمله
دريا نامساعدشدن و شدن آلوده سبب طرفي از دريا عميق و عمق كم نواحي
شده دردريا آنها وحيات خاوياري و گوشتي ماهيان صيد حتي و شنا جهت
و كارخانه‌ها برخي صنعتي و شيميايي زباله‌هاي ريختن ديگر طرف از و است
مستقيم به‌طور يا كه منازل برخي دفعي زباله‌هاي حتي و صنعتي كارگاه‌هاي
همگي مي‌شود حمل دريا به رودخانه‌ها طريق از يا و مي‌شود ريخته دريا به
بيشتر رشد و دريا حيات‌ماهيان براي چه دريا شدن‌وسيع آلوده سبب
دريا از وبهره‌برداري مردم زيست براي وچه مزاحم گياهان و جلبك‌ها
درختان و وخاك سنگ انتقال.است آن‌شده فراورده‌هاي از واستفاده
توسط گياهي پوشش تخريب باران‌به‌دليل از ناشي اثرفرسايش در
شدن نابود و دريا روزافزون آلودگي و دريا به كوهپايه‌ها از انسانها
دريا امواج يا و مردم برخي توسط كه دريا سواحل جنگلي و گياهي پوشش
.است شده علت بر مزيد نيز است گرفته صورت
را بتوان‌اولويت‌ها شايد ، كرد بايد چه پرسش‌كه اين به پاسخ در اما و
:برشمرد اينگونه
در (..و مراتع و جنگلها سازمان) طبيعي منابع مصمم و قاطع اقدام -1
جنگلي و مسكوني مناطق دقيق مرزبندي و جنگل‌نشينان با برخورد
و واقع‌نگردد ميسر جنگلي درختان تاقطع حاشيه‌اي ، درختان شماره‌گذاري و
.قانوني‌شود برخورد آنها با
از آنها كوچ وعدم مشخص مناطق در وگوسفند گاو گله‌هاي اسكان -2
سببتخريب تا مراتع ، و مسيرجنگلها از برعكس و به‌ييلاق قشلاق
.نشوند وكوهستاني جنگلي گياهان
از آنها اجزاءساختماني و شده تخريب پاكسازي‌منازل و جمع‌آوري -3
.باشيم امان در حوادث‌كشنده بروز از تا حاشيه‌دريا ،
و ساحل مرزبين نواحي در وسيع‌تر درمقياس (شكن موج)سازي سد -4
مورد اين كه شود پيشگيري ساحلي جنگلهاي منازل‌و ازتخريب تا خشكي
كشور وزارت و راه وزارت و فرمانداريها بيشتر همكاري و همت نيازمند
.مي‌باشد
منازل ازانبارهاي پوسيده مركبات منازل‌و زباله‌هاي جمع‌آوري -5
جهت مجاز مناطق به آنها انتقال و بهار و زمستان درفصلهاي بويژه
و منازل زباله‌هاي عمده بخش اكنون زيرا. آنها اصولي نابودي
نيازمند باز كه مي‌شوند ريخته دريا به رودخانه‌ها طريق از كارخانه‌ها
اختيارآنها در بيشتر بودجه گذاشتن و شهرداريها بيشتر فعاليت
.مي‌باشد
يا و دولتي ازطريق چه ناحيه آن كه‌درختان مناطقي در جنگل‌كاري -6
جنگل‌مي‌باشند فاقد كه نقاطكوهستاني در ويا شده‌اند غيرقانوني‌قطع
و جنگلها سازمان و منابع‌طبيعي بيشتر وهمكاري كمك نيازمند نيز
.مي‌باشد مراتع
اقدام مجاز به‌طورغير كه افرادي با برخوردقانوني كامل‌و نظارت -7
اين و كرده مشابه وجانوران كبك و بزكوهي شكارگله‌هاي به
را آنها و مرگ‌مي‌كشانند كام به را وطبيعت بقاء زيباي گنجينه‌هاي
آنها گوشت و چرم و پوست از استفاده يا و تاكسيدرمي به‌بهانه‌هاي
محيط و حفاظت سازمان مسئولين بيشتر تلاش نيازمند كه مي‌سازند نابود
.مي‌باشد زيست
بر مداوم وتاكيد جمعي رسانه‌هاي ياري عمومي‌با فرهنگ ارتقاء -8
ما اختيار در است آينده نسلهاي امانت شمال زيباي طبيعت نكته‌كه اين
اگر شرايط و است ، مانده باقي گذشتگان از كه ميراثي لزوما نه ، و
زيباي شمال از كه روزي نيست دور است ، بوده تاكنون كه باشد گونه همين
.باشد نمانده باقي نامي جز ما
پوركاظمي لطفعلي دكتر
