چهارم ، شماره 1121 نوامبر 1996 ، سال آبان 1375 ، 14 پنجشنبه 24
1900- قرن2000 گزارش
استقلال طلب در لهستانيها
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
سپتامبر 1915
دوستانش و پيلسودسكي
مركزي اروپاي امپراتوريهاي درميان همواره كه لهستان مساله
.است شده مطرح بارديگر اكنون بوده ، تشنج و اختلاف موضوع
اتريش و كشور ، آلمان اين از روسها راندن بيرون از پس به‌تازگي
وبه‌هيچ‌وجه داده‌اند رضايت خود ميان آن تقسيم به به‌نوعي
كشور اين مردم از سخني لهستان استقلال درباره ندارند قصد
و آلمان تا جنگيدند روسها با لهستانيها از عده‌اي حالي‌كه در بشنوند ،
.بشناسند به‌رسميت را كشورشان استقلال اتريش
مبارزاتي كه است پيلسودسكي لهستان ، ژوزف سرسخت استقلال‌طلبان از يكي
جنگيده باروسها اتريشيها صفوف در مدتي پشت‌سردارد ، در طولاني مخفي
نه اما است ، كرده اعلام را لهستان استقلال آنهارسما شكست از پس و
دوباره درنتيجه و ننهاده‌اند وقعي او خواستهاي به آلمان نه و اتريش
جنگهاي به آلمانها عليه اين‌بار و است مخفي‌روي‌آورده مبارزات به
.مي‌زند دست پارتيزاني
كشور استقلال خواهان كه نيز سوسيال‌دمكرات‌لهستان و ملي‌گرا احزاب
كه‌براي را وي و مي‌كنند حمايت رزمندگانش و ازپيلسودسكي هستند ،
است ، ستيز در اتريش و آلمان با هم و باروسيه هم ميهن ، آزادي و رهايي
.مي‌دانند خود ملي قهرمان
قدم لهستان و ليتواني نجباي از خانواده‌قديمي يك در كه پيلسودسكي
و روسيه ميان جنگ آغاز از قبل سال 1914 در است ، نهاده وجود عرصه به
از كوچكي سپاه با و داد جنگ اعلان تزاري امپراتوري به اتريش
شهر نزديكي در روسيه مرز از ليتوانيايي و لهستاني پارتيزانهاي
.داشت اعلام را لهستان استقلال محدود منطقه‌اي در و كرد عبور كراكوي
جستند پناه آلباني كوهستان در فراريان و شكست درهم صربها ارتش
اكتبر 1915 14
پيش هفته دو كه حالي در داد ، جنگ اعلان صربها به رسما بلغارستان
صربستان تسلط زير كه را آن از بخشي و برده هجوم مقدونيه به سپاهيانش
.بودند درآورده تصرف به بود
آلمان سوي از فرانكي ميليون وام 200 يك جنگ ، به بلغارستان ورود
مركزي‌قول امپراتوري دو آن از گذشته.آورد ارمغان آن براي اتريش و
و تمامي‌مقدونيه انضمام از جنگ ، در پيروزي‌مشترك از پس كه دادند
.كنند حمايت بلغارستان به شمال‌يونان از بخشي احتمالا
در كه نيست نيرومند آن‌چنان جنگاوري‌نفرات وجود با صربستان ارتش
داشته ايستادگي توان بلغاري و اتريشي سپاهيان گسترده تهاجم برابر
ضايعات و تلفات با و شده متحمل پي‌درپي شكستهاي كوتاهي مدت در و باشد
.است نشسته عقب آلباني كوهستان سوي به سنگين
بلغار و اتريش مشترك قواي پيشرفت از كوشيد بيهوده مونته‌نگرو ، سپاه
ناگزير و درآمد اتريشيها محاصره به و افتاد تله در اما كند ، جلوگيري
.شود تسليم شد
كردند اشغال يونان در را سالونيك بندر متفقين
اكتبر 1915 5
سالونيك بندر در سنگين كردن‌تسليحات پياده حال در متحد نيروهاي
پياده يونان سالونيك بندر در راه‌دريا از انگليس و فرانسه نيروهاي
ورود از پس.كردند اشغال آنرا مقاومتي با برخورد بدون و شدند
اكنون اتريش ، و آلمان با آنها اتحاد و جنگ به عثماني و بلغارستان
در سالونيك بندر و گرفته‌اند عهده به را جنوبي جبهه از دفاع متفقين
.مي‌شود محسوب كشور اين به ورود كليد يونان شمال
وكنستانتين است كرده بي‌طرفي بين‌المللي‌اعلام جنگ آغاز از يونان
مي‌دهد ، اماونيزلوس نشان پاي‌بندي سياست حفظاين به كشور پادشاه
و مي‌داند رابي‌حاصل بي‌طرفي سياست شاه نظر يونان‌برخلاف نخست‌وزير
بخشي يابند ، دست پيروزي‌نهايي به اتريش و آلمان اگر است‌كه معتقد
.داد خواهند (بلغارستان عثماني‌و) خود متحدان به را شمال‌يونان از
هم‌اكنون‌به از كشور از دفاع براي است‌كه يونان مصلحت به بنابراين
به را صربستان و فرانسه و انگليس و روسيه پشتيباني و بپيوندد متفقين
.آورد دست
و نخست‌وزيرشده استعفاي باعث بااين‌نظريه يونان پادشاه مخالفت
دارد ازآن بيم زيراكنستانتين آورده‌است ، وجود به سياسي بحران
به متفقين‌دست اتريش ، و آلمان جناح كامل‌به گرايش صورت در كه
مي‌دهد ترجيح همين‌علت به.بزنند يونان وبازرگاني اقتصادي تحريم
آنها نه‌دربست‌تسليم و نه‌متفقين‌رابرنجاند كه رفتاركند نوعي به
قواي برابر مقاومت‌در عدم براي يونان ارتش اوبه دستور.شود
بوده سياست همين بر مبتني سالونيك بندر در پياده‌شدن هنگام متفقين
.است
بين‌المللي جنگ سال دراولين اسلحه‌سازي صنايع فرازونشيب
سپتامبر 1915
توليدانواع بريتانيا ، تسليحات به‌وزارت جرج تصدي‌لويد هنگام از
سه.است صعودي‌داشته جهش كشور اين دركارخانه‌هاي جنگي برگ و ساز
و داد ترتيب صنايع‌تسليحاتي براي تازه‌اي سازمان همين‌وزير پيش ماه
گوناگون جنگ‌افزارهاي انبوه توليد به كه كرد احداث كارخانه‌دولتي 70
و گلوله انواع و منفجره مواد باروت ، توپ ، مسلسل ، تفنگ ، قبيل از
حداكثر با نيز خصوصي بخش كارخانه‌هاي و دارند اشتغال بمب و نارنجك
كارخانه‌ها دراين.مي‌كنند فعاليت اسلحه انواع توليد براي ظرفيت
هرگونه و ندارند حقوق اضافه و مرخصي تقاضاي و اعتصاب حق كارگران
و هزار سه سال1915 در.باشد دولت اجازه با بايد موارد اين در تصميمي
سال 1914 در حالي‌كه در شده ، ساخته انگليس كارخانه‌هاي در توپ 390
توليدات سال 1915 در همچنين.بود واحد فقط 91 توليدي توپهاي تعداد
موادمنفجره 24 و باروت ميليون ، خمپاره 6 هزار ، تفنگ 600 مسلسل 6100 ،
و خمپاره هزار تفنگ ، 500 صدهزار مسلسل ، قبل 300 سال و بوده تن هزار
اسلحه توليد مقابل در.است شده توليد منفجره مواد تن هزار فقط 5
صنعتي مناطق از بخشي اشغال علتش‌هم و داشته نزولي قوس درفرانسه
سنگين اسلحه و فولاد مثلاتوليد.است بوده آلمان ارتش كشورتوسط
ازتسليحات پاره‌اي مورد در و است ازجنگ قبل درصد حدود 40 در درفرانسه
حال در جهت همين به.مي‌رسد درصد به 23 كاهش موردنيازاين اوليه مواد و
روسيه در.بريتانياست به وابسته كاملا جنگ‌افزار نظر از فرانسه حاضر
اشتغال توليد به پتروگراد در اسلحه‌سازي‌پوتيلف كارخانه فقط نيز
.بازمانده‌اند فعاليت از ديگر كارخانه‌هاي و دارد
اوت 1915 جنگ جبهه‌هاي در هنرمندان
رشته‌هاي در فرانسه ، هنري گروههاي‌مختلف جنگ ، آغاز از پس اندكي
تابراي آوردند وجود به داوطلبانه‌سازمانهايي موسيقي ، و تئاتر
تقويت به طريق اين از و شوند جبهه‌ها عازم هنري برنامه‌هاي اجراي
يافته گسترش چشمگيري حد در تلاش اين اكنونكنند كمك رزمندگان روحيه
در سرگرم‌كننده برنامه‌هاي اجراي و تدوين در نيز بااستعداد سربازان و
نمايشنامه‌ها ، اكثر.مي‌كنند همكاري داوطلب هنرمندان با جبهه پشت
.مي‌شود انتخاب جنگ ماجراهاي از آنها موضوع و است كمدي يا حماسي
توپ و خمپاره آتش زير در و دارد حضور هم نبرد عرصه در هنر بدين‌گونه
.مي‌دهد قلب قوت سربازان به
شد تيرباران پرستاري آموزشگاه سرپرست
اكتبر 1915
در پرستاري آموزشگاه يك سال 1906 از كه لاول بانواديت
متفقين براي جاسوسي اتهام به بود ، كرده احداث بلژيك پايتخت بروكسل ،
پس‌از اما بود ، انگليسي بانو اين.شد تيرباران آلمانها توسط
نكرد ترك را خود كار و محل‌سكونت رايش ، ارتش توسط بلژيك اشغال
آسيبديدگان‌جنگ ، و مجروحان به وكمك خود شاگردان آموزش به وهمچنان
هم و آلمانها هم كه به‌گونه‌اي داد ، آنهاادامه مليت به بدون‌توجه
سرانجام اما بستري‌مي‌شدند ، او آموزشگاه بيمارستان‌اختصاصي در متفقين
زندان روانه جاسوسي رابه‌اتهام انگليسي بانوي آلماني ، مقامات‌امنيتي
بهبوديافته‌بلژيكي زخميان دادن به‌جرم‌فراري نظامي محاكمه از پس كردندو
.دادند قرار آتش جوخه دربرابر را او هلند ، مرز از
فرانسه در جنگ زمان كابينه سقوط
شروع از به‌رياست‌ويوياني كه فرانسه ائتلافي كابينه اكتبر 1915 29
.كرد سقوط پارلمان در گسترده مخالفتهاي اثر بر بود ، جنگ‌مصدرامور
ودلكاسه كل‌قوا فرمانده وژوفر جنگ وزير به‌عنوان اقدامات‌ميلران
كند ، جلوگيري به‌جنگ بلغارستان ورود از بود نتوانسته كه وزيرخارجه
است جديدآريستيدبريان نخست‌وزير.بود شده نمايندگان ناخرسندي باعث
و چپ احزاب از را ملي ائتلاف وي.بود شده انتخاب اين‌سمت به هم قبلا كه
به‌عنوان را پيشين نخست‌وزير وويوياني كرده حفظ جديد كابينه در راست
ژنرال جديد دولت هيات در جنگ وزيراست برگزيده دادگستري وزير
دفاع پاريس ، به آلمانها شدن نزديك هنگام گذشته سال كه است گاليني
دژي به‌صورت را شهر اين و گرفت به‌عهده كامل موفقيت با را پايتخت از
.درآورد تسخيرناپذير