چهارم ، شماره 1170 ژانويه 1997 ، سال دي 1375 ، 13 سه‌شنبه 25
|
|
سلامت تضمين مناسب بسته‌بندي غذايي ، مواد
جامعه
ماده نگهداري و حفظ جهت هماهنگ سيستم يك غذايي ، مواد بسته‌بندي
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
است مصرف تا توليد مرحله غذايي‌از
مباحثي مجزا ، مطالبي طي همشهري ، پيشين‌روزنامه شماره‌هاي در:اشاره
انواع جامعه ، رفاه و سلامت بر آن مستقيم تاثير و غذا ايمني چون
در غذا ايمني فعلي وضعيت آن ، از پيشگيري راههاي و غذايي آلودگيهاي
به وفرهنگي صفحه‌علمي در تفصيل به غذارا ايمني‌سازي شيوه‌هاي و كشور ،
غذايي مواد موضوع‌بسته‌بندي به قبلي مباحث ادامه امروزدر.گذاشتيم بحث
.مي‌پردازيم غذايي ماده ونگهداري حفظ جهت هماهنگ به‌عنوان‌سيستمي
وحيوان انسان از اعم زنده ، همه‌موجودات براي نياز مورد منبع غذا
كپكها ، و ميكروارگانيسم‌ها و حشرات جوندگان ، ميان ، اين در.است
از غذايي ، مواد شدن ضايع و فساد آلودگي ، سبب باكتريها ، و مخمرها
.مي‌شوند ،(غذايي زنجيره) مصرف تا توليد
درتنه را آن خود ، غذاي حفظ به‌منظور گذشته زمانهاي در انسان
مي‌كرده نگهداري درختان پوست يا برگ‌ها ميان صخره‌ها ، سوراخ درختان ،
.است
و به‌اشكال مختلف ظروف سفالگري ، پيدايش‌هنر و تمدن پيشرفت با
استفاده به‌تدريج.شدند طراحي غذاها براي‌نگهداري مختلف اندازه‌هاي
پيشرفتهاي و شد رايج غذايي مواد نگهداري براي فلز چرم‌و شيشه ، از
به و آمد بدست غذايي مواد بسته‌بندي صنعت زمينه در چشمگيري و سريع
ميكروبيولوژيست‌ها ، و رياضي‌دانان مهندسين ، متخصصان ، دخالت با مرور
و ابداع غذايي مواد نگهداري نوين روشهاي يافته ، توسعه تكنولوژي
جزء يك جامعه‌و سلامت از بخش يك عنوان به غذايي مواد نمودن بسته‌بندي
.گرديد مطرح غذايي امنيت سيستم از اساسي
:زيرپيروي‌مي‌كند اهداف از غذايي مواد بسته‌بندي امروزه كلي بطور
.موادغذايي ضايعات از جلوگيري -1
.غذايي مواد نگهداري عمر طول و ماندگاري افزايش -2
و ونقل حمل بارگيري ، تخليه ، طي مكانيكي‌در صدمات از جلوگيري -3
.مالي انبار
.(وجوندگان حشرات قبيل از)عوامل‌خارجي آسيب از جلوگيري -4
يا چسبيدن بهم شدن ، نرم قبيل از) تغييرات‌جوي آسيب از جلوگيري -5
.(غذايي مواد شدن خشك
.محصولات ارزش‌غذايي حفظ -6
مواد عمرنگهداري يا ماندگاري بستهبنديها ، افزايش خواص مهمترين از
يك بسته‌بندي زمان‌بين (Shelf Life) واژه‌ماندگاري.است غذايي
قبول قابل مصرف‌كننده براي محصول دوره آن در كه ، است آن مصرف و محصول
اهميت حائز محصول غذايي ارزش و كيفيت حفظ جنبه از ماندگاري.مي‌ماند
آنها مهمترين كه موثرند محصول ماندگاري بر زيادي عوامل.است
.حرارت درجه و نور اكسيژن ، :عبارتنداز
تغيير يك هوا اكسيژن مجاورت در گوشت رنگ تغيير:اكسيژن
بسياري يا و مي‌دهد ، گوشت به نامناسب ظاهري كه ، است ناخواسته
در.مي‌روند بين از (اكسيژن با تماس) اكسيداسيون اثر در ويتامينها از
از هوا مجاورت غذايي‌در ماد بوي و طعم قهوه ، غذايي ، مثل مواد از برخي
مثال به‌عنوان مي‌شود چربيها شدن تند باعث اكسيژن بهعلاوهميرود بين
.است آنها در چربي شدن تند علت به چيپس‌ها از بسياري نامناسب طعم
پيشگيري قابل آساني به مناسب انتخاببسته‌بندي با فوق مشكلات كليه
.است
موثرند ، با محصول تخريب برميزان آن موج طول و نور شدت:نور
يابسته‌بنديهاي تند رنگ‌هاي با يا بسته‌بنديهاي‌تيره از استفاده
مثل به‌نور موادحساس تخريب از مي‌توان به‌نور ، نفوذ غيرقابل
.كرد جلوگيري زيادي حد تا ويتامينها و چربيها
تشديداكسيداسيون سبب يك‌سو ، از درجه‌حرارت افزايش:حرارت درجه.
نتيجه ودر بسته‌بندي‌مي‌گردد خواص تغيير سب جهت‌ديگر از و چربيها
نگهداري و حفظ در بنابراين.مي‌دهد كاهش را نگهداري‌محصولات عمر
شرايطنگهداري با توام بايد انتخاببسته‌بندي محصول ، يك كيفيت
در بايد روغنهاي‌مايع.باشد بسته‌بندي نوع محصول‌و نوع مناسب
خنك درجاي و گرفته اكسيژن‌قرار نورو به نفوذ بسته‌بندي‌هاي‌غيرقابل
.شود نگهداري
نگهداشتن غذايي ، مصون مواد براي ازبسته‌بندي استفاده ديگر فايده
قبيل از غذايي مواد بسياري‌از.است جوندگان و آسيبحشرات از محصول
داراي... و كاكائو و قهوه ادويه‌جات ، پودر دانه‌ها ، غلات ، حبوبات ،
كپك و قارچ رشد براي مناسبي محيط نتيجه در و بوده پايين رطوبت درصد
نمود نگهداري را آنها طولاني زمان مدت مي‌توان علت همين به.نمي‌باشند
اين به جوندگان و حشرات هجوم امكان كه است طولاني نگهداري همين و
بين فصول برخي در كه ، مي‌دهد نشان مطالعات.مي‌كند فراهم را محصولات
چنين از پيشگيري منظور بهميروند بين از طريق اين از درصدغلات 3020
مورد بايد مناسب نگهداري شرايط و مناسب بسته‌بندي انتخاب آسيبهايي ،
.گيرد قرار خاص توجه
از غذايي ، فراورده‌هاي از بسياري در كپكها و قارچها باكتريها ، رشد
قابل زيادي حد تا مناسب بسته‌بندي يك انتخاب با كه است مشكلاتي ديگر
نياز تكثير و رشد براي كپكها و قارچها باكتريها ، اغلب.است پيشگيري
و خنك محل در محصولات نگهداري بنابراين.دارند بالا حرارت و رطوبت به
محصولاتي چنين ماندگاري و كيفيت حفظ به مي‌تواند محيط اضافي رطوبت حذف
از باشد ، مقاوم آب بخار عبور به نسبت كه بسته‌بندي انتخاب.كند كمك
رشد براي محيط نتيجه در و كرده جلوگيري غذايي ماده بر رطوبت تاثير
رشد از جلوگيري در بسته‌بندي تاثير.مي‌گردد نامساعد ميكروارگانيسم‌ها
و گوشتي فراورده‌هاي لبنيات ، انواع در مي‌توان را ميكروارگانيسم‌ها
.كرد مشاهده مناسب بسته‌بندي با قنادي فراورده‌هاي
و حمل طي مكانيكي صدمات از را غذايي مواد مي‌توان كردن بسته‌بندي با
و ضربه انتقال از مناسب بسته‌بندي.كرد حفظ انبار در نگهداري و نقل
ظاهر حفظ بر علاوه و كرده جلوگيري محصول به نقل و حمل از ناشي فشار
و حمل فرايند طي در كه ثانويه آلودگي ايجاد از محصول ، براي مناسب
بسياري در.مي‌نمايد جلوگيري مي‌شود ، ايجاد نامناسب نگهداري و نقل
به شده‌اند خارج توليد محل از مناسب كيفيت با كه غذايي مواد موارد ،
و بهداشتي زيانهاي و شده آلودگي دچار مناسب بسته‌بندي نداشتن علت
محصول‌ايجاد كننده توليد آن ومتعاقب مصرف‌كنندگان براي را اقتصادي
.كرده‌اند
ماده كيفيت حفظ در تنها نه محصول يك براي نامناسب بسته‌بندي انتخاب
شيميايي مواد انتقال سبب موارد برخي در بلكه بود ، نخواهد موثر غذايي
نامناسب لاك مثال‌انتخاب عنوان به.گرديد محصول‌خواهد به بسته‌بندي از
پلاستيكي بسته‌بندي‌هاي انتخاب يا شده‌و كنسرو محتوي‌قوطي‌هاي براي
شيميايي و فيزيكي بروزتغييرات سبب خاص ، غذايي براي‌مواد نامناسب
براي كه شيميايي مواد نتيجه‌آن در و شده بسته‌بندي درساختمان
اين تكرار كه مي‌شوند ، منتقل بسته‌بندي محتواي به زيان‌آورند سلامت‌انسان
در اختلالاتي ايجاد سبب مدت دراز در محصولاتي چنين مكرر مصرف و مساله
.مصرف‌كننده‌مي‌گردد فرد
انجام هم با همزمان بسته‌بندي وتوسعه غذايي مواد توليد در پيشرفت
نگهداري نحوه غذايي ، ماده نوع به مناسب بسته‌بندي يك انتخاب.مي‌گيرد
بايد غذايي مواد بسته‌بندي كلي بطور ولي بستگي‌دارد ، آن نقل و حمل و
:باشد دارا را زير شرايط
.نباشد سمي غذايي ماده براي -1
جلب را مشتري توجه باشدتا جذاب و شفاف ظاهري داراي -2
سبب باشند رويت قابل درآن غذايي مواد كه شفاف انتخاببسته‌بندي)كند
(.ببرد پي آن به‌كيفيت بتواند بهتر مصرف‌كننده مي‌گرددكه
.باشد مقاوم بو و گازها چربي ، رطوبت ، نور ، مقابل در -3
.باشد مقاوم صدمات‌مكانيكي و خراش و ضربه مقابل در -4
سهولت به آن چاپ‌پذيري و دوخت و شود باز سهولت با بستهبنديها در -5
.گيرد انجام
به قادر مصرف‌كننده تا باشد صرفه به مقرون اقتصادي نظر از و ارزان -6
انواع‌بدون با مقايسه در شده بسته‌بندي غذايي ماده خريد و انتخاب
.باشد بسته‌بندي
تغذيه‌اي برچسب داراي)باشد مردم دانش‌تغذيه‌اي ارتقاء براي ابزاري -7
.(باشد
.باشد مشخص آن روي انقضاي‌مصرف تاريخ و توليد تاريخ -8
و طعم رنگ ، رطوبت ، مثل ظاهري حفظخصوصيات با غذايي مواد بسته‌بندي
شدن تند از جلوگيري يا و ويتامينها اتلاف كاهش مثل تغذيه‌اي ارزش بوو
ضايعات و آلودگي كاهش ميكروارگانيسم‌ها ، سبب رشد از جلوگيري و چربيها
تضمين را ما غذاي بودن وسالم ايمني نهايت ، در كه شده موادغذايي
محمدپوراهرنجاني بهنوش و پورمقيم مژگان امين‌پور ، آزادهميكند
