چهارم ، شماره 1139 دسامبر 1996 ، سال آذر 1375 ، 7 شنبه 17
|
|
...اما است ، شيرين رويايي
فارس خليج -خزر آبراهه طرح به ديگر نگاهي
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
خزر ميان آبراهه احداث همچنين و ايران كويرهاي در ايجاددرياچه طرح
از يكي پيشتر ، سال صدها از شايد و اخير ، دهه‌هاي در فارس خليج و
.است بوده ما هم‌ميهنان شيرين روياهاي
خليج -خزر طرح‌آبراهه به وزارتخانه‌ها از يكي خاص توجه تازگي به
شده طرح اين به مردم و جمعي رسانه‌هاي فراوان توجه جلب موجب فارس
.است
و يافته طرح‌تخصيص اجراي براي بودجه‌اي وزارتخانه اين در ظاهر به
روزنامه‌ها نيز گذشته هفته.شده‌است تشكيل منظور همين به نيز ستادي
به را خليج‌فارس -خزر آبراهه احداث همايش ستاددرباره اين فراخوان
.كردند چاپ دفعات
البته بي‌نظيراست ، جهان در كه مهمي و بزرگ طرح چنين به پرداختن
نشان را موضوع توجه‌دست‌اندركاران خور در نفس به اعتماد و شهامت
دراين‌باره كه مي‌دهد نشان نيز شتابزده يك‌ارزيابي حتي اما مي‌دهد ،
مختلف كارشناسان آراء بررسي و دارد وجود تامل و ترديد جاي بسياري
شد ، خواهد كشور عمومي بودجه از عمده‌اي هزينه‌هاي حفظ موجب شك بدون
و ناممكن قطع طور به طرح اين اجراي مي‌دهد نشان علمي يافته‌هاي زيرا
.است بازده بدون و زيانبار كاملا نيز اجرا صورت در
احداث براي وچه درياچه ، ايجاد براي چه كه داشت توجه بايد ابتدا
تا خزر فاصله.ندارد امكان به‌هيچوجه معمولي كانال يك حفر آبراهه ،
از كيلومتر كم 500 دست متوسط ارتفاع و است فارس 1500كيلومتر خليج
متر از 2500 بيش حتي آن كيلومتر به 300 نزديك و متر مسير 1200 اين
با عمق اين و درازا اين به كانالي حفر نمي‌رسد نظر به اين‌رو از.است
ممكن جهان كشورهاي تمامي بلكه ما كشور تنها نه مهندسي امكانات
.باشد
خليج آن تبع به و) آزاد آبهاي سطح از متر خزر 30 درياي ديگر سوي از
موجب آن ، به فارس خليج از مستقيم آبراهه كشيدن و است پايين‌تر (فارس
به طبيعي طور به كه بود خواهد متر كم 30 دست تا خزر آب سطح آمدن بالا
تا انزلي و آستارا از شمال ساحلي شهرهاي و بندرها تمامي غرق
.شد خواهد منجر بندرتركمن
ايجاد و كوير به خزر آبهاي رساندن است شده كويرگفته درياچه طرح
به بارندگي وافزايش كشاورزي براي آب شدن فراهم موجب آن در دريچه
.مي‌شود آب بخار ايجاد خاطر
كشاورزي بتوان دريا شور آب با دارند انتظار چگونه طرح اين طراحان
قرار كانال متري عمق 1200 در كه را آبي توانست خواهيم چگونه و كرد
برسانيم؟ زمين سطح به و كنيم پمپاژ دارد
منطقه فراز درست‌بر شده ، فراهم بخارهاي كه كنيم تعهد مي‌توانيم آيا
اقليمي جريان‌هاي به توجه با كه مي‌دانيم آيا ببارد؟ و شود متراكم
شرق سمت به فارس خليج و ايران خزر ، سطح از برخاسته آب بخار تمامي
خواهد توليد ما گرانبهاي درياچه از كه آبي بخار و مي‌شود رانده آسيا
خواهد هيماليا شرقي بخش در و تبت فراز بر زياد احتمال به شد ،
باريد؟
تحت بسيار ظاهر به فارس خليج -خزر آبراهه طراحان!كوهستاني آبراهه
شده زمينه‌پيشنهاد اين در كه نيز طرحي و بوده پاناما كانال تاثير
.است كانال اين وكاربري احداث طرح مشابه تقريبا است ،
ميان مسافت بيستم يك پاناما كانال كه داشت توجه بايد مورد ين درا
نيز كوتاه فاصله اين قسمت مرتفع‌ترين و دارد درازا فارس خليج تا خزر
به موسوم روش حال اين با.است بلندتر آزاد آبهاي از متر تنها 60
شده موجب كانال اين در كشتي‌ها حوضچه به حوضچه انتقال و اكلوزبندي
به.باشد داشته هزينه دلار هزار به 50 نزديك متوسط كشتي هر عبور است
موقعيت خاطر به عمده طور به كانال اين حاضر حال در خاطر همين
اقتصادي بازدهي نه و دارد قرار توجه مورد آن ژئوپلتيك و استراتژيك
.مي‌رود انتظار آن از كه
آبراهه در را كانال‌پاناما مهندسي طرح بتوانيم ما محال فرض به اگر
برآورد مي‌برد؟ هزينه چقدر كشتي عبورهر كنيم اجرا فارس خليج -خزر
تجاري و مهندسي داده‌هاي به متكي و دقيق البته ، محاسبات هزينه ، اين
حساب بخواهيم ارتفاع در مسافت تفاوت براساس اگر اما رامي‌طلبد ،
و بلندتر برابر بيست از بيش فارس خليج -خزر مسير متوسط ارتفاع كنيم
از كشتي هر عبور حساب اين با است طولاني‌تر برابر بيست نيز آن مسافت
.داشت خواهد هزينه دلار ميليون بيست كم دست فارس خليج -خزر آبراهه
بيست دريافت كه كنند ، حمل مي‌خواهند را محموله كدام مگر كشتي‌ها اين
باشد؟ داشته اقتصادي توجيه نقل و حمل هزينه دلار ميليون
اين كه عنوان‌مي‌شود شرايطي در پاناما كوچك كانال نبودن اقتصادي
كه حالي در.است زمين كره نيمه دو ميان ارتباط نقطه حقيقت در كانال
نازل‌تري بسيار استراتژيك موقعيت از فارس خليج -خزر پيشنهادي آبراهه
.بود خواهد برخوردار
پهنه در دستكاري‌گسترده‌اي چنين كه كرد نبايد فراموش ديگر ، سوي از
بدون است ، نشده ديده جهان از نقطه‌اي هيچ در آن مشابه تاكنون كه زمين
واكنش كه گذارد ، خواهد زيست محيط بر نشده‌اي پيش‌بيني تاثيرهاي شك
آبراهه‌اي ايجاد انگيخت برخواهد را زيست محيط هوادار جهاني سازمان‌هاي
بشر مصنوع اثر بزرگ‌ترين چين ديوار از بعد كه كيلومتر ، طول 1500 به
نيز غيرمسلح چشم با و ماه كره از ديوار اين مثل و آمد خواهد شمار به
و خزر ايران ، فارس ، خليج زيستي مولفه‌هاي از بسياري.شد خواهد ديده
.كرد خواهد دگرگون را آنها مجاور زيستبوم‌هاي
كه است ، برنامه‌ريزيهاي‌خاصي به پرداختن مستلزم ايران كويرهاي عمران
آبهاي كشاندن شك بدون اما آنهانيست ، به پرداختن مجال فرصت اين در
باشد ، ممكن محال ، فرض به هم اگر مناطق اين فارس‌به خليج و خزر
!بس و خواهدآورد فراهم مناطق اين در شنا و آبتني براي تنهاامكاني
كرمي ناصر
