چهارم ، شماره 1147 دسامبر 1996 ، سال آذر 1375 ، 17 سه‌شنبه 27
|
|
؟!عيب هزار و پيري
مي‌يابد؟ كاهش ذهن توانايي سن ، افزايش با آيا
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
دارد ، دنبال به را حواس و هوش كاهش پيري كه باورند اين بر مردم اكثر
شگفت‌انگيزي تواناييهاي پير افراد ذهن كه پي‌برده‌اند روانشناسان اما
دارد
اين بر مردم مي‌يابد؟اكثر كاهش سن رفتن بالا با ذهني توانايي آيا
.دارد رابدنبال حواس و هوش كاهش طبيعي طور به پيري كه غلطند باور
پي نكته اين به عصبشناسي دانشمندان و روانشناسان كه حالي در
.دارد شگفت‌انگيزي قابليت‌هاي و تواناييها پير افراد ذهن كه برده‌اند
سپس و مردم ميان رايج باورهاي از كلي است شرحي مي‌آيد زير در آنچه
.آنها بودن بي‌اساس درباره توضيحاتي
مي‌شودبراساس ضعيف‌تر دائما حافظه پيري در:(1)عمومي باور
يا فهرست يك كردن حفظ مانند ذهني فعاليتهاي در شده ، انجام آزمايشهاي
افراد به نسبت ساله هفتاد افراد عكس ، دسته‌اي بين خاص عكسي كردن پيدا
هم زيادتري اشتباهات البته و مي‌دهند خرج به بيشتري دقت ساله بيست
مي‌شود پيرتر فرد هرچه كه مي‌دهد نشان آزمايشها همين ولي.مي‌كنند
به نمي‌توان و كرده تغيير سال و هم‌سن افراد ميان در ذهني عملكردهاي
.يافت دست افراد اين مشترك تواناييهاي درباره مشخصي نتايج به راحتي
مورد تنها:مي‌گويد هاروارد ، دانشگاه روانشناسي استاد پاول ، داگلاس
چند كه است اين كرد پيدا ساله تا 75 افراد 65 مي‌توان‌بين كه مشتركي
افراد از نفر روانشناس 1583 اين.مي‌گذارند برايشان تولد كيك روي شمع
و بينايي حافظه ، استدلال ، در توانايي نظر از را ساله تا 92 بين 25
را شخص كه شناختي /ادراكي تواناييهاي از دسته آن -فضايي تواناييهاي
غيره و فضا در اشياء جهت‌يابي مانند فضايي روابط با موثر مداراي به
دريافت متعدد آزمونهاي در او.داد قرار آزمايش مورد -مي‌سازند قادر
افراد به‌خوبي عملكردشان ساله تا 89 افراد 80 سوم يك تا چهارم يك كه
ذهني تواناييهاي در ساله تا 90 افراد 80 از تعدادي.است جوانتر
را امتياز پايين‌ترين كه افرادي حتي و كردند كسب را امتياز بالاترين
در ناهنجاريها اين كه بودند ناهنجاريهايي دچار فقط آوردند دست به
.نمي‌كند ايجاد خللي هيچ روزمره زندگي
اكثر كه است نكته اين بيانگر ديگر مطالعات همراه به پاول يافته‌هاي
چهارم يك ولي دارند قوي ذهني مهارتهاي سالگي سن 70 تا حداقل مردم
به ذهني تواناييهاي در ملاحظه‌اي قابل افت بدون سن اين از بعد افراد
شايد كه مي‌كنند تصور چنين دانشمندان.مي‌دهند ادامه زندگي به خوبي
.باشند داشته نقشي محيطي و ژنتيكي عوامل
بود اين بر عقيده مي‌شودسالها ضعيف حافظه ابتدا:(2)عمومي باور
خاطرات‌دوست‌داشتني حاوي كه مغز عصبي سلول هزار صد روزانه كه
عصبشناس‌همچون دانشمندان حقيقت در ولي.مي‌ميرند يك به يك زندگي‌اند
اگر كه كرده‌اند ثابت اخير مطالعات طي بوستون دانشگاه از پيترز آلن
آن كاهش شدت ولي شود كم پيري در مغز سلولهاي تعداد از است چه‌ممكن
.زيادنيست خيلي
يعني مغز سخت‌افزار قسمت عمدتا مي‌گويند دانشمندان اين بر علاوه
فرسوده زمان مرور به كامپيوترند و تلفن خط همچون كه سلولي ميلياردها
پر را حافظه عمر طول در كه حقيقي اطلاعات -مغز نرم‌افزار بخش.مي‌شود
مغز برود ، بين از اطلاعات اين از هم چيزي اگر.نمي‌رود بين از -مي‌كند
كردن پياده كه همانطور بنابراين.مي‌كند رشد پيچيده‌تري طرز به
طول بيشتري زمان مدت قديمي رايانه يك بر نرم‌افزاري برنامه جديدترين
شناختي سرعت از مقداري دادن دست از وجود با نيز فرد هر كشيد ، خواهد
.باشد برخوردار عالي حواس و هوش از مي‌تواند باز عمر ، اواخر در خود
نقطه از ذهني فعاليتهاي وقتي كه عقيده‌اند اين بر ديگر عده‌اي و پاول
.مي‌رود بين از كه نيست چيزي اولين حافظه مي‌كنند ، خودسقوط اوج
پيدا يا و نقشه‌خواني مانند فضايي روابط توانايي‌درك مغز معمولا
ولي.داراست را اتومبيل‌ها ساير ميان در خيابان در خود اتومبيل كردن
در.شود اشكال دچار سالگي سنين 40 در فضايي تواناييهاي اين است ممكن
و تجزيه مستلزم فكري و انتزاعي استدلالهاي در توانايي سالگي سنين 50
زباني مهارتهاي در شخص كه هوشي -كلامي هوش سپس.مي‌باشد عميق‌تري تحليل
يك جزئيات آوردن بخاطر مثلاميشود افت دچار -مي‌كند استفاده آن از
مشكل قدري مي‌شود ديگري كارهاي جلب شخص توجه اينكه از بعد داستان
از ذهني مهارتهاي از برخي كه مي‌رسد نظر به اين وجود با.بود خواهد
باقي خود قوت به همچنان پيري سنين در رياضي محاسبات و تمركز قبيل
.مي‌مانند
اگر.شود تلقي طبيعي پديده يك عمومي حافظه دادن دست از نبايد حتي
.است درمان قابل نارسايي اين شود ، ايجاد عمومي درحافظه اشكالي
:مي‌گويد هپكينز جونز پزشكي دانشكده عصبشناسي بخش رييس گردون ، باري
كه است اين مثل مي‌دهيد دست از را خود حافظه مرور به شما اينكه گفتن
مطمئنا.مي‌شود خراب و افتاده كار از مرور به شما بگوينداتومبيل
تعداد ولي مي‌شوند استفاده غيرقابل زمان مرور به اتومبيل‌ها از بسياري
.مي‌مانند باقي سالم درست و دقيق سرويس و بانگهداري آنها از زيادي
دست از سريعتر حافظه ذهني فعاليتهاي نداشتن صورت در:(3)عمومي باور
مي‌رود
مستقيمي رابطه تيزهوشي و ذهني فعاليتهاي بين كه معتقدند دانشمندان
سن كاربردي شناختي تحقيقات مركز رييس پارك دنيسندارد وجود
كه مي‌كنند تائيد را نكته اين حدودي تا اخير تحقيقات:مي‌گويد
كه نيست اين بر تضميني ولي است مفيد ذهني فعاليتهاي به‌كارگيري
.ندهيد دست از را حافظه‌تان
و تجارب به آن دادن عادت فعال ، ذهن يك داشتن اصلي عامل مي‌رسد نظر به
در كاليفرنيا دانشگاه زيست‌شناس دايموند ، ماريان.است جديد محركهاي
قفسها اين درون.كرد رها قفسهايي درون را پيري بركلي‌موشهاي
جديد اسباببازيهاي اين ديدن با.داشت وجود نويي اسباببازيهاي
موشها مغز و شد ايجاد موشها مغز در عصبي سلولهاي بين جديد اتصالهاي
براي اسباببازيها تازگي حالت رفتن بين ازداد پاسخ محركها به
بر اسباببازيها تاثير و شده آنها در خستگي ايجاد باعث موشها ،
هم صرف مشاهده كه مي‌دهد نشان ديگري تحقيق.رفت بين از عصبي سلولهاي
با كه موشهايي مذكور ، آزمايش درنيست حافظه تقويت در مهمي عامل
حاصل رفتارشان در تغييري مي‌كردند ، تماشا را ديگر موشهاي بي‌تفاوتي
.نشد
مفيد مغز براي نباشد لذت‌بخش كه ذهني تمرينهاي كه مي‌دهد نشان شواهد
آشكاري تفاوت كه دريافت هاروارد دانشگاه استاد پاول.نمي‌شود واقع
و مي‌خوانند كتاب تفريح براي كه فعالي پيرمردان از دسته آن ذهن ميان
مي‌دهند انجام را كار اين خانه از نرفتن بيرون براي فقط كه آناني
.دارد وجود
انجام بر كه افرادي از دسته آن برمي‌آيد مطالعات اين از حقيقت در
به سريع خيلي پيري دارند پافشاري و اصرار روزمره و كارهاي‌هميشگي
كه دريافت پنسيلوانيا ، دولتي دانشگاه استاد شايي ، .مي‌آيد سراغشان
از كارها دادن انجام سريع به علاقه و امور انجام در ذهني انعطاف‌پذيري
.مي‌روند به‌شمار ذهن شادابي مهم عوامل
موارد ، از بسياري است‌در سالم بدن در سالم عقل:(4)عمومي باور
شايي ، .ندارد پير فرد ذهني تواناييهاي رفتن بين از در نقشي بيماري
كه عقيده‌اند اين بر ديگر عده‌اي و پنسيلوانيا دولتي دانشگاه استاد
مانند مي‌شود ، ذهني تواناييهاي كاهش موجب كه بيماريهايي منشا
شيوه از ناشي حدودي تا بالا فشارخون داشتن و قند مرض قلبي ، بيماريهاي
روحي فشارهاي و سستي و رخوت پرخوري ، مثال به‌عنوان.است افراد زندگي
قوه براي ورزش.هستند فرد عقلاني و جسماني قواي ضعف براي مقدمه‌اي
ورزشها همه اما.است مفيد جوان و پير يا بيمار ، و سالم افراد دراكه
.ندارند يكسان تاثير
آتش به جز خشك نشود /پيچ خواهي چنانكه را تر چوب:(5)عمومي باور
بازسازي را خود سلولهاي راحتي به است قادر پير انسان يك مغز راست
از را خود حافظه اگر بنابراين.شود فرد در جواني و نشاط موجب و كند
راپپرت ، استانلي.يافت خواهيد باز را آن دوباره احتمالا بدهيد ، دست
افراد مغز پيري‌شناسي ، مطالعات ملي موسسه در عصبشناسي آزمايشگاه رييس
مقايسه مورد بودند يكساني ذهني فعاليتهاي داراي كه را جواني و پير
مي‌آيد بوجود جديدي سيستم پير افراد مغز در كه دريافت وي.داد قرار
به قادر عصبي سلول يك اگر.كند جبران را آمده بوجود نقصهاي و عيب تا
جبران را نقصان اين مجاور مغزي سلولهاي نباشد ، خود كار انجام
كار يك انجام مي‌تواند مي‌شود ، پيرتر مغز كه وقتي بنابراين.مي‌كنند
.دهد انتقال خود ديگر نقطه به نقطه يك از را خاص
دريافتند پنسيلوانيا دولتي دانشگاه پژوهشگر ويليس ، شري به‌همراه شايي
كاهش آنها زندگي آخر سال در 14 ذهنيشان فعاليت كه ساله‌اي افراد70
بهبود تعليم طريق از را خود ذهني عملكرد بود ، توانستند يافته
دادند ، قرار آزمايش مورد را عده اين بعد سال هفت كه وقتيبخشند
.آورده‌اند بدست را خود اوليه تواناييهاي دوباره آنها كه دريافتند
نظر از مسن افراد فرهنگها همه عاقل‌تردر پيرتر ، هرچه:حقيقت اما
مردم كهن ، زمانهاي از.حسابنمي‌آيند به كم‌بنيه و ضعيف افرادي ذهني ،
مطالعه‌اي.بوده‌اند قائل خاصي احترام خود سالخوردگان براي زمين مشرق
اين كه مي‌دهد نشان هاروارد دانشگاه از بكالوي لانگرو سرپرستي‌الن به
چين كشور در.مي‌كند ارضا روحي نظر از را افراد فرهنگي هنجارهاي
افراد.نيست ذهني تواناييهاي تحليل و كاهش مفهوم به اصلا سن افزايش
ذهني آزمونهاي در خود امريكايي همتاهاي به نسبت كشور اين در پير
.دارند چشمگيري موفقيت
سنجش مورد آزمايشگاهها در را آدمي خرد و عقل ميزان كه دانشمنداني
با فرد خرد و عقل ميزان كه مي‌كنند تاييد را نكته اين قرارمي‌دهند
در سالگي سن 75 تا پير افراد غالبا.دارد مستقيمي رابطه سن افزايش
مناسب واكنش جوانها به نسبت زندگي دشوار وضعيت‌هاي با شدن مواجه صورت
مسن‌تر افراد كه مي‌دهد نشان متعدد مطالعات.مي‌دهند نشان شده‌اي حساب و
-مي‌دهند انجام جوانها از بهتر خيلي كه -اجرايي كارهاي انجام طريق از
نشان بررسي يك.مي‌شوند سازگار است شده كندتر فعاليتش كه خود ذهن با
افراد با كار اين در سرعت لحاظ از مسن‌تر ماشين‌نويس‌هاي كه مي‌دهد
با انرژي ، و وقت در صرفه‌جويي منظور به آنها.مي‌كنند برابري جوانتر
انجام را كار اين دست انگشتان متفاوت حركات و متن بيشتر خواندن
مي‌كشد طول بيشتري زمان مدت چه اگر مي‌دهد نشان ديگري تحقيق.مي‌دهند
موارد بيشتر در اما بگيرند ، تصميم چيزي درباره مسن‌تر افراد تا
.است بهترين تصميمشان
دايجست ريدرز:منبع
طالبي سعيد:ترجمه
