چهارم‌ ، شماره‌ 1123‏‎ نوامبر 1996 ، سال‌‏‎ آبان‌ 1375 ، 17‏‎ يكشنبه‌ 27‏‎
صحرا‏‎ كاروان‌‏‎
توريستي‌‏‎ و‏‎ مسافرتي‌‏‎ دفترخدمات‌‏‎

اصلاح‌‏‎ براي‌‏‎ نخست‌‏‎ گام‌‏‎ زنجيره‌اي‌‏‎ فروشگاههاي‌‏‎
توزيع‌‏‎ ساختار‏‎

صنعتي‌ ، ‏‎ توسعه‌‏‎ سوي‌‏‎ به‌‏‎ جهت‌گيري‌‏‎ و‏‎ اخير‏‎ سالهاي‌‏‎ در‏‎ ايران‌‏‎ اقتصادي‌‏‎ تحولات‌‏‎
جهاني‌ ، ‏‎ بازارهاي‌‏‎ به‌‏‎ تدريجي‌‏‎ ورود‏‎ و‏‎ كشاورزي‌‏‎ توليدات‌‏‎ دامنه‌‏‎ گسترش‌‏‎
با‏‎ اقتصادي‌‏‎ دوره‌‏‎ به‌‏‎ ورود‏‎ و‏‎ كالا‏‎ سنتي‌‏‎ توزيع‌‏‎ و‏‎ عرضه‌‏‎ مرحله‌‏‎ از‏‎ گذار‏‎
نخستين‌‏‎ و‏‎.است‌‏‎ كرده‌‏‎ اجتنابناپذير‏‎ را‏‎ پيشرفته‌‏‎ و‏‎ نوين‌‏‎ ويژگي‌هاي‌‏‎
و‏‎ كالا‏‎ تنوع‌‏‎ مصرف‌ ، ‏‎ رشد‏‎ زمينه‌‏‎ شده‌ ، ‏‎ برداشته‌‏‎ جهت‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ گام‌هايي‌‏‎
.است‌‏‎ داده‌‏‎ افزايش‌‏‎ را‏‎ مصرف‌كنندگان‌‏‎ سليقه‌‏‎
نام‌‏‎ به‌‏‎ مقوله‌اي‌‏‎ طرح‌‏‎ و‏‎ جهاني‌‏‎ اقتصاد‏‎ با‏‎ ايران‌‏‎ اقتصاد‏‎ تدريجي‌‏‎ پيوند‏‎
به‌‏‎ نسبت‌‏‎ مردم‌‏‎ آگاهي‌هاي‌‏‎ شد‏‎ موجب‏‎ داخلي‌‏‎ بعد‏‎ در‏‎ تنها‏‎ نه‌‏‎ رقابت‌ ، ‏‎
بازارهاي‌‏‎ در‏‎ رقابت‌‏‎ فشردگي‌‏‎ بلكه‌‏‎ شده‌ ، ‏‎ توزيع‌‏‎ و‏‎ توليد‏‎ نوين‌‏‎ شيوه‌هاي‌‏‎
را‏‎ مصرف‌كننده‌‏‎ سليقه‌‏‎ و‏‎ نياز‏‎ به‌‏‎ توجه‌‏‎ و‏‎ توزيع‌‏‎ نحوه‌‏‎ در‏‎ جهاني‌سامان‌دهي‌‏‎
.است‌‏‎ ساخته‌‏‎ ضروري‌‏‎
در‏‎ كالا‏‎ توزيع‌‏‎ بر‏‎ حاكم‌‏‎ كلي‌‏‎ نظام‌‏‎ اخير‏‎ سالهاي‌‏‎ در‏‎ اقتصادي‌‏‎ تحولات‌‏‎ رغم‌‏‎ به‌‏‎
.است‌‏‎ مانده‌‏‎ باقي‌‏‎ سنتي‌‏‎ همچنان‌‏‎ كشور‏‎
تحقيقات‌‏‎ اساس‌‏‎ بر‏‎ بلكه‌‏‎ است‌ ، ‏‎ ناكارامد‏‎ تنها‏‎ نه‌‏‎ توزيع‌‏‎ سنتي‌‏‎ نظام‌‏‎
در‏‎ اقتصادي‌‏‎ مشكلات‌‏‎ و‏‎ تنگناها‏‎ شكل‌گيري‌‏‎ بر‏‎ مهمي‌‏‎ تاثير‏‎ كارشناسان‌ ، ‏‎
تورم‌ ، ‏‎ دامنه‌‏‎ غيرمنطقي‌‏‎ گسترش‌‏‎ در‏‎ تاثير‏‎ اين‌‏‎.است‌‏‎ داشته‌‏‎ اخير‏‎ سالهاي‌‏‎
كم‌رنگ‌‏‎ آن‌‏‎ از‏‎ مهمتر‏‎ و‏‎ خدمات‌‏‎ و‏‎ كالاها‏‎ به‌‏‎ مردم‌‏‎ آسان‌‏‎ دردسترسي‌‏‎ نابساماني‌‏‎
.است‌‏‎ مشاهده‌‏‎ قابل‌‏‎ توليدكاملا‏‎ رشد‏‎ كردن‌‏‎
با 65‏‎ ايران‌‏‎ در‏‎:‎مي‌گويد‏‎ روستا‏‎ و‏‎ شهر‏‎ زنجيره‌اي‌‏‎ فروشگاههاي‌‏‎ عامل‌‏‎ مدير‏‎
دارد‏‎ وجود‏‎ صنفي‌‏‎ واحد‏‎ هزار‏‎ و 800‏‎ ميليون‌‏‎ يك‌‏‎ حدود‏‎ جمعيت‌ ، ‏‎ نفر‏‎ ميليون‌‏‎
هزار‏‎ يك‌‏‎ هر‏‎ براي‌‏‎ و‏‎ صنفي‌‏‎ واحد‏‎ يك‌‏‎ ايراني‌ ، ‏‎ نفر‏‎ هر 36‏‎ براي‌‏‎ عبارتي‌‏‎ به‌‏‎
.دارد‏‎ وجود‏‎ صنفي‌‏‎ واحد‏‎ نفر 27‏‎
.است‌‏‎ موجود‏‎ صنفي‌‏‎ واحد‏‎ ژاپني‌ 5‏‎ شهروند‏‎ هزار‏‎ هر‏‎ براي‌‏‎ ژاپن‌‏‎ در‏‎
ساكن‌ ، 650‏‎ جمعيت‌‏‎ نفر‏‎ ميليون‌‏‎ با 11‏‎ نيز‏‎ تهران‌‏‎ استان‌‏‎ در‏‎:‎مي‌گويد‏‎ او‏‎
يك‌‏‎ نفر ، ‏‎ هر 17‏‎ ازاي‌‏‎ به‌‏‎ ترتيب‏‎ بدين‌‏‎ كه‌‏‎ دارد‏‎ وجود‏‎ صنفي‌‏‎ واحد‏‎ هزار‏‎
.دارد‏‎ وجود‏‎ واحدصنفي‌‏‎
صنفي‌‏‎ واحد‏‎ يك‌‏‎ تهراني‌ ، ‏‎ شهروند‏‎ هر 10‏‎ ازاي‌‏‎ به‌‏‎ غيررسمي‌‏‎ آمارهاي‌‏‎ اساس‌‏‎ بر‏‎
واحد‏‎ يك‌‏‎ خانواده‌‏‎ هر‏‎ ازاي‌‏‎ به‌‏‎ زنجان‌ ، ‏‎ و‏‎ يزد‏‎ شهرهاي‌‏‎ در‏‎ و‏‎ است‌‏‎ موجود‏‎
.مي‌باشد‏‎ داير‏‎ فعال‌‏‎ صنفي‌‏‎
دلايل‌‏‎ از‏‎ يكي‌‏‎:‎مي‌گويد‏‎ اقتصاد‏‎ رشته‌‏‎ در‏‎ دانشگاه‌‏‎ استاد‏‎ -شمخاني‌‏‎ حامد‏‎.‎
واحدهاي‌‏‎ همين‌‏‎ اندازه‌‏‎ از‏‎ بيش‌‏‎ و‏‎ غيرمتعارف‌‏‎ وجود‏‎ خدمات‌ ، ‏‎ و‏‎ كالا‏‎ گراني‌‏‎
فعاليت‌هاي‌‏‎ خود ، ‏‎ حيات‌‏‎ استمرار‏‎ و‏‎ مانايي‌‏‎ براي‌‏‎ واحدها‏‎ اين‌‏‎.‎است‌‏‎ صنفي‌‏‎
كالا ، ‏‎ توزيع‌‏‎ بخش‌‏‎ در‏‎ را‏‎ دولت‌‏‎ اقتصادي‌‏‎ سياستهاي‌‏‎ مي‌توانند‏‎ و‏‎ دارند‏‎ انگلي‌‏‎
.دهند‏‎ سوق‌‏‎ بن‌بست‌‏‎ و‏‎ انحراف‌‏‎ سوي‌‏‎ به‌‏‎
و‏‎ اقتصادي‌‏‎ اولويت‌‏‎ يك‌‏‎ عنوان‌‏‎ به‌‏‎ توزيع‌ ، ‏‎ سنتي‌‏‎ نظام‌‏‎ در‏‎ تغيير‏‎ ضرورت‌‏‎
به‌‏‎ ايران‌‏‎ كنوني‌‏‎ اقتصاد‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ ضرورت‌هايي‌‏‎ و‏‎ نيازها‏‎ حاصل‌‏‎ اجتماعي‌‏‎
مردم‌‏‎ نياز‏‎ به‌‏‎ پاسخگويي‌‏‎ امكان‌‏‎ توزيع‌‏‎ كنوني‌‏‎ سنتي‌‏‎ شيوه‌‏‎.است‌‏‎ آمده‌‏‎ وجود‏‎
و‏‎ سياه‌‏‎ بازار‏‎ نام‌احتكار ، ‏‎ به‌‏‎ مقوله‌هايي‌‏‎ آمدن‌‏‎ پديد‏‎ در‏‎ و‏‎ ندارد‏‎ را‏‎
.دارد‏‎ مهمي‌‏‎ نقش‌‏‎ واسطه‌گري‌‏‎
چون‌‏‎ گذشته‌‏‎ در‏‎:‎مي‌گويد‏‎ اقتصادي‌‏‎ مسائل‌‏‎ كارشناس‌‏‎ -اوليائي‌‏‎ مجتبي‌‏‎.‎
يك‌‏‎ سنتي‌‏‎ نظام‌‏‎ در‏‎ تغيير‏‎ نداشت‌ ، ‏‎ وجود‏‎ مصرف‌‏‎ و‏‎ داخلي‌‏‎ توليد‏‎ توازني‌بين‌‏‎
دامنه‌‏‎ گسترش‌‏‎ و‏‎ توليد‏‎ افزايش‌‏‎ برغم‌‏‎ امروز‏‎ اما‏‎ نمي‌شد ، ‏‎ ضرورت‌تلقي‌‏‎
.نيست‌‏‎ عقلائي‌‏‎ و‏‎ منطقي‌‏‎ كاري‌‏‎ توزيع‌‏‎ در‏‎ نابساماني‌‏‎ تحمل‌‏‎ واردات‌ ، ‏‎

توسطدولتها‏‎ كه‌‏‎ مكانيسم‌هايي‌‏‎ از‏‎ زنجيره‌اي‌يكي‌‏‎ فروشگاههاي‌‏‎ مزيت‌‏‎
با‏‎ كالا‏‎ عرضه‌‏‎ و‏‎ هزينه‌هاي‌توزيع‌‏‎ كاهش‌‏‎ و‏‎ مناطق‌مختلف‌‏‎ پوشش‌‏‎ جهت‌‏‎ در‏‎
فروشگاههاي‌‏‎ تاسيس‌‏‎ به‌‏‎ تشويق‌‏‎ يا‏‎ و‏‎ ايجاد‏‎ مي‌رود ، ‏‎ كار‏‎ به‌‏‎ مناسب‏‎ قيمت‌‏‎
كالاهاي‌‏‎ تهيه‌‏‎ براي‌‏‎ شهري‌‏‎ درون‌‏‎ آمد‏‎ و‏‎ رفت‌‏‎ هزينه‌هاي‌‏‎ كاهش‌‏‎.‎است‌‏‎ زنجيره‌اي‌‏‎
و‏‎ ترافيك‌‏‎ حجم‌‏‎ كاهش‌‏‎ شهروندان‌ ، ‏‎ خريد‏‎ زمان‌‏‎ در‏‎ صرفه‌جويي‌‏‎ و‏‎ مختلف‌‏‎
نظارت‌‏‎ در‏‎ تسهيل‌‏‎ همچنين‌‏‎ و‏‎ (محيطزيست‌‏‎ حفظ‏‎)..‎.‎و‏‎ هوا‏‎ صوتي‌ ، ‏‎ آلودگيهاي‌‏‎
فروشگاههاي‌‏‎ ايجاد‏‎ طريق‌‏‎ از‏‎ مي‌تواند‏‎ خرده‌فروشي‌ها ، ‏‎ عملكرد‏‎ بر‏‎ دولت‌‏‎
به‌‏‎ توجه‌‏‎ با‏‎ مي‌توانند‏‎ همچنين‌‏‎ فروشگاهها‏‎ اين‌‏‎.شود‏‎ امكان‌پذير‏‎ زنجيره‌اي‌‏‎
اقتصادي‌‏‎ بزرگ‌‏‎ موسسات‌‏‎ ويژه‌‏‎ كه‌‏‎ -مالي‌‏‎ تواناييهاي‌‏‎ و‏‎ خود‏‎ فعاليت‌‏‎ وسعت‌‏‎
رسانده‌‏‎ حداقل‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ توزيع‌‏‎ و‏‎ واردات‌‏‎ توليد ، ‏‎ بخش‌‏‎ ارتباطي‌‏‎ حلقه‌هاي‌‏‎ -است‌‏‎
.دهند‏‎ كاهش‌‏‎ را‏‎ توزيع‌‏‎ هزينه‌هاي‌‏‎ امكان‌‏‎ حد‏‎ تا‏‎ عمودي‌‏‎ تمركز‏‎ ايجاد‏‎ و‏‎
شهر‏‎ مديرعامل‌سازمان‌‏‎ و‏‎ بازرگاني‌‏‎ مشاوروزير‏‎ -تهراني‌‏‎ صادقيان‌‏‎ رضا‏‎.‎
قدرت‌‏‎ دادن‌‏‎ زنجيره‌اي‌ ، ‏‎ فروشگاههاي‌‏‎ ويژگيهاي‌‏‎ از‏‎ يكي‌‏‎:مي‌گويد‏‎ روستا‏‎ و‏‎
كالا‏‎ وقيمت‌‏‎ تنوع‌‏‎.است‌‏‎ مايحتاج‌شان‌‏‎ تهيه‌‏‎ هنگام‌‏‎ به‌‏‎ شهروندان‌‏‎ براي‌‏‎ مانور‏‎
كه‌‏‎ مي‌دهد‏‎ شهروندان‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ اختيار‏‎ و‏‎ اجازه‌‏‎ اين‌‏‎ زنجيره‌اي‌‏‎ فروشگاههاي‌‏‎ در‏‎
.كنند‏‎ خريداري‌‏‎ مناسب‏‎ قيمت‌‏‎ با‏‎ و‏‎ كيفيت‌‏‎ با‏‎ كالاي‌‏‎
وويژگيهاي‌‏‎ مزيت‌ها‏‎ ديگر‏‎ از‏‎ واحدهاي‌صنفي‌‏‎ رفتار‏‎ اصلاح‌‏‎ به‌‏‎ كمك‌‏‎
به‌گونه‌اي‌‏‎ حقيقت‌‏‎ در‏‎ زنجيره‌اي‌‏‎ فروشگاههاي‌‏‎.‎است‌‏‎ فروشگاههاي‌زنجيره‌اي‌‏‎
شهرها‏‎ سطح‌‏‎ در‏‎ صنفي‌موجود‏‎ واحدهاي‌‏‎ عمليات‌‏‎ درنحوه‌‏‎ كه‌‏‎ مي‌كنند‏‎ رفتار‏‎
فروشگاههاي‌‏‎ تاثير‏‎ تحت‌‏‎ صنفي‌‏‎ واحدهاي‌‏‎ عبارتي‌‏‎ به‌‏‎ و‏‎ هستند‏‎ اثرگذار‏‎
زنجيره‌اي‌‏‎ فروشگاههاي‌‏‎ نمونه‌‏‎ عنوان‌‏‎ به‌‏‎.مي‌گيرند‏‎ قرار‏‎ زنجيره‌اي‌‏‎
.باشند‏‎ توزيع‌‏‎ شبكه‌‏‎ در‏‎ كالا‏‎ نرخ‌واحد‏‎ تعيين‌كننده‌‏‎ مي‌توانند‏‎
بازار‏‎ وضعيت‌‏‎ به‌‏‎ نسبت‌‏‎ تا‏‎ مي‌كنند‏‎ كمك‌‏‎ به‌دولت‌‏‎ زنجيره‌اي‌‏‎ فروشگاههاي‌‏‎
مصرف‌‏‎ الگوي‌‏‎ تعيين‌‏‎ در‏‎ مي‌توانند‏‎ فروشگاهها‏‎ اين‌‏‎ و‏‎ يابد‏‎ دقيق‌‏‎ آگاهي‌‏‎ كالا ، ‏‎
واحدهاي‌‏‎ منزله‌‏‎ به‌‏‎ مي‌توانند‏‎ زنجيره‌اي‌‏‎ فروشگاههاي‌‏‎.‎باشند‏‎ موثر‏‎ جامعه‌‏‎
.نمايند‏‎ عمل‌‏‎ مصرف‌‏‎ تا‏‎ توليد‏‎ شبكه‌‏‎ از‏‎ كالا‏‎ مستقيم‌‏‎ عرضه‌‏‎
در‏‎ دولتها‏‎ ابزار‏‎ كارآترين‌‏‎ از‏‎ يكي‌‏‎ زنجيره‌اي‌‏‎ فروشگاههاي‌‏‎ عبارتي‌‏‎ به‌‏‎
فروشگاههاي‌‏‎.‎مي‌شوند‏‎ محسوب‏‎ كالا‏‎ توزيع‌‏‎ شبكه‌‏‎ اصلاح‌‏‎ و‏‎ بازار‏‎ تنظيم‌‏‎
خود ، ‏‎ توانمنديهاي‌‏‎ تمام‌‏‎ از‏‎ كارگيري‌‏‎ به‌‏‎ عدم‌‏‎ و‏‎ كاستي‌ها‏‎ رغم‌‏‎ به‌‏‎ زنجيره‌اي‌‏‎
ميزان‌‏‎ اين‌‏‎ يقين‌‏‎ به‌‏‎.‎شدند‏‎ روبه‌رو‏‎ مردم‌‏‎ عمومي‌‏‎ اقبال‌‏‎ و‏‎ استقبال‌‏‎ با‏‎
.دارد‏‎ فروشگاهها‏‎ اين‌‏‎ به‌‏‎ شهروندان‌‏‎ و‏‎ شهر‏‎ نياز‏‎ در‏‎ ريشه‌‏‎ استقبال‌ ، ‏‎
به‌‏‎ زنجيره‌اي‌نسبت‌‏‎ فروشگاههاي‌‏‎ كالادر‏‎ عرضه‌‏‎ و‏‎ فروش‌‏‎ سهم‌‏‎ چند‏‎ هر‏‎
نشان‌‏‎ شده‌‏‎ انجام‌‏‎ نتايج‌بررسي‌هاي‌‏‎ اما‏‎ است‌ ، ‏‎ بسياراندك‌‏‎ صنفي‌‏‎ واحدهاي‌‏‎
حال‌‏‎ در‏‎ مرور‏‎ به‌‏‎ زنجيره‌اي‌‏‎ فروشگاههاي‌‏‎ به‌‏‎ شهروندان‌‏‎ مراجعه‌‏‎ ميزان‌‏‎ مي‌دهد‏‎
.مي‌شود‏‎ خرده‌فرهنگ‌‏‎ يك‌‏‎ به‌‏‎ شدن‌‏‎ تبديل‌‏‎ حال‌‏‎ در‏‎ رويكرد‏‎ اين‌‏‎ و‏‎ است‌‏‎ افزايش‌‏‎
از‏‎ را‏‎ خود‏‎ مايحتاج‌‏‎ دارند‏‎ تمايل‌‏‎ شهروندان‌‏‎ از‏‎ بالايي‌‏‎ درصد‏‎ امروزه‌‏‎
.نمايند‏‎ ابتياع‌‏‎ زنجيره‌اي‌‏‎ فروشگاههاي‌‏‎
تقويت‌فروشگاههاي‌‏‎ با‏‎ دولت‌‏‎:‎خانه‌دارمي‌گويد‏‎ -‎كريميان‌‏‎ ژيلا‏‎.‎
كمك‌‏‎ كالاهاي‌موردنيازشان‌‏‎ به‌‏‎ دستيابي‌‏‎ جهت‌‏‎ مردم‌در‏‎ به‌‏‎ زنجيره‌اي‌‏‎
دروقت‌‏‎ صرفه‌جويي‌‏‎ موجب‏‎ اين‌فروشگاهها‏‎ به‌‏‎ مراجعه‌‏‎.‎است‌‏‎ شاياني‌كرده‌‏‎
.است‌‏‎ شده‌‏‎ خانواده‌ها‏‎ اقتصاد‏‎ و‏‎
و‏‎ مردم‌‏‎ نفع‌‏‎ به‌‏‎ فروشگاههاي‌زنجيره‌اي‌‏‎ از‏‎ خريد‏‎:‎جعفري‌مي‌گويد‏‎ داود‏‎.‎
ايراني‌‏‎ يك‌شهروند‏‎ عنوان‌‏‎ به‌‏‎ رومن‌‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ و‏‎ است‌‏‎ ملي‌‏‎ حتي‌اقتصاد‏‎
ازفروشگاههاي‌‏‎ خانواده‌ام‌‏‎ تامين‌مايحتاج‌‏‎ و‏‎ خريد‏‎ با‏‎ ترجيح‌مي‌دهم‌‏‎
اين‌‏‎ در‏‎ كمبودهايي‌‏‎ البته‌‏‎.‎كنم‌‏‎ ايفا‏‎ را‏‎ خود‏‎ نقش‌اجتماعي‌‏‎ زنجيره‌اي‌ ، ‏‎
از‏‎ خانگي‌‏‎ لوازم‌‏‎ مثل‌‏‎.‎شود‏‎ بايدرفع‌‏‎ كه‌‏‎ دارد‏‎ وجود‏‎ قبيل‌فروشگاهها‏‎
كافي‌‏‎ به‌اندازه‌‏‎ آن‌‏‎ نظاير‏‎ و‏‎ فريزر‏‎ ويخچال‌‏‎ يخچال‌‏‎ ‎‏‏،‏‎ تلويزيون‌‏‎ قبيل‌‏‎
محتكران‌‏‎ استفاده‌‏‎ سوء‏‎ براي‌‏‎ زمينه‌‏‎ گردد‏‎ برطرف‌‏‎ كمبود‏‎ اين‌‏‎ اگر‏‎.‎شود‏‎ عرضه‌‏‎
.داشت‌‏‎ نخواهد‏‎ وجود‏‎
فعالتر‏‎ فروشگاههاي‌زنجيره‌اي‌‏‎ كه‌‏‎ اززماني‌‏‎:‎مي‌گويد‏‎ خجسته‌‏‎ عليرضا‏‎.‎
اين‌‏‎ زنجيره‌اي‌‏‎ فروشگاهاي‌‏‎.‎كم‌كردم‌‏‎ خانه‌‏‎ در‏‎ را‏‎ كالا‏‎ من‌انباشت‌‏‎ شدند ، ‏‎
.دارد‏‎ وجود‏‎ واقعي‌‏‎ ميزان‌‏‎ به‌‏‎ كالا‏‎ كه‌‏‎ مي‌كند‏‎ منتقل‌‏‎ فرد‏‎ به‌‏‎ را‏‎ اطمينان‌‏‎



.است‌‏‎ همشهري‌‏‎ روزنامه‌‏‎ به‌‏‎ متعلق‌‏‎ و‏‎ محفوظ‏‎ حقوق‌‏‎ تمام‌‏‎