چهارم ، شماره 1120 نوامبر 1996 ، سال آبان 1375 ، 13 چهارشنبه 23
|
|
مركزي آسياي به سفر يادداشتهاي
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
نعيمي وحيدرضا
نهم قسمت
.است غيره و روس %ازبك ، 13 %تاجيك ، 23 %شامل 59 جمعيت قومي تركيب
از حال اين با.داشتند تن به محلي رنگارنگ لباس بيشتر دوشنبه مردم
.دريافت را اقتصادي‌شان حال مي‌شد وضعشان و سر
.است ساده بسيار و برق و بي‌زرق داخل از تاجيكستان جمهوري رياست كاخ
حال به عادي سربازاني و درآمده پله روي از فرشها آن ، فضاي‌كم‌نور در
كه همين و نبود خبري بازرسي هيچگونه از اينجا در.ايستاده‌اند احترام
امامعلي.شديم وارد يكباره به هم با همه شد ، باز مذاكرات سالن در
از پسبود بحث سرگرم و نشسته ايراني هيئت اعضاي دربرابر رحمان‌اف
در ما كوتاه اقامت.رفتيم فرودگاه به و آمديم بيرون دقيقه چند
از و كشيد طول ساعت فقط 3 تاجيكستان ، كوهستاني كشور پايتخت دوشنبه ،
.شديم ازبكستان ، پايتخت تاشكند ، راهي آنجا
از تركمنستان ، با جنوب از قزاقستان ، با شمال از ازبكستان‌ازبكستان
با جنوب از و تاجيكستان با شرقي جنوب از قرقيزستان ، با شرق
و مي‌رسد كيلومترمربع به 447400 آن مساحت.است مرز هم افغانستان
(حنفي سني) مسلمان ازبكها بيشتر.است نفر ميليون حدود 21 آن جمعيت
رشد به رو كه دارد وجود نيز وهابي‌ها از كوچكي نسبتا جوامع.هستند
.دارد پيرواني كشور جنوب در صوفي‌گري.است
و ذرت جو ، پنبه‌دانه ، گندم ، شامل ازبكستان كشاورزي توليدات عمده
پلاستيك ، مقوا ، كاغذ ، بر مشتمل صنعتي‌كشور توليدات.است سيبزميني
.است برق و طبيعي گاز زغال‌سنگ ، سولفوريك ، اسيد
%روس ، 7/4 %ازبك ، 3/8 %برگيرنده 4/71 در ازبكستان نژادي تركيب
آن اصلي شهرهاياست غيره %و1/9 تاتار %قزاق ، 4/2 %تاجيك ، 1/4
و خيوه بخارا ، سمرقند ، ،(جمعيت نفر ميليون با1/2) تاشكند شامل
.است نمنگان
مركزي ساكنان‌آسياي با كه هستند مغول قبايل بازماندگان ازبكها
سال تا را سيردريا و ميان‌آمودريا نواحي روسي نيروهاي.درآميختند
روسها فرازهايي ، و نشيب از پس.خوددرآوردند سيطره زير به 1876
اكتبر 1924 در 27 و شوند مسلط منطقه كل بر سال 1919 در موفق‌شدند
.شد اعلام شوروي اتحاد جمهوريهاي از يكي ازبكستان
يك از ازبكستان ازآن ، پس و دوم جهاني جنگ از پيش سالهاي خلال در
مختلف نقاط از صنايع برخي.شد خوببهره‌مند نسبتا صنعتي زيرساخت
متخصص و ماهر نيروهاي آن طبع به و شدند منتقل جمهوري اين به شوروي
.كردند مهاجرت ازبكستان به شوروي اسلاو جمهوريهاي از
پنبه كشتزارهاي‌گسترده آبياري براي غيرعلمي روشهاي از استفاده
با.آورد همراه به براي‌منطقه را ناگواري محيطي زيست پيامدهاي
در زمين حد از بيش آبياري يافت ، افزايش شدت به پنبه توليد كه وجودي
آرال درياچه تدريجي خشكيدن و سو يك از خاك شدن شور سبب پنبه مزارع
.شد
.وسيردرياست آمودريا آرال ، درياچه تغذيه‌كننده مهم رودخانه دو
آب ميزان كشاورزي ، مقاصد براي رود دو اين آب از بزرگي بخش انتقال
زيست بوم در حياتي بسيار نقشي آرال.داد كاهش را درياچه به ورودي
واقع قزاقستان و ازبكستان كشور دو بين درياچه اين البته.دارد منطقه
.است آشكار كشور دو هر زيست محيط بر وضع اين زيانهاي و است
سياستهاي اجراي اثر كه‌بر ازبكستان در مخالف جنبش اولين واقع ، در
محيط نابودي بر را خود كار اساس يافت ، مجال‌تحرك گورباچف دمكراتيك
عنوان به زبان‌ازبك سال 1989 در.نهاد بنا آرال ناحيه در زيست
.شد شناخته رسمي زبان
