چهارم ، شماره 1124 نوامبر 1996 ، سال آبان 1375 ، 18 دوشنبه 28
بي‌دفاع يادمان‌هاي ;سمنان باغهاي
سمنان شهر طبيعي ميراث باغها ، درباره گزارشي
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
سمنان ، كه‌نمونه‌اي سبز و زيبا باغهاي سال‌پيش حدود 35 تا ديرباز از
و سياحان بوده‌اند ، شگفتي اعصار طول در باغ‌ايراني تزئين هنر از
معروف سياح حموي ، ياقوت چون جهانگردي.رابرانگيخته‌اند جهانگردان
را شهر اين من:مي‌نگارد چنين خود سفرنامه در هفتم ، قرن در
و است جاري آب نهر درخانه‌ها و دارد زيادي باغهاي و درختان ديده‌ام
در ميلادي سال 1891 در كرزن جرج‌ناتانيل.مي‌گردد محسوب باصفا اماكن از
برجستگي‌هاي از را كهن درختان و سيراب و وسيع باغهاي سمنان از بازديد
و جغرافي‌دانان اين شده باعث كه آنچه بي‌شك.مي‌كند معرفي آن خاص
باغ‌هاي‌فراواني وجود باشند توصيفاتي‌داشته چنين سمنان از سياحان
كه هوايي عكس براساس.بود داده سمنان به چشم‌اندازدلپذيري كه بوده
باغها از هاله‌اي در است ، شهر شده گرفته سمنان از سال1335 در
احاطه را شهر گرداگر تنها باغ‌هانه است ، رفته فرو واراضي‌كشاورزي
در كه آنچه.كرده‌اند رسوخ نيز مسكوني بخش‌هاي ميان در بلكه كرده‌اند ،
پيرامون كشاورزي اراضي و باغها فضاي نسبت است توجه قابل عكس اين
حال در كه مي‌باشد شهر وسعت برابر آن 4 وسعت كه مي‌باشد شهر كالبد
بسزايي نقش كه آن بر افزون باغها درسمنان.است برعكس نسبت اين حاضر
جزو سو ديگر از دارند ، شهر بر حاكم سخت اقليمي شرايط تعديل در
يكي پاچنار ، محلهميشوند محسوب شهر طبيعي ميراث و تاريخي نمودهاي
سالهاي چندصد چنارهاي به منسوب آن نام كه است شهر قديمي محله‌هاي از
از برخي تنه:مي‌گويند سالخورده افراد.بودند كاشته آنجا در كه بود
و آورده وجود به آنها ميان در حفره‌اي كه بود قطور آنقدر درختان اين
كه بود خودگرفته به مقدسي حالت و مي‌كردند روشن شمع آن ميان در مردم
احياي و حفظ.كردند قطع ريشه از را آنها قبل سالهاي در متاسفانه
آن با امروز شهرنشين انسانهاي كه است مسائلي زمره در باغها فضاي
گرم بادهاي وزش درمقابل باغها وجود زيست محيط نظر از. هستند روبرو
كه است شهرهايي مقابل در سمنان شهر چهره تغيير در مهمي عامل وخشك ،
.دارند مشابه هوايي و آب
نابودي‌باغها موجود شرايط به باتوجه معتقدند كارشناسان طرفي از
زيست‌محيطي كارشناس‌مطالعات ارسطو ، بهروز.اجتنابناپذيراست امري
توجيه عدم مسئله مهمترين و اولين:مي‌گويد باغها نابودي دلائل مورد در
نحوي به هستند سودآوري و بهره فاقد باغها حقيقت در.است باغ اقتصادي
شده اعمال آنان براي كه اوليه‌اي هزينه بازگرداندن به قادر حتي كه
مسئله دومين.مي‌دهند اجاره رايگان به را آن بعضي حتي و نيستند نيز
اعتقاد كهنسال نسل كه حالي عين در يعني.است باغداري فرهنگ اضمحلال
زير عنوان هيچ به خاطر بدين و دارند درخت و آب ، زمين حرمت به عميقي
حفاظت به تمايلي تنها نه جديد نسل نمي‌روند ، باغها رفتن بين از بار
سريع‌تر نابودي پي در اقتصادي منافع خاطر به بلكه ندارند باغها از
است ، گونه دو باغها نابودي روند كارشناس اين گفته بنابه.هستند باغ
به آن ، صاحبان كه دارند قرار اصلي شبكه‌هاي دركنار كه باغ‌هايي يكي
باغها كردن خشك به اقدام مطلوبتري كاربري به باغها تغييركاربري طمع
دليل به و گرفته قرار مسكوني بافت منطقه در كه باغ‌هايي دوم.مي‌كنند
از.است گرفته شدت آنها نابودي روند وراثت مسئله و خانوادگي اختلافات
نابودي در مهمي بسيار عامل مناسب ، مقدار به آب وجود عدم مهمتر همه
ارسطو.ندارد معنايي آب بدون باغ كه است مسلم و مي‌باشد باغها
گرفته قرار كار دردستور باغها حفظ ضرورت قبلي جامع طرح در:مي‌گويد
اراضي و باغها ساختن ازمحدوده خارج بود شده انديشيده تدبيري‌كه و
.بوده‌است طرح اين موفقيت آن‌نشاندهنده ارزيابي كه بود كشاورزي
اراضي بوده ، وجود موثر طرح اين درموفقيت كه ديگري مهم عوامل
شده آماده شهرك‌هاي در اراضي سهل‌واگذاري شرايط شهر ، شمال در دولتي
باغها اين ارزش از مردم يافتن آگاهي و علاقه‌مندي و (گلستان و تعاون)
.است بوده
يكي;دارد وجود عمومي ديدگاه سمنان‌دو باغهاي حفظ با رابطه در
باغ حفظ براي آنها به يارانه ارائه و باغداران دادن قرار موردحمايت
و پارك به‌عنوان آنها از استفاده و شهرداري توسط باغها تملك ديگري و
گسترش شهر كالبد و باغها بين ارتباط تا است شهري استراحت‌گاه‌هاي
و است باغها حفظ مستلزم سمنان شهر در حياتي‌نشاطآميز شك بدون.يابد
تشديد كه مي‌شود عديده‌اي مشكلات دچار شهر بروند ، بين از باغها اگر
حركت مهمتر همه از و غبار گردو وجود و خشك‌آلودگي و گرم اقليم شرائط
مساحت قبلي جامع طرح در.مي‌باشد آن پيامدهاي جمله از روان ماسه‌هاي
را ، محيط چهارم يك شهر كل به نسبت كه بوده هكتار حدود 475 باغها
توسعه ضمن كه است آن نشاندهنده امر اين و است كرده احاطه سبز فضاي
سبز فضاي بلكه نگرديده سبز فضاي آوردن بوجود براي فكري تنها نه شهر
.است گرفته قرار نابودي درمعرض نيز موجود
هاشمي سروش