چهارم ، شماره 1154 دسامبر 1996 ، سال دي 1375 ، 25 چهارشنبه 5
مردم فرهنگ آينه در موعود ميلاد
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
به جوامع آمدن بوجود آغاز از كه فرهنگي اجتماعي ، است پديده‌اي جشن
مي‌كرده ايفا را ويژه‌اي نقش مردم زندگي در و داشته وجود گوناگون صور
.است
زمينه‌ساز كه است ديني مناسك و آداب جمله از (عج)قائم حضرت ميلاد جشن
.است شيعيان جوامع در جمعي روح تجلي و رواني اتحاد و همبستگي
وفرهنگي اجتماعي اثرات به مردم‌شناسان‌گوناگون و شناسان جامعه
.بگيرند خود به ويژه‌اي صورت‌هاي مختلف‌مي‌توانند جوامع در جشن‌ها
:كه نظرمي‌دهد زمينه اين در معروف‌فرانسوي جامعه‌شناس دوركيم اميل
جوامعي در حتي ديني‌ويژه ، آئين‌هاي و جشن‌ها مكانيسم‌برپايي اصولا
عيد زمينه اين در.همانندنيست هستند يكديگر شبيه هرلحاظ از كه
مختلف نقاط در مراسم اين گوناگوني نشانگر بخوبي (عج)قائم حضرت ميلاد
.است ايران
ائمه و(ع)علي حضرت خاندان به ارادت‌شيعيان سابقه به جشن اين قدمت
همراه شعبان درنيمه جشن اين دور بسيار اززمانهاي و مي‌رسد اطهار
آسمان تابناك ستاره دوازدهمين فرخنده ميلاد مناسبت به شادي و شور با
برپامي‌گردد احساس و شور همان با هم امروز كه است مي‌گرفته انجام ولايت
.است باره اين در مردم عقايد مهم ، مسائل از يكي كه
گوياي مي‌گيرد انجام ايران گوناگون درنقاط كه ويژه‌اي مراسم و آداب
ويژه‌اي كاركردهاي عقايد اين بدنبال و است زمينه اين در افراد عقايد
طبق بر شيعيان.مي‌گردد منعكس جامعه در آن اثرات كه مي‌نمايد ظهور
غسل ابتدا در آن آداب اجراي براي و روز اين مورد در خود مذهبي عقايد
اين در كه هستند معتقد گوناگون روايات طبق بر و مي‌دهند انجام پاكي
استغفار خود گناهان از و گرفت روزه بايد شعبان نيمه در بويژه و ماه
در كس هر و است من ماه شعبان است فرموده (ص)اكرم پيامبر زيرا.كرد
كاركرد اينجا.مي‌برد فراوان نصيب اخروي اجر از بگيرد روزه روز اين
را خداوند و انسان رابطه ميزان كه است اين دارد جشن اين كه مهمي
نظر از كه مي‌سازد برقرار را افراد روحي و رواني آرامش و كرده بيشتر
اين مشترك‌ديگر آداب جمله از.مهمي‌است اثرات داراي نيز اجتماعي
است حضرت آن خواندن‌زيارت‌نامه و صاحبالزمان نمازحضرت گزاردن شب ،
گرفتن‌روزه بمانند روان‌شناسان جامعه‌شناسان‌و نظر از اعمال كه‌اين
موقعيتي كه حس‌اين و است موثر بسيار رواني‌افراد تعادل ايجاد در
مي‌گردد باعث بزند جوانه افراد در زندگي به اميد تا آمده بدست ديگر
و جامعه به آن اثرات و يابد افزايش زندگي در افراد كارايي ميزان
.يابد تسري نيز خانواده افراد
بازارها ، مغازه‌ها ، آن طي و تعطيل‌است كشور سراسر شب اين در
و مراسم‌مولودي‌خواني و مي‌گردند چراغاني...خانه‌هاو زيارتگاهها ،
دوستان و فاميل ميان‌اعضاي بازديد و ديد و اجرامي‌شود سرور و جشن
كه‌به فراغت اوقات جامعه‌شناسان.مي‌گيرد انجام وآشنايان
اين كه كرده‌اند اشاره پرداخته‌اند ، اعياد و جشن‌ها گوناگون كاركردهاي
خستگي و ملال رفع و خويشاوندي و خانوادگي روابط استحكام باعث اوقات
در مجدد كوشش براي قوا تجديد باعث خود به‌نوبه كه مي‌شود كار از ناشي
براي و برمي‌گردد به‌جامعه مستقيم بطور آن اثرات كه مي‌گردد زندگي
و شغلي تعهدات از نه‌فقط مي‌آوردكه فراهم را لحظاتي افرادجامعه
زندگي ازمشكلات فارغ خاطر طيب به دقايقي‌را بلكه شود رها اقتصادي
است مولودي‌خواني مراسم آن‌برپايي روشن مثال و شادي‌بگذرانند به
يا و زيارتگاهها و مساجد در يكديگر كنار در جامعه گوناگون افراد كه
نشاط و شادي به را لحظاتي و مي‌آيند گردهم آشنايان و دوستان خانه‌هاي
آشنا اطهار ائمه و پيامبران زندگي الگوي با آن كنار در و مي‌گذرانند
ديگر يكي به اينجا ازاست فرهنگ‌آموزي و جامعه‌پذيري نوعي كه مي‌شوند
جمعي احساسات و عواطف اينكه ، آن و مي‌رسيم جشن اين مهم كاركردهاي از
همياري روح و مي‌گيرند خود به جمعي صورت فردي احساسات مي‌گردد ، منعكس
روشن به زمينه اين در مثالي.مي‌گردد ايجاد افراد ميان در همكاري و
.مي‌كند كمك بحث شدن
خود وكسب كار مردم تمام روز اين ايران ، در شهرستانهاي از برخي در
مزار سر بر و مي‌روند قبرستان به صبح اول از و مي‌كنند تعطيل را
اين.مي‌دهند خيرات نيازمندان به و مي‌خوانند فاتحه خود درگذشتگان
گروهي صورت به مردان و زنان يعني مي‌گيرد صورت صورت‌دسته‌جمعي به اعمال
به بار هر و مي‌كنند تقسيم قسمت به 5 را قبرستان و مي‌روند به‌قبرستان
برات راروز روز اين و مي‌خوانند اخلاص دسته‌جمعي و مي‌روند آن قسمت يك
مي‌گيرد صورت دست اين مراسمي‌از كمابيش هم ديگر درنقاط مي‌دانند
از دستگيري و رسوم و بودن‌آداب جمعي مراسم اين مهم ولي‌نكته
افرادمستحكم ميان را مودت ديگررشته‌هاي بار كه است يكديگر
خود به ديگر شكل مراسم اين كازرون دوان‌در روستاي در.مي‌سازد
گستردن‌سفره به مردگان ياآمرزش برات مراسم‌روز بر علاوه مي‌گيرد
كه است كرده نيت قبل از كه دختري كه شكل اين به.مي‌پردازند بخت روضه
برپا روز اين در را سفره اين حاجتش شدن برآورده از پس بكند ازدواج
مي‌شود عاملي كه مي‌دهد او به هدايايي روز اين در شوهرش مادر و مي‌كند
اثر در است ممكن كه دوستي‌ها تجديد و آشنايان و دوستان شدن جمع براي
.باشد شده كمرنگ فراوان مشغله و كار
طي در اين‌جشن مراسم و آداب كه نشان‌مي‌دهند بررسي‌ها و مطالعات اما
به بعضا و است قرارگرفته تغيير و دگرگوني درمعرض اخير دهه چند
در كه است تغييراتي از خودحاكي كه است شده سپرده دست‌فراموشي
جشن‌مهم اين بررسي در آنچه حال بااين.است پيوسته وقوع به جوامع
و مناسك و آداب ضبط و ثبت دوم و جامعه فرهنگ با آشنايي نخست است ،
كه زيبا مراسم اين رفتن ميان از از ، قبل تا است جشن اين ويژگي‌هاي
را آنها است ، اطهار ائمه به جامعه افراد علاقه و احساسات منعكس‌كننده
.كنند حفظ
:تنظيم و تهيه
خامنه مجيدي فريده
كفاش‌زاده ليلا