چهارم ، شماره 1164 ژانويه 1997 ، سال دي 1375 ، 7 سه‌شنبه 18
هنر معلمي و معلمي هنر
هنر آموزش موجود شرايط
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
بزرگ خانواده و مجموعه در هنر مشخص‌از تعريفي سر بر توافق عدم
بااين برخورد نحوه كه رسانده به‌جايي را كار پرورش و آموزش
عميق‌ترين درعين‌حال و پيچيده‌ترين ازكاملترين ، يكي كه بزرگ پديده
و ترويج گروهي گاه فردي‌و سلايق برمبناي است ، تمدن‌بشري دستاوردهاي
در مشكل هم ، كه‌برنامه‌ريزان نيست معنا بدان اين.مي‌شود اشاعه
اما دارد ، وجود مشخصي تعريف آنان براي كه بسا اي دارند ، هنر تعريف
نماند ناگفته.است مانده لاينحل و نشده تبيين مجريان براي تعريف اين
محفوظ حقوق جزو هنر جمله از و پديده هر از شخصي تعريفي داشتن كه
كه متمركز ، سيستم يك در آن‌هم آموزش ، امر به توجه با است ، اما هركسي
و اختلاف‌نظر باشد ، هماهنگ عملكرد و رويه وحدت بر ساختار اين اساس
.كرد چشم‌پوشي آن از بتوان كه نيست موضوعي آراء تضارب
كمي‌آموزش حتي و كيفي اختلاف ميزان گرديده‌تا باعث توافق عدم همين
چشمگيري منطقه‌به‌نحو يك مدارس حتي و استانها ، شهرستانها در هنر
عدم اين كه پوشيده‌نيست فن اهل بر.كند وخودنمائي داشته وجود
روند در مي‌تواند چه‌اندازه تا متمركز آموزشي يك‌سيستم در تعادل
.باشد داشته منفي تاثير حركتي ،
نسل كه آموزش‌عالي ، و فرهنگ وزارت تعريف ، تعريف اين به اگر حال
قرار انتخاب و مورداستفاده پرورش و آموزش ومحصول تربيت‌يافته
رابه اسلامي ارشاد و فرهنگ دروزارت هنر از تعبير سپس مي‌دهد ، و
و دانش‌آموزان حتي جمعيتي آحاد كه‌كليه فراگير مجموعه يك عنوان
اهميت بر ;كنيم مي‌گيرند ، اضافه قرار ساختار درهمين نيز دانشجويان
موضوع حساسيت و شده واقف ازپيش بيش علمي ، و دقيق تعريفي‌مشخص ،
.مي‌شود آشكار بيشتر
خميره ذخيره‌و از جزئي كه هنردانش‌آموزي ، از مشخص تعريفي عدم
آموزش روند گرديده‌كه باعث مي‌شود ، محسوب هرملتي قومي هنر و فرهنگ
و شاخصها تعيين ازجمله‌در.شود گوناگوني مسائل مسيردچار اين در
فرعي و اصلي يا و موضوع به دادن اهميت براي و آموزشي ويژه اولويتهاي
بدون آموزشي عناوين گاهي هنر ، آموزش روند در بحث مورد مطالب كردن
آموزش و ويژه‌ارائه كاربردي شاخصه‌هاي يا و علمي ضوابط دقيق رعايت
.مي‌شوند داده
اين آن ، مطروحه‌در موضوعات و هنر تدوين‌شده‌درس كتب به ساده نگاهي
.كامل‌ترخواهدكرد را بحث
مي‌رسدكه به‌نظر تدوين‌شده ، وبرنامه‌هاي هنر آموزش طراحي امر در
از يا ندارند هنري رشته‌هاي همه به برنامه‌ها ، اعتقادي اين طراحان
گرفتن قرار از رشته‌ها اين كه چرا غافلند ، هنري قالبهاي از بعضي ارزش
.مانده‌اند جدا رسمي آموزش كار دستور در
و است مطرح تجسمي هنرهاي بحث هفتگانه ، فقط هنرهاي از مثال براي
حذف رشته‌ها ساير چرا حالا.مي‌شود كاردستي به چشمي گوشه نيز گاهي
يكي مورد در كه بگوييم نمي‌خواهيم البته.دارد بحث جاي خود شده‌اند ،
و مطرح‌است بحثي هم خوشنويسي يعني هنر برنامه‌هاي در مواردموكد از
بر فرض با خير ، .گشوده‌اند شكي باب فعاليت اين بودن هنر در اصولا
چه:مي‌شود محسوب هنري رشته‌هاي از يكي جزء هم فعاليت اين اينكه ،
است؟ مطرح آموزشي سطوح در هنري رشته‌هاي ساير ارائه عدم براي دلايلي
زمينه اين در صاحبنظران از بعضي با كه دوستانه‌اي نشستهاي در
:مي‌داشتند اعلام ذيل محورهاي حول را دلايل عمده داشته‌ايم ،
هنري سايررشته‌هاي ارائه عدم باعث مدرس‌متخصص ، و معلم نداشتن -1
.است
وجود كه است لازم موردنظر رشته‌هاي ارائه تجهيزاتي‌براي و امكانات -2
.ندارد
بحث مقوله‌مورد در اطلاع‌رساني و كافي‌مطالعاتي منابع وجود عدم -3
.شوند محدودي‌ارائه رشته‌هاي كه شده موردنظر ، باعث آموزشي
.دارند بيشتري فرهنگي سنخيت كه شده هنرهاي‌ارائه بودن خودي -4
.نيست برنامه همه اين وارائه انجام براي كافي زمان -5
حركت سمت‌جمع‌گرائي به دنيا كه شرايطي هنري‌در غايب رشته‌هاي
حكم مي‌شود ، شرايط بشري‌محسوب جوامع اوليه اصول ارتباطاز و مي‌كند
و شود ، زده دامن مهم اين به نيز آموزشي برنامه‌ريزي اصول در كه مي‌كند
.شود داده بها بيشتر جمع‌گرائي اصل به هنر چون فراگير زمينه‌اي در
مي‌كنند ، ترويج را فردگرائي روحيه شده ، ارائه رشته‌هاي كليه كه درحالي
خوشنويسي ، :مثل است ، استوار فردي قابليتهاي بر آنها ، در توفيق و
خودنمائي نمايش يعني‌هنر هنرها مادر كه اينجاست.كاردستي نقاشي ،
استوار دوسويه ارتباطي مبناي بر هنر اين پايه و اصل كه چرا مي‌كند ،
و پيام اظهار به تماشاگر نفس در نفس بازيگر كه هنگامي.است شده
ميزان تماشاگر ، عكس‌العمل هر از و مي‌پردازد خود هنري نقش ايفاي
و مي‌آيد وجد به درمي‌يابد ، مخاطب در را پيام تاثير و پيام دريافت
كمك با اكثرروانشناسان به‌نظر اگر.مي‌كشد به‌وجد را تماشاگر
بعضي مسائل و مشكلات مي‌توان‌امراض ، نقاشي ، ازجمله و هنرهاي‌تجسمي
از رفته‌و فراتر گام يك نمايش درهنر داد تشخيص را بيماران از
.رسيد شفاي‌بيماران به مي‌توان درماني ياتئاتر طريق‌پسيكودرام
هستند ، خود اطراف ازمحيط دقيق درك براي خواستارشناخت جوانان
هنر.خواهديافت را خود واقعي ارتباط ، شكل برمبناي شناخت اين
از را نمايش هنر يعني داشتن ، ارتباط هنر و كردن برقرار ارتباط
كه نمايشي هنرهاي ازطريق.نكنيم دريغ واجبالتعليم افراد و كودكان
و مهم اهداف به مي‌توان است ، بزرگي غايب ما آموزشي كارهاي در اكنون
:شد نائل توجه خور در
;به‌وسيله‌نمايش كودك به‌نفس اعتماد توسعه
خلاق ، كار لذت توسط كلاس به بخشيدن تعالي o
آرامش‌بخش ، جوي ايجاد o
تمرين‌عملي ، و مباحثه طريق از خوب انضباط و نظم تامين o
فعاليت‌گفتاري ، در مشاركت حداكثر منظور به تحريك o
سنجيده ، كاملا بديهه‌سازي‌هاي طريق از منطقي تفكر توسعه o
به اطمينان وگسترش يكديگر تخيل كيفيت وسيله به كودكان تحريك o
خودشان ، توانائي
خود ، در استعدادتكلم به نسبت كودكان در نفس به اعتماد ايجاد o
كودكان ، تكلم كيفيت بهبود به نياز كردن آشكار o
صداي‌انساني ، انعطاف‌پذيري و رسائي از كلاس آگاهانيدن o
آگاهي راه‌تمرين از آن پرورش و جسماني حركت گويائي در تامل o
جسماني ،
كسب به تحريك بدين‌لحاظ و كودكان مشاهده قدرت نقايص كردن آشكار o
آنها ، به مربوط امور مورد در بيشتر آگاهي
ارتباط ، كيفي پرورش و شخصيت بررسي o
مي‌كنند ، كمك واقع‌گرايانه‌شخصيت توصيف به كه عواملي فهم و درك o
نمايش ، راه‌تمرين از انساني رفتار بر محيط و عواطف تاثير فهم o
نيروها ، اين درك و نظارت در شدن توانا و بشري عواطف حدود اكتشاف o
عيني برخورد فهم مهارتهاو حصول به نظر اجتماعي موقعيت‌هاي اكتشاف o
اجتماعي ، مسائل با
گوناگون ، انگيزه‌هاي به نسبت خلاق حساسيت گسترش o
هنر نظير ديگري كارخلاق در كه واقعي حال عين در و تخيل تجربه كسب o
مي‌باشد دارا عظيم ارزش نويسندگي
پرورشي امور فعاليتهاي‌نمايشي در دانش‌آموزان برخي فعاليت با البته
اين بيشتر ، سرمايه‌گذاري با بهتراست كه مي‌شود حاصل فوايد اين نيز
.شود كشانده هنر درون‌كلاسهاي به پرورشي تلاش
آخر حرف
درك جمع ، و گروه رهبري‌در قدرت مسئوليت‌پذيري ، روحيه مهمتر همه از و
مرهون فرد ، هر موفقيت نمايش ، در كه اين‌نكته درك و گروهي كار ارزش
كه ازمسئوليت ميزان هر به گروه ، فرد هر بايد و است همه‌گروه تلاش
گروه هم تا دهد ، انجام را محوله كار دقت تمام با شده ، محول او به
شديدا ما كه است جمع‌گرائي روحيه اين و او خود هم و شود موفق
ما كه بماند يادمان آينده ، در چه و حاضر حال در چه.آنيم به نيازمند
سوي از كه تحقيق يك در.هستيم جوان درصد با 75 دنيا كشور جوانترين
نتايج گرفته ، صورت آموزشي برنامه‌ريزي و پژوهش سازمان ارزشيابي واحد
:دارد تامل جاي جدا كه است ، آمده دست به زير
اشتغال هنر به‌تدريس منحصرا پاسخ‌دهنده ، معلم كل 2154 از معلم 891
تجربيات و علاقه دليل به و نبوده آنهاهنر اختصاصي رشته ولي دارند ،
را پاسخ‌دهندگان كل از درصد افراد 41 اين.پرداخته‌اند امر بدين شخصي ،
راهنمائي 45593 كلاسهاي كل تعداد تحقيق زمان در چون مي‌دهند ، تشكيل
وجود هنر معلم يك كلاس ، هر 50 براي متوسط طور به بنابراين بوده كلاس
.دارد
اشتغال هنر تدريس فقطبه نيز است هنر آنها تحصيلي رشته كه معلم 133
كلاس 3 هر 1000 براي نتيجه در تشكيل‌مي‌دهند ، را كل درصد كه 6 دارند ،
.دارد متخصص‌وجود معلم
به هنر تدريس بر وعلاوه ندارند ، هنر تخصص هنر ، درس معلم تعداد 1130
ساعات كمبود دلايل به امر اين كه دارند ، اشتغال هم ديگري دروس تدريس
.مي‌دهند تشكيل را كل درصد افراد 53 اين.است آنها تدريس
اختصاص خود رابه تعداد بيشترين سوم دسته فوق ، آمار به توجه با
هنر درس معلمان اكثريت كه است نكته اين مبين مسئله اين است ، داده
اين به موظف ساعات پركردن براي فقط و ندارند ، هنر مورد در تجربه‌اي
نيست پرباري ساعت هنر ، درس ساعت يك اين نتيجه در.دارند اشتغال امر
.ندارد مطلوبي كيفيت و
ثبت دبستان و هنر عنوان تحت مقاله‌اي و مصاحبه طي ديگري خور در نكته
.است جالب كه شده
و چهارم دانش‌آموزان‌كلاسهاي و معلمان از بعضي با كه مصاحبه‌هائي طي
كه اين آن و شد حاصل كلي نتيجه داشتيم ، يك تهران مختلف مناطق پنجم
تمامي نگوئيم اگر لااقل ندارد ، خاصي معناي و مفهوم درمدارس هنر درس
به تهران و 9 مناطق 8 مدارس بگوئيم مي‌توانيم جرات به كشورمان ، مدارس
استثناء البته.هستند روبرو مشكلي چنين با شيفت چند مدارس و پايين
ديكته ، دروس تابع هنر ، درس نمره هم شهر شمال مناطق در داريم ، هم
يا و نقاشي خط ، نمره كه را دانش‌آموزي.است دانش‌آموزان علوم و رياضي
داده نشان خود اثر در خلاقيتي و ذوق و زيباست ، و مناسب او كاردستي
ديكته‌اش و رياضي درس نمره چون كه مي‌بينيد اما شود ، تشويق بايد و است
.مي‌دهند كم نيز را او هنر نمره آن ، تبع به است ، كم
اين گناه و هنري‌است مدارس و هنرستانها ما ، مدارس فقيرترين امروز
اين مسئوليت هنر ، بر تسلطي بدون‌هيچ كه است كساني برگردن مسئله
.برعهده‌مي‌گيرند را مدارس
ابتدائي‌ترين معمولا ما هنر آموزشي كتابهاي آماده‌سازي و تدوين در
اما.مي‌شود اعمال بي‌هنري و بدسليقگي و مي‌شود گرفته كار به تجربيات
همچنان آموزش ، در بي‌دقتي اين رغم به كه مردم ذاتي علايق كه است جالب
.مي‌شود بيشتر روز به روز دارند ، دوست را هنر
حسين‌نژاد غلامرضا دكتر
جولايي احمد
- Teaching The Young child - Lilian M.Loganمنابع
For Young Children --Artand creative Developement
Robert Schiramacher
عليرضا كرد؟ بايد چه كشورمان پرورش و آموزش بيشتر كارآئي براي -3
.چهارم شماره نهم سال ترتيب -عصاره
-فرامرزي ترجمه‌محمدتقي -هاوزر آرنولد هنر فلسفه تاريخ -4
اول 1363 چاپ نگاه انتشارات
داوود ترجمه -فايركلو گوردون نوشته -تربيت و تعليم در نمايش نقش -5
چاپ اسلامي ارشاد و فرهنگ وزارت نمايشي هنرهاي مركز ناشر ، -دانشور
اول 1367
پائيز 64 و تابستان و 3 شماره2 سال 1 تربيت و تعليم فصلنامه -6
خانه -بهمن 69 8 سال 8 شماره 5 رشد راستاني ، ژاله -دبستان هنر -7
خرداد شماره 30 هماهنگ خسروجردي ، حسين.است ويران بست پاي از ما هنر
1373
