چهارم ، شماره 1182 ژانويه 1997 ، سال بهمن 1375 ، 28 سه‌شنبه 9
|
|
زيست ومحيط بين‌توسعه انتخاب
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
زيانبار سبب به كشور عمراني عمليات برنامه مقالات ، برخي در تازگي به
جمله از.است گرفته قرار انتقاد مورد زيست ، محيط براي طرح چند بودن
عنوان به - نيز و شمال به تهران آزادراه احداث عمليات برنامه‌ها ، اين
گياه يك رشد كه‌عامل است مريوان زريوار درياچه در سد احداث - مثال
چاره‌اي گفتار ، ايناست آمده شمار به شده ياد درياچه براي مرگ‌آفرين
و نخستين اين زيرا ;است نيافته باره اين در مهم لغات پاره‌اي ذكر جز
محيطي زيست ملاحظات سبب به بزرگ عمراني طرح يك كه نيست بار آخرين
.مي‌گيرد قرار حمله مورد آن پيرامون
بزرگي‌روبرو چالشهاي با خود مسيرپيشرفت در يابنده ، رشد كشورهاي
به عيار تمام وابستگي و زائده‌اي زيست چنبره در ماندن باقي.هستند
را چالشها اين اساس زندگي ، برابر در مرگ خلاصه و استقلال و پيشرفت
شايد بين‌المللي ، اقتصادي - سياسي نظام بر حاكم مناسبات.مي‌دهد تشكيل
با را يابنده رشد كه‌كشورهاي باشد چالش اين شكل‌گيري عمده‌ترين‌عامل
خويش‌مواجه ساختاري ماندگي‌هاي نهادن‌عقب سر پشت براي كوتاهي فرصت‌بسيار
كشورهاي ازسوي فزاينده و كننده خرد فشار كشورها ، تحت اين.است ساخته
بسته دايره رااز خود بايد يا كنوني اندك درفرصت پيشرفته ، صنعتي
و جانبه همه به‌وابستگي دادن تن با يا و نيافتگي‌برهانند توسعه
رابه خويش فرهنگي - سياسي سريع‌هويت و كامل انهدام زيست‌زائده‌اي ،
.باشند شاهد غرب ، از وديرينه‌تر ريشه‌دارتر تمدنهايي عنوان
نبرد اين در موفقيت براي حال‌توسعه ، در كشورهاي كه است چنين
امكانات‌مادي ، ازهمه عيار استفاده‌تمام به ناگزير سرنوشت‌ساز ،
رشد به توجه با البته ميان ، اين در.هستند خود وانساني معنوي
زندگي و كار بستر مثابه به -محيطزيست از تمام و تام حفاظت تكنولوژي ،
رشد جاي به پايدار به‌توسعه بخشيدن تداوم ضرورت و آدميان
چون كشورهايي براي اما است ، حياتي بلكه و ضروري مقطعي ، و كوته‌بينانه
كامل را خود سخت‌افزاري و فني ساختهاي زير از بسياري هنوز كه ايران
پروژه‌اي هيچ در چنانكه محيطزيست از كامل و همزمان حفاظت نكرده‌اند ،
زيست محيط از حفاظت.است ناممكن نيايد ، وارد محيطزيست به آسيبي هيچ
رشد سرعت از تابعي منابع ، تامين و دارد نياز بيكران مالي منابع به
به و است منابع تجهيز و كارگيري به مستلزم رشد ، و است اقتصادي
زيست محيط به آسيب اندكي بدون كنوني مرحله در دست‌كم منابع ، كارگيري
.نيست شدني
اصلي مناديان به‌مثابه صنعتي‌پيشرفته كشورهاي كه نكنيم فراموش
گواه‌اسناد به - را كارنامه خودبدترين اولا زيست ، محيط از حفاظت
و نوزدهم قرن در خود رشد مراحل طي زيست محيط حفظ امر در - بي‌شمار
به زدن تكيه با اكنون ثانيا ;گذاشته‌اند به‌جا ميلادي بيستم قرن نيمه
ذره‌اي رايگان اعطاي بدون و - اقتصادي رشد و تكنولوژي مدارج عاليترين
انسان بوم زيست حفظ به -زيست محيط حفظ هدف با سوم جهان به آن از
و تميزي كشورها اين بيشتر استعماري پيشينه ثالثا ;شده‌اند علاقه‌مند
كشور دهها زيست محيط نابودي بهاي به را اروپايي شهرهاي پيشرفت
آنها احتمالا رابعا و ;است آورده ارمغان به آفريقايي و آسيايي
زيست حفظ به مايل خود ، تكنولوژيك و اقتصادي اشباع به توجه با اكنون
.هستند خود گردشگاه و عنوان‌آكواريوم به سوم جهان در بومهايي
و محيطزيست حفظ ضرورت با حاضر اينكه‌گفتار پيرامون تصوري هرگونه
هيچ اما است نادرست دارد ، مخالفت ذره‌اي آن تخريب از جلوگيري
در كننده‌اي كند عامل نمي‌تواند و نبايد زيست ، محيط حفظ در برنامه‌اي
...ملي ، سرمايه‌گذاري رشد گرفتن سرعت منابع ، تجهيز اقتصادي ، رشد
گزينش به مجبور اگر زندگي ، و مرگ نبرد در پيروزي براي تلاش در.باشد
كه است حاكي نيز غرب تجربه حتي برگزينيم؟ بايد را كدام باشيم ،
رفاه ، و ثروت دروازه‌هاي به رسيدن و نيافتگي توسعه بر غلبه با كشورها
زيست اثرات با مقابله براي گسترده تكنولوژيك و مالي امكانات به
از بسياري حل به قادر و مي‌يابند دست آن جبران و عمراني عمليات محيطي
.مي‌شوند زمينه اين در اساسي معضلات
مگرنهايتا شمال ، - تهران احداث‌آزادراه طرح همين مورد در مثلا
- حداكثر - يانه هكتار شود؟ 200 تخريب هكتارجنگل چند است قرار
در اما ;است دردناك نيز جنگل تخريب ميزان همين البته هكتار؟ 2000
جنگلهاي و مراتع از هكتار ميليون يك سالانه كه واقعيت اين برابر
مي‌شود ، تخريب - مالي اعتبارات كمبود سبب به دقيقا - كشور حاصلخيز
شدن سرازير برابر در دارند؟ جا مرثيه‌سرايي براي چقدر فوق اعداد
و سدها پشت به نيافتني دست و حاصلخيز خاك تن ميليارد تا 2 سالانه
سالانه رفتن بين از يا و چطور؟ اعتبار فقدان همين سبب به درياها
براي مالي امكانات فاقد ما آنكه سبب به كشور در جنگل هكتار هزاران
آيا هستيم؟ آنها زمستاني سوخت تامين دست‌كم يا جنگل‌نشينان جابجايي
شمال جنگلهاي كل سوم يك از بيش گذشته دهه دو در كه كرده‌ايم فراموش
نابود ديگر دليل دهها به و راهسازي عمليات هرگونه اجراي بدون كشور
به زيست ، محيط تخريب از پيشگيري هرگونه كه است اين واقعيت شده‌اند؟
و عمراني طرحهاي اجراي بطن از تنها كه دارد نياز هنگفتي مالي منابع
.است تامين قابل شمال به تهران آزادراه چون ثروت‌زايي
آزادراه طرح مطابق - آن وحاشيه درجنگل انبوه خانه‌سازي اگر همچنين ،
هر در خانه‌سازي دارد ، كه دارد محيطي زيست مخرب پيامدهاي - شده ياد
چه پس.پيامدنيست بدون نيز كويرها و بيابانها جمله از ديگر كجاي
و تهران به آنها مهاجرت و سو يك از كشور جمعيت رشد سيل با كرد بايد
ديگر؟ سوي از مسكن گراني
:هستند انتخاب به ناچار ازجنبه‌اي اكنون يابنده ، رشد كشورهاي
به سرانجام و...فردا ، يا امروز آينده ، يا حال ميان انتخاب
پايان به مجبور اگر كه دوگزينه اين ميان انتخاب مثال ، عنوان
يا آن مشكلات ريشه‌اي وحل كردستان منطقه نيافتگي توسعه به دادن
برگزينيم؟ بايد كدام‌را باشيم ، مريوان زريوار نجات‌درياچه
ليلاز سعيد
