چهارم‌ ، شماره‌ 1150‏‎ دسامبر 1996 ، سال‌‏‎ دي‌ 1375 ، 21‏‎ شنبه‌1‏‎

ملي‌‏‎ تئاتر‏‎ تا‏‎ آييني‌‏‎ -سنتي‌‏‎ نمايش‌هاي‌‏‎ از‏‎


رقم‌‏‎ بوم‌ ، ‏‎ روي‌‏‎ روغن‌‏‎ و‏‎ رنگ‌‏‎ سياوش‌ ، ‏‎ از‏‎ كيكاوس‌‏‎ گرفتن‌‏‎ تقاص‌‏‎
رضا‏‎ موزه‌‏‎ مجموعه‌‏‎ -‎م‌‏‎.‎س‌‏‎ xابعاد110177‏‎ تاريخ‌1311 ، ‏‎ قولرآقاسي‌ ، ‏‎
.عباسي‌‏‎

در‏‎ آييني‌‏‎ -‎سنتي‌‏‎ نمايش‌هاي‌‏‎ سراسري‌‏‎ جشنواره‌‏‎ هشتمين‌‏‎ برپايي‌‏‎ انگيزه‌‏‎ به‌‏‎
تهران‌‏‎

تا‏‎ نوزدهم‌‏‎ از‏‎ آييني‌‏‎ -سنتي‌‏‎ نمايش‌هاي‌‏‎ سراسري‌‏‎ جشنواره‌‏‎ اشاره‌هشتمين‌‏‎
روز‏‎ پنج‌‏‎ طي‌‏‎ جشنواره‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎.‎شد‏‎ برگزار‏‎ تهران‌‏‎ در‏‎ ماه‌‏‎ آذر‏‎ ودوم‌‏‎ بيست‌‏‎
حوضي‌ ، ‏‎ تخت‌‏‎ آييني‌ ، ‏‎ بخش‌‏‎ پنج‌‏‎ در‏‎ شهرستانها‏‎ و‏‎ تهران‌‏‎ از‏‎ نمايشي‌‏‎ گروه‌‏‎ هجده‌‏‎
برگزاري‌‏‎ روزهاي‌‏‎ در‏‎.‎پرداختند‏‎ نمايش‌‏‎ اجراي‌‏‎ به‌‏‎ خياباني‌‏‎ و‏‎ تعزيه‌‏‎ تجربي‌ ، ‏‎
آييني‌‏‎ و‏‎ سنتي‌‏‎ نمايش‌هاي‌‏‎ بررسي‌‏‎ شهرگردهمايي‌‏‎ تئاتر‏‎ مجموعه‌‏‎ در‏‎ جشنواره‌‏‎
.شد‏‎ برگزار‏‎ نيز‏‎
آييني‌‏‎ -‎نمايش‌هاي‌سنتي‌‏‎ مورد‏‎ در‏‎ گزارشي‌‏‎ جشنواره‌‏‎ اين‌‏‎ برپايي‌‏‎ انگيزه‌‏‎ به‌‏‎
.مي‌خوانيد‏‎ كه‌‏‎ كرده‌ايم‌‏‎ تهيه‌‏‎
آييني‌معمولا‏‎ -‎سنتي‌‏‎ نمايش‌هاي‌‏‎ كه‌‏‎ معتقدند‏‎ تئاتر‏‎ ازدانشجويان‌‏‎ گروهي‌‏‎
مي‌شوند ، ‏‎ اجرا‏‎ خاص‌‏‎ زمان‌هاي‌‏‎ در‏‎ يا‏‎ و‏‎ افتاده‌‏‎ دور‏‎ مناطق‌‏‎ و‏‎ روستاها‏‎ در‏‎
تا‏‎ مي‌شود‏‎ سبب‏‎ نمايش‌‏‎ نوع‌‏‎ اين‌‏‎ براي‌‏‎ متمركز‏‎ جشنواره‌اي‌‏‎ برگزاري‌‏‎ بنابراين‌‏‎
نمايش‌‏‎ شيوه‌‏‎ اين‌‏‎ با‏‎ نزديك‌‏‎ از‏‎ بتوانند‏‎ تئاتر‏‎ هنرجويان‌‏‎ و‏‎ دانشجويان‌‏‎
.شوند‏‎ آشنا‏‎
مورد‏‎ در‏‎ آموزشي‌‏‎ هيچ‌گونه‌‏‎ ما‏‎ دانشگاههاي‌‏‎ خاكي‌‏‎ دكتر‏‎ اعتقاد‏‎ به‌‏‎.‎
ايراني‌‏‎ نمايش‌هاي‌‏‎ مطالعات‌‏‎ مركز‏‎ يك‌‏‎ ايجاد‏‎ و‏‎ ندارند‏‎ سنتي‌‏‎ نمايش‌هاي‌‏‎
براي‌‏‎ سنتي‌‏‎ هنرهاي‌‏‎ موزه‌‏‎ يك‌‏‎ ايجاد‏‎ تعزيه‌ ، ‏‎ متون‌‏‎ چاپ‌‏‎.‎است‌‏‎ اجتنابناپذير‏‎
و‏‎ تكيه‌ها‏‎ ساختمان‌هاي‌‏‎ احياي‌‏‎ دكورها ، ‏‎ و‏‎ لباس‌ها‏‎ و‏‎ عروسكها‏‎ اشياء ، ‏‎ حفظ‏‎
.است‌‏‎ نمايشي‌‏‎ سنت‌هاي‌‏‎ احياي‌‏‎ در‏‎ ما‏‎ وظايف‌‏‎ جمله‌‏‎ از‏‎ تعزيه‌‏‎ اجراي‌‏‎

گفته‌‏‎ نيز‏‎ عزيزي‌‏‎ محمود‏‎ خودمان‌دكتر‏‎ براي‌‏‎ شناسنامه‌اي‌‏‎:‎سنتي‌‏‎ نمايش‌‏‎
نياز‏‎ اول‌‏‎ دنيا‏‎ تمام‌‏‎ مثل‌‏‎ حال‌‏‎ به‌هر‏‎ نمايش‌‏‎ هنر‏‎ زمينه‌‏‎ در‏‎ ما‏‎:‎است‌‏‎
شروع‌‏‎ آن‌‏‎ مبناي‌‏‎ بر‏‎ و‏‎ باشيم‌‏‎ داشته‌‏‎ براي‌خودمان‌‏‎ شناسنامه‌‏‎ يك‌‏‎ كه‌‏‎ داريم‌‏‎
امكان‌‏‎ باشيم‌‏‎ نداشته‌‏‎ را‏‎ شناسنامه‌‏‎ اين‌‏‎ كه‌‏‎ زماني‌‏‎ تا‏‎ ما‏‎.‎كنيم‌‏‎ حركت‌‏‎ به‌‏‎
.نداريم‌‏‎ را‏‎ تئاتر‏‎ براي‌‏‎ متفاوت‌‏‎ جايگاه‌‏‎ يك‌‏‎ از‏‎ شدن‌‏‎ برخوردار‏‎
گوناگون‌زندگي‌‏‎ اقوام‌‏‎ كه‌‏‎ سرزميني‌‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ خوشبختانه‌‏‎ يا‏‎ متاسفانه‌‏‎
در‏‎ را‏‎ خودشان‌‏‎ مناسبات‌‏‎ و‏‎ دروني‌‏‎ مسائل‌‏‎ كه‌‏‎ افتاده‌‏‎ كمتراتفاق‌‏‎ مي‌كنند‏‎
ما‏‎.‎باشند‏‎ كرده‌‏‎ مطرح‌‏‎ مي‌شناسيم‌‏‎ امروز‏‎ ما‏‎ كه‌‏‎ شكلي‌‏‎ آن‌‏‎ با‏‎ نمايش‌‏‎ قالب‏‎
آيين‌ها‏‎ طريق‌‏‎ از‏‎ عواطف‌‏‎ و‏‎ احساسات‌‏‎ بيان‌‏‎ كشور‏‎ هستيم‌ ، ‏‎ نقل‌‏‎ و‏‎ روايت‌‏‎ كشور‏‎
آنطور‏‎ و‏‎ نگرفته‌‏‎ قرار‏‎ خودش‌‏‎ طبيعي‌‏‎ و‏‎ مناسب‏‎ جهت‌‏‎ در‏‎ متاسفانه‌‏‎ ولي‌‏‎هستيم‌‏‎
آنطور‏‎ هنوز ، ‏‎ ما‏‎ كه‌‏‎ باشد‏‎ اين‌‏‎ دليلش‌‏‎ شايد‏‎.‎است‌‏‎ نكرده‌‏‎ پيدا‏‎ رشد‏‎ بايد‏‎ كه‌‏‎
و‏‎ كنيم‌‏‎ نقد‏‎ را‏‎ مسائل‌‏‎ بتوانيم‌‏‎ كه‌‏‎ نگرفته‌ايم‌‏‎ قرار‏‎ شرايطي‌‏‎ در‏‎ بايد‏‎ كه‌‏‎
بايد‏‎ سوال‌‏‎ علامت‌‏‎ اين‌‏‎.‎ببريم‌‏‎ سوال‌‏‎ زير‏‎ را‏‎ نمايش‌‏‎ نوع‌‏‎ اين‌‏‎ ضعف‌‏‎ نقاط‏‎
تحول‌ ، ‏‎ اين‌‏‎ وراي‌‏‎ از‏‎ تا‏‎ شود‏‎ فكري‌‏‎ تحول‌‏‎ و‏‎ درگيري‌ها‏‎ ميدان‌‏‎ زمينه‌ساز‏‎
را‏‎ ما‏‎ سنتي‌‏‎ -آييني‌‏‎ نمايش‌هاي‌‏‎ شكلهاي‌‏‎ بتواند‏‎ كه‌‏‎ باشيم‌‏‎ داشته‌‏‎ ره‌آوردي‌‏‎
.كند‏‎ تبديل‌‏‎ مرزوبوم‌‏‎ اين‌‏‎ ملي‌‏‎ تئاتر‏‎ به‌‏‎ رفته‌رفته‌‏‎
آييني‌‏‎ -‎سنتي‌‏‎ مضامين‌‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ معتقد‏‎ عزيزي‌‏‎ دكتر‏‎ برخلاف‌‏‎ نصيريان‌‏‎ اماعلي‌‏‎
سنتي‌‏‎ -‎آييني‌‏‎ نمايش‌‏‎:است‌‏‎ گفته‌‏‎ وي‌‏‎.‎باشد‏‎ ملي‌‏‎ تئاتر‏‎ مبناي‌‏‎ نمي‌تواند‏‎
آن‌‏‎ نبايد‏‎ ما‏‎ و‏‎ است‌‏‎ گسترده‌‏‎ ملي‌‏‎ تئاتر‏‎ زيرا‏‎ ;است‌‏‎ ملي‌‏‎ تئاتر‏‎ يك‌‏‎ از‏‎ بخشي‌‏‎
.كنيم‌‏‎ محدود‏‎ نمايش‌‏‎ از‏‎ خاص‌‏‎ نوع‌‏‎ يك‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎
نمايش‌‏‎ از‏‎ يعني‌‏‎.است‌‏‎ متفاوت‌‏‎ مقوله‌‏‎ دو‏‎ باتئاتر‏‎ عاميانه‌‏‎ نمايش‌‏‎
.است‌‏‎ شده‌‏‎ استفاده‌‏‎ تئاتري‌‏‎ ساختمان‌‏‎ يك‌‏‎ در‏‎ عاميانه‌‏‎
باعلي‌‏‎ متفاوتي‌‏‎ كاملا‏‎ نظر‏‎ مورد‏‎ اين‌‏‎ در‏‎ صادقي‌‏‎ قطبالدين‌‏‎ دكتر‏‎.‎
.دارد‏‎ نصيريان‌‏‎
بايد‏‎ كه‌‏‎ اين‌است‌‏‎ ملي‌‏‎ تئاتر‏‎ به‌‏‎ دستيابي‌‏‎ راههاي‌‏‎ از‏‎ يكي‌‏‎:‎است‌‏‎ معتقد‏‎ وي‌‏‎
تحقيق‌‏‎ و‏‎ كار‏‎ آمده‌‏‎ دست‌‏‎ به‌‏‎ سال‌‏‎ هزاران‌‏‎ طول‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ نمايشي‌‏‎ شكل‌هاي‌‏‎ روي‌‏‎
مدرن‌‏‎ نمايش‌‏‎ يك‌‏‎ خلق‌‏‎ براي‌‏‎ آييني‌‏‎ و‏‎ سنتي‌‏‎ نمايش‌هاي‌‏‎ ويژگيهاي‌‏‎ از‏‎ و‏‎.كرد‏‎
.كنيم‌‏‎ استفاده‌‏‎
مي‌توان‌‏‎ سنتي‌‏‎ نمايش‌‏‎ ساختاري‌‏‎ عناصر‏‎ و‏‎ تشكيل‌دهنده‌‏‎ اجزاي‌‏‎ و‏‎ اصول‌‏‎ از‏‎
و‏‎ بزرگ‌‏‎ كشور‏‎ يك‌‏‎ ايران‌‏‎.‎داد‏‎ جواب‏‎ را‏‎ امروزي‌‏‎ نيازهاي‌‏‎ و‏‎ گرفت‌‏‎ الهام‌‏‎
آيين‌هاي‌‏‎ و‏‎ مراسم‌‏‎ با‏‎ مختلف‌‏‎ فرهنگهاي‌‏‎ كنارش‌ ، ‏‎ و‏‎ گوشه‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ است‌‏‎ پهناور‏‎
اين‌‏‎.‎است‌‏‎ گرفته‌‏‎ شكل‌‏‎ سال‌‏‎ هزاران‌‏‎ طول‌‏‎ در‏‎ كه‌‏‎ دارد‏‎ وجود‏‎ غني‌‏‎ بسيار‏‎
هستند‏‎ زندگي‌‏‎ تكان‌دهنده‌‏‎ و‏‎ بزرگ‌‏‎ تجربيات‌‏‎ و‏‎ حوادث‌‏‎ فشرده‌‏‎ كه‌‏‎ چون‌‏‎ آيين‌ها‏‎
و‏‎ ريتم‌‏‎ داستان‌ ، ‏‎ نماد ، ‏‎دارند‏‎ را‏‎ دراماتيك‌‏‎ شكل‌هاي‌فشرده‌‏‎ خود‏‎ بطن‌‏‎ در‏‎
.واقع‌شوند‏‎ مدرن‌‏‎ آثار‏‎ دستمايه‌‏‎ مي‌توانند‏‎ و‏‎ دارند‏‎ خود‏‎ با‏‎ را‏‎ اشكال‌مختلف‌‏‎

را‏‎ سبكهاي‌تئاتري‌‏‎ همه‌‏‎ كه‌‏‎ زماني‌‏‎ تا‏‎:‎است‌‏‎ گفته‌‏‎ نيز‏‎ رضايي‌‏‎ كرم‌‏‎ رضا‏‎.
و‏‎ حافظ‏‎ كسي‌‏‎ اگر‏‎.‎بشناسيم‌‏‎ را‏‎ پيشرو‏‎ تئاتر‏‎ نمي‌توانيم‌‏‎ نشناسيم‌‏‎ خوبي‌‏‎ به‌‏‎
جشنواره‌هاي‌‏‎ شدن‌‏‎ برپا‏‎ با‏‎بگويد‏‎ نو‏‎ شعر‏‎ نمي‌تواند‏‎ نشناسد‏‎ را‏‎ سعدي‌‏‎
و‏‎ بروك‌‏‎ پيتر‏‎ وسيله‌‏‎ به‌‏‎ پوچي‌‏‎ تئاتر‏‎ تبليغ‌‏‎ و‏‎ انقلاب‏‎ از‏‎ قبل‌‏‎ تئاتردر‏‎
در‏‎.‎شد‏‎ گذاشته‌‏‎ كنار‏‎ كشور‏‎ در‏‎ ديگر‏‎ تئاترهاي‌‏‎ انواع‌‏‎ كلي‌‏‎ به‌‏‎ برووسكي‌‏‎
از‏‎ تئاتري‌‏‎ شيوه‌هاي‌‏‎ همه‌‏‎ برووسكي‌‏‎ و‏‎ پيتربروك‌‏‎ كشورهاي‌‏‎ درهمان‌‏‎ كه‌‏‎ صورتي‌‏‎
را‏‎ سنتي‌‏‎ تئاتر‏‎ آساني‌‏‎ به‌‏‎ ما‏‎.‎داشت‌‏‎ وجود‏‎..‎و‏‎ عاميانه‌‏‎ كلاسيك‌ ، ‏‎ جمله‌‏‎
تئاتر‏‎ به‌‏‎ اگر‏‎ دنيا‏‎ كجاي‌‏‎ هر‏‎ در‏‎.‎رفت‌‏‎ بين‌‏‎ از‏‎ تئاتر‏‎ نوع‌‏‎ آن‌‏‎ و‏‎ زديم‌‏‎ كنار‏‎
به‌‏‎ حوضي‌‏‎ تخت‌‏‎ تئاتر‏‎.‎نگرفتند‏‎ ناديده‌‏‎ را‏‎ خود‏‎ كشور‏‎ تئاتر‏‎ رسيده‌اند ، ‏‎ ملي‌‏‎
.گيرد‏‎ قرار‏‎ متعالي‌‏‎ تئاتر‏‎ يك‌‏‎ خدمت‌‏‎ مي‌توانددر‏‎ نمايشي‌‏‎ زبان‌‏‎ يك‌‏‎ عنوان‌‏‎
در‏‎ غربي‌اش‌اگر‏‎ شكل‌‏‎ در‏‎ نمايش‌‏‎:است‌‏‎ گفته‌‏‎ نيز‏‎ مختاباد‏‎ مصطفي‌‏‎ دكتر‏‎.‎
يعني‌‏‎.‎مي‌ميرد‏‎ شود ، ‏‎ بومي‌‏‎ و‏‎ آميخته‌‏‎ طبيعي‌‏‎ زندگي‌‏‎ با‏‎ نتواند‏‎ شرايط‏‎ اين‌‏‎
يعني‌‏‎.‎شود‏‎ بومي‌‏‎ بايد‏‎ دهد‏‎ حيات‌‏‎ ادامه‌‏‎ ايران‌‏‎ در‏‎ مي‌خواهد‏‎ اگر‏‎ تئاتر‏‎
اتفاق‌‏‎ همين‌‏‎ هم‌‏‎ غرب‏‎ در‏‎.‎كند‏‎ آميخته‌‏‎ خودش‌‏‎ در‏‎ و‏‎ بگيرد‏‎ را‏‎ ايراني‌‏‎ شكل‌هاي‌‏‎
مثل‌‏‎ آدمي‌‏‎.‎رفت‌‏‎ فرانسه‌‏‎ به‌‏‎ و‏‎ آمد‏‎ ايتاليا‏‎ از‏‎ كمدي‌دلارته‌‏‎ مثلا‏‎.‎افتاد‏‎
ما‏‎ و‏‎ است‌‏‎ كرده‌‏‎ فرانسوي‌‏‎ را‏‎ آن‌‏‎ و‏‎ گرفته‌‏‎ را‏‎ فرم‌‏‎ آن‌‏‎ كه‌‏‎ شده‌‏‎ پيدا‏‎ مولير‏‎
هنوز‏‎ منتهي‌‏‎.‎كنيم‌‏‎ ايراني‌‏‎ را‏‎ نمايش‌‏‎ كه‌‏‎ مي‌دهيم‌‏‎ خرج‌‏‎ به‌‏‎ را‏‎ تلاش‌‏‎ اين‌‏‎ هم‌‏‎
مردم‌‏‎ رشته‌ها ، ‏‎ تمام‌‏‎ در‏‎ دنيا ، ‏‎ تمام‌‏‎ در‏‎برسيم‌‏‎ مرحله‌‏‎ آن‌‏‎ به‌‏‎ نتوانسته‌ايم‌‏‎
هنر‏‎ بقاي‌‏‎ رمز‏‎.بردند‏‎ پناه‌‏‎ خودشان‌‏‎ بومي‌‏‎ زبان‌‏‎ به‌‏‎ كه‌‏‎ كردند‏‎ رشد‏‎ زماني‌‏‎
بومي‌‏‎ جانمايه‌هاي‌‏‎ به‌‏‎ بردن‌‏‎ پناه‌‏‎ نيز‏‎ آن‌‏‎ شكوفايي‌‏‎ و‏‎ ايران‌‏‎ در‏‎ نمايش‌‏‎
.است‌‏‎
:است‌‏‎ گفته‌‏‎ درايران‌‏‎ سنتي‌‏‎ تئاتر‏‎ تاريخچه‌‏‎ مورد‏‎ در‏‎ نيز‏‎ خاكي‌‏‎ دكتر‏‎.‎
رسم‌ها‏‎ نمايش‌ها ، ‏‎ خرده‌‏‎ از‏‎ دسته‌‏‎ يك‌‏‎ يافت‌‏‎ تولد‏‎ يونان‌‏‎ در‏‎ تئاتر‏‎ كه‌‏‎ زماني‌‏‎
ستايش‌‏‎ در‏‎ نمايشي‌‏‎ رقص‌هاي‌‏‎.داشت‌‏‎ وجود‏‎ اسلام‌‏‎ از‏‎ پيش‌‏‎ ايران‌‏‎ در‏‎ رقص‌ها‏‎ و‏‎
ستايش‌‏‎ در‏‎ نمايشي‌‏‎ رقص‌هاي‌‏‎ ميلاد ، ‏‎ از‏‎ قبل‌‏‎ اول‌‏‎ هزاره‌‏‎ در‏‎ زندگي‌‏‎ و‏‎ درخت‌‏‎
مراسم‌‏‎ طبيعت‌ ، ‏‎ دوباره‌‏‎ زايش‌‏‎ براي‌‏‎ او‏‎ حمايت‌‏‎ جلب‏‎ و‏‎ باران‌‏‎ طلب‏‎ و‏‎ ناهيد‏‎
مظهر‏‎ كه‌‏‎ سياوش‌‏‎ سوگواري‌‏‎ يا‏‎ و‏‎ هخامنشيان‌‏‎ زمان‌‏‎ در‏‎ مرغ‌كشي‌‏‎ يا‏‎ شاه‌كشي‌‏‎
.است‌‏‎ رسوم‌‏‎ دسته‌‏‎ اين‌‏‎ از‏‎ بود‏‎ ايرانيان‌‏‎ نزد‏‎ بي‌گناهي‌‏‎ و‏‎ پاكي‌‏‎



.است‌‏‎ همشهري‌‏‎ روزنامه‌‏‎ به‌‏‎ متعلق‌‏‎ و‏‎ محفوظ‏‎ حقوق‌‏‎ تمام‌‏‎