چهارم ، شماره 1119 نوامبر 1996 ، سال آبان 1375 ، 12 سه‌شنبه 22
كنكور كابوس با تحصيل سالهاي
قبل‌از سطح تا دانش‌آموزان ميان آزاردهنده‌در مشكلات از يكي:مقدمه
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
از مختلف عناوين تحت كه است وفراواني گوناگون آزمونهاي دانشگاه ،
از است تصويري ارائه مقاله ، اين تحرير از هدفميآيد عمل به آنها
حاصل و دانش‌آموزان روحيه بر آزمونها اين سوء تاثير و كنوني وضعيت
فعلي روند با پرورش و آموزش نظام كه بود خواهد نكته اين ذكر مقاله
فردي مي‌رودكه آن بيم نهايتا و دورمي‌شود خود واقعي و اصولي اهداف از
اگر فردي چنين.شود داده تحويل جامعه به ذهني ، شخصيتي نظر از مسئله‌دار
پراضطراب و راه‌طولاني از كوفته و خسته حدي شودبه قبول كنكور در
كه مسئوليتها از انجام‌بسياري به قادر كه مي‌شود وارددانشگاه تحصيلي
.بود نخواهد است وي سني لازمه‌بلوغ و دارد توقع او از وخانواده جامعه
اطلاعات رشته يك حفظ به وي رواني و شخصيتي اصلي تواناييهاي درواقع
از ولي است باارزشي اطلاعات حامل فرد اين.مي‌يابد كاهش شبه‌علمي
.بود خواهد ناتوان معلوماتي چنين پردازش
مختلف سطوح در پرورش و آموزش اصلي وظيفه پرورش و آموزش اصلي وظايف
حالت در را دانش‌آموزش وجه هيچ به فن ، و علم آموزش ضمن كه است اين
.دهد تحويل جامعه به سالم طبيعت با و آگاه انساني تا ندهد قرار تنش
قابليتهاي بدني - ذهني نظر از يك هر مي‌شوند مدرسه وارد كه افرادي
جبران را آنان كاستيهاي كه دارد وظيفه پرورش و آموزش.دارند خاصي
به روحي و جسمي سلامت جنبه از را آنها فن ، و علم آموزش بر علاوه و كند
توجه دانش‌آموز پرورش با رابطه در.برساند خلاق و پويا و سالم وضعيت
:است برخوردار اهميت از زير شرح به مواردي به
كه‌كودك باشد نحوي به بايد برخوردهاي‌معلمان و رفتارها مجموعه - 1
به‌طوركلي.نشود رواني تنشهاي واقعيتهادچار با رويارويي ضمن
روحيه داراي خود محيط با كم آشنايي به‌دليل دانش‌آموز نام به موجودي
فوق‌العاده‌اي افراد او براي وي معلمين جمله از.است خاصي حساسيتهاي و
مي‌تواند معلم نشده حساب حركت و خشم يك نتيجه ودر مي‌آيند نظر به
شود توجه بايد رابطه اين در.بكشاند خودكشي مرز به حتي را دانش‌آموز
قوي روحيه با كودك كه شود سعي بايد و است اصل يك كودك روحي پرورش كه
.آيد بار به سالم و
نحوه‌زندگي ، مي‌توان جهت‌دار برنامه‌هاي‌ورزشي انجام با همچنين
در جسمي برتقويت علاوه را روحي سلامت و كارگروهي نفس ، به اعتماد
اجتماعي موجود يك به‌صورت را دانش‌آموز نتيجه در و آورد وجود به كودك
.داد رشد و توسعه
نفس ، اعتمادبه ابعاد از بايد شخصيتي‌دانش‌آموز و اخلاقي پرورش -2
با افراد وپذيرش آن در موجود تضادهاي جامعه‌با قبول كارگروهي ،
مختلف ، فرهنگ‌هاي و روحيات با جهاني جامعه قبول و درك و مختلف روحيات
و متفاوتند هم با افراد كه بايدبداند كودكگيرد قرار بررسي مورد
فرا را وطن‌دوستي و جامعه به خدمت مانند قومي و اخلاقي ارزشهاي آنگاه
.گيرد
بسته محيطي در را دانش‌آموز كه نيست اين شخصيتي و اخلاقي پرورش هدف
الگوي آينده در يا شود قهرمان كه باشيم داشته انتظار و بياوريم بار
واقعيات با كه است اين بر سعي بلكه !دهد قرار هدف را خاصي رفتاري
براي را خود تا شود توجيه محيطي عوامل برابر در و بگيرد خو محيطي
در انساني والاي شخصيتهاي دادن نشان.كند آماده محيط با رويارويي
شخصيت به دادن وسعت براي موثري روش مي‌تواند داستانها قهرمانان قالب
.باشد كودكان
در متفاوت فنون انجام توان ازايجاد عبارتست مهارتها پرورش - 3
مثل فنوني.اجتماعي و فردي نيازهاي كردن برآورده منظور به دانش‌آموز
قابليتهايي امثالهم و تعميرات اشيا ، ساخت موسيقي ، ماشين‌نويسي ، زبان ،
.مي‌بخشد شهامت و نفس به اعتماد شخص به كه است
به زيادي توجه جديد آموزش در كه پرورش و آموزش فعاليتهاي محور - 4
كودك كه نيست اين آموزش از هدف كلي به‌طور.است علمي آموزش مي‌شود ، آن
كه است اين هدف بلكه كند ، حفظ را آن و چهارتا مي‌شود دوتا دو بداند
اين در لذا.شود آموخته وي به آنها كاربرد و علوم پديده‌هاي مفاهيم
احساس تا شود كار مفاهيم روي او سني رشد برحسب عميقا بايد مرحله
طول حاصلضرب سطح اينكه گفتن مثال به‌طور.شود القا دانش‌آموز به درستي
باز و واقعيت و (انديشه) كلام ميان ارتباط ايجاد بدون است عرض در
.است ناقص امري مفهوم ، اين كاربرد كردن
نظر پرورش ، از و آموزش كه گفت فوق‌بايد عامل چهار به توجه با حال
به ازاطلاعات زيادي حجم اكنون چون مشكل‌است دچار روش و محتوا
ما كردن بازخواست درواقع يا آزمونها نحوه و تزريق‌مي‌شود دانش‌آموز
توجه مكتوب اطلاعات صوري شكل رعايت به فقط كه مي‌دهد نشان دانش‌آموز از
برگزار آزمون وقتي مدارس تمام در.آنها محتواي درك به نه مي‌شود
و برد كار به را آموخته جملات و كلمات عين دانش‌آموز مي‌رود توقع مي‌شود
عمق‌و كه مي‌دهد نشان برد كار رابه كلمات همان عين نيز اگركودك
چون نيز دليل‌و اين به.است فاجعه اين‌يك و نيست ملاك مطلب فهم
براي كه است‌افرادي زياد بسيار ايران در آموزشي‌ما مطالب كميت
ولي بدرخشند خوب درس در ابتدا است ممكن مي‌روند به‌خارج تحصيل ادامه
را خود امر اين مرور به دارند مشكل مفاهيم درك نظر از چون معمولا
.مي‌دهد نشان
است علم وتوانمندي جايگاه و پايه ياددادن‌مفاهيم جديد آموزش هدف
به را قضايا با برخوردعلمي نحوه و علمي تفكر ياددادن يعني
در دانشگاه آموزش‌فارغ‌التحصيل گونه اين در.مي‌دهند دانش‌آموزياد
يادگيري ضمن بايد ومي‌داند فهميده را تحليل و تجزيه واقع‌شيوه
تاريخش از فلسفه همچنانكهبداند نيز را آن تاريخچه مطالبعلمي
.نيست جدا آن تاريخ از نيز علم جدانيست
بيشتربه بلكه علمي محتواي و به‌ارتقا كمتر ما پرورش و آموزش در
مادر دانش‌آموزان كه دلايلي از ويكي مي‌شود اصرار داده‌ها كميت
و حفظمي‌كنند خيلي و مي‌خوانند خيلي است‌كه اين هستند موفق امتحان
.نمي‌كنند درك را آموخته‌ها بيروني مصاديق و است ضعيف تحليل‌شان لي
رادنبال صحيحي هدف پرورش و كه‌آموزش اصولي جايگاه يك در البته
جاي به اين‌جايگاه در.باشد داشته وجود هم‌بايد آزمون قطعا مي‌كند
او كه كرد پيدا اطمينان بايد دانش‌آموز از گرفتن يامچ كردن مضطرب
آزمون هدف صحيح نظام يك در واقع ، در.است كرده دريافت را كليدي نكات
مي‌شود برگزار آزموني مدرسه‌اي در اگر مثال بهطوراست اصلاح و آموزش
ضعف نقاط كردن مشخص بلكه نيست شاگرد ضعف نقاط كردن پيدا فقط هدف
و معلم فهميدن‌اشكالات براي است روشي واقع‌آزمون در.هست نيز معلم
.اصلاح‌آنها و متعلم
كم‌اصولا سنين در مثلا.است مختلف‌متفاوت سنين در آزمون البته
كودك در آموزش‌معمول چون است شبيه‌سازي وبيشتر ندارد وجود آزمون
طي در آزمونميزند لطمه وي روحي آرامش به و مي‌كند ايجاد اضطراب
.مي‌گيرد خود به آزمون رنگ بالاتر سالهاي در و مرور به تحصيل دوران
وضوح دليل‌عدم به مي‌رود؟ كجا به و هدفي‌دارد چه پرورش و آموزش اما
و صحيح نكردن واجرا تكنولوژيكي و توسعه‌اي صنعتي ، - اقتصادي اهداف
و آموزش كه مدتهاست روشن نيمه استراتژيهاي و اهداف همان اثربخش
افراد بايد فضائي چه براي و صورت ، چه به و دركجا نمي‌داند پرورش
روشهاي‌موثر با تطبيق و نوآوري درصدد كمتر كه آنجا از و كند تربيت را
كرده ، عمل وبرگشتي رفت به‌صورت بيشتر سالهاي‌گذشته طي عوض در و بوده
قرار پرورش و آموزش حال‌نظام.است شده اساسي دچارتنگناهاي لذا
غيرخلاق آزمون يكنواختي يك‌روال در خلاق و مستعد دادن‌دانش‌آموزان
يك صفرو منزله به كنكوراست دروازه‌كنكور به رسيدن تا واضطرابآور
راه حالت‌دوم در كه مي‌ماني يا مي‌شوي آن‌رد سر از يا كه مي‌كند عمل
مدارس همه محتواي‌دروس ، ازجنبه.نيست عالي درسطوح پيشرفت براي ديگري
محتوا به و مراعات‌مي‌كنند صوري و جدي به‌طور كتابهارا محتواي
زياد حجم ليل به محتوابپردازند به بخواهند اگر نمي‌پردازندچون
ضمنا نيست‌و مقدور كه شود آموزش كنوني‌صرف وقت برابر چندين مطالببايد
.هستند دچاركمبود نيز نرم‌افزار و مدرس ، سخت‌افزار جنبه از
در معلمان و پرورش و آموزش خانواده ، دانش‌آموزان ، شرايطي چنين در
با غيرانتفاعي مدارس اين بنابر.هستند مصر كنكور مرحله به رسيدن
كنكور در قبولي تضمين منظور به لطايف‌الحيل انحاء به تجهيز بر تمركز
به كنكور سد پشت به دانش‌آموز رساندن در را خود هم همه تا شدند ايجاد
تعداد است مايل نيست كافي پرورش و آموزش امكانات چون.برند كار
بار از بتواند تا دهد افزايش را مردمي نمونه و غيرانتفاعي مدارس
كه هم خانواده‌ها.بيفكند مردم دوش به را آن و بكاهد خود مسئوليت
باتقبل را فرزندانشان مي‌دهند ، ترجيح هستند فرزندانشان آتيه نگران
.نام‌كنند ثبت غيرانتفاعي درمدارس سرسام‌آور هزينه‌هاي
ايجاد نگراني مردم از عظيمي بخش در كنكور مسئله حاضر حال در
ازاتمام پس كه نماند ناگفته البته.است چيز هيچ يا همه چون است كرده
بعضي ماهمانند اكنونميشود مواجه مشكلات‌ديگري با فرد دانشگاه
از كه داريم..و دندانپزشك ، مهندس پزشك ، زيادي انبوه ، تعداد توليدات
ديگر طرف از.هستند آخرين معضل تعددبه‌شدت و عملي و علمي نظركيفيت
امني حيطه كه ادارات به مطمئن آتيه يك داشتن براي دارند سعي مردم
مواردي در جز.باشند داشته مدرك يك بايد كار اين براي و بروند است
مي‌داند او تجربه از استفاده با و مي‌كند انتخاب را پدر شغل فرزند كه
به رسيدن براي است وسيله‌اي مدرك است ، امن نيز صنعت و تجارت حيطه كه
.مامن يك
خصوصي واردبخش حتي مدرك داشتن با مي‌كنداگر تصور فرد حالت اين در
دولت خارج كشورهاي كه‌در صورتي در مي‌گيرد قرار حمايت‌دولت تحت شود
آنچه مي‌دانند مردم و خودندارد رعاياي به نسبت چنين‌تكليفي
.آموخته‌اند كه است مهارتي مي‌كند تضمين را آينده‌شان
و كنند آماده را خود بايد مدرك رسيدن‌به براي افراد تفاصيل اين با
مدارس و مي‌كنند رجوع غيرانتفاعي مدارس به لذا است كم امكانات چون
كه مي‌كنند والدين‌استدلال براي كنكور دادن قرار هدف با نيز غيرانتفاعي
افراد انتخاب و گرفتن‌آزمون با بگذاريد پس هستيم شماهمدل با ما چون
و هم‌يكنواخت آنها پيشرفت تا انتخابكنيم يكدست و قوي مستعدشاگرداني
طوري باشد كردن‌افراد يكدست به‌معناي ورودي اگرآزمون اما.باشد سريع
(عقبمانده خيلي يا خيلي‌هشيار ، ) نباشد وسيع خيلي مخاطبمعلم طيف كه
وپرورش آموزش هدف.يافت دست شخصيت‌آنان ارتقاء هدفهاي به نمي‌توان
در مي‌خواهد كه است‌فردي اين بر اعتقاد بلكه افرادنيست گلچين‌كردن جديد
تعداد شامل دانش‌آموزان نرمالي‌از توزيع در بايد كند كار زندگي‌و جامعه
درس عقبافتاده هم كمي تعداد و معمولي ، زيادي تعداد كمي‌نابغه ،
در آينده در فرد كه اين براي است معتقد جديد پرورش و آموزش.بخواند
اگر اما.جامعه‌باشد الگوي تحصيلي‌اش محيط بايد نشود شوك دچار جامعه
برگزيده‌اي افراد.شخصيتي‌مي‌شوند مشكلات دچار شوند يكديگرجدا از افراد
مهندس‌خوب يا مدير يك هستندنمي‌توانند بالائي سطح در علمي ازنظر كه
خود هم‌سطح تعدادي‌آدم با همراه تنگ جاي دريك مي‌توانند فقط بلكه باشند
.كنند برقرار ارتباط ازخود پائين‌تر سطوح با نمي‌توانند و كنند كار
آزمون وتحت‌فشار نخبه‌گزيني نگرش ضمن‌اتخاذ غيرانتفاعي مدارس درنتيجه
سوي از و كرده اختلال رادچار آنها روان طرفي از دادن‌دانش‌آموز قرار
به پرورش‌را و آموزش همچنين دامن‌مي‌زنند اجتماعي اختلافات رشد ديگربه
.تبديل‌مي‌كنند تجارت و سود عرصه
دارد ادامه