چهارم ، شماره 1190 فوريه 1997 ، سال بهمن 1375 ، 6 پنجشنبه 18
|
|
بي‌راه و راه
(اول بخش) ايران سينماي روند در آن نقش و فجر فيلم جشنواره
.است همشهري روزنامه به متعلق و محفوظ حقوق تمام
از شده سياستهاي‌اعمال تاثير و طرف يك از جشنواره در حضور جاذبه
سينماي فضاي در تحركي ازبرگزاري ، قبل ماههاي در هرسال ديگر ، طرف
باشد ، مفيد و ساز كار كه آن از بيش متاسفانه كه مي‌كند ايجاد ايران
.مي‌كند ايفا سينمايي آثار كيفيت در بازدارنده‌اي نقش
ايران هدايت‌سينماي اهرم‌هاي ازكارامدترين يكي فجر فيلم جشنواره
در هنري ، فرهنگي اين‌رويداد.است بوده تاكنون سال‌هاي‌گذشته از
كه برخورداراست واعتباري چنان‌نفوذ از سينما ميان‌دست‌اندركاران
.باشد بي‌اعتنا به‌آن نسبت نمي‌تواند عرصه‌فيلمسازي ، در جرياني هيچ
اهالي كه است معنوي زاييده‌نيازي اعتبار ، و نفوذ ازاين بخشي
تلاش كانون‌ارزيابي به‌عنوان وجشنواره مي‌كند دلگرم را سينما
فيلمسازان ، از بسياري.محسوبمي‌شود ارزشمندي سينماگران ، پشتوانه
آثارشان‌مي‌دانند درباره جدي تامل مداقه‌و براي محملي را جشنواره
فرصتي طرفي از ;دارد دوگانه‌اي بازدهي آنها ، براي جشنواره در حضور و
با فيلمسازان و ببينند را فيلم‌ها صاحبنظر ، تماشاگران تا مي‌آيد پيش
ديگر ، سوي واز كنند برطرف را كارشان نقايص گروه ، اين آراء به توجه
براي را آثارسينمايي نسبي جايگاه فيلم‌ها ، از جشنواره ارزيابي
.مي‌كند مشخص سازندگان‌آنها
وعملكرد موقعيت به فيلم جريان‌توليد وابستگي از ديگري وجه
وسيله به گذشته سال‌هاي درطي كه مي‌شود ناشي ازسياست‌هايي جشنواره ،
;است شده جشنواره‌اعمال طريق از سياستگزاران‌سينما ، و مسئولان
ايجادبرخي و جشنواره در شركت به فيلم‌ها اكران مشروطكردن
جشنواره به را آثارخود نتوانند كه براي‌فيلمسازاني محدوديت‌ها
مطلوبي‌در تاثير تاكنون بوده‌كه سياست‌ها اين جمله برسانند ، از
يك از جشنواره در حضور جاذبه نهايت در.است نداشته فيلمسازي روند
قبل ماههاي در سال هر ديگر ، طرف از شده اعمال سياست‌هاي تاثير و طرف
متاسفانه كه مي‌كند ايجاد ايران سينماي فضاي در تحركي برگزاري ، از
آثار كيفيت در بازدارنده‌اي نقش باشد ، ومفيد كارساز كه آن از بيش
برخورداري و جشنواره به رسيدن براي شتاب زيراميكند ايفا سينمايي
حداقل به را سينمايي آثار در ظرافت و دقت ناچار به آن ، امتيازات از
لطمه فيلمساز ، چنان يك كار حاصل دارگاه و گير اين در مي‌رساندو
جشنواره از صحنه‌هاپس برخي ترميم و كه‌بازسازي مي‌بيند
مقوله شتابزدگي‌با اينكه با بدين‌ترتيب ، .مي‌شود اجتنابناپذير
ايران سينماي توليدات بخش‌اعظم اما.است هنرناسازگار در خلاقيت
حاصل به وفرساينده نفس‌گير شتابي جشنواره‌با برگزاري آستانه در
قرار داوران هيات و صاحبنظران ارزيابي ترازوي ودر مي‌رسند
بايد را فيلسمازي جريان بر جشنواره تاثيرات ديگر سويه.مي‌گيرند
و به‌فيلم‌ها مختلف عناوين به كه كرد جستجو جوايزي اعتبار و اهميت در
همواره سينما ، واقع‌سياستگزاران در.مي‌شود برگزيده‌اهدا فيلمسازان
سينماي بهترين‌هاي گزينش با را جشنواره هدايت‌كننده نقش كوشيده‌اند
الگوهاي راه اين از و آورند در عمل مرحله به دوره هر پايان در ايران
دوره‌هاي طي در.كنند مشخص هنر اين دست‌اندركاران براي را شده تاييد
همواره ايران سينماي روشي ، چنين پشتوانه به جشنواره برگزاري مختلف
رعايت و كشور سياسي شرايط با همسويي ضمن و داشته رو پيش را مسيري
براي جهان سينماي عرصه در هم جايگاهي است ، توانسته شئون‌اعتقادي ،
بايد ناچار به سينماگران هدف اين به رسيدن براي.كند پا و دست خود
ملاحظات ، اين مرز و حد و دهند قرار خود فعاليت‌هاي سرلوحه را ملاحظاتي
.است شده مشخص برتر فيلم‌هاي گزينش شيوه و جشنواره طريق از بيشتر
نشان گذشته دوره چهارده در فجر فيلم جشنواره هواي و حال بر مروري
و بوده كارامد سياست‌ها اعمال در اندازه چه تا رويداد اين كه مي‌دهد
.است كرده ايفا ايران روندسينماي در نقشي چه
جشنواره ، مضمون دوم و اول دوره‌هاي در ايران سينماي مشخصه بارزترين
سياسي و انقلابي تكرارشعارهاي آثار اكثر پيام‌شاخص.فيلم‌هاست گرايي
حضورمسلط و دارد گرمي بازار سال‌هاهنوز آن در كه است دوران‌مبارزه
مبالغه‌آميزي به‌طرز را سينما چهره اول جشنواره در فيلم‌هايي چنين
سينماي آثار از يك اول‌هيچ جشنواره اما.مي‌دهد زده‌نشان سياست
آثار ميان از را بهترين‌هايش و نمي‌داند جايزه شايسته حرفه‌اي‌را
جايزه اهدا با هم دوم جشنواره.مي‌كند انتخاب آماتوري و غيرحرفه‌اي
سينما اين به پرداختن ضرورت جنگ ، سينماي از محصولي به فيلم بهترين
رابه كارگردان بهترين جايزه الگو ، اين كنار درميكند گوشزد را
گذشته نظام مفاسد افشاگري به سياسي‌اش مضمون با كه مي‌كند اهدا فيلمي
.است پرداخته
.مي‌شود نمودار سوم جشنواره در فيلم‌ها ، بر گذاري ارزش گونه اين تاثير
به فيلم هشت دارند شركت دوره اين مسابقه بخش در كه فيلمي ميان 20 در
پيشين نظام مفاسد طرح به فيلم هفت و دارند تعلق جنگ سينماي
مي‌دهند گوناگوني‌ارائه مضامين هم باقي‌مانده فيلم پنج مي‌پردازندو
خانوادگي سوزناك حضورملودرام‌هاي اندك ، اين‌مجموعه در كه
و برخلاف‌انتظار داوران ، هيات اينكه جالب. است چشمگيرتر
انتخاب مجموعه همين ازميان را جشنواره پيش‌بيني ، بهترين‌هاي
راه دوره‌قبل ، در شده تاييد نقض‌الگوي با ترتيب بدين.مي‌كند
را فيلم بهترين جايزه;مي‌دهد قرار فيلمسازي پاي‌صنعت پيش تازه‌اي
كه فيلم‌مردي سازنده و مي‌آورد به‌دست اشك‌انگيزمترسك ملودرام
قابل سهم و مي‌شود معرفي كارگردان بهترين مي‌دانست ، به‌عنوان زياد
در مي‌گيرد ، تعلق داودي گلهاي فيلم به هم جشنواره جوايز از توجهي
ناچيزي سهم فيلمنامه‌اش خاطر به تنها كمال‌الملك متفاوت فيلم كه حالي
دو به‌همراه داوران هيات ويژه تقدير;مي‌برد نصيب جشنواره تاييد از
...ديگر فيلم
چهره بهترين‌ها ، انتخاب در منتظره‌جشنواره ، غيره و معكوس حركت
.مي‌كند آشفته و مغشوش چهارم ، دوره در را ايران سينماي
شيوه‌اي ، نمونه‌اي و مضمون هر از اين‌دوره فيلم‌هاي مجموعه ميان در
عمومي دستمايه جامعه ، و وخانواده سياست و فلسفه و تاريخ;دارد وجود
جنايي و وحادثه‌اي جنگي و تراژدي و كمدي ;فيلم‌ها انواع واز فيلم‌هاست
برابر درميشود داده جشنواره تماشاگران به نارس بهره‌اي پليسي و
عاجز جشنواره فيلم بهترين انتخاب از داوران هيات آشفته‌اي فضاي چنين
شايسته را فيلمي هيچ داوران هيات:مي‌شود اعلام صراحت به مي‌ماندو
مجموعه احتساب با و ندانست مطلق مفهوم به فيلم بهترين عنوان
آورده دست به خود مختلف عناصر و عوامل از فيلم هر كه امتيازهايي
معرفي فيلم‌ها بهترين عنوان به گوناگون جهات از فيلم چهار است ،
جايزه فيلم اين)ديو تنوره و پايان خط پدربزرگ ، سرد ، جاده‌هاي ;مي‌شوند
موردتاييدجشنواره آثار (.آورد دست به هم را كارگرداني بهترين
از كه اين با واولي‌ها ، مانندماديان امافيلم‌هايي.هستند چهارم
چندان‌مورد.برخوردارند بيان‌موضوع در ظرافت و نگاهي‌موشكافانه
به چهارم همه‌جشنواره اين با.نمي‌شوند داوران‌واقع هيات توجه
آزمايي ذوق براي را كار فضاي و مي‌دهد نشان خوش گرايشات‌متنوع‌روي
جلوه سينما به پنجم ، جشنواره ، در حركت اين.مي‌كند بازتر فيلمسازان
ميان در.مي‌گذارد نمايش به آن از اميدواركننده تصويري و مي‌دهد ديگري
قابليت از برخورداري ضمن فيلم‌ها برخي دوره ، دراين شده عرضه آثار
مشكل‌پسند سليقه‌هاي مي‌توانند سينما ، عادي تماشاگران با رابطه ايجاد
نام به سال آن تا جنگ سينماي فيلم بهترين.دارند نگه راضي هم را
فيلم با مخملباف محسن مي‌آيد ، در نمايش به دوره اين در شب در پرواز
به متفاوتي نگاه و مي‌كند دنبال سينما در را تازه‌اي ديدگاه دستفروش
خانه يعني كيارستمي عباس فيلم پسندترين جشنواره.دارد اجتماعي مسائل
فيلم با انقلاب از پس تقوايي ناصر سينمايي حضور اولين كجاست؟ ، دوست
با كمدي سينماي در مهرجويي داريوش تجربه اولين و ناخداخورشيد
حاتمي ابراهيمي و مي‌آيند در نمايش به جشنواره اين در اجاره‌نشين‌ها
در را خود حضور كليد ، فيلم با فروزش ابراهيم و هويت فيلم با كيا
چلچله ، بي‌بي فيلم‌هاي آثار ، اين كنار در.مي‌كنند اعلام حرفه‌اي سينماي
و تيغ شيرسنگي ، قتل ، يك گزارش ترنج ، كژدم ، شبح طلسم ، روزهاي رابطه ،
محسوب اعتنا قابل خود نوع در يك هر كه ديگرند نمونه‌هاي و ابريشم
كه دارد پرباري كميت و كيفيت چنان دوره اين در ايران سينماي.مي‌شوند
نيز بعد دوره‌هاي در بلكه است بوده بي‌سابقه پيشين سال‌هاي در تنها نه
جشنواره به مي‌توان را موفقيتي چنين مهم علل از يكي.است نشده تكرار
.دانست فيلم‌ها ارزش‌گذاري در آن اندركاران دست متعادل نگاه چهارم‌و
كميت و كيفيت چنين به نمي‌تواند پنجم جشنواره داوران هيات اما
در فيلمسازان و فيلم‌ها از بسياري بدهدو شايسته پاسخ گسترده‌اي
آثاري مي‌شوندو گرفته ناديده سويه‌داوران يك و شتابزده ارزيابي
جستجوگرانه نگاهي با كه اجاره‌نشين‌ها دستفروش ، ناخداخورشيد ، مانند
حساب به وزنه‌اي جشنواره ترازوي در مي‌كنند ، مطرح را اجتماعي مسايل
و وگيج سردرگم ششم ، جشنواره در ايران سينماي بنابراين.نمي‌آيند
حد در كيفيت ، نظر از دوره اين در فيلمسازان كوشش حاصل.است آشفته
يك مرور بخش در ناخوشايندي ، وضعيت چنين دارد ، قرار متوسط وزير متوسط
كه اين با مي‌كند توجه جلب بيشتري وضوح با ايران سينماي سال
دستور در دوره‌پيش از را سينما بنيه‌اقتصادي تقويت سياست‌گزاران
نمونه چند مي‌توان زحمت فيلم‌هابه ميان در اما.قرارداده‌اند كار
قابليت‌تاثيرگذاري عادي تماشاگران رابطه‌با ايجاد در كه كرد پيدا
به را ايران سينماي زده بحران اقتصاد نبض اصطلاح وبه باشند داشته
بيش دوره اين آثار در نيز هنري و فرهنگي ارزش‌هاي فقدان وادارند ، تپش
كه مي‌شود ناشي ترديدي از بيشتر نارسايي اين.است محسوس گذشته از
در ترديد ، اين از بخشي شده‌اند ، و دچارش راه انتخاب در فيلمسازان
.مي‌شود مربوط قبل دوره فيلم‌هاي به نسبت جشنواره واكنش به واقع
صلح‌جو تهماسب
