چهارم ، شماره 1132 نوامبر 1996 ، سال آذر 1375 ، 28 پنجشنبه 8
نرخ تثبيت و بودجه 76 روزلايحه‌ء يادداشت
همسويي و هماهنگي ضرورت ارز
سياستهاي‌اقتصادي
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
(آخر قسمت)
مقايسه ارز نرخ تثبيت علامتهاي‌نادرست و توهمات اين از يكي
به‌دليل.است خارجي مشابه با توليدي‌داخل محصولات دائمي‌قيمت‌فروش
داخلي صنعتي محصولات از ارز ، بسياري كنوني قيمت بودن غيرواقعي
سرزنش به اولا توهم ، همين مي‌آيدو به‌نظر خارجي مشابه از گرانتر
را كالا قاچاق و رسمي عطش‌واردات ثانيا مي‌زند ، دامن صنعت‌داخلي
هراسان صنعتي سرمايه‌گذاري از را سرمايه‌گذاران ثالثا و مي‌افزايد
خارج از را داخل توليد كالاهاي همه بود بنا اگر آن‌كه از غافل.مي‌سازد
به‌صرفه را توليدي هر كه مي‌يافت افزايش به‌گونه‌اي ارز قيمت كنيم ، وارد
نرخ اداري تثبيت با توهمي چنين اشاعه و وجود اصلي مسئوليت.مي‌كرد
.است ارز
كه است ارز براي دستوري اداري‌و نرخهاي وجود با مثال به‌عنوان
آن هنگفت گمركي وعوارض سود وجود با سواري خودروي واردات‌انواع
با حتي ديگر ، همه‌توليدات مورد در و دارد بسياري هم‌خواهان هنوز
واردات براي تقاضا از سيلي نيز غيرقانوني بازار در ارز نرخ محاسبه
اعتبار گشايش و ارز تخصيص قانوني موانع تنها و است انباشته را بازار
كاهش اصلي متهمان از يكي نيز تثبيت هميناست گرفته آن‌را جلوي
.مي‌آيد غيرنفتي‌به‌شمار صادرات
رسمي‌ارز نرخ افزايش نقش به ارز ، معمولا نرخ اداري تثبيت توجيه در
واقعي ، به‌هرحال اما بالا تورم يك امااولا مي‌شود ، اشاره تورم نرخ در
انبوهي‌از لابلاي در آن افكندن وبه‌تعويق ساختن پنهان از بهتر
منابع افزايش‌اتلاف و محصولات شده تمام قيمت بر افزودن جز كه سياستهاست
از حاصل تورم ثانيا و ندارد ثمري بعدي اصلاحات ساختن دشوار و ملي
و توليد افزايش با باشد ، بابت اين از تورمي اگر ارز نرخ افزايش
.مي‌شود جبران كوتاه‌مدت در ضايعات ، كاهش و بهره‌وري
از كمتر به‌مراتب اكنون ارز موثر واقعي‌و قيمت كه مي‌شود گفته همچنين
اماواقعيت.ندارد ضرورتي آن افزايش‌بيشتر و است كنوني رسمي قيمت
و انواع‌كالاها ساختن سرازير پديده ، علت‌اين اصلي‌ترين كه است اين
هزينه حتي جهاني بازارهاي در كه است نرخي به غيردولتي و دولتي خدمات
سوخت دلار ميليارد سالانه 12 مثلا.نمي‌كند جبران نيز را نقل و حمل بيمه
محصولات قيمتميشود مصرف حمل هزينه از كمتر فروش به‌قيمت كشور در
چندان نيز بين‌المللي به‌قيمت دلار ميليارد به‌ارزش 15 كشور كشاورزي
حدود و آب مترمكعب ميلياردها مورد در وضعيت همين.نيست سوخت از بهتر
تزريق يارانه‌هاي انواع نيز و توليدي برق ساعت كيلووات ميليارد 85
به‌شدت را كالايي هر شده تمام قيمت كه دارد وجود اساسي كالاهاي به شده
واقعي شده تمام قيمت محاسبه كه يارانه‌ها اين حذف با.است داده كاهش
در دلار موثر قيمت هم باز آيا ساخته ، ناممكن عملا را خدمات و محصولات
ماند؟ خواهد باقي ريال حد 1300
را كشور موجود سرمايه‌گذاري ميليارددلار صدها بايد اين‌ها ، همه بر
كنوني قيمتهاي با و شده محاسبه ريالي دلار 70 به عمدتا كه افزود
روند اين بر.نمي‌كند جبران نيز را سالانه استهلاك حتي بعضا فروش ،
ما همه زيرا نهاد ، پاياني مهر بايد سرانجام ملي ، منابع نابودسازي
معادل را خود خريد قدرت ارز ، نرخ چندبرابري افزايش به‌قيمت اكنون
.داشته‌ايم نگاه دلار هر براي ريال 1300
منابع اتلاف نه‌تنها ارز نرخ وتعديل واقعي‌سازي در تاخير ميزان هر
از پس سالهاي تجربه همانند بلكهكرد خواهد تشديد بيشتر هم باز را
كه افزود خواهد چنان امر عادي‌سازي و اصلاح دشواري بر تحميلي ، جنگ
.زد خواهد گره كشور اجتماعي ثبات سرنوشت به آن‌را
كمتر رقمي دو تورم نرخ يك ايران ، داشتن چون يابنده‌اي رشد كشور براي
مستلزم نيز نرخي چنين و ندارد وسرزنشي ننگ هيچ سال در درصد از 20
.است ميزان همان به ملي پول رسمي ارزش كاهش
از به‌دست‌آمده نتايج و خردادسال 1374 يكم از ارز نرخ كنترل تجربه
چون توسعه‌اي حال در كشور ارزبراي نرخ كه‌رهاسازي داد آن‌نشان
ارز خروج و ورود بر نظارت بدون ما.سودمند نه و است عملي نه ايران ،
از فارغ را اقتصادي‌مان توسعه فرآيند توانست نخواهيم آن ، قيمت حتي و
.بدهيم سامان سرمايه بي‌رويه خروج و خطرناك اجتماعي تنشهاي
كنترل به‌صورت كشور رسمي ارز درنرخ تدريجا اگر فرآيند اين در اما
سربرآوردن فوق‌الذكر ، همه‌مشكلات بر علاوه نشود ، نظر تجديد شده
كنارخيابانها و گوشه در كه‌اكنون مي‌شود ناگزير ارز سياه چندباره‌بازار
بازار بر كه مخربي اثرات آن‌و سرچشمه‌هاي از و هستيم آن شاهد بازهم
و بازار ، بيش اين با مقابله راه.كمابيش‌باخبريم مي‌گذارد ، ملي واقتصاد
غيراين‌صورت در.است اقتصادي حركت بخشنامه‌اي ، و اداري سركوب از پيش
ذهن از دور چندان افسانه‌اي قهرمان آن ماجراي تكرار مدت ميان در
.مي‌داد عقبنشيني دستور دريا امواج به كه بود نخواهد
در ركود ادامه يا تشديد سال1376 ، براي ارز نرخ مجدد تثبيت با
افزايش با زيرا بود ، خواهد سال‌طبيعي اين در كشور غيرنفتي صادرات
آن‌به فروش ادامه صادراتي ، شده‌محصولات تمام قيمت در درصدي 90
سياستهاي مجموعه روزي نبايد سرانجام آيااست غيرمنطقي قبلي قيمتهاي
شود؟ همسو و هماهنگ كشور اقتصادي